In 1968 werd Heather geboren in Bermuda. Ze werd volwassen op een boot, en hield eigenlijk altijd haar muzikale gave voor zichzelf, totdat in 1993 haar officiële debuutalbum Glowstars uitkwam, slechts tien jaar geleden dus. Haar carrière nam pas echt een vlucht met een hit die ze in 1995 scoorde met het legendarische Maybe an angel, wat als veel meer een rocksong was dan de nummers op Glowstars. Na die tijd is ze echter steeds meer teruggegaan naar haar ‘roots’ van de simpele sing-songwriter zonder te veel ondersteunende muzikanten.

Karig

De muziek is dan ook een stuk simpeler dan op bijvoorbeeld haar hitalbum Oyster (1995) of Siren (1998). Geen overdreven violen, of orkestrale support. Ze laat zich ondersteunen door in totaal drie muzikanten, en ik hoor ook niet meer dan drie instrumenten tegelijk haar stem ondersteunen. De muziek is dus erg puur, maar als je het negatief beziet is het allemaal wel erg karig geproduceerd. Ik had zelf liever wat meer muzikale diepgang gehoord, aangezien dit de stem van Heather meestal tot grote hoogten brengt. Enkel haar stem en een piano is net een beetje te weinig.

Simpele uitvoering

Het is dan ook jammer dat dit karig uitvoeren van de muziek zich ook vertaalt in de uitvoering van de CD zelf. We krijgen de teksten niet meegeleverd (waarom toch die bescheidenheid?), en Heather is blijkbaar niet trots genoeg op haar eigen prestaties om te vermelden dat ze zowel de leading-vocals, als ook de backing-vocals voor haar rekening neemt (en wie weet wat nog meer?). Voor meer informatie, worden we doorverwezen naar haar website en het onlangs uitgegeven boek The Sorrowjoy. Ik vraag me dan echt af waarom je, als je zo veel tijd in de productie van een album hebt kunnen steken, niet trots genoeg bent om het mooi af te werken, met een mooie hoes.

Trots en wil

Mij persoonlijk heeft het lang gekost voordat ik Storm kon waarderen. Ik hou van de bombastische Nova die haar stem stevig lied ondersteunen door een vette gitaar, en een warm orkest. Ze lijkt nu nog bescheidener uit de hoek te willen komen dan op haar debuutalbum Glowstars. Ik mis heel duidelijk de trots en wil om de muziek uit te werken tot meer dan enkel teksten. Nu had ik er een week voor nodig om de muziek te gaan waarderen en zal het nooit tot mijn favoriete CD’s gaan behoren. Waarom moet ik de CD minstens tien keer gehoord hebben voordat ik de muziek lekker in mijn gehoor vindt liggen, terwijl dit met een beetje meer productie binnen twee keer was gelukt. Het is dus een album dat heel veel tijd nodig heeft om goed te gaan klinken en ik vrees dat dit een drempel is die voor velen te hoog is.

Beetje te veel teksten

Nova heeft zich dus duidelijk met dit album meer gericht op haar teksten dan op de muziek. De muziek is rustig en kabbelend als de zee waar ze opgegroeid is. Het is vaak moeilijk om een climax in de nummers te vinden, ondanks dat haar stem je aardig de weg wijst. Helaas gaat ze hiermee nog verder terug in de tijd dan haar vorige album South en klinkt eigenlijk nog simpeler dan haar debuut Glowstars. Ik mis hierbij duidelijk de warme muzikale ondersteuning die haar op de podia tot zo’n ster maakt. Ik hoop dat ze op haar volgende album toch wat meer instrumentalisten zal laten optrommelen. Het is helemaal niet erg om toegankelijke muziek te maken voor een breed publiek.

Links:

Officiele homepage Heather Nova

Objectiviteit is natuurlijk een mythe – je doet je best om iets min of
meer afgewogen te beoordelen, maar elk verhaal is ongewild een
afspiegeling van je eigen vooroordelen. Soms kijk je over de
tekortkomingen van een favoriete schrijver, acteur of musicus heen, op
andere tijden zet je de negatieve kanten nog eens aan van iemand waar je
toch al een bloedhekel aan hebt. Elk woord van Harry Mulisch bevestigd
zijn imago van arrogante eigengeiler, Michael Schumacher heeft nog nooit
een overwinning gehaald zonder een achterbakse streek en natúúrlijk is
Bassie schuldig aan belastingfraude.

Ellebogen

O ja, en Herbert von Karajan is de meest perfide artiest die ooit de het
woord ‘musicus’ heeft mogen bezoedelen. Zal ik even opsommen? Karajan was
HEEL fout in de oorlog. Hij probeerde daarna waar hij kon anderen uit
belangrijke posities te ellebogen met geoorloofde maar heel vaak ook
ongeoorloofde middelen. Hij gaf het begrip egomanie een heel nieuwe
betekenis – zo stond hij erop om filmopnamen van zijn uitvoeringen zelf te
regisseren zodat hij er zeker van was dat hij minstens de helft van de
tijd in beeld zou zijn. En dan is er nog die allesverterende
zelfingenomenheid die je ook hier weer tegenkomt: Karajan in Rusland. Net
zoals die hoes met Karajan geleund tegen de neus van Zijn Vliegtuig en de
Karajan-editie, getooid met Janneke Brinkman-achtige waterverfjes van
mevrouw Karajan, die naar de foto te oordelen ooit begonnen moet zijn als
minstens veertig jaar jongere secretaresse. Het wordt allemaal net iets
te veel.

