The Principles of Lust
(Penny Woolcock, 2003 • Total Film)
~
Paul is een jonge schrijver die op een scharnierpunt in zijn leven staat. Hij is begin dertig, alleenstaand en lijdt aan een writersblock. Hij heeft een opkikker nodig. Op dat moment verschijnen er twee nieuwe mensen in zijn leven die voor een impuls zorgen: de sexy Juliette, met wie hij een relatie begint, een Billy, een roekeloze jongeman. Juliette heeft een zoontje en wil een normaal leven maar Billy houdt van drugs, orgies, auto’s stelen en bare-knucklefihgts. Paul staat voor de keuze of een normaal burgelijk leven te beginnen of met Billy op het randje te leven. Het klinkt allemaal vrij onorigineel en de uitvoering is ook nog eens ondermaats. Het acteerwerk is slecht en de plot voorspelbaar. Regisseur Penny Woolcock haalde inspiratie uit klassiekers als
Fight Club en
Trainspotting maar een twist en een diepere betekenis worden achterwege gelaten zodat The Principles of Lust het niveau van een niemendalletje niet weet te ontstijgen. (Harrie de Vries)
Gegen die Wand
(Fatih Akin, 2004 • Homescreen)
~
De Nederlandse filmjournalisten hebben
Gegen die Wand tot beste film van 2004 uitgeroepen. Nu was 2004 geen uitzonderlijk rijk filmjaar, maar er waren toch wel enkele ander films die meer voor deze exuberante lof in aanmerking kwamen. Toch is
Gegen die Wand een mooi portret van de vernietigende kracht van een sluimerende en uiteindelijk tragische liefde. De film is onderverdeeld in verschillende bedrijven die telkens worden aangekondigd door een traditioneel Turks orkestje dat tegen de achtergrond van Istanbul een lied ten gehore brengt. Centraal staan twee oermensen – de Turkse immigranten Cahin en Sibel – die meer naar hun instincten dan naar andere overwegingen luisteren en door een gearrangeerd nephuwelijk bij elkaar worden gebracht. Het huwelijk moet Sibel de vrijheid vershaffen die ze als moderne vrouw meent te verdienen en levert Cahin eigenlijk niets dan gedonder op. Toch vindt de ceremonie plaats en de wijde wereld ligt voor Sibel open. Ze proeft er rijkelijk van totdat het noodlot van de liefde toeslaat. De film weet vooral te overtuigen door de onderkoelde registratie van de interactie tussen twee losgeslagen individuen, waarbij de psychologiserende verklaring Vooral Birol Ünel, die vanwege zijn onaangepaste gedrag en zijn weinig kneedbare karakter ook wel de Turks Kinski wordt genoemd, weet de stuurse Cahin op voortreffelijk wijze neer te zetten. Wie iets wil weten over de multiculturele problematiek kan Gegen die Wand beter laten liggen, maar dat stoort eigenlijk nauwelijks. Tenslotte zijn we allemaal mensen en hebben we allemaal grofweg dezelfde problemen. Aan de dvd is nog een sympathieke making of toegevoegd, gemaakt door de stagiaire die het filmproces uit eigen beweging heeft vastgelegd. (Martijn Boven)
De ordening
(Pieter Kuijpers, 2005 • Paramount)
~
In
De ordening heeft de net afgestudeerde studente journalistiek Stella (Angela Schijf) een bijbaantje als archiefmedewerker. Haar bazin blijkt echter de weduwe De Heus Verolmen te zijn. Deze vrouw is bekend omdat haar man in de oorlog bij de NSB zat en vertoont een opvallende gelijkenis met de beruchte weduwe Florrie Rost van Tonningen. Stella besluit om tijdens haar archiefwerkzaamheden goed rond te kijken zodat ze later over haar ervaringen een artikel kan schrijven. Wanneer ze echter Andreas (Roeland Fernhout) ontmoet raakt ze ook persoonlijk betrokken en wordt haar onderzoek er niet eenvoudiger op. Dit boeiende drama is gebaseerd op een boek van Kees van Beijnum (
De Oesters van Nam Kee) en is geregisseerd door Pieter Kuijpers (
Van God Los en
Off Screen). De combinatie van beide mannen leidt tot een wat langzame film, die zeker wat meer pit had kunnen gebruiken. Inhoudelijk blijft de film echter boeien. Dit komt vooral doordat fictie en feiten constant met elkaar verweven zijn. (Joost van Hoek)
La Mala Educacion
(Pedro Almodovar, 2004 • A-Film)
~
