Foto: Michel Mees

Het debuut Boogie Angst uit 2005 werd zowel in binnen- als buitenland zeer positief ontvangen. Het swingende, uptempo geluid met soul-, jazz-, en vooral funkinvloeden viel in de smaak. In een klap stond Kraak & Smaak op de (inter)nationale muziekkaart. In 2006 volgde een dubbelalbum met remixes. Diverse nummers van onder andere Jamiroquai, Mark Rae en Skeewiff werden voorzien van de Kraak & Smaak-sound. Een geluid dat ook wel onder de breakbeat geschaard wordt. En ook dat tweede album leverde heerlijk klinkende, swingende nummers op met de inmiddels bekende funk-, soul- en jazzinvloeden.

Heden

Inmiddels is het 2008 en werd het dus tijd voor album nummer drie. De verwachtingen waren op basis van de vorige releases uiteraard hooggespannen. Dit legt vaak een remmende druk op artiesten en de vraag was dan ook of dit nieuwe album wel kon voldoen aan die verwachtingen. En om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja, dat kan het!

Met Plastic People heeft Kraak & Smaak de ingezette lijn doorgezet, maar tegelijkertijd zijn ze ook een hoekje omgegaan. De nummers hebben nog steeds die kwalitatief sterke mix van stijlen, ten gehore gebracht met behulp van live-instrumenten en zang. Een stijl die een oude, welhaast jaren zeventig sfeer uitstraalt, maar tegelijkertijd heel modern klinkt. Dit alles is op Plastic People intact gebleven. Maar ondertussen is het toch een heel ander album geworden dan de twee voorgaande. Volgens de bandleden hebben de nummers een wat scherper randje gekregen.

Afwisselend sfeertje

De vrolijke sfeer die Boogie Angst uitstraalde is op de nieuwe cd verder naar de achtergrond verdrongen en heeft plaats gemaakt voor wat donkere, minimalistischere composities. Daarmee is de gehele sfeer van het nieuwe album beduidend anders dan de vorige twee releases, terwijl het toch nog steeds een duidelijk Kraak & Smaak-geluid herbergt. Anders maar toch hetzelfde. Dat is al een kunst op zich. Met Plastic People heeft Kraak & Smaak aangetoond dat ze zich kan blijven vernieuwen zonder zichzelf te verloochenen. Wederom hebben ze net als bij de voorgaande cd’s hiervoor samengewerkt met bekende namen uit de muziekwereld. Zo horen we op Squeeze Me bijvoorbeeld de nu-soulzanger Ben Westbeech. Maar ook namen als Mark Brydon (Moloko), Stones Throw’s Dudley Perkins en jazzzangeres Carmel passeren de revue.

~

De diverse gasten geven al aan dat we hier wederom met een lekker gevarieerd album te maken hebben. Nummers in de lijn van het vorige album zoals Squeeze Me worden afgewisseld met rustigere nummers zoals Enzo, dat lijkt op een mix van Paolo Conte en Vincent Price (zoals te horen in het nummer Thriller van Michael Jackson) om vervolgens weer over te gaan op de rap van That’s My Word. Variatie in overvloed. En elke van deze stijlen wordt op eenzelfde kwalitatieve manier bewerkt door het producers-trio achter Kraak & Smaak. Alle dertien even goed, zoals een oud carnavalsalbum zou zeggen.

Plastic People is een album dat zowel vertrouwd als nieuw aandoet. Een release die zeker niet teleur zal stellen. De nieuwe minimalistischere inslag zal wellicht even wennen zijn, maar zal je daarna niet meer loslaten. Kraak & Smaak is here to stay! Dat wordt uren genieten met drie geweldige albums, in afwachting op het waarschijnlijk sensationele vierde album. Het kraakt, het smaakt: het is gewoonweg smullen!

De opbouw die zo typisch is voor NIN-composities, komt in het psychedelische Head Down prachtig naar voren. De rustige pianoballade (eveneens zo’n karakteristiek handelsmerk van Reznor) wordt gevangen in het prachtige, deinende Lights in the Sky. Het zoemende, sfeervolle (en met 7.34 minuten tevens langste nummer van dit album) Corona Radiata is één lange soundscape die overloopt in een waanzinnige, van de linker naar de rechterbox schietende, beat. En dat gaat ineens bijna naadloos over in het lichtvoetig aangezette instrumentale werk The Four of Us Are Dying. Uitsmijter is Demon Seed. Een uptempo drum begint, een gitaarlick valt in. Reznor draagt voor, het nummer kruipt toe naar een heerlijk gedecideerd gezongen, meerstemmig refrein. Een waanzinnige apotheose.