Acht keer Wagner

Maar het allerergste is wel dat Karajan zo’n beetje in zijn eentje
verantwoordelijk is geweest voor de volslagen belachelijke cultus die van
dirigenten sterren heeft gemaakt. Een status waar platenlabels dankbaar
van hebben geprofiteerd overigens, en die zeer ten koste is gegaan van de
rijkheid van het orkestrepertoire. Steeds minder dirigenten toerden rond
bij talloze orkesten met een heel klein arsenaal aan werken – waar een
‘ster’ als Hans Richter aan het einde van de negentiende eeuw elk seizoen
nog een groot aantal nieuwe stukken instudeerde, stelden dirigenten van de
generatie van Karajan zich tevreden met een overanderlijk, ijzeren
repertoire. In die tijd werd het ook normaal dat dezelfde dirigent vijf
keer een Beethoven-cyclus opnam of achtmaal Wagners opera’s integraal
mocht uitbrengen. Daar komt de laatste tijd goddank een beetje kentering
is, maar het heeft de klassieke muziek als creatieve kunstvorm
onnoemelijke schade toegebracht.

Dus voor mij is het wat lastig om een opname van Herbert von Karajan ook
maar enigszins neutraal te beluisteren. Maar soms wordt je door het
noodlot een handje geholpen – deze heruitgave van DG stinkt aan alle
kanten, zelfs als je Karajans charmante persoonlijkheid erbij wegdenkt. De
constatering dat Von Karajan buitengewoon weinig voeling lijkt te hebben
met Russische muziek is nauwelijks nieuw en ik ben ook allerminst de
eerste die hem maakt, maar de puinhopen die verschijnen uit Pjotr Iljitsj
Tsjaikovski’s laatste drie symfonieeën zijn zelfs voor zijn doen wel
uniek.

Versies

Tsjaikovski’s laatste drie symfonieën goed brengen is verdomd moeilijk: de
interpretatie waaraan nog steeds alle andere getoetst dienen te worden is
die van Jevgeni Mravinski met het Leningrads Filharmonisch Orkest, maar
die is inmiddels toch ook alweer een dikke veertig jaar oud. Ik wil niets
afdoen aan de verder uitstekende prestaties van Janssons (Chandos) of
Pletnev (ook DG), maar dezelfde klasse halen ze toch niet helemaal. Ze
zijn echter nog altijd mijlen verheven boven de trage, ongeïnspireerde
(van zowel orkest als dirigent) en onverschillige versies die Karajan
meende te moeten maken. Hij zal ongetwijfeld geweldige Wagners, Brahmsen
en Beethovens hebben neergezet, maar van Tsjaikovski moet hij afblijven en
als iemand dat duidelijk maakt is hijzelf het hier wel. Wat is de
motivatie van DG om ze dan opnieuw uit te brengen? Karajans naam, neem ik
aan. Ik kan echt niet verzinnen wat het anders moet zijn.

De opnamen zijn net iets jonger dan die van Mravinski. Maar waar
Mravinski over bijvoorbeeld het tweede deel van symfonie nummer vijf 12
minuten doet, heeft Karajan daar ruim 15 voor nodig. Tsjaikovski schuwt
het sentiment toch al niet, en juist daarom is het zo belangrijk om hem
‘droog’ te spelen, zonder veel toeters en bellen. Vergelijk het laatste
deel van de vierde maar eens bij Mravinski en Karajan – bij de eerste spat
het con fuoco er van af, bij de laatste wordt het vuur al snel gedoofd.
Elders zijn de verschillen minder extreem, maar het is wel tekenend voor
de ongeïnteresseerdheid van Karajan: hij heeft geen zin in deze stukken,
heeft er ook geen gevoel voor, maar de naam op zich rechtvaardigt
blijkbaar deze heruitgave.

Weg avontuur

Daarmee geeft deze heruitgave nieuwe voeding aan mijn toch al niet
geringe twijfels over de huidige koers van de grote labels in het
algemeen en die van Deutsche Grammophon in het bijzonder. Nu stond het
toch al nooit bekend als buitengewoon vooruitstrevend of innovatief (zowel
in oud als nieuw repertoire), maar de laatste tijd heeft DG wel heel erg
veel aan avontuurlijkheid ingeboet. De recente Miaskovsky-uitgave onder
Järvi was een welkome uitzondering, maar afgezien daarvan hebben we weinig
originele dingen van het label mogen horen. Het is vooral meer van
hetzelfde: weer een stel Bach-partita’s, weer een Symphonie Fantastique of
Turandot, waarvan we er al minstens vijftig hebben. En waarvan DG vindt
dat we er nog eens twintig meer in heruitgaves nodig hebben. Nog steeds
wordt er sterk geteerd op grote namen: Mutter, Von Otter, Abbado, Karajan.
Maar dat gebeurt zonder dat er ook maar de geringste investering in de
toekomst wordt gedaan.