De laatste film van Almodovar is er één zoals hij er al een aantal gemaakt heeft. Het verhaal zelf, Ignacio (superster Gael Garcia Bernal) zoekt zijn oude schoolvriend (Fele Martinez) en inmiddels bekend regisseur Goded op om een verhaal over hun jeugd te verfilmen, is niet zozeer onorigineel maar de thematiek en de manier waarop het is uitgewerkt, zijn weinig verrassend. Almdovar haalt zijn oude stokpaardjes van stal: pedofilie, travestie en zijn niet aflatende kruistocht tegen de Rooms-katholieke kerk. Ook de gelaagde manier waarop hij dit doet, herinneringen in een verhaal in een verhaal, etc, is niet opzienbarend. Weinig verrassing maar veel kwaliteit want
La Mala Educacion is filmisch een van Almodovars sterkste films met prachtig kleurgebruik en dito cameravoering. Dit levert een visueel mooie film op. Nu nog een iets originelere inhoud en dan mag Almodovar zich met recht de nieuwe koning van de Spaanse cinema noemen. (Harrie de Vries)
Unit 13: Seizoen 1
(Guido Pieters • Vara / Universal)
~
Met de IRT-affaire krijgen politie en justitie in Nederland verschrikkelijk op hun donder. Om dergelijke excessen te voorkomen wordt de samenwerking tussen politie en justitie anders georganiseerd. Er wordt vanaf dan gewerkt met kleine units en wij volgen een van hen, unit nummer 13. Deze groep is belast met het onderzoek naar het machtige misdaadsyndicaat Scylla. Hoewel officier van justitie Adrienne Rieding (Yvonne van den Hurk) en hoofdinspecteur Ruard Talsma (Peter Tuinman) er alles aan doen om dit syndicaat op te rollen blijkt ook hun persoonlijk leven erg onder het onderzoek te lijden te hebben. De serie
Unit 13 is uniek in zijn soort. In een thriller van ruim tien uur staat het kippelvel de hele tijd op je armen getoverd, door fantastisch acteerwerk en sublieme muziek. Geen moment twijfel je aan de oprechtheid van de karakters en de muziek van Hennie Vrienten (Doe Maar) houdt de spanning en het drama op een constant hoog niveau. De serie eindigt in een even fantastisch als dramatisch slot. Deze fantastische televisie staat ook nog eens op dvd met een sublieme beeld- en geluidskwaliteit. De serie is deze degelijke documentatie meer dan waard. Een terechte klassieker voor de Nederlandse televisie. (Joost van Hoek)
Le Sacre du Printemps
(Oliver Hermann, 2003 • Arthaus-Musik/Total Film)
~
is een abstracte, stille film bij de wereldberoemde muziek van Igor Stravinsky. In het begin van de flim zie je hoe God (een zwarte vrouw) drie mensen creëert en samen brengt. Het zijn Esther (een treurende weduwe), Lucia, (die als gevolg van haar incestueze vader nymfomane is geworden) en Dr. Bardot (een hersenchirurg, een afstandelijke controlefreak met smetvrees). Alledrie hebben ze een blokkade opgeworpen waardoor ze het leven niet echt durfen of willen binnenlaten. Onder het toeziend oog van God ondergaan ze louteringsrites waardoor ze van hun demonen bevrijd worden. De film ontpopt zich als een interessant spel met kleuren en licht (maar helaas erg slechte special effects). Deze prachtige fotografie, de onovertroffen muziek van Stravinsky, het spel met symboliek en vrije associatie levert een interessante film op vol rites, beschermengelen en een heel scala aan thema’s (leven, dood, reiniging, overgave). Maar pas op: alleen voor de liefhebber! (Harrie de Vries)
Geperfectioneerd uiterlijk vertoon
Deze Italiaanse film is een stijlvol, ironisch portret van een eigenzinnige, eenzame man die niets meer van het leven verwacht, totdat hij de liefde ontdekt. Dit banale gegeven wordt met verve uitgewerkt tot een onwaarschijnlijke, maar knappe acteursfilm.
~
Stijlvol
~
Klasse
Acteur Toni Servillo maakt de antiheld met een feilloos gevoel voor klasse komisch, maar toch menselijk. Als een soort verveelde John Malkovich maakt hij van de tragische man een fascinerend en uiteindelijk respectabel karakter. Servillo draagt de film bijna op eigen handen: zijn cynische intonatie, gelaatsuitdrukkingen en geconditioneerde maniertjes geven een schitterende indruk van een soort levensmoede wereldwijsheid. Het is het werk van een eersteklas acteur, en het is deze Italiaanse maestro die de film echt de moeite waard maakt.