Kort en goed? Jazeker. Wat mij betreft komt The Slip heel erg dicht in de buurt bij de NIN-meesterwerken zoals The Fragile en The Downward Spiral. Voor de ‘officiële’ release is het trouwens nog even wachten geblazen. In juli is het album pas te koop in de winkel.

Voor degenen die een bloedhekel hebben aan enorm bijdehante recensenten die graag liedjes van de ene artiest vergelijken met liedjes die een andere artiest ooit eerder uitbracht: lees niet verder. U wordt van onderstaand stuk niet gelukkig. Voor de anderen die denken wellicht wat van deze muzieksamensmeltingen te kunnen leren? Of voor dat gezelschap dat onverhoopt nog niet écht eerder met de Utrechtse band Gem in aanraking kwam? Lees vooral verder. Onderstaande geeft op z’n minst een globale indruk van wat je te wachten staat als je New een paar keer beluisterd hebt. Maar daarna? Tja, da’s natuurlijk de essentiële vraag.

~

1. Look
Ik hoor The Strokes. Tjonge, wat hoor ik The Strokes. De zang van Julian Casablancas, de gitaarlicks van Nick Valensi. Maar wát een waanzinnige zomerhit is dit! Je ziet die bomvolle, subtropisch hete Bravotent op Lowlands al voor je. Overigens, wat dat aangaat is er qua vergelijkingsmateriaal juist weer weinig ‘news’ onder de zon. Gem leek op hun debuutalbum Tell Me What’s New namelijk ook al heel erg op The Strokes.

2. Blisters
Fatal Flowers. Een van Nederlands grootste muzikale exportproducten uit de jaren tachtig? Ja, waarom ook niet? Vooral dankzij het onweerstaanbare refrein kon deze song rechtstreeks van het album Pleasure Ground afkomen.

3. Shoes
Jet, Are You Gonna Be My Girl. Door de enthousiast gespeelde hook, de ruwe stem. De sympathieke klapjes, de rammelende beatring. Feestmuziek. Vrolijkheid.

4. She said oh oh oh, I said yeah yeah yeah
Typisch Razorlight. Lichtvoetig nummertje, lekker fris aangezet. Inclusief meezingbaar en meespringbaar refrein.

5. Down
Trompetgeschal, blazers die een zeer vrolijk wijsje spelen. Met een lekkere gitaartokkel, met een violenpartij. Ofwel, zo’n nummer dat je met een beetje fantasie zo terug zou kunnen horen op een cd van The Shins.

6. Jupiter
De Arctic Monkeys. Jawel, ze konden niet ontbreken in dit rijtje. Jupiter heeft ook die onverwachtse voortzettingen, ook die weirde breakjes. Inclusief een zangpartij die akelig dicht tegen die van Alex Turner aanschurkt.

7. Gimme
Infadels-puntigheid. Infadels-uptemporock. Infadels-tover-een-lach-op-je-gezicht-als-je-het-hoort. Als je er van kan genieten? Als je er voor open staat? Dan is dit zo’n commercieel topliedje.

8. Cold
Jack of Hearts. Kent u deze nog, nog, nog? Ruwe zang, harmonicaatje. Lekkere rock-‘n-roll. Uit Amsterdam. Ze bestaan, zo lijkt het. Ze herleven in ieder geval. Dat blijkt als je Cold hoort.

9. Comfort
Razorlight wederom. Met een ruw randje van The Libertines. En een Manic Street Preachersachtige lyrische akkoordenreeks. Vooral die laatste is grappig, aangezien Greg Haver de productie van New verzorgde. Iets dat hij eerder ook al deed voor… inderdaad, de Manic Street Preachers.

10. Today
Een Stereophonicsachtige balade. Met trompet, met violenlaag. Een mooie, rustige afsluiter.

New dus. In vogelvlucht. Inderdaad verrekte nieuw, al dacht je na één keer luisteren wellicht ook dat het, zoals hierboven geschetst, op andere acts leek, dat je het allemaal al eerder gehoord had. Mijn advies, luister die plaat nog maar eens een keer. Voor de waanzinnig goed verzonnen puntige rockliedjes hoef je het écht niet te laten. Want laten we eerlijk zijn: Gem lijkt wellicht best weleens ergens op, maar doet nergens aan ‘schaamteloos kopiëren’. Meer juist, stelen ze op zeer genuanceerde wijze steeds de catchy mosterd bij rock-‘n-roller Abraham vandaan. En de luisteraar denkt dan uiteindelijk: “Verrek! Wát een leuk liedje! Ik wil dat nog een keer horen!” Met als concreet eindresultaat het resterende gevoel dat de tien tracks nog maar op één band lijken: Gem uit Utrecht.