We kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
Deze cookies verzamelen informatie die in geaggregeerde vorm wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn, of om ons te helpen onze website en applicatie voor u aan te passen om uw ervaring te verbeteren.
Als u niet wilt dat wij uw bezoek aan onze site volgen, kunt u dit in uw browser hier uitschakelen:
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
De volgende cookies zijn ook nodig - U kunt kiezen of u ze wilt toestaan:
U kunt meer lezen over onze cookies en privacy-instellingen op onze Privacybeleid-pagina.
Disclaimer en privacybeleid
Glamour girls in chique jasje
De Vlaamse tekenaar Maarten Vande Wiele mag geen onbekende worden genoemd in de Nederlandstalige stripwereld. Al in 2000 deed deze auteur van zich spreken met Glamourissimo, verschenen in de Pincet Reeks. Het in 2001 verschenen album Best Girlfriends Forever 2000 betekende vervolgens de definitieve doorbraak. Daarnaast is zijn werk te bewonderen in verschillende stripbladen als Beeldstorm en Zone 5300. Wat direct opvalt is de eigenzinnige tekenstijl en de aan de televisiesoaps van de jaren 80 schatplichtige verhaallijnen.
~
Aan lagerwal
De verhalen zelf zijn van een wisselende kwaliteit. Zo maken we in het eerste verhaal, Sherry Coke, kennis met een aan lager wal geraakte actrice. Nadat ze in arren moede haar toevlucht heeft gezocht bij haar ex-man, zijn we middels flashbacks getuige van haar dramatisch verlopen leven. Naarmate de moeizame dialogen tussen de twee ex-echtelieden zich verder ontwikkelen, wordt het al snel duidelijk dat ook de auteur zich geen raad meer weet met de plot. Met een flauwe eindgrap probeert hij de zaak nog te redden. Maar het onheil is dan al geschied. Het gevolg is dat de lezer met een onbevredigend gevoel de plaats delict verlaat en zich vertwijfeld afvraagt waar het in hemelsnaam verkeerd is gegaan.
Kwalijk riekende affaire
~
Griezelsprookje
In het laatste verhaal Alexis wordt ons een kijkje gegund in het leven van Meredith Jones, de beeldschone en na het overlijden van haar echtgenoot, steenrijke weduwe. Als snel wordt duidelijk dat zij zelf de hand heeft gehad in de vroegtijdige dood van de heer des huizes. Samen met haar minnares geniet ze met volle teugen van haar nieuwe leven. Conform het testament heeft zij de zorg op zich genomen van Alexis, een schattige en goedlachse kat. Na de kennismaking met de verschillende personages wordt de lezer gefêteerd op een ietwat onevenwichtig maar desondanks onderhoudend griezelsprookje met een bloedstollend slot.
Lichtpuntje
Het is duidelijk dat Maarten Vande Wiele zich beter op zijn gemak voelt als tekenaar dan als schrijver. Nog te vaak is hij zoekende en weet zich zichtbaar geen raad met de door hemzelf gecreëerde situaties. Hiermee doet hij zijn eigen grafische kwaliteiten tekort. Toch blijft hij een lichtpuntje aan het Nederlandse stripfirmament. Alleen al door zijn excentrieke tekenstijl verdient hij de aandacht van een groot publiek.
Stip Noir is te verkrijgen bij de stripspeciaalzaak. In December zal bij uitgeverij Bries tevens de eerste aflevering van Vande Wieles langlopende stripserie Doctor Carnacki verschijnen.
Prijs: 5,00
Bladzijden: 32
ISBN: 90-76708-29-0
Link: Homepage Bries
Misschien ook iets voor u
Een vorstelijke tentoonstelling
Ter ere van het zilveren regeringsjubileum van onze koningin op 30 april jongsleden heeft het Nederlands Architectuurinstituut (NAi) te Rotterdam een aantal architecten benaderd met de vraag om één object of item op te sturen waarin hun ontwerpvisie en ontwerpwijze het best getypeerd wordt. Nederlands meest prestigieuze bureaus gaven gehoor aan deze oproep. De maquettes, tekeningen en andere items worden momenteel getoond onder de titel Een vorstelijke tentoonstelling.