Le conseguenze dell'amore
Regie: Paolo SorrentinoJaar: 2024
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Videotapes op een schijfje
.
The Principles of Lust
(Penny Woolcock, 2003 • Total Film)
~
Gegen die Wand
(Fatih Akin, 2004 • Homescreen)
~
De ordening
(Pieter Kuijpers, 2005 • Paramount)
~
La Mala Educacion
(Pedro Almodovar, 2004 • A-Film)
~
Unit 13: Seizoen 1
(Guido Pieters • Vara / Universal)
~
Le Sacre du Printemps
(Oliver Hermann, 2003 • Arthaus-Musik/Total Film)
~
The Principles of Lust // Gegen die Wand / De ordening // La Mala Educacion // Unit 13: Seizoen 1 // Le Sacre du Printemps
Regie: DiverseJaar: 2024
Misschien ook iets voor u
Geheimen in het Getto
Naar aanleiding van het 60-jarige jubileum van onze bevrijding organiseert Foam (Fotografiemuseum Amsterdam) in samenwerking met het Joods Historisch Museum en de Hollandse Schouwburg een expositie van het werk van de joodse fotograaf Henryk Ross die tijdens de Tweede Wereldoorlog foto’s maakte van het leven in het getto van Lodz.
Henryk Ross (1910-1991) werd als Poolse jood in 1941 door de Nazi’s naar het joodse getto in Lodz (Polen) afgevoerd. Voor de Tweede Wereldoorlog was Ross sport- en persfotograaf. De Joodse Raad in het getto stelde hem aan als één van de twee ‘huisfotografen’ voor het maken van propagandabeelden en portretten voor identiteitspapieren. Naast zijn officiële werk voor de Joodse Raad maakte hij in het geheim foto’s van de verschrikkingen en het dagelijkse leven in het getto. Volgens eigen zeggen wilde hij de wereld op de hoogte brengen van de wreedheden en onmenselijkheden van de Holocaust. Zijn archief van meer dan 6.000 negatieven heeft hij net voor de opheffing van het getto weten te begraven. Na zijn bevrijding heeft Ross alles weer opgegraven. Circa 3.000 negatieven hebben de oorlog zodoende in goede of minder goede staat overleefd.
Gedetailleerd en haarscherp
Aan het begin van de expositie hangen treurige, maar welbekende beelden van de ellende en narigheid in een getto. Executies, deportaties, dwangarbeiders, uitgemergelde en uitgehongerde mensen: het zijn beelden die de laatste zestig jaar al vaker te zien waren. Toch grijpen deze mensonterende foto’s je direct bij de keel. Het is de betrokkenheid van de fotograaf en zijn gevoel voor perspectief die deze zwart-wit foto’s bijzonder maken. Haarscherp en dicht op de huid van de mensen geven de foto’s de gruwelijkheden tot in detail weer. Zelfs de vlekken, krassen en strepen die zijn ontstaan door het begraven van de negatieven geven de foto’s een extra dimensie en versterken het beeld van de ellende en de horror van de gettobewoners.
Groot contrast
Als je de tweede zaal inloopt, wacht je een verrassing. Hier geen gruwelijke oorlogsbeelden, maar huiselijke tafereeltjes. Toch zijn het juist deze foto’s die je keel helemaal dichtknijpen. Een vrolijke moeder met haar weldoorvoede kind, een receptie met goed geklede kinderen en volwassenen, spelende kinderen op straat, olijk lachende stelletjes… Het lijken familiekiekjes zoals veel mensen ze bezitten. Gaven de beschadigde negatieven van de foto’s uit de vorige zaal een extra dimensie aan het verdriet en de ellende van de gettobewoners, in de tweede zaal versieren ze als een soort serpentine de foto’s en vergroten zo de schijnbare vrolijkheid en ongedwongenheid van de geportretteerden. Het is pas na een tweede keer goed kijken dat je de gele sterren ziet en je beseft dat het ook hier gaat om joodse mensen die in het getto leefden. In dit geval behoorden ze tot een kleine elite, bijvoorbeeld de leden van de Joodse Raad. Ze genoten een ogenschijnlijke voorkeursbehandeling. Toch heeft uiteindelijk bijna niemand van deze elitegroep het getto overleefd. Het contrast tussen de beide series is uiteindelijk minder groot dan je aanvankelijk dacht.
