8WEEKLY

Schreeuwen tegen de klootzakken

Artikel: Theo van Gogh 1957-2004

.

~

Vanmiddag om 13.00 uur hield de Amsterdamse driehoek, bestaande uit burgermeester Cohen, korpschef Welten en hoofdofficier De Wit, een persconferentie. Daarbij werd bevestigd wat al de hele ochtend rondzoemde: er is een briefje op Van Goghs lichaam gevonden. Meer werd er niet over gezegd, maar op doorvragen van een journalist wilde de politie wel kwijt dat toen nog niet bekend was wat er op het papier stond. Vier uur na de moord, waar de politie naar eigen zeggen “zeer adequaat” op reageerde, was nog niet bekend wat er op het bewuste briefje stond. Heeft de dader soms heel de Koran achtergelaten en zijn ze die nu van kaft tot kaft aan het doornemen of er een aanwijzing in staat, of heeft de dader een dusdanig beroerd handschrift dat niemand het kan ontcijferen? Waarschijnlijker is dat het gerucht dat het om Arabische teksten gaat inderdaad klopt. En blijkbaar heeft de Amsterdamse politie geen mensen in dienst die in staat zijn Arabisch te lezen. Of er bestaat nu al een doofpot waar Cohen hem onwelgevallige berichten in laat verdwijnen. Eerst duurt het een aantal dagen tot de politie ontcijferd heeft wat er op het papiertje staat, in de hoop dat de media het bestaan van het papiertje vergeten. En als die dat niet doen, kan nog altijd het briefje per ongeluk in de versnipperaar verdwijnen. Of ontvlamt opeens het politiegebouw waar het briefje zorgvuldig bewaard werd. Maar laten we er van uit gaan dat Cohen ditmaal niet in zijn vaste kramp schiet en niet de allochtone minderheden koste wat kost wil beschermen. Eens moeten ook hem de ogen geopend worden dat niet iedere arabier in de hoofdstad een vredelievend mens is.

Dit lijkt ook voor hem een geschikt moment om de liberale omslag te maken. Niet meer de ontkennende sociaal-democratische mantel der liefde, maar de openheid en vrijheid die het echte liberalisme – niet te verwarren met het conservatisme van de VVD – voorstaat. De problemen aanpakken anders dan door met subsidies te strooien. Niet meer de politiek van: “Zorgt u voor problemen in de buurt? Dan trekken we toch een zak geld open om u rustig houden”, maar uitwassen keihard aanpakken. Iedereen mag alles zeggen; Bush mag je een christenhond noemen, radicale moslims geitenneukers en Theo van Gogh een stinkende ontplofte pad, voor mijn part een momenteel wegrottende stinkende pad. Maar zodra er daadwerkelijk plannen bestaan om de vrijheid van meningsuiting met geweld te belijden, moeten politie, OM en AIVD onmiddellijk ingrijpen.

Vanavond om 19.30 uur is op de Dam in Amsterdam een massale bijeenkomst. Niet om stil te zijn, maar juist om te schreeuwen. Te schreeuwen voor de vrijheid van meningsuiting. Cohen heeft al aangegeven dat hij hoopt dat vertegenwoordigers van de moslimgemeenschap daar massaal aanwezig zullen zijn. Dat hoop ik ook, maar ik hoop nog meer dat Cohen dan vanavond niet in bed ligt en denkt “Zo, die boel heb ik mooi bij elkaar gehouden”. Nu begint het pas, want naast alle goedwillende moslims die vanavond op de dam zullen staan, is er een handjevol kwaadwillende. Minister Remkes heeft vanmorgen al aangegeven dat de verdachte waarschijnlijk een bekende van de AIVD is; we kunnen er dus gerust van uitgaan dat het hier om een 26-jarige geitenneuker gaat die Nederland het liefst wil omvormen tot het Rifgebergte. Een geitenneuker die er niet voor terugdeinst een godlasterende filmmaker en columnist te vermoorden. Vind je dat ook niet kunnen? Ga dan naar de Dam en schreeuw. Schreeuw tegen deze geitenneukers, maar ook tegen de christenhonden en alle andere moralistische klootzakken. Schreeuw tegen Balkenende en Donner die nu hun afschuw uitspreken, maar eerder probeerden satire te verbieden. Schreeuw tegen de censuur en voor de vrijheid. En rook ondertussen een fijn pakje sigaretten op Theo. Ik zal hem missen!

Film / Films

Hamerharde noir

recensie: Kiss Me Deadly

.

~

Kiss Me Deadly is een typische film noir qua verhaal en stijl. Alle kenmerkende eigenschappen van het genre zijn in de film terug te vinden. Een cynische hard-boiled privé-detective? Check. Verleidelijke maar onbetrouwbare vrouwen? Check. Hoofdpersonages die er een dubbele moraal op na houden? Check. Een speurtocht naar iets waardevols? Check. Veel scènes bij nacht, sigarettenrook, sinistere muziek? Check, check, double check. Uitgebracht tegen het einde van de bloeiperiode van de film noir (1945-1955), wordt Kiss Me Deadly door veel mensen gezien als de afsluiter, de grande finale, de grote film noir. Er zijn weinig noirs waar zo veel over geschreven is en die zo bewonderd is als Kiss Me Deadly.

Afpersfoto’s

~

Opvallend aan deze noir is het personage van Mike Hammer, gespeeld door Ralph Meeker. Zelfs voor noir-begrippen is detective Hammer (what’s in a name?) keihard en op moreel gebied allesbehalve rechtlijnig. Meer dan in welke noir lijkt ongelegitimeerd geweld de gewoonste zaak van de wereld en daarnaast prostitueert hij zijn secretaresse om mannen te verleiden om zo zelf afpersfoto’s te maken. Alles behalve de typische rechtschapen politiek correcte hoofdpersoon waar Hollywoodfilms, zeker in de jaren 40 en 50, van overliepen. Meeker is als acteur alleen niet zo fantastisch als bijvoorbeeld Bogart, die geknipt was voor dit soort rollen, maar dat wordt enigszins gecompenseerd door de heerlijke gewelddadigheid die hij tentoon spreidt.

Nat King Cole

Kiss Me Deadly is een verfilming van het gelijknamige boek van Mickey Spillane, die veel van dit soort niet erg hoogstaande literatuur (ook wel ‘Pulp Fiction’ genoemd) op zijn naam heeft staan. Je kunt echter niet zeggen dat hij geen vermakelijk verhaal heeft geschreven. Samen met de snel afwisselende gebeurtenissen (moordaanslagen, vreemde telefoontjes, een scala van lijken, een optreden van Nat King Cole, bezoekjes aan een kunstgalerie, mortuarium en het strand), zorgen de vele rare types (sexy secretaresse, politie-inspecteur, geflipte garage-eigenaar, sinistere dokter, een maffiabaas en een hysterische huisgenote) ervoor dat de het verhaal veel vaart heeft de film dus geen moment verveelt.