~
Geen interesse
Enkele architecten toonden hun afkeer tegen dit initiatief omdat zij vonden dat de bouwkunst een heilig vakgebied was en dat de voortbrengselen hiervan niet aan het grote publiek getoond behoefde te worden. De tentoonstelling kreeg ook veel kritiek van recensenten omdat de aanleiding onduidelijk was. Volgens hen toonde Wilhelmina geen enkele interesse in de tentoonstelling. Daarentegen bracht moeder Emma wel een bezoekje. Het NAi heeft een aantal hoogtepunten van deze tentoonstelling uit het archief opgedoken, die nu worden tentoongesteld met zo’n veertig nieuwe projecten.
Rommelig maar interessant
~
Een vorstelijke tentoonstelling is eigenlijk een deeltentoonstelling van een vaste tentoonstelling in het NAi, GeWoon Architectuur, een collectie van het NAi over Nederlandse woningbouw vanaf 1850. Voor deze deeltentoonstelling is één wand beschikbaar gesteld waar alle tekeningen en maquettes worden getoond. De omvang van de tentoonstelling is klein, dus als je een bezoek wilt brengen, hou er dan wel rekening mee dat je met een klein half uurtje wel klaar bent. Je kunt je afvragen of het de moeite waard is om het concept van een geflopte tentoonstelling over te nemen in een nieuwe tentoonstelling. Het komt enigszins treurig over dat Een vorstelijke tentoonstelling een piepklein plekje krijgt in het Nederlands Architectuurinstituut terwijl Beatrix – in tegenstelling tot haar oma – wèl in architectuur geïnteresseerd schijnt te zijn.
Een vorstelijke tentoonstelling
Gezien in: het NAi, RotterdamNog te zien tot: zondag 23 oktober 2005
Misschien ook iets voor u
Jamie Foxx op de piano
.
Ray Charles Robinson (hij schrapte later zijn achternaam) groeit op tijdens de Grote Depressie in het zuiden van Amerika. Samen met zijn moeder en broertje leeft hij in schrijnende armoede: de legende wil dat hij de eerste zeven jaar van zijn leven geen schoenen gedragen heeft. Op jonge leeftijd ziet hij zijn broertje voor zijn neus verdrinken en enige tijd later wordt hij blind door een glaucoom; als hij iets ouder is verliest hij ook nog eens zijn moeder. Een blinde, zwarte jongen zonder familie in het Amerika van de jaren veertig: zijn kaarten lijken geschud. Echter, veertig jaar later is Ray Charles een van de grootste en meest geliefde artiesten van Amerika. De ruim twee uur durende film vertelt hoe een gehandicapte jongeman uitgroeit tot een wereldster, verslingerd raakt aan drugs en vrouwen en uiteindelijk weer tot zichzelf komt. Dit is het verhaal een briljant musicus en een gekwelde ziel, de levensloop van een rockster in een land waar alles mogelijk is.
Fenomenaal
~
Deze special edition dvd bevat een tweede schijf met extra’s. Naast de gebruikelijke – lees: oninteressante – interviewtjes met de spelers en regisseur is er een feature die wel de moeite waard is: een stukje over hoe Foxx zich voorbereid heeft op de rol. We zien hoe Charles en Foxx beide achter een piano gaan zitten. Charles daagt Foxx uit om hem voor te gaan in een blues en leert hem vervolgens het nummer Mess Around te spelen. Het lukt Foxx in eerste instantie niet. Charles: “Come on man, it’s right there under your fingers”. Foxx zet door en uiteindelijk lukt het hem. Charles springt op, knuffelt zichzelf en roept: “the kid has got it!”. De gelijkenis tussen de echte Charles en de Charles in de film wordt hier overduidelijk.
Verkooptrucje
Bij het opstarten van de film krijg je de keuze tussen een verlengde versie en de originele bioscoopfilm. Dit lijkt een leuke extra maar is niets meer dan een slim verkooptrucje. De langere versie bevat weliswaar alle verwijderde scènes maar deze zijn van een andere beeld- en geluidskwaliteit. Bij het overschakelen wordt het beeld groter en het geluid doffer en bij het terugschakelen naar het origineel zitten er zelfs kleine overlapjes tussen. Je ziet dus sommige stukjes dubbel en dat is vreselijk irritant omdat het tempo van de film onderbreekt. Het audiocommentaar van regisseur Hackford is ook al niet bijster interessant. Hij vult de tijd vrijwel alleen maar met het bedanken van alle mensen die meegewerkt hebben aan de film. Dat is heel netjes van hem, maar daar zit de kijker niet echt op te wachten.