Henryk Ross - Lodz Ghetto Album
Gezien in: Foam, AmsterdamNog te zien tot: zondag 29 mei 2005
Misschien ook iets voor u
Liefde, seks en politiek volgens Springsteen
Vraag: welk IJslands, Amerikaans of zelfs Duits groepje is momenteel de hype van het jaar? Moeilijkere vraag: welke drie groepen werden twee weken, of zelfs twee maanden geleden met diezelfde titel gekroond? Geen idee? Geen punt; wat moeten we ook met al die modieuze jongelingen die nog altijd de jaren tachtig als de meest interessante era uit de popgeschiedenis beschouwen? Al die frisse net-niet-coverbands gaan toch maar hooguit één festivalseizoen mee. Aardiger om te volgen zijn dan de oude bands die zich al decennia lang los van welke hype dan ook ontwikkelen; oude zangers als David Bowie, Elvis Costello, Johnny Cash en Nick Cave die zichzelf opnieuw ontdekken. In dat rijtje past zo langzamerhand ook Bruce Springsteen, die met Devils & Dust, zijn dertiende studioplaat, een prachtig singer-songwriter album aflevert.
Politiek
Niet veranderd of afgenomen is Springsteens engagement: het begon begin jaren tachtig allemaal met Born in the U.S.A. en die betrokkenheid zette zich in een rechte lijn door tot de afgelopen verkiezingen, waar hij (weinig succesvol, zo zou blijken) zong tegen Bush. Inhoudelijk start Devils & Dust meteen in deze traditie. Het openings- en titelnummer verwijst rechtstreeks naar de oorlog in Irak: Springsteen zingt over een strijd waarin wordt gemoord uit naam van het geloof. “I got God on my side / I’m just trying to survive.”
Ook het laatste nummer van de plaat, Matamores Banks, is sterk politiek en sociaal geïnspireerd. Terwijl Amerikanen uit het hele land naar het Zuiden trekken om in vrijwillige burgerwachten de grenzen met Mexico te ‘bewaken’, zingt Springsteen over het leed van een illegale immigrant die zijn gevaarlijke trip niet overleeft. De Mexicanen trekken dagen door bloedhete zandvlaktes, hopend op een beter leven, maar veelal eindigend in de uitputtingsdood. Dat is niet hoe het moet, meent Springsteen.
Liefde
Een puur politiek album is Devils & Dust echter niet: tussen dit geëngageerde begin- en eindpunt komen ook vele andere thema’s aan bod. Liefde is daarin zeker een belangrijk onderwerp voor Springsteen, wat in Reno het mooist tot uiting komt. Dit is een liefdesliedje dat zich afspeelt in een peeskamertje. Springsteens gedachten zijn echter niet bij het hoertje, maar bij Maria, de vrouw van wie hij houdt. Het nummer beschrijft iedere handeling en ieder woord van de prostituee, het expliciete zeker niet schuwend. Hoewel het meisje duidelijk haar best doet kan ze Springsteen maar weinig bekoren: “She poured me another whiskey, said, ‘Here’s to the best you ever had.’ We laughed and made a toast. It wasn’t the best I ever had, not even close.”
Liefde, seks, politiek, geloof en wanhoop: Devils & Dust is een plaat waarop alle thema’s uit Springsteens carrière op een intieme manier opnieuw bezongen worden. Hippe bliepjes of retrotrucjes heeft de oude rocker niet nodig: uit alles blijkt dat Springsteen heeft geleefd, en dat is voldoende.
Live zal het ongetwijfeld ook prachtig zijn, maar de hele Europese tour is al uitverkocht. Er is echter een sprankje hoop: 19 juni speelt Springsteen in Ahoy’, maar 17 en 18 juni heeft hij nog niets staan. Een extra optreden is dus zeker niet uitgesloten.