Koffertje

Zoals gezegd wordt Kiss Me Deadly vaak gezien als de ultieme film noir. De film heeft inderdaad alle kenmerkende eigenschappen van het genre en is op een prachtige manier gefilmd. De originele cameraposities, de sterke mise-en-scène en de grote diepte in de shots doen denken aan een klassieker als Citizen Kane. Maar om Kiss Me Deadly nou de beste film noir te noemen gaat te ver. Meeker speelt niet overtuigend genoeg en hier en daar zitten er kleine hiaten in de plotlogica. Daarnaast is het einde redelijk bizar en staat het in groot contrast met de rest van de film. Van de meerdere alternatieve eindes die de film heeft (die helaas niet als extra’s op de DVD te vinden zijn) is de afloop die op deze DVD staat hopelijk niet de beste. Het is sowieso jammer dat er bijna geen extra’s op de DVD staan, alleen een trailer. Dit neemt niet weg dat het een leuke film om te kijken is en één die representatief is voor een heel genre. En na het zien van Kiss Me Deadly weet je ook waar het koffertje uit Pulp Fiction vandaan komt…

Film / Achtergrond
special: De toekomst van Dogma 95

Heeft kuisheid nog zin?

Met de film In Your Hands is Annette K. Olesen de tiende Deense regisseur die de eed van kuisheid aflegde en zich zodoende achter het Dogma 95-manifest schaarde. Nu de meesters van het eerste uur, Lars von Trier en Thomas Vinterberg, zich allang weer van het project hebben afgekeerd en andere paden zijn ingeslagen, dringt de vraag zich op of het Dogmaconcept onderhand niet hopeloos achterhaald is. In Your Hands bewijst dat dit niet het geval is en dat de Dogmaregels nog steeds kunnen inspireren tot krachtige en interessante films.

~

Tijdens een internationale filmconferentie in Parijs in 1995 maakte Lars von Trier, die zich meestal verre houdt van alles wat ook maar enigszins naar conferenties riekt, het Dogma 95-manifest bekend. Dit manifest werd gepresenteerd met als doel ‘bepaalde tendensen’ in de filmwereld tegen te gaan. Het manifest was zodoende een ironische echo van Truffauts bekende artikel uit 1954, Een bepaalde tendens in de Franse cinema, dat de weg baande voor het ontstaan van de ‘Nouvelle Vague’ in 1958/59.

Terwijl de Nouvelle Vague inzette op de rol van de regisseur als auteur om daarmee de film te vernieuwen en te behoeden voor zijn ondergang, wilde Dogma 95 de macht van de regisseur juist inperken om zo de creativiteit en zelfontplooiing van de acteurs niet in de weg te staan. Toch is het Dogma-manifest niet werkelijk tegen de Nouvelle Vague gericht, integendeel: het Dogma-collectief wilde vooral een nieuwe ‘Vague’ in gang zetten. Met wisselend succes, want ondanks het feit dat er wereldwijd reeds vijfendertig Dogma-films zijn verschenen, was naast de Deense Dogma alleen het Amerikaanse Julien Donkey-Boy werkelijk geslaagd.

Publiciteitsgeil?

~

Het is nu met de release van In Your Hands, de tiende Deense Dogma-film, tijd voor een evaluatie van dit wonderlijke Deense fenomeen dat door velen geprezen is, maar tegelijkertijd een storm van kritiek over zich heen heeft gekregen. Cynici spraken van bedrog en mystificatie omdat geen van de films zich volledig aan de regels zou houden. Ze zagen in het Dogma 95-manifest vooral een publiciteitgeile stunt van enkele regisseurs die zichzelf op de kaart wilden zetten. Zulke cynici nemen de regels echter veel te letterlijk en beseffen kennelijk niet dat het Dogma-manifest bedoeld is om de hedendaagse film als een eenvormig massaproduct ter discussie te stellen.

Ironische zelfbeperking

Uit het feit dat Lars von Trier en Thomas Vinterberg naar verluidt de Dogma 95-regels in een half uurtje onder vrolijk gelach in elkaar gedraaid hebben, kan al worden afgeleid dat het bij Dogma niet draait om de regels. De bombastische en quasi-religieuze toon van het manifest wijst er bovendien op dat deze regels vooral bedoeld zijn als een ironische zelfbeperking, een spel met het medium film. Een spel dat echter niet zomaar gespeeld wordt, maar dat filmische ‘zuiverheid’ tot inzet heeft. Voor de betrokken regisseurs diende het ook vooral als reinigingsritueel. Met het maken van een Dogma-film worden ze geconfronteerd met film in al z’n naaktheid, ontdaan van al zijn bombastische en schreeuwerige toevoegingen.

Reddingsactie

~

Het ging het Dogma-collectief kortom om het medium film zelf. Hun manifest was naar eigen zeggen ‘een reddingsactie’ met als doel de kracht van pure cinema weer voelbaar te maken, zodat het medium film niet geheel overschaduwd zou worden door de gestandaardiseerde megaproducties. Geheel nieuw was deze reddingsactie allerminst: vele eerdere filmmakers hebben zich al verzet tegen de geestdodende commercie van de massaproducties. Min of meer nieuw was echter wel dat Dogma de bloedeloze ’tendensen’ in de filmwereld te lijf ging met het formuleren van een tiental regels waaraan de regisseur zich beloofde te onderwerpen. Deze werkwijze is vooral geënt op het veelzijdige oeuvre van Lars von Trier die zichzelf al vanaf zijn debuut kwelt met beperkingen om zo zijn creativiteit te prikkelen en hem te dwingen onconventionele films te maken. Ook na Dogma is hij met regels en beperkingen blijven experimenteren, het meest expliciet in zijn recente project The Five Obstructions.

Nieuwe wegen

~

De eerste vier Dogma-films – Festen (1998), The Idiots (1998), Mifune’s Last Song (1999) en The King Is Alive (2000) – waren niet alleen interessante films, maar hadden tevens het karakter van een statement. Ze hadden daarbij vooral als doel het Dogma-manifest handen en voeten te geven en de rest van de wereld in te laten zien dat de dominante filmcultuur op drift was geraakt en elke vorm van authenticiteit had verloren. Na vier films had het geen zin om daar nog meer statements aan toe te voegen en zodoende moesten er nieuwe wegen gezocht worden om de Dogma-methode vruchtbaar te maken. In 2002 begonnen zich, met Susan Biers film Open Hearts, de contouren af te tekenen van een aan Ingmar Bergman verwante cinema van de crisis, waarin kleine mensen voor grote dilemma’s komen te staan. In Your Hands sluit naadloos bij deze ontwikkeling aan.