Muziek
Waar het in Ray uiteindelijk allemaal om draait is de muziek zelf. De film zit vol uitgebreide muziekscènes die de film tot een zeer aangename kijkervaring maken. Het zijn eigenlijk de liedjes zelf die het verhaal vertellen. Een film over een stukje Amerikaanse muziekgeschiedenis. Succes verzekerd.
Ray
Regie: Taylor HackfordJaar: 2024
Distributeur: Universal
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Familiebanden knellen genoeg
.
Ook Geerten Meijsing en Doeschka Meijsing hebben niet zoveel met elkaars schrijven op, zo staat op de achterflap vermeld. Dit is het eerste moment dat de vergelijkingen met de werkelijkheid zich opdringen. Net als hun beider hoofdpersonen verblijft de broer, Geerten, het grootste gedeelte van het jaar in het buitenland, terwijl de zus, Doeschka, het hele jaar in Nederland woont. Zou Doeschka soms ook bij Geerten op bezoek zijn geweest? De foto op de achterflap – de twee auteurs in een klein Italiaans straatje – suggereert dit. Maar pas op: stel de hoofdpersoon nóóit gelijk aan de schrijver. Deze wet van Meden en Perzen is zo ongeveer de eerste don’t die je leert als je literatuur begint te analyseren. Voor Geerten en Doeschka Meijsing is deze stelregel bijzonder interessant. In hun dubbelroman zoeken ze de grenzen tussen fictie en waarheid voortdurend op. Sommige verhalen zijn met elkaar in tegenspraak, op andere momenten maken hun beider personages hetzelfde mee. Dat roept vragen op over de Meijsings zelf: is er nu echt zo’n strijd tussen de twee schrijvers? Staan ze elkaar werkelijk naar het leven als Kain en Abel en is dit boek nu de test om uit te maken wie van hen het beste is?
Fictie/non-fictie
Meijsing en Meijsing schrijven voor een deel over dezelfde zaken; het bezoek van Andrea aan Timber, of hoe het vroeger thuis ging, of andere overeenkomsten, die je doen afvragen of ze dingen op elkaar af hebben gestemd. Beide verhalen zijn natuurlijk fictief, maar door de vele overeenkomsten wordt de lezer soms juist gedwongen niet alles als pure fictie te beschouwen. De auteurs spelen een spel met fictie: wanneer creëren ze hun eigen levens en wanneer moeten ze zich overgegeven aan een soort van waarheid? Soms kloppen de verhalen met elkaar, maar aan de andere kant benadrukken de personages ook verschillende dingen. Omdat er zo veel vergelijkingen zijn, lijkt het of sommige verhalen niet helemaal verzonnen zijn, maar dat Geerten en Doeschka familieverhalen als uitgangspunt hebben gekozen en vanuit die verhalen fictie zijn gaan maken. En dan kom je weer uit bij vragen als, wanneer gaat de fictie over in non-fictie?
Timbeer en Andrea
Doeschka beschrijft in Moord de strijd tussen broer Timbeer en zus Andrea – twee schrijvers uit dezelfde familie – en over de strijd tussen Kain en Abel. De parallellen tussen deze twee verhalen zijn snel te trekken: er is een voortdurende strijd tussen de twee familieleden, over acceptatie, over wie meer liefde krijgt etc. Er spreekt nogal wat wrok uit de beschrijvingen van Andrea en haat tegenover haar broer. Immers, ze kan alleen leven en schrijven als haar broer de dood vindt. Hoe kan deze strijd beter beslecht worden dan door een soort schrijfwedstrijd. Aan het einde van Moord beseft Andrea dat deze wedstrijd net begonnen is.