Eerlijk gezegd maakt het me uiteindelijk maar heel weinig uit of een stuk
wordt gedirigeerd door Bernard Haitink of Siebe van der Ploeg – het is de
muziek die je moet grijpen, niet de zogenaamd Grote Naam die toevallig het
voorrecht is gegund om voor het orkest te mogen staan. Grote labels gaan
naar het lijkt steeds meer voor de Sterren, voor -steeds minder-
verzekerde ‘return on investment’ van een bijzonder smal repertoire. Het
overzicht van releases voor de komende maanden ziet er niet veel
rooskleuriger uit en een paar afgezaagde en nogal geforceerde
crossover-pogingen zullen daar weinig aan veranderen. Naxos, Hyperion en
Chandos hebben bewezen dat het zowel artistiek als economisch kan lonen
verder te kijken dan ijzeren repertoire of sterrenstatus: als DG, EMI en
Philips willen overleven – al is het maar artistiek- zullen ze dat ook
moeten doen.

Echter, het maken van een plaat die, net als de vorige albums, waarschijnlijk een zeer breed publiek aanspreekt, wil nog niet zeggen dat er ook kwaliteitsmuziek op het schijfje staat. Ongetwijfeld kunt u zich nog het totaal grijs gedraaide How You Remind Me herinneren. Op ieder radio- en televisiestation kwam dit nummer tot vervelens toe voorbij. Van eenzelfde kwaliteit als dat bewuste nummer is dit nieuwe album van Nickelback. Een mix van popmuziek en rock ’n roll, ook al lijkt de laatste te overheersen.

Gillende pubermeisjes?

Lijkt te overheersen, want pure rockmuziek is niet op deze plaat te vinden, ook al doet opener Flat On The Floor anders vermoeden. Het nummer is vlot van tempo en heeft een lekkere drumpartij. Maar bij het tweede nummer, Do This Anymore beginnen de bedenkingen toch op te borrelen. De melodische zanglijnen, de zware gitaren en de gitaarsolo die de zanglijn uit het refrein continueert klinken aangenaam, maar de boosheid van zanger Chad Kroeger komt niet geloofwaardig over op de een of andere manier. Net als je denkt dat het nummer toch wel rockt, slaat het om in zoetsappige meisjes-rock. Je ziet in principe de eerste rij van de Ahoy al vol staan met gillende pubertjes. Het lijkt me niet dat een zichzelf respecterende rockband iets dergelijks ambieert.

Dan volgt de single Someday, wat echt een gelikt rocknummer is. Alle ingrediënten zijn aanwezig: breaks, stiltes, meervoudige zang, akoustische gitaar en de onvermijdelijke gitaarsolo. Niets mis mee, maar dan volgt Believe It Or Not en hoor je exact hetzelfde, alleen iets anders. Dit wekt het gevoel dat je naar concept-rock zit te luisteren. En conceptmuziek is een typisch pop-verschijnsel. Het is alsof er een vat is volgegooid met rock ’n roll, gemixt met een vleugje nadenken, even schudden en je hebt de muziek van Nickelback.

Damn

Tot aan het hi-hat accent in de nummers mist er iets, omdat er zo veel aanwezig is. Zo ook de bij deze muziek verplichte rock-ballad: Feelin’ Way Too Damn Good. Let op het gebruik van het woord ‘damn’. Is dat nou niet iets tè? Het klinkt stoer, maar ook middelmatig, misschien zelfs wel lachwekkend, als een gemaakte emotie. Hetzelfde geldt in principe voor Should’ve Listened. Je krijgt een beeld van een stoere vent die naar een ballad luistert, rijdend in zijn stoere Ford Mustang door de Amerikaanse vlaktes, maar hij heeft een lekke band zonder dat hij het in de gaten heeft.

Met Because Of You wordt de luisteraar weer een beetje wakker gemaakt, maar ook hier is het manco weer de opgelegde dramatiek. En dat geldt voor de resterende nummers eveneens. Kleine uitzondering daarbij is Another Hole In The Head, dat lekker opent, de aandacht lang weet vast te houden, maar helaas jammerlijk slecht wordt afgesloten. Hoe dan ook, zoals eerder gezegd zal deze plaat waarschijnlijk een hoop mensen aanspreken. Iedereen bepaalt uiteindelijk zelf wat hij of zij goede muziek vindt, en zo hoort het ook. Maar waar rock ’n roll om vele redenen kan appelleren aan een lekker onderbuikgevoel, voelt dit album van Nickelback als een strakke onderbroek die de hele dag omhoog kruipt: behoorlijk irritant.