In Your Hands

~

De huidige generatie Deense filmmakers, Lars von Trier aan kop, wordt wel de ironische generatie genoemd. Annette K. Olesen, die eerder de komedie Minor Mishaps maakte, distantieert zich met In Your Hands (tijdelijk?) van haar eigen generatie. Ze heeft de ironie vervangen voor bittere ernst en brengt de schaduwkanten van het leven levensecht in beeld. Ze maakt daarbij effectief gebruik van de Dogma-regels om zo beladen thema’s, die meestal zijn voorbehouden aan de soaps die elke dag te tv terroriseren, filmisch te kuisen en interessant te maken.

De film gaat over de twee moeders Kate (Trine Dyrholm) en Anna (Ann Eleonora Jorgensen). Kate zit in de gevangenis omdat ze vanwege de drugs niet goed op haar kind lette en deze van de dorst omkwam. Als ze een medegevangene op miraculeuze wijze van de drugs afhelpt, doen er al snel geruchten de ronde dat Kate bovennatuurlijke gaven bezit. In dezelfde gevangenis is Anna net aangesteld als pastor. Ze blijkt tegen alle verwachtingen in zwanger te zijn. Als ze hoort dat haar nog ongeboren baby mogelijk gehandicapt is en abortus overwogen moet worden, wordt deze vrouw een ongeleid projectiel dat vernietigend door de gevangenis raast. Haar handelingen zorgen ervoor dat het opeens onduidelijk wordt wat het verschil is tussen schuld en onschuld, tussen gevangene en pastor.

In vele gevallen zou een met morele thema’s overladen plot als dat van In Your Hands tot een gedrochtelijke film gemaakt hebben, waarbij aanzwellende violen het dramatische hoogtepunt aankondigen. Door de kale manier waarop de emoties worden geregistreerd, wordt de kijker echter niet op geforceerde wijze tot ontroering gedwongen maar komt dit geleidelijk tot stand. De uiterst sterke acteerprestaties zorgen er uiteindelijk voor dat deze film, ondanks de ernstige thematiek, toch weet te boeien. Het afleggen van de eed van kuisheid kan zodoende nog steeds tot intrigerende films leiden. Toch bestaat het gevaar dat Dogma zelf ook in een formule verandert die naar eigen willekeur kan worden toegepast. In Your Hands beweegt zich daarmee op een hellend vlak, maar weet weggelijden nog net te voorkomen.

Theater / Achtergrond
special: Theatertips voor het komende seizoen

Overspel, vergankelijkheid, een dosis humor en een snik

.

Het Toneel Speelt – Raak me aan

Deze toneelgroep brengt dit seizoen twee producties op de planken. Na Jozef in Egypte wordt vanaf volgend jaar februari de voorstelling Raak me aan gespeeld. Twee topacteurs (Carine Crutzen en Mark Rietman) in opnieuw een gloednieuw en emotioneel stuk van regisseur Ger Thijs, die vorig seizoen veel succes had met Het licht in de ogen. In Raak me aan ontmoeten broer en zus elkaar na jaren in hun geboortehuis. Zij is dierenarts en alom geliefd. Hij is archeoloog en beroemd. Zij is gebleven op hun geboortegrond en hij heeft over de hele wereld gezworven. In een heftige, ontroerende en ook grappige confrontatie herontdekken ze hun gedeelde en niet gedeelde verleden.
Link: www.hettoneelspeelt.nl

Najib Amhali – Most wanted

~

“Via Marktplaats zijn er recentelijk een aantal illegale plaatsen opgedoken. Dit zijn of verloren of gekopieerde plaatsen. Het probleem hiermee is dat als je deze kaarten koopt je helaas in het theater tot de ontdekking komt dat je stoelen reeds bezet zijn,” aldus de website van Najib Amhali. Aan populariteit dus geen gebrek voor deze van oorsprong Marokkaanse cabaretier. Na de shows Veni vidi vici en Freefight zet hij nu zijn derde voorstelling neer. Wat bij zijn shows opvalt is dat hij vanaf het eerste moment het publiek in zijn macht heeft, waardoor al zijn grappen direct raak zijn. Een must om te zien als je nog legale kaartjes kunt krijgen.
Link: www.najibamhali.nl

Nationale Toneel – De Methode Ribadier

~

Het is lastig kiezen uit het assortiment van Nationale Toneel. Dit theaterseizoen komen ze met maar liefst acht producties. We noemen Trouw en Ivanov, twee in het oog springende voorstellingen. Over de laatste binnenkort meer, want deze voorstelling gaat in de eerste week van november in première. Maar een toneelstuk dat we absoluut willen tippen is De Methode Ribadier. Een virtuoze komedie over vreemdgaan, gespeeld door onder anderen Ariane Schluter, Gijs Scholten van Aschat en Stefan de Walle. Vreemdgaan is zo oud als de weg naar Rome en komt regelmatig naar voren in toneelstukken. In De Methode Ribadier wordt een systeem van illusionistische trucs (waaronder hypnose) ingezet om de ontrouw te maskeren. Willen we dit wel weten? Zien zeker wel!
Link: www.nationaletoneel.nl

Arie en Silvester – 200%

~

Arie Koomen kon je pas nog zien in het sublieme BNN-programma De Lama’s en hij is inmiddels weer in het theater te bewonderen met zijn vertrouwde collega Silvester Zwaneveld. Eerder konden we de shows Wegens Ziekte uitgesteld, Kloten, Vet en Rammen! van de heren al zien en ze zeggen het zelf eigenlijk het best op hun website: “Sommige cabaretiers zijn scherpschutters: ze wachten op een mooi moment, leggen langzaam aan, weten zeker dat ze zullen raken en pas dan halen ze de trekker over. Arie en Silvester hanteren echter mitrailleurs: ze schieten veel en meestal is het raak.” Dat is dus ook precies wat je van 200% kunt verwachten. Een overdosis aan vaak melige humor, dus zeg niet dat we je niet hebben gewaarschuwd!
Link: www.arieensilvester.nl

Toneelgroep Amsterdam – Scènes uit een huwelijk

Na De kruistochten is dit het tweede huwelijksdrama dit seizoen door Toneelgroep Amsterdam. Daarna wordt de cyclus doorgezet met Het temmen van de feeks, waar we ook hoge verwachtingen van hebben. Maar eerst eens kijken hoe Scènes uit een huwelijk wordt gebracht. Toneelgroep Amsterdam speelt dit stuk met de schouwburg als locatie en zoekt daarbij de intimiteit van onverwachte plekken. De acteurs spelen simultaan op drie plekken in de schouwburg, het publiek ziet in drie episodes telkens een andere scène uit het huwelijk van Johan en Marianne. Wij zijn benieuwd. Ook in dit huwelijk is er trouwens sprake van ontrouw en daardoor wordt dit een stuk vol verdriet, vernederingen, vernietigingsdrang. Maar ook over de nieuwe weg die de twee zijn ingeslagen.
Link: www.toneelgroepamsterdam.nl

Jochem Myjer – Yee-ha!