Waarheid door fictie
Geerten Meijsing laat zijn ik-figuur Timbeer verschillende keren benadrukken dat hij liever niet over familie schrijft. Dit in tegenstelling tot zijn zus Andrea, die volgens Timbeer alles verzint. Ten opzichte van Doeschka’s roman zijn de rollen dus omgedraaid. Geertens roman Moord en doodslag bevat behalve het bezoek van Andrea aan Timbeer ook een verhaallijn over een moord in het Noord-Italiaanse dorpje Cogne. Eerst is het onduidelijk waaruit Timbeers fascinatie voortkomt voor deze moordzaak, waarbij een peuter vermoord is met de moeder als vermoedelijke dader. Later blijkt dat hij deze schijnbaar onoplosbare moordzaak wil oplossen door deze te beschrijven, in fictie om te zetten. Edgar Allen Poe deed ook zoiets en na de publicatie van zijn verhaal The mystery of Mary Rôget gaf de echte dader zich aan.
In zijn pogingen om de moordzaak op te lossen probeert Timbeer, net als Poe, de waarheid te benaderen door het gebruik van fictie. Zijn reconstructie van de moord heeft echter geen effect en zijn pogingen om de veroordeelde moeder vrij te pleiten, mislukken. Ook de raadsels die rondom zijn eigen familie hangen probeert hij via de fictie te ontrafelen, maar ook daar slagen zijn pogingen niet. Dit brengt hem terug bij het beginpunt van het boek, waarin hij immers poneerde dat je beter niet over je familie kunt schrijven.
Witte rook
Twee romans in een band dwingen de lezer er bijna toe om te kiezen voor de een en de ander terzijde te schuiven, althans de achterflap dwingt je ertoe. Daar staat immers dat beide schrijvers niet veel met elkaars boeken op hebben. Zou een lezer dan beide boeken gelijkelijk kunnen waarderen? Doeschka en Geerten Meijsing zijn zo verschillend in hun schrijven dat ze zonder hun familieband nooit samen in een boek terecht waren gekomen, net als Timbeer en Andrea. Terwijl Doeschka een meer romantische, verhalende stijl heeft en een roman aflevert die ‘goed in elkaar zit’, springt Geerten juist van de hak op de tak, waarbij de lezer de draad wel eens kwijtraakt. Zijn toon is ironischer, terwijl Doeschka het allemaal veel serieuzer lijkt te nemen. Of de lezer nu de ene roman verkiest boven de andere is niet van belang. Het gaat hier over twee schrijvers, die ondanks hun vermeende strijd – die al dan niet een fictie is – misschien wel het grootste compromis maken dat ze ooit zullen maken: samen in een boek verschijnen, zodat er niet gekozen hoeft te worden tussen de een of de ander dat er voor beide boeken witte rook naar de hemel stijgt.
Prijs: 22,95
Bladzijden: 524
ISBN: 9021474867
Misschien ook iets voor u
Mobieltjes
Je mobieltje gaat af, je neemt op en een vrouw legt in paniek uit dat ze ontvoerd is. Het overkomt Ryan (Chris Evans) in de film Cellular. Die onbekende vrouw, Jessica Martin (Kim Basinger), weet de jongen ervan te overtuigen dat haar lot in zijn handen ligt. Wat volgt is een snelle actiefilm en een race tegen de tijd.
~
ondertiteld is). In Celling Out komen een expert, een telefoonaanbieder, een journalist en een psycholoog aan het woord. Het is mooi gemonteerd met ook beelden van de film tussendoor. Wat je te horen krijgt, is niet echt nieuw. Ja, de mobiele telefonie is snel gegroeid, iedereen heeft tegenwoordig een gsm bij zich en daardoor heb je weinig privacy meer. In een half uurtje tijd worden er wel erg veel meningen gegeven en dan houdt de documentaire alsnog erg abrupt op. Toch is het wel aardig om deze leuke toevoeging een keer te bekijken.
Scandal
Een andere documentaire die je onder de extra’s kunt vinden is Code of Silence: Inside the rampart Scandal, die meer de moeite waard is om te kijken dan de vorige. Veel reconstructies en ook weer deskundigen aan het woord. Waar de documentaire over gaat, vertel ik niet, want dan geef ik teveel weg van de film zelf. Er wordt namelijk een interessant onderwerp behandeld dat gaandeweg aan de orde komt in Cellular.