Bruce Springsteen
Album: Devils & DustLink: Platenmaatschappij
Misschien ook iets voor u
Hoe de Amsterdammers verdwenen uit de stad
/ 0 Reactiesdoor: Erik Meijers0 SterrenNiet alleen rond de mummies van Wieuwerd hangt een raadselachtige sfeer. Ook de debuutroman van Mimi Meester is gehuld in een mysterieuze waas. Wie is toch die Mimi? En hoe heeft Mimi deze roman tot stand gebracht? We zullen het mysterie proberen op te helderen, maar sommige vragen zullen misschien wel nooit beantwoord worden…
Het mysterie rondom de debuutroman van Mimi Meester begint al bij de schrijfster zelf. Die schrijfster blijkt namelijk helemaal niet te bestaan. We hebben daarentegen met een schrijversduo te maken: Sabine van den Berg en Maarten Meester. Dit antwoord is echter nog te gemakkelijk, de waarheid gaat dieper. Want waarom is er eigenlijk gekozen voor de naam Mimi Meester en niet voor Sabine Meester, waarin beide auteurs tot hun recht zouden komen? De waarheid is gruwelijk: Mimi is namelijk de ongeboren dochter van Sabine en Maarten.
Dochter
~
Autobiografie
In mijn interview met Maarten Meester (Sabine was verhinderd) bleek al snel dat Hoe de mummies verdwenen uit Wieuwerd vele autobiografische elementen bevat. Net zoals de romanfiguren Anton en Claudia verhuisden Sabine en Maarten van het bruisende Amsterdam naar het rustige weidse landschap van Friesland. Het huis, de kerk en de mummies uit het boek zijn allemaal zaken die ze zelf hebben meegemaakt. Desondanks vindt Maarten niet dat hij op Anton lijkt. Doordat Sabine afwezig was, heb ik dit echter niet kunnen controleren. Wat achteraf dus wel handig uitpakte voor Maarten. Hij gaf echter grootmoedig toe dat Sabine ook geen hysterische vrouw is, zoals Claudia. Feit en fictie lopen door elkaar.
Wie doet wat?
Het is onduidelijk welke rol Maarten nu precies heeft gespeeld bij het tot stand komen van de roman. Welke invloeden zijn van hem en welke van Sabine? Bij bepaalde zaken is de achterliggende auteur nog wel te duiden, maar vaak blijven we met vragen zitten. De Labadisten lijken bijvoorbeeld sterk op de inbreng van Maarten te leunen. Ook de snelheid en actie lijken door hem te zijn ingegeven. De ‘vrouwelijke’ aspecten komen echter vooral van Sabine. Maarten: “De wijze waarop Claudia tegen de wereld aankijkt, tezamen met de meer filosofische inslag in het boek, komt uit Sabines pen. We moesten de juiste balans vinden tussen mijn onstuimige daadkracht en Sabines weloverwogen overpeinzingen. Ik hoop dat dit met deze roman gelukt is.”
Verschil
~
Kritiek
Over de werkwijze van het duo-schrijven wil Maarten niet veel kwijt. Maarten: “Als ik meer zou vertellen over onze geheime werkwijze, dan kan iedereen ermee aan de haal gaan. Wij hebben nog meer plannen op dit vlak en dan moet je geen slapende honden wakker maken. Het is ook nogal persoonlijk; zo’n nauwe samenwerking is niet voor iedere schrijver weggelegd. Je moet als schrijver heel sociaal zijn en goed tegen kritiek kunnen. Er wordt immers voortdurend commentaar geleverd op je teksten. Je moet dan niet halsstarrig proberen vast te houden aan je eigen teksten. Hoe goed je ze zelf misschien ook vindt.”
Friesland
Over een paar dingen is Maarten heel stellig: “De mentaliteit van het Friese dorp waarin we terecht zijn gekomen is niet dezelfde achterdochtige, slinkse mentaliteit als die uit het boek. Sterker nog: Friesland bevalt ons prima. We zouden niet meer terug willen naar Amsterdam.” Niet echt vreemd als je een lekker groot huis hebt in het weidse Friese landschap en een schrijfhuisje in de duinen. Ook wil hij het plezier dat ze beleefd hebben tijdens het schrijven benadrukken. “Een jaar lang hebben we samen in de wereld van Claudia en Anton geleefd. In de auto, in het restaurant, tijdens de boodschappen. Altijd kwamen we wel weer terug op hoe het verhaal zich zou moeten ontwikkelen. We missen het nu al. Misschien is dat de reden dat we alweer volop nadenken over een tweede roman. Een roman die meer internationaal georiënteerd is.” Ondanks aandringen van mijn kant wilde Maarten over deze nieuwe roman helaas nog niets kwijt.
Film?
Op 14 mei zal er een boekpresentatie plaatsvinden in Het café van Aukje, dat ook in het boek voorkomt. Daarbij kunnen direct de mummiekelders bezocht worden. Tijdens de presentatie zal er bovendien een exemplaar van het boek worden uitgereikt aan Steven de Jong, de regisseur van De Schippers van de Kameleon. Dit is niet zomaar, aangezien Maarten het helemaal ziet zitten dat De Jong hun boek gaat verfilmen. Aan ambities en plannen dus geen gebrek. Voordat het zover is mag hij echter wel iets meer helderheid verschaffen over zichzelf, Sabine en de toekomst. Zo denken vele van zijn kennissen nog steeds dat hij eigenlijk in Groningen woont; volgens hem een misverstand, maar ik weet het zo net nog niet. Misschien dat hij ergens in Oude Pekela nog een kelder onder een grote schuur heeft waar hij vreemde feestjes houdt. Het zou mij niets verbazen. Daar zit allicht weer een mooie roman in.
Link: Hoe de mummies verdwenen uit Wieuwerd
Misschien ook iets voor u
Het oppoetsen van de erfenis
.
~
Britse voorbeelden en thematiek
De muziek van de Kaizer Chiefs heeft zonder meer een Brits geluid. De door Liam genoemde invloeden van Blur zijn duidelijk aanwezig. Het vrolijke Na Na Na Na Naa dankt zijn titel aan de koortjes en pianoriedeltjes die meteen aan het eerder genoemde Supergrass doen denken. Oudere bands zoals The Clash hebben duidelijk een plaats in het geluid van de band en Wilson noemt zelf Madness als invloed. Allemaal bands waar het plezier en de lol in het muziek maken duidelijk aanwezig is. Verwacht dan ook geen zwaar op de hand liggende songs over liefdesverdriet en eenzaamheid. De nummers gaan over zaken die te maken hebben met het dagelijkse leven, zoals de single I Predict A Riot die gaat over op de EHBO belanden na geknok tijdens het uitgaan zaterdagavond. Dit soort onderwerpen past heel goed binnen de thematiek die in de hoogtijdagen van de Britpop zowat door alle Britse bands werd gebruikt: het dagelijkse leven van jongeren in het Verenigd Koninkrijk.
Muzikaal erfgoed
De humoristische liedjes over dagelijkse onfortuinlijkheden gecombineerd met de energie van de Kaiser Chiefs zorgden er voor dat de band al top tien hits scoorde, wat absoluut terecht is. Een slechte versie van Blur zijn de Chiefs namelijk absoluut niet. Ondanks dat er uit de muziek een duidelijk besef van het muzikale erfgoed van Engeland blijkt heeft de band een heel eigen geluid, vooral omdat net een beetje harder en sneller wordt gespeeld. De Kaiser Chiefs zijn een sterke nieuwe exponent van de New Britpop. Binnenkort staan ze op Pinkpop, waar ze waarschijnlijk een van de weinige acts zullen zijn die dit ingedutte festival nog een beetje kunnen wakker schudden.
Kaiser Chiefs
Album: EmploymentMisschien ook iets voor u
Hedendaagse performancekunst
Momenteel in Montevideo, Nederlands Instituut voor Mediakunst (Amsterdam) een expositie over hedendaagse performancekunst. De aanleiding is simpel: de hernieuwde interesse voor het genre. De vraag waar die hernieuwde interesse vandaan komt blijkt lastiger. Het zou te maken kunnen hebben met het historisch worden van de performancekunst. Waardoor we onlangs nog geconfronteerd werden met exposities als Life, Once more: Reenactment in Contemporary Art (Witte de With) en de performances van Marina Abramovich bij de Egon Schiele tentoonstelling (Van Goghmuseum). Montevideo zag haar kans schoon en presenteert onder de noemer Resonance een aantal hippe jonge performancekunstenaars.
Resonance bestaat uit drie delen; een lezingencyclus, live performances op tal van locaties- waaronder het Stedelijk Museum en Paradiso- en een expositie van werk van zeven jonge kunstenaars die het menselijke lichaam als uitgangspunt nemen: Franko B., Yael Davids, Hayley Newman, L.A.Raeven, Francesca da Rimini, Sterling Ruby en David Still. De live performances worden geregistreerd en als nieuwe werken in de tentoonstelling opgenomen.
Definitie van performance
De definitie van performancekunst blijkt nog immer voer voor discussie. De meest simpele en directe definitie kwam vorig jaar naar voren tijdens de discussie Live Culture (naar aanleiding van een tentoonstelling in Tate Liverpool): “Een performance heeft een live-element in zich en er is een menselijke aanwezigheid in de ruimte op een bepaald moment of voor een vaste periode.” In die definitie wordt voorbijgegaan aan de rol die registratie speelt in het geheel. Terecht? Onterecht? Stel dat registratie een wezenlijk onderdeel is van de performance- ik zeg met nadruk stel- dan rest de vraag welke vorm het meest geschikt is. Video? Fotografie? Met andere woorden, is registratie afhankelijk van het beeld? Gaat het om het visuele element? Of voldoet een geluidsopname ook? Kun je het beeld loskoppelen van het auditieve aspect?
Wezenlijk verschil tussen de registratie en de fysieke aanwezigheid is dat een registratie het beeld toont dat de kunstenaar ons voorschotelt; hij of zij focust op een specifiek onderdeel van de performance. Je kijkt als het ware mee met de ogen van de kunstenaar. Interessante materie voor een rondetafeldiscussie, maar ondertussen komen we er geen steek verder mee (te subjectief). De reden waarom dergelijke discussies met enige regelmaat de kop opsteken in gespecialiseerde kunstmagazines als Metropolis M en De Witte Raaf.
Intrigerend
In Montevideo een aantal interessante experimenten, waaronder de installatie Wild Zone I van de graatmagere tweeling L.A. Raeven waarin verder lijkt te worden getornd aan de definitie van ‘performance’; er gebeurt weinig wat door zou kunnen gaan voor ‘handeling’. De installatie bestaat uit twee haaks op elkaar geplaatste videoschermen, een aantal half leeg gedronken wijnglazen en wat papiertjes die quasi-nonchalant in de ruimte zijn verspreid. In de linker video is te zien hoe één van de tweeling – gekleed in blauwe spijkerbroek, wit mouwloos shirt en gympies – wat verveeld voor zich uit staart in het venster van een niet nader gespecificeerde kale ruimte. Ze draait aan de verwarmingsknop, kijkt soms uit het raam en praat – op een nonchalante, monotone manier, de woorden bijna niet te verstaan – met haar zusje die zich buiten het gezichtsveld van de camera bevindt (een interessant gegeven). Alsof praten te veel kracht kost. In de tentoonstellingsruimte in Montevideo op de grond ook wijnglazen en papiertjes. Waarschijnlijk om je het idee te geven dat je je in dezelfde ruimte bevindt. Of dat ook daadwerkelijk zo is, blijft onduidelijk. Toch intrigeert Wild Zone I, niet in het minst door de spookachtige verschijning van de tweeling.
Eveneens intrigerend is Ball (2003) van Yael Davids. Wederom een videoregistratie. De scene doet surrealistisch aan; een jong meisje (blond haar, paarse sokken) dat met haar lichaam zit opgesloten in een veelkleurige opblaasbal (type strandbal). Enkel haar hoofd en haar benen steken uit. Een sadistisch randje kan het werk niet worden ontzegd. De camera zoomt van bovenaf op haar in (ondergrond: een sporthalvloer) en registreert hoe ze door te schommelen rechtop probeert te komen. Tevergeefs. Je zou denken dat de positie waarin het meisje zich bevindt naar verloop van tijd gaat benauwen, maar nergens op haar gezicht proef je enige wanhoop. Daarvoor lijkt ze zich te bewust van de rol die ze speelt. Wellicht was het interessanter geweest om het grensvlak tussen wanhoop en plezier te filmen, het moment dat de paniek toeslaat. Met als valkuil het ethische vraagstuk. Davids heeft het blijkbaar niet aangedurfd.
Resonance
Gezien in: Montevideo, Nederlands Instituut voor Mediakunst, AmsterdamNog te zien tot: zondag 05 juni 2005
Misschien ook iets voor u
Moreno uit de bocht
.
~
Breekbaar
Opvallend is dat Moreno zijn karakteristieke gepiep en gekrijs achterwege laat en haast alleen maar zingt. Dit doet hij dan wel op voortreffelijke wijze. Zijn stem heeft nog nooit zo breekbaar, helder en zacht geklonken. Daarom is het des te spijtiger dat Moreno de microfoon deels door heeft gegeven aan Mary Timony (zangeres van de band Helium) die op zeurderige, niet-onderscheidende wijze drie nummers voor haar rekening neemt. Maar ach, dit past wel in de sfeer van fouten, overbodigheid en verkeerde keuzes, die de grondslag voor de cd lijkt te zijn.
Als je het doet…
Op internet werd de muziek van Team Sleep de hemel in geprezen (voordat de nummers af waren, was er al het een en ander uitgelekt) maar het is mij volstrekt onduidelijk waarom. Er is niets mis met het feit dat Moreno minder rockt en meer experimenteert maar als je het doet… vul maar in. Alles wat je hoort, is al gedaan alleen dan stukken beter; bijvoorbeeld drumcomputers die tervergeefs een Autechre-ritme zoeken, sampletjes die in DJ Shadow’s prullenbak liggen en nummers die klinken alsof ze White Pony niet gehaald hebben. Ik ben een groot Deftones-fan en ben lyrisch over de vocale kwaliteiten van Moreno maar Team Sleep heeft (op Antaraxia na) geen Deftones-fan iets te bieden. Niet-Deftones-fans ook niet, trouwens. Nee, ik zet Around the Fur maar lekker op. Of Endtroducing.
Team Sleep
Album: Team SleepMisschien ook iets voor u
Beter dan ooit tevoren
Het tienkoppige collectief Jaga Jazzist bestaat inmiddels alweer meer dan tien jaar. Hun virtuoze, instrumentale hybride van pop, jazz en rock kwam echter nooit beter tot uiting dan op hun nieuwste album: de band (nu afgekort tot Jaga) overtreft zichzelf op de zeven tracks van What We Must.
Al vanaf het eerste nummer All I Know is Tonight wordt de luisteraar ondergedompeld in de eigenzinnige sound van Jaga. Met een slepende gitaarriff als achtergrond weet de band speelse melodieën met koperblazers te combineren met electronisch materiaal, sfeervolle zang, een mellotron en percussie. Jaga speelt met progrock-elementen, maar ook met de soort electronische sfeermuziek die Múm zo mooi maakt en met jaren ’80-pop. Een vleugje Air en de spanningsopbouw van de betere Mogwai-nummers die echter geen recht doen aan Jaga’s unieke stijl. Soms is de kern van een song een meeslepende melodie, soms een paar getokkelde gitaarnoten, verweven met meervoudige blazers, speelse zangharmonieën en allerhande extra instrumenten. Het resultaat is een verbazingwekkend organisch geheel, dat bijna altijd betoverend en vloeiend klinkt. Het enige nummer dat een wat stuurloze indruk maakt is For All You Happy People.
IJzersterk
Het meest indrukwekkend is Jaga als de band zorgvuldig spanning opbouwt en zich naar een overdonderende climax werkt. Oslo Skyline, met zijn eenvoudige hoofdmelodie, razende drums en steeds meer lagen van instrumenten, is daar een perfect voorbeeld van. Waar veel minder begaafde bands pogingen gedaan hebben om jazz en rock te combineren, klinkt Jaga alsof ze niet anders gewend zijn. Een virtuoos album. Jaga kennende weten ze hun ijzersterke nieuwe materiaal op het podium even overtuigend te presenteren: mis daarom de band niet op hun huidige tournee.
Tourdata:
13 mei: Utrecht, Tivoli
14 mei: Amsterdam, Paradiso
15 mei: Nijmegen, Doornroosje
Jaga
Album: What We MustLink: Platenmaatschappij
Misschien ook iets voor u
Religieuze hoer
Na het ingetogen uitstapje Spring, Summer, Winter, Fall and… Spring keert veelfilmer en beroepsprovocateur Kim terug naar zijn favoriete thema’s: prostitutie, geweld en intense kwellingen. Samaritan Girl biedt opnieuw een fascinerende blik op gekwelde mensen en hun onafwendbare onheil, maar is minder geslaagd dan zijn voorgangers.
~
Sentimenteel
Vrijwillige kinderprostitutie, dood, schuld en boetedoening: regisseur en scenarist Kim, ook in Nederland de meest gevierde moderne Zuid-Koreaanse regisseur, blijft wrange onderwerpen en thema’s hanteren. Het hyperbolische geweld uit zijn doorbraak The Isle is echter verdwenen: vrijwel alle seks en geweld vinden in het visueel veel minder schokkende Samaritan Girl geheel buiten beeld plaats. Kim heeft deze keer voor een abstractere aanpak gekozen: narratief en visueel is de film doordrenkt van expliciet religieuze symboliek. Nagenoeg afwezig is de subtiele beeldpoëzie waarvan hij zo sterk gebruik maakte in Address Unknown, maar ook in Spring, Summer, Winter, Fall and… Spring en Bad Guy.
Ambigu
~
Samaritan Girl (Samaria)
Regie: Ki-duk KimJaar: 2024
Distributeur: Total Film
Misschien ook iets voor u