~

Jochem Myjer is een veelbelovende cabaretier die na de winst van het Groninger Studenten Cabaret Festival in 1997 veel lof oogstte met zijn debuut Gegabber. Hij is zo nu en dan ook als DJ op Radio 3FM te horen in het programma Leuk is anders. Zijn tweede show Adéhadé is op dvd verschenen en laat een veelbelovende en groeiende jonge cabaretier zien. Het lijkt onoverkomelijk dat Myjer spoedig één van de grootste cabaretiers van ons land wordt: de nieuwe Youp van ’t Hek of Herman Finkers. Hij zegt het eigenlijk zelf al: “Ik hóór gewoon op het podium. Dat is de plek waar ik compleet mezelf ben.” Dat blijkt dan ook uit elk woord dat hij uitspreekt en elke stap die hij zet. Zijn show is een must voor dit theaterseizoen.
Link: www.krullenbol.nl

De Theatercompagnie – Gilgamesj

~

Ooit in je leven moet je een keer het verhaal over Gilgamesj hebben gezien. Grijp je kans nu de Theatercompagnie uitpakt met de oudste literaire stof (3000 jaar voor Christus) die ons is overgeleverd. Het verhaal over Koning Gilgamesj (Fedja van Huet), de tirannieke heerser van de stad Uruk, die niet wil sterven en met zijn beste vriend vecht tegen de vergankelijkheid van het leven. Theu Boermans maakte, als eerste Nederlandse regisseur, in 2002 een alom bejubelde Gilgamesj bij het Weense Burgtheater, het grootste en beroemdste toneelhuis van Europa. Volgend jaar te zien in Amsterdam. Wie niet wil wachten kan in december alvast voorproeven bij het Ro Theater, dat eveneens Gilgamesj op eigen wijze uit de kast trekt.
Link: www.theatercompagnie.nl

Paul Smit – Het geheim van de Smit

Smit is nog vrij onbekend in theaterland. Maar goed: “Wat heeft Dinand van Kane wat ik niet heb?” is dan zijn heldere antwoord. Zijn show is verfrissend en vooral ontzettend hard en razendsnel. Combineer dit met een jeugdige onbezonnenheid en zijn befaamde rubberboottheorie en je weet zeker dat je een stuk veelbelovend cabaret zult gaan bekijken. Geen overdreven diepgang of filosofische beschouwingen, maar een hilarische show waarin je lachspieren geen moment rust zullen krijgen. Verrassend en vernieuwend cabaret: een aanrader.
Link: www.paul-smit.nl

Adem!

~

Annet Nieuwenhuijzen en Sacha Bulthuis, twee sterke vrouwen, spelen samen in Adem! Het stuk is geschreven door Engelsman David Hare. De ene vrouw is een populaire romanschrijfster, de andere heeft zich na een museumloopbaan teruggetrokken op Ameland. Wat hen samenbrengt is hun liefde voor één en dezelfde man. Je begrijpt dat confrontaties niet uit de weg worden gegaan. Gooi die emoties eruit dames! Met Antoine Uitdehaag als regisseur belooft dit stuk hoge ogen te gooien.
Link: www.impresariaatwallis.nl

Claudia de Breij – Claudia zuigt

De Breij is geen onbekende Nederlander, omdat ze al een tijd het radioprogramma Claudia d’r op en op televisie VARA laat presenteert. Toch kennen nog maar weinig mensen haar uit het theater. Tot haar zestiende was deze dame dan ook vooral bezig met “Godfried Bomans lezen, Danny Kaye-films kijken en Barbra Streisand-platen draaien,” maar die tijd is ze nu voorbij. Met drie (ook) jonge talenten en conservatoriumstudenten Sander, Rogier en Thijs staat zij het hele theaterseizoen op de planken met haar programma Claudia zuigt. Ze staat bekend om haar doordachte cabaret, al doet de titel van haar voorstelling anders vermoeden.
Link: www.claudiadebreij.nl

Film / Films

Videotapes op een schijfje

recensie: November 2004

Ons regelmatige overzicht van dvd’s die op de een of andere reden wel de moeite waard zijn, maar te weinig extra’s bevatten om er een complete recensie aan te wijden.

Elling

~

(Peter Næss, 2001 • Total Film)

Dat de meest overtuigende komedies nog steeds in Scandinavië gemaakt worden, bewijst de Noorse boekverfilming Elling, afgelopen zomer nog in de bioscoop en nu al op DVD voordat de Amerikaanse remake uitkomt. De film vertelt het relaas van twee contactgestoorde psychiatriepatiënten, een 40-jarig moederskindje en een seksueel gefrustreerde lomperik, die samen moeten wonen en zelfstandig proberen te worden. Dat wordt eerder subtiel dan sentimenteel in beeld gebracht en stemt op een niet-manipulerende manier tot ontroering en lachen. Elling bouwt op een degelijke balans tussen drama en humor, en dat is iets dat je tegenwoordig niet vaak meer tegenkomt. Huren of kopen dus, voordat de Amerikanen de boel voor je verzieken. (PC)
Lees ook onze uitgebreide review van Elling.

Public Enemy (Gonggongui jeog)

~

(Woo-suk Kang, 2002 • Total Film)

Kyung-gu Sol, die in hetzelfde jaar nog zo indrukwekkend gestalte gaf aan de gehandicapte hoofdpersoon van Oasis, speelt in deze recente Zuid-Koreaanse politiefilm een foute rechercheur à la Takeshi Kitano in Violent Cop. Deze ongegeneerde hufter zit een zakenman die met een hakmes aan het moorden slaat op de huid, maar dit zwakke verhaaltje komt pas na een uur op gang. Tot die tijd mogen we ons vermaken met een hoop grof taalgebruik, de losse handjes van de politie en een aantal droogkomische scènes. Dit is een vakkundig geproduceerde en geacteerde, vlotte en botte misdaadfilm die het evengoed te zeer ontbreekt aan evenwicht, plot en solide basis om een blijvende indruk achter te laten. Dat kunnen de Koreanen beter, maar als alternatief voor een dergelijk doorsneeproduct uit het westen is Public Enemy wel weer goed te pruimen. (PC)

Cold Mountain

~

(Anthony Minghella, 2003 • Buena Vista)

Een meeslepend oorlogsdrama zonder verassingen. Cold Mountain volgt twee geliefden tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog. Je ziet wat er met hen gebeurt in de jaren dat zij uit elkaar zijn. Van de zeven genomineerde Oscars wist de film er maar één te krijgen. Misschien dacht regisseur Anthony Minghella (van het wèl met meerdere Oscars bekroonde The English Patient) er dit keer te makkelijk over: zou het wel snor zitten met zo’n goede cast? Eerlijk is eerlijk, er wordt redelijk goed geacteerd (door hoofdrolspelers Jude Law, Nicole Kidman en Renée Zellweger en vele bekende koppen in de bijrollen) en ook het filmwerk is vakkundig gedaan. Maar als de film eenmaal loopt, kabbelt het maar voort zonder ook maar iets van moeite te nemen om je te verrassen of je echt mee te nemen in de film. Het is het gewoon net niet. Qua extra’s op de dvd moet je het doen met twee trailers en een rijtje verwijderde scènes. Wel aardig, maar niet heel bijzonder en het is ook meteen duidelijk waarom deze shots de uiteindelijk, lange film niet hebben gehaald. De beste extra van de Amerikaanse editie, het audiocommentaar van Minghella en zijn vaste editor Walter Murch, mist op de Nederlandse dvd en dat is onvergeeflijk. (NvE)

Fahrenheit 9/11

~

(Michael Moore, 2004 • Paradiso)

“De meest controversiële film van het jaar” is gemaakt met maar één doel: George W. Bush beletten opnieuw president te worden. Michael Moore gaat in zijn documentaire heel ver en bracht de dvd mooi op tijd uit om miljoenen Amerikanen te bereiken. Als lokkertje monteerde hij voor de dvd nieuwe scènes in de bioscoopversie, voegde allerlei interessante interviewfragmenten toe, plus standaard-extra’s als audiocommentaar, trailers en mini-documentarires over het maken van de film. Nederland hoeft aanstaande dinsdag niet te stemmen en dus wordt ons al dit mooie bonusmateriaal onthouden: Paradiso’s dvd-uitgave bevat slechts een trailer. A damn shame. (MZ)
Lees ook onze uitgebreide review van Fahrenheit 9/11.

Deadly Outlaw: Rekka

~

(Takashi Miike, 2002 • Total Film)

Op het eerste gezicht is het een Japanse misdaadfilm waar er dertien van in een dozijn gaan: bendelid is uit op wraak temidden van perikelen tussen strijdende yakuza-clans. Anderhalf uur lang geschiet, intriges, smoezelige onderonsjes, macho-gedrag en haat en nijd. Hoofdrolspeler en held op slippers Riki Takeuchi heeft talloze van zulke werkjes op zijn naam staan. Maar met veelfilmer Takashi Miike als regisseur kun je er wel van uit gaan dat er meer te genieten valt. Deadly Outlaw: Rekka, een recente titel in ’s mans oeuvre, biedt in deze B-film-context wat we onderhand wel van hem gewend zijn: dramatische thema’s als buitenstaanders, opoffering en volwassen worden gecombineerd met de experimenteerdrift, bizarre humor, dynamische actiescènes en natuurlijk een flinke dosis gewelddadige kolder. “Rock and roll,” zegt een personage in een idiote scène die uit Star Wars gejat lijkt. Dat geldt voor de Japanse Deep Purple-kloon die de luide soundtrack verzorgt, maar ook voor de film zelf. Dan weer serieus, dan weer absurd, maar steeds verrassend en vermakelijk. (PC)

Taking Lives

~

(D.J. Caruso, 2004 • Warner Bros.)

Taking Lives gaat over, zoals de titel al doet vermoeden, identiteitsdiefstal. Een ongrijpbare seriemoordenaar meet zich jarenlang de identiteit van zijn slachtoffers aan. Een spannend gegeven, maar niet helemaal lekker uitgewerkt in deze film. Het vergelijkbare Seven verslaat-ie in ieder geval niet. De cast (waaronder Angelina Jolie, Ethan Hawke en Kiefer Sutherland) doet het niet slecht, maar de vreemde plotwendingen en ongeloofwaardigheden doen de film geen goed. Dan de dvd. Er staat een erg plezierige documentaire op, die je zeker moet kijken. Hij is mooi en snel gemonteerd en veel mensen die bij de film betrokken zijn (tot aan de oude vrouwelijke editor aan toe) worden aan het woord gelaten. De documentaire is in vier delen opgedeeld, die – heel netjes – ook in één keer bekeken kunnen worden. Er staan ook bloopers op, een item waar je bij zo’n film als deze niet snel aan denkt. Echte dijenkletsers zijn het dan ook niet. De deleted scènes zijn achter elkaar geplakt. Helaas zijn ze niet apart te bekijken en wordt er geen begeleidende tekst bijgeleverd. Twee van de scènes hadden niet misstaan in de film en hadden zelfs nog wat vragen kunnen beantwoorden. (NvE)

Theater / Voorstelling

Dubbelzinnige slippers scoren

recensie: Slippers (Impresariaat Wallis)

Toneelstukken van de hand van Alan Ayckbourn staan garant voor een plezierig avondje uit. Deze nog levende toneelschrijver weet op een leuke manier situaties te creëren waarin personages zich in allerlei bochten moeten wringen. Als toeschouwer heb je al door hoe de vork in de steel zit (of in ieder geval een vermoeden) en de vraag is dan eigenlijk alleen nog hoe hij alle eindjes aan elkaar gaat knopen. Dat doet hij leuk, ook in Slippers.

~

In Slippers hebben alle vier de personages, een wat ouder echtpaar en een jonger stel, goede redenen om niet het achterste van hun tong te laten zien. Is het adres op het pakje sigaretten wel echt van haar ouders? Is die oude man die daar woont, en die zeker niet haar vader is, het slippertje van die jonge meid? Weet zijn vrouw daarvan? En slikt die jonge vriend van haar echt haar leugentjes? En van wie zijn toch die grote slippers die onder het bed van die jonge vrouw lagen?

Balans

~

Hilariteit alom. Iedere keer worden weer nieuwe misverstanden de wereld in geholpen. Het hele stuk zit fantastisch in elkaar, maar heeft verder weinig om het lijf. Al eerder waren we enthousiast over De Kruistochten, ook van de hand van Ayckbourn. De balans in dat stuk was beter verdeeld qua humor, ontroering en achterliggende vraagstukken. Bij Slippers is het vooral lekker achterover hangen in je stoel en lachen, hoewel de humor en de situatie in het laatste kwartier wel erg dicht in de buurt komen van ‘over de top’.

Toneeltalenten

De acteurs in Slippers weten in ieder geval hoe ze het stuk moeten brengen. Niet te overdreven, toch met genoeg mimiek en wat lompe bewegingen en bovendien geloofwaardig. Anniek Pheifer (The Shape Of ThingsHet vuil, de stad en de dood en The Prefab Four) springt er uit als kittig dametje dat iedereen voorliegt. Haar wederhelft wordt gespeeld door Romijn Conen, een jongen die het ook leuk doet op het toneel. Will van Kralingen en Peter Tuinman, die het oudere echtpaar voor hun rekening nemen, hebben verder geen uitleg nodig. Zij laten ook nu ook weer zien hoe het moet op het toneel.

Toegankelijk

Oog is er ook geweest voor de aankleding. Eenvoudig doch met wat leuke details, zoals het bijzondere tuindecor. Daarentegen storen de overdreven vogelgeluiden wel tijdens de tuinscènes. Maar het mag duidelijk zijn dat dat de pret niet zal bederven. Een lach onderdrukken is echt lastig tijdens Slippers; daarvoor is het stuk te vermakelijk. Door de goede acteerprestaties komt de voorstelling goed uit de verf en het publiek amuseert zich prima dankzij de opeenstapeling van miscommunicaties. Een erg toegankelijke voorstelling, deze geslaagde klucht.

Slippers wordt nog tot en met 28 april 2005 opgevoerd in verschillende theaters in Nederland.

Muziek / Concert

Bettie rockt niet meer

recensie: Bettie Serveert live in Vera

Het is een mooie plaat, de nieuwe Bettie Serveert. Attagirl rockt wel beduidend minder dan het oude werk, maar Bettie bewandelt in plaats daarvan steeds meer de elektronische weg die voormalig drummer Berend Dubbe (tegenwoordig bekend als Bauer) zo graag wilde gaan. De Arnhemmers doen dat in de studio helemaal niet onverdienstelijk, maar live valt het allemaal wat tegen.

~

De muziek van de band is erg mooi en ook live klinkt het allemaal prachtig, alleen miste Bettie Serveert deze avond de sprankeling, de extra toevoeging die een optreden zoveel bijzonderder maakt dan het sec beluisteren van een plaat. Interactie tussen band en publiek was er bijna niet; basgitarist Herman Bunskoeke bijvoorbeeld, die bij eerdere optredens nog wel eens vermakelijk uit de hoek wilde komen, trok nu zijn mond geen enkele maal open.

Prettig chaotisch

Als voorprogramma neemt Bettie Serveert naar bijna ieder optreden het de hemel ingeprezen Voicst mee. Al ver voor het debuut van deze ‘ADHD-rockers’ er lag, was de muziekpers jubelend over dit talentvolle Amsterdamse trio. En nu hun eerste plaat er eindelijk is, worden de commentaren bijkans orgastisch. In Vera sprankelde Voicst echter evenmin als de hoofdact van de avond. Hoewel de drie op het podium prettig chaotisch zijn, weten ze alles behalve te overtuigen. Dat kwam overigens vooral door het belabberde geluid. Voicst toonde wel goede wil door lekker en veel te rocken. Maar de eigen geluidsinstallatie van de band was dusdanig matig dat het geheel als een effen muur de zaal in kwam.

Geen spannende keuzes

Dat geluid was bij Bettie Serveert, die wel over het systeem van Vera speelden, duidelijk beter. De liedjes klonken dan ook erg goed, maar de passie leek te missen. De rustige nummers van Attagirl rocken ook live maar weinig, en de gebruikte elektronica die de plaat juist interessant maakt werkt op het podium eerder ten nadele. Berend Dubbe heeft met Bauer goed door dat muziek uit de computer vrolijk, spannend en opwindend kan klinken. Dat zijn ingrediënten die dit optreden van Bettie Serveert met node miste. Pas in de toegift gooide de band de terughoudendheid in een uitgesponnen versie van de aloude (live-)hit Tom Boy van zich af. Ook Ray Ray Rain, afkomstig van Betties tweede plaat Lamprey, was welkom na al het voorgaande. Spannende keuzes voor een toegift waren het niet, maar ze maakten wel veel goed.

Boeken / Fictie

Dansen op tegels in de tuin

recensie: Peter Terrin - Vrouwen en kinderen eerst

Was er in Peter Terrin’s vorige roman Blanco al sprake van een spanningsveld tussen werkelijkheid en fantasie, in Vrouwen en kinderen eerst wordt het allemaal nog veel vreemder.

Het verhaal begint op het moment dat vijf mannen in een afgelegen bergdorpje arriveren voor de demontage van productieband AT-289 in een verlaten fabriek. De jonge Karsten is, vanwege zijn talenkennis, benoemd tot teamleider. Hij moet er voor zorgen dat de productieband binnen de gestelde tijd en contractuele eisen gedemonteerd wordt en klaarstaat voor transport. Terwijl Karsten het papierwerk doorspit gaan zijn mannen aan het werk.

Het is al snel duidelijk dat het nabijgelegen dorp zwaar getroffen is door de sluiting van de fabriek en Karsten mijdt dan ook zoveel mogelijk het contact met de dorpelingen, om hen niet te veel te confronteren met hun verlies. Zijn mannen verlaten ’s avonds echter regelmatig het aftandse hotel waarin ze verblijven om een drankje te gaan nuttigen in het dorp.

Kloof

Het verhaal draait rondom Karsten. En omdat deze zich afzijdig houdt van de rest van de wereld krijg je nooit een precies beeld van die wereld. Zeker omdat hij alles benadert vanuit zijn onzekerheid en neiging om conflicten te ontlopen. Hierdoor heeft hij eigenlijk zelden interactie met de mensen om hem heen. En je bent als lezer dus voortdurend op zoek naar de beweegredenen van de andere personen rondom Karsten. Hij zelf doet het namelijk niet.

~

Door deze eenzijdige kijk op een wereld die geheel onafhankelijk van Kartsen lijkt te bestaan, wordt het verhaal uitermate surrealistisch. Daarbij komt dan ook nog eens het vreemde gedrag van de bewoners van het dorpje. Eén van de produkten van de fabriek is namelijk de tegel ‘Ebony’. Een zwarte, fluweelzachte, maar totaal slijtvaste tegel. Deze tegel was het pronkstuk van de fabriek, maar zeker ook de trots van het dorp. Als je een beetje mee wil tellen, heb je een aantal van die tegels in huis. Het liefst heb je één of meerder kamers van je huis hiermee betegeld. Helaas is dat voor de meeste bewoners van het in verval geraakte dorp niet te betalen. Maar om toch je status te doen gelden hebben de meeste mensen een aantal tegels in de tuin liggen, waarop men dan ’s avonds urenlang staat te ‘dansen’. Hierdoor slijten de schoenzolen. En hoe meer schoenzolen je verslijt, hoe meer status je verkrijgt.

Vreemd

Het is slechts een voorbeeld van de bizarre wereld waarin Karsten zich bevindt. Er gebeuren veel meer vreemde dingen in het dorp en de fabriek. Het is echter niet altijd duidelijk of dit echt gebeurd of dat het Karstens verbeelding is. Sterker nog: dat is heel vaak niet duidelijk. Neem dan ook nog eens het bestaan van niet pratende kamermeisjes, indringend turende zwarte schapen en mysterieus zwaaiende vreemdelingen en je vraagt je af waar je in hemelsnaam terecht bent gekomen. Dat is sowieso de vraag. Want nergens wordt duidelijk waar het verhaal zich afspeelt. Zowel de naam van het dorp, de naam van het land, en de taal die men spreekt zijn onbekend. Ook elke achtergrond van de vijf mannen ontbreekt. Nergens geeft Terrin de lezer ook maar enig houvast. Je dwaalt maar wat rond, naarstig op zoek naar aanknopingspunten. Om uiteindelijk tot de conclusie te komen dat ze er gewoonweg niet zijn.

Verdwaald

Ik ben in Vrouwen en kinderen eerst van begin tot eind de weg kwijt geweest. Voortdurend dacht ik wel min of meer te weten wat er gaande was rondom Karsten, om vervolgens te merken dat ik het weer eens mis had. Vooral het eind van de roman is hier een uitstekend voorbeeld van, maar dat ga ik hier natuurlijk niet verklappen. Je moet Vrouwen en kinderen eerst zelf maar ondervinden. En dan ligt de nadruk op moeten, want je moet dit boek gelezen hebben. Je kunt die vervreemding nauwelijks onder woorden brengen. Die moet je zelf ervaren.

Boeken / Strip

Een bedrieglijk normale gang van zaken

recensie: Seth - Het leven is een geschenk maar je krijgt het niet cadeau

Het leven is een geschenk maar je krijgt het niet cadeau lijkt een autobiografisch verhaal te zijn, maar schijn bedriegt. Het werd door The Comic Journal gekozen als een van de 100 beste strips van de twintigste eeuw, een titel die het boek zeker waar maakt.

Het verhaal van Het leven… lijkt een waargebeurd verhaal. De hoofdfiguur is namelijk striptekenaar en heet net als de auteur Seth en ook een aantal bijfiguren zijn echt bestaand. Het verhaal begint als Seth in een tijdschrift uit de jaren vijftig het werk van de cartoonist Kalo ontdekt, die precies dezelfde tekenstijl heeft als hijzelf. Daarop volgt een zoektocht naar het werk en de geschiedenis van deze tekenaar. Tijdens deze zoektocht komt Seth er achter dat Kalo het pseudoniem is geweest van Jack Kalloway. Uiteindelijk raakt hij in gesprek met de dochter en zelfs de stokoude moeder van de al overleden tekenaar.

Het dagelijks leven

~

De uitwerking van dit verhaal is zodanig dat je een heel persoonlijk kijkje in het leven van de verteller krijgt. Je ziet hem thuis, in een tropische kas en een bar met de bevriende striptekenaar Chester Brown, naakt met zijn vriendin in bed. Hij schuwt hierbij niet om ook min of meer genante thema’s aan te snijden, zoals zijn dikke broer die domme moppen vertelt, een nachtelijke schaatspartij waarbij hij genadeloos op zijn kont valt of afbeeldingen van zijn besneden piemel. De auteur vertelde in een interview met De Groene Amsterdammer in 2002 dat hij dol is op het alledaags obscure en dat hij dat in zijn strips wil weergeven. Succesverhalen interesseren hem niet, maar iemand met een klein winkeltje kan hem mateloos fascineren. Zo erg dat hij er soms hele verhalen omheen bouwt, zoals in zijn werk Ventilatoren.

Rechtlijnig detectiveverhaal

Nog niet zo lang geleden recenseerde 8Weekly dit boek Ventilatoren, wat de eerste Nederlandse vertaling is van een werk van Seth. Een beetje vreemd is het wel dat dit boek als eerste in vertaling verscheen, want Het leven… is namelijk eigenlijk het eerste lange verhaal van de auteur. Het is een onderdeel van de semi-autobiografische reeks Palookaville, die sinds 1990 uitkomt bij de Amerikaanse uitgeverij Drawn & Quaterly. Het verschil in kwaliteit tussen de verhalen Ventilatoren en Het leven… is niet heel opmerkelijk, maar wel aanwezig. Het zit voornamelijk in de vertelwijze en diepgang. Het leven… is een lineair verhaal, eigenlijk een detectiveverhaal, maar met een ander onderwerp dan een misdaad. In Ventilatoren is sprake van meer psychologische diepgang en de clou van het verhaal blijft tot het eind toe verborgen. In Het leven… is er een duidelijke uitkomst, een finale waarvan de oplossing al na 20 pagina’s maar twee kanten op kan gaan: Seth vindt Kalo óf niet. Als je Ventilatoren eerder hebt gelezen valt het verhaal van Het leven… dan een héél klein beetje tegen.

Namaakautobiografie

~

Die tegenvaller is echt heel klein, want het werk heeft meer dan genoeg merites. De diepgang zit er voor een deel in dat het wil opwekken dat het verhaal autobiografisch is, onder andere doordat de hoofdpersoon Seth heet en sprekend op de auteur zelf lijkt. Niks is echter minder waar. Het verhaal is helemaal fictief, de vraag is zelfs of striptekenaar Kalo überhaupt heeft bestaan of dat de tekeningen van hem die in het boek staan door Seth zijn getekend. De echte Seth verzamelt ook in werkelijkheid strips uit de jaren veertig en vijftig en heeft een dusdanige obsessie met deze periode dat hij zelfs gekleed gaat als een dandy uit die periode, compleet met ouderwetse bruine pakken en hoed. Hierdoor zijn de overeenkomsten wel heel groot, maar Seth doet zelf geen uitspraken over deze aantijgingen.

Foto

Door zowel het verhaal als door de prachtige gedetailleerde tekeningen en de zelfspot van Seth is Het leven is een geschenk maar je krijgt het niet cadeau een zeer interessant, maar ook amusant boek om te lezen. Door de hoeveelheid pagina’s van het werk heb je het ook niet een-twee-drie uit, net als een ‘normale’ roman. De vraag die je na het lezen blijft achtervolgen, of Kalo nou echt heeft bestaan, wordt door Seth gevoed door alle cartoons die hij zou hebben gevonden van de tekenaar af te beelden en zelfs een foto van een man in de jaren veertig af te drukken en daarbij te schrijven dat het Jack Kalloway is. Door deze mysterieuze kant blijft Het leven is een geschenk maar je krijgt het niet cadeau een werk dat de lezer lang bijblijft.

Muziek / Album

Zita Swoon brengt herfsttroost

recensie: Zita Swoon - A Song About A Girls

.

Misschien wel. Het album is zeer toegankelijk en qua thematiek toch heel persoonlijk. Ook de tijd van het jaar dat we ze op de Nederlandse podia en in de schappen van de platenzaak aan kunnen treffen is uitermate goed gekozen: Zita Swoon heeft met dit album de ideale soundtrack voor de herfst gemaakt. Het is dan ook genieten tijdens hun tour door Nederland. Zalig om na een natte herfstige tocht naar het intieme Desmet theater in Amsterdam in de warme klanken van Zita Swoon te worden gedompeld.

Schoon

Er is veel veranderd in de bezetting sinds hun vorige album, Life = A Sexy Sanctuary. Bassist Thomas Desmet speelt nog wel mee op het album, maar is inmiddels vervangen door Bart van Lierde (Zornik), zodat hij zich kon bezighouden met zijn band Think of One. Ook gitaris Bjorn Eriksson is zich nog voor de release van het album meer gaan richten op zijn eigen project Maxon Blewitt. Tom Pintens is vervolgens achter de piano vandaan gehaald en speelt nu gitaar. De vrijgekomen plek achter de piano is opgevuld door Joris Caluwaert. Apart aan de formatie is ook het ontbreken van een drummer. In plaats daarvan beschikt Zita Swoon nu over twee percussionisten: Aarich Jespers en Kobe Proesmans. Tenslotte geven drie Afrikaanse achtergrondzangeressen Zita Swoon een soulvol tintje. Voorman Stef Kamil Carlens heeft de touwtjes nog altijd stevig in handen waardoor Zita Swoon is zoals we ze kennen: Belgisch en mooi, ofwel ‘schoon’.

Intiem

De bezetting is niet het enige waaraan gesleuteld is. Nieuw zijn de Franse teksten bijvoorbeeld. De intrede van vier Franstalige liedjes is een bewuste keuze van Carlens. Op deze manier hoopt hij meer publiek in Frankrijk te veroveren. Een ouderwets klinkende chanson als De quoi a besoin l’amour (een duet met de Franse zangeres Axelle Red) geeft het album een hele oorspronkelijke klank. Ook de warme soul draagt bij aan dit effect, waarvan het openingsnummer Me And Josie On A Saturday Night een goed voorbeeld is. A Song About A Girls is ook serieuzer dan zijn voorgangers. Ondanks een bezetting van negen man hebben de liedjes een intiem singer/songwriter-karakter. Het ritme is vol en kleurig door het gevarieerd gebruik van percussie. Tikjes en roffeltjes combineren mooi met de strijkers en piano in het liedje Josiesomething. Die keuze voor vooral akoestische instrumenten is ook kenmerkend voor veel van de andere liedjes. Zelfs de blues van het Tom Waits-achtige nummer Remember To Withhold klinkt naturel, ondanks het gebruik van vele computereffectjes.

Meisjes

De thematiek is kenmerkend voor Zita Swoon. Carlens muze Josie komt weer veelvuldig voorbij en voor de rest gaan de liedjes voornamelijk over, de titel zegt het al, meisjes. 100 is bijvoorbeeld een onvervalst liefdesliedje. En hoewel het hele album heerlijk dromerig en verliefd klinkt, zijn sommige teksten veel grimmiger. Bijvoorbeeld Josiesomething. Maar heb je net een beetje dat fijne verliefde gevoel te pakken halverwege, hoor je opeens het intens verdrietige Sad Water. Maar melancholie hoort er nou eenmaal ook bij als je een verliefde plaat over meisjes maakt…

Ingetogen

Al met al een prima album. Reden genoeg voor een bezoekje aan een live-optreden. De presentatie van het nieuwe album was tweeledig. Eerst speelde het gezelschap 50 minuten voor een selecte groep gasten die zo gelukkig waren plaatsen te kunnen bemachtigen (het Desmet theater is niet zo groot). Na een korte pauze deden ze hetzelfde kunstje nog een keer, maar dan live op de radio. De eerste set was mooi ingetogen. We zien veel muzikanten die met elkaar een heel bescheiden, maar kleurig geluid voortbrengen van een hoge kwaliteit. Zita Swoon is een bijzonder schouwspel: de percussionisten hebben een hele grabbelton aan de meest vreemdsoortige voorwerpen voor zich liggen, waar ze veelvuldig gebruik van maken. De achtergrondzangeressen zijn wonderschoon, zowel om te zien als om te horen. Pintens trakteert iedereen uit het publiek op een doordringende blik om de intensiteit van de liedjes kracht bij te zetten en Carlens is ronduit meeslepend met zijn breekbare, hoge stem.

Mobiele telefoon

De grote verrassing van de avond is een stukje instrumentale filmmuziek waarbij Carlens niet werkeloos toekijkt, maar een soort felgekleurde kinderharmonicatoeter ter hand neemt, zonder ook maar aan de minste oprechtheid in te boeten. Op het moment dat er een zorgvuldig gecomponeerde stilte in de muziek valt, gaat een mobiele telefoon af in het publiek. Eerlijk toegeven, dat klonk niet eens zo gek. Het liedje zelf was toch al rijkelijk gevarieerd en experimenteel van instrumentkeuze. Op dit incident na was het publiek gedurende de hele set ademloos stil aan het genieten. En zo verliefd als de muziek klonk, zo verliefd deden ook de stelletjes in het publiek met elkaar. Die boodschap was snel overgebracht.

De tweede set speelde Zita Swoon toch een stuk intenser, alsof het radiopubliek moeilijker te doordringen was dan het publiek in de zaal. Het was in ieder geval zeker niet saai om dezelfde liedjes nog een keer langs te horen komen. Enfin, we zijn blij dat Zita Swoon weer terug is en op deze prachtige plaat en het heerlijke optreden kunnen we de hele herfst teren. En een koude winter ook nog wel.