Making of
En de extra’s houden maar niet op, want dan is er ook nog Dialing Up Cellular. Hoewel dit op de dvd onder het kopje documentaire valt, noem ik het liever de Making of. Iedereen gunt je een kijkje achter de schermen en er wordt veel gepraat over de stunts die acteur Evans (die overigens door de makers al de nieuwe Tom Cruise wordt genoemd) zelf heeft uitgehaald. Basinger wordt ook geroemd om haar prima acteerwerk en inlevingsvermogen. Dat ze zichzelf daarom afsloot van de rest van crew om zich te concentreren wordt haar vergeven. Het zijn leuke dingen om te horen en erbij te zien.
Commentaar
Maar het zijn ook zaken die je terughoort in het audiocommentaar. Dat is trouwens niet, zoals volgens de cover en het menu, van regisseur Ellis en schrijvers Larry Cohen en Chris Morgan, maar van de regisseur, Tawny Ellis (assistent stuntcoördinator) en Annie Ellis (medeproducer – inderdaad allemaal familie van elkaar!). Tijdens het commentaar belt de regisseur nog wel wat andere crewleden op om een babbeltje mee te maken, maar op den duur verveelt de gegeven informatie vaak. Tot slot zijn er nog de verwijderde en gewijzigde scènes die je ook met commentaar kunt bekijken, en een aantal trailers. RCV heeft flink uitgepakt met deze dvd: goed genoeg om je een avondje zoet mee te houden.
Cellular
Regie: David R. EllisJaar: 2024
Distributeur: RCV
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Elk museum een eigen gezicht!
/ 0 Reactiesdoor: Lynne van Rhijn0 SterrenHet vinden van de beste manier om de vaste collectie tentoon te stellen levert musea voor moderne kunst geregeld hoofdbrekens op. Enerzijds wil men de topstukken tonen – waardoor er dus rond die topstukken een helder verhaal gecreëerd moet worden – anderzijds mag de expositie ook niet te nietszeggend zijn. Het is het dilemma tussen het ‘lekker kijken naar kunst’ en de opvoedkundige taak in een notendop.
~
Stedelijk Museum
Ondanks alle experimenten met de vaste opstelling houden veel musea tot op de dag van vandaag vast aan een min of meer chronologische opstelling waarin werken per stroming bij elkaar gehangen zijn. Een voorbeeld daarvan is de presentatie van de museumcollectie van het Stedelijk Museum in de Paulus Potterstraat. Het tijdelijke onderkomen van het Stedelijk in Post CS bij het centraal station in Amsterdam is waarschijnlijk een aanleiding voor het museum zich nogmaals te bezinnen op de opstelling van de vaste collectie.
De collectie was de afgelopen tijd te zien in de vorm van tijdelijke tentoonstellingen. Voor Leporello: Een reis door de collectie, 1874-2004, de expositie die tot voor kort in het museum te zien was, putte gastconservator Carel Blotkamp vrijwel uitsluitend uit de eigen depots. Hij plaatste de kunstwerken in een strikt chronologische volgorde: uit elk jaar tussen 1874 en 2004 was één werk te zien. Blotkamp toonde binnen deze chronologie echter niet de overbekende ontwikkeling van het modernisme. Integendeel, door grotendeels a-typische werken te kiezen (voor dat jaar of de betreffende kunstenaar) liet Blotkamp zien dat er niet één geschiedenislijn is, maar dat er meerdere geschiedenissen bestaan. Stromingen volgen elkaar nu eenmaal niet simpelweg op, maar overlappen ook. Blotkamp maakte een eigenzinnige, kritische tentoonstelling, die door de botsingen en verbanden tussen de verschillende objecten verder ging dan een chronologische ‘diavoorstelling’.
~
Alternatief
Het alternatief, waar bijvoorbeeld iemand als oud-directeur van het Stedelijk Museum Rudi Fuchs groot mee werd, hield in dat kunstwerken uit verschillende tijden en streken met elkaar geconfronteerd werden door ze naast elkaar te plaatsen. Dit bleek een goede manier om uit het stramien van chronologie te breken, maar één van de nadelen van dit soort indelingen is dat de doorsnee bezoeker niets begrijpt van de diepere verbanden; er wordt nogal wat denkwerk en voorkennis verondersteld. Ook deze manier van presenteren bleek derhalve niet ideaal.
De verschillende experimenten die door de jaren plaatsvonden hebben uiteindelijk voor veel musea voor moderne kunst geresulteerd in halfslachtigheid: een beetje educatie, een vrij esthetische opstelling en een min of meer chronologische opeenvolging van stromingen. Veel musea, ook de kleine, lijken te streven naar een overzicht van de moderne kunst, al is het dan met verschillende zwaartepunten, terwijl juist de onmogelijkheid van een ideale opstelling een museum de vrijheid geeft een eigen pad te kiezen.
Kritiek is onvermijdelijk, dus laat men liever na te proberen hèt ideale klassieke kunstmuseum te zijn of na te bootsen. Een museum zou een duidelijke keuze moeten maken, bijvoorbeeld voor een geheel a-chronologische opstelling, al gaat dat ten koste van de toegankelijkheid. Of laat men kiezen voor een opstelling die geheel is gericht op esthetische ervaring, al betekent dat een gebrek aan educatie. Of andersom. Voor welke aanpak een museum ook kiest, laat ze alsjeblieft consequent zijn in de uitvoering. Het kleurrijke museumlandschap dat op die manier zou ontstaan en waarin elk museum een duidelijk eigen gezicht heeft, lijkt me zeer prettig.
Een pleidooi voor diversificatie
Nog te zien tot: donderdag 01 januari 2009Misschien ook iets voor u
Het jaar van het woordenboek
/ 0 Reactiesdoor: Erik Meijers0 SterrenOnze taal is voortdurend in beweging. Er komen nieuwe woorden bij en er raken woorden in de vergetelheid. Deze veranderingen worden weergegeven in de opeenvolgende edities van woordenboeken. In Nederland belooft 2005 het jaar van het woordenboek te worden. Zo werden er onlangs twee nieuwe Prisma handwoordenboeken op onze redactie bezorgd: de Engels-Nederlandse en de Duits-Nederlandse versie. Verder komt in oktober de nieuwe Van Dale uit, waarin 9000 nieuwe woorden zijn verwerkt. Tegelijkertijd daarmee verschijnt er een herziene versie van het beroemde Groene Boekje. Kortom: onze taal is volop in beweging en dat zullen we dit jaar merken ook.
Zo’n lading nieuwe woordenboeken zet aan het denken. Ten eerste wat er anders is aan deze boeken ten opzichte van de vorige lichting. En ten tweede, iets veel fundamentelers: wat is een woordenboek eigenlijk precies? Wellicht dat het antwoord op deze laatste vraag ook al inzicht geeft in de eerste vraag.
Hoofdsoorten
~
Dynamiek
In combinatie met de dynamiek van onze taal geeft dat meteen aan waarom er regelmatig nieuwe woordenboeken verschijnen. Ze verouderen gewoonweg naar verloop van tijd. Er zijn nieuwe woorden aan onze taal toegevoegd en andere woorden zijn in onbruik geraakt. Een periodiek bijschaven van een woordenboek is dus ook een noodzakelijkheid. Maar waarom dan aandacht besteden aan een relatief normaal verschijnsel? Omdat ook de maatschappelijke omstandigheden waarin we momenteel verkeren een belangrijke rol spelen in deze nieuwe lichting woordenboeken.
Maatschappelijke veranderingen
~
9/11
De woorden die gerelateerd zijn aan hét kantelpunt in onze hedendaagse geschiedenis – de aanslag op de Twin Towers op 11 september 2001- zijn vrijwel direct een vast onderdeel gaan vormen van ons taalgebruik. Dit is duidelijk terug te zien in de nieuwe Prisma handwoordenboeken, waarin ook termen als 9/11 en Ground Zero zijn opgenomen. Uiteraard hebben niet alleen internationale, maar ook de nationale gebeurtenissen hun voetsporen nagelaten in de nieuwe handwoordenboeken. Zo zie je duidelijk de invloed van de verhitte discussie over normen en waarden die na de aanslagen op Fortuyn en Van Gogh losbarstte. Termen als Negress en Mongol krijgen de aanduiding ‘beledigend’ mee. Hiermee lijkt het woordenboek ook een bijdrage te leveren aan de maatschappelijke discussie en blijkt het meer te zijn dan een rationele één op één vertaling van de in onze taal gebezigde woorden.
Engelstalig
In de Prisma handwoordenboeken zien we de invloed terug van andere culturen die middels radio, tv en techniek steeds verder in onze maatschappij doordringen. Zo hebben we in toenemende mate te maken met Engelstalige woorden in ons eigen taalgebruik. Vooral op het gebied van de technologie is dit het geval. Termen zoals surfen, sms, computer, etc. zijn niet meer weg te denken uit onze taal. Met veel pijn en moeite zou er misschien wel een Nederlandse equivalent voor te vinden zijn, maar het is het makkelijkst om de originele term te hanteren, omdat die nu eenmaal veel compacter en veelzeggender is. Ook de invloed van de muziek speelt een rol in ons taalgebruik getuige de opname van uit de rapcultuur afkomstige woorden zoals phat.
Gemak dient de mens
Uiteindelijk blijven de Prisma handwoordenboeken echter in essentie wat ze altijd al waren: makkelijke naslagwerken voor een ieder die met taal en vertaling bezig is. De nieuwe handwoordenboeken zijn overzichtelijk geïndexeerd, zodat je snel naar de gewenste letter kunt bladeren. Handige, gekleurde tekstkaders geven taaltips of behandelen een wetenswaardig feit. Zo wordt er bijvoorbeeld in een tekstkader van het Prisma handwoordenboek Duits-Nederlands gewezen op het subtiele, maar essentiële verschil tussen schwul en schwül. Het gebruik van kleur is ook toegepast bij de nummering van de diverse woordbetekenissen, waardoor je veel minder snel dan vroeger verschillende betekenissen van het woord door elkaar haalt. Misschien is dat ook wel een teken van deze tijd: gemak dient de mens. Bij de samenstelling van deze nieuwe handwoordenboeken heeft men zich dat in ieder geval terdege gerealiseerd.
Rumoerige tijden
Het is noodzakelijk dat er eens in de zoveel tijd een nieuw woordenboek verschijnt, aangezien onze taal nu eenmaal aan verandering onderhevig is. Als er echter zoals nu diverse initiatieven op dat gebied aan te wijzen zijn is dat ook een teken. Een teken dat we rumoerige tijden achter de rug hebben. Tijden die hun sporen op onze taal hebben nagelaten. Of deze sporen echter diep genoeg zijn om blijvende indrukken in onze taal achter te laten moet blijken in de volgende edities van deze woordenboeken. Dan pas weten we ook de echte betekenis van de huidige veranderingen. Hoewel ik denk dat een woord als ’tsunami’ helaas zal blijven staan in de volgende versie, maar dan wellicht met een minder beladen betekenis.
De nieuwe Prisma handwoordenboeken Nederlands-Engels en Nederlands-Duits, die het hierboven besproken paar completeert, zullen in oktober verschijnen. Liefhebbers van Frans zullen nog langer moeten wachten: de Nederlands-Frans- en Frans-Nederlandse edities zullen pas in maart 2006 in de winkels liggen.
Misschien ook iets voor u
Drie keer buitenlands
.
The Summer of Mars – Glaciers
(Munich)
~
Triggerfinger – Triggerfinger
Rock&Roll Highschool
~
Pinkpop. Nu is dat wat ons betreft geen ijkpunt, maar dat je even weet waar je ze ook al weer van zou kunnen kennen. Triggerfinger dus. Afkomstig uit België. Zanger/gitarist Ruben Block, drummer Mario Goosens en bassist Monsieur Paul blijken voor hun debuutalbum goed te hebben geluisterd naar zowel Monster Magnet (Inner Peace), Black Sabbath (On my Knees), Audioslave als de vroege Queens of the Stone Age (Back on Track). Lil Teaser doet aanvankelijk heel erg denken aan Broad Daylight van Gabriel Rios, maar mondt uit in een Motörhead-esque apotheose. Afsluiter Au suivant biedt tenslotte een intrigerend uitstapje naar de wereld van het Franse chanson. In zanger Ruben Block hebben ze een uitstekende frontman. In de rustiger passages doet de muziek af en toe denken aan Tom Petty. Triggerfingers debuut is wellicht niet vernieuwend, experimenteel of hip, maar het schijfje mag beslist niet ontbreken in de platenkast van iedere zichzelf respecterende rocker. Je kunt ze deze zomer op Dour en Werchter aantreffen: gaat dat zien, gaat dat zien!
Oneida – The Wedding
Konkurrent
~
The Summer of Mars, Triggerfinger en Oneida
Link: Triggerfinger
Link: Oneida
Misschien ook iets voor u
Iets teveel magie in de grote stad
Op een broeierige zomeravond in Oslo wordt een man aangereden door een ambulance. Al snel verzamelt zich om het slachtoffer een groep omstanders; mensen die meer met elkaar te maken blijken te hebben dan je op het eerste gezicht zou denken.
~
Jeugdliefde
Hawaii, Oslo telt vijf verhaallijnen die naar het einde toe met een bewonderenswaardige precisie in elkaar vallen. Zo is er Leon, een jonge man die zijn dagen slijt in een inrichting. Alles in zijn leven is gericht op zijn aankomende verjaardag, de dag dat hij eindelijk zijn jeugdliefde Åsa opnieuw zal ontmoeten. Ook Trygve, de gedetineerde broer van Leon, wordt nauwgezet gevolgd. Hij is vastbesloten te vluchten naar Hawaï tijdens de paar uur dat hij op verjaardagsbezoek mag bij zijn broertje.
Ziekenbroeder
~
Magisch
Het verrassingseffect is groot, maar toch is het juist deze plot waarin Hawaii, Oslo een beetje teleurstelt. Want waarom kan Poppe (hij nam tevens een deel van het scenario voor zijn rekening) het niet houden bij een meer realistisch einde? Ook zonder de magische draai was Hawaii, Oslo een fijne film geweest om naar te kijken. Sterker misschien zelfs, want waarom zou alles altijd zo moeten aflopen als de bioscoopbezoeker het graag ziet?
Grens
Ook in de rest van de film ligt de (magische) symboliek er zo nu en dan wat dik bovenop, maar gelukkig heeft Poppe, afgezien van het einde, precies de grens gevonden van het toelaatbare. Dat is overigens ook precies waarnaar hij naar eigen zeggen op zoek was bij het maken van deze film. De acteurs krijgen stuk voor stuk de ruimte om te schitteren. Of liever gezegd, om een echt persoon neer te zetten. En zelfs al blijven sommige vragen onbeantwoord (want wat doet Leon eigenlijk in een inrichting?), het versterkt alleen de indruk die de film achterlaat van een momentopname. Hawaii, Oslo is ‘slechts’ het verhaal van een paar mensen, van één dag in een grote stad.
Lees ook ons interview met regisseur Erik Poppe!
Hawaii, Oslo
Regie: Erik PoppeJaar: 2024
Misschien ook iets voor u
Ateliers van Mondriaan in het Mondriaanhuis
.
~
Ateliers
Naast deze introductie op de kunst van Mondriaan kun je de lustrumtentoonstelling Een groote eenheid – Mondriaans Parijse atelier bekijken. Deze expositie geeft een beeld van de verschillende ateliers van Mondriaan; eerst in Nederland, later in Parijs en New York. Zijn ateliers tonen de genoemde ontwikkeling die Mondriaan als schilder doormaakte, van natuurgetrouw naar abstract-geometrisch. Zijn ateliers in Amsterdam aan het Rembrandtplein en het Sarphatipark waren nog traditioneel, maar de latere ateliers richtte Mondriaan heel vooruitstrevend in, naar de ideeën van De Stijl, een stroming waarvan Mondriaan een van de hoofdvertegenwoordigers was. Binnen De Stijl werd gezocht naar een versmelting van kunst en het dagelijks leven. Zo probeerde men bijvoorbeeld door een harmonieuze architectuur de kwaliteit van het bestaan te verhogen.
Geesteloze modeleering
~
Het Parijse atelier
Bovenal boeit het Parijse atelier, dat in één van de zalen van het museum zo zorgvuldig mogelijk is nagebouwd. In dit beroemde atelier, dat werd gesloopt toen station Montparnasse uitbreidde, woonde en werkte Mondriaan van 1921 tot 1936. Voor het reconstrueren van de ruimte is gebruik gemaakt van zwartwitfoto’s van het originele atelier en van getuigenissen van mensen die bij Mondriaan op bezoek zijn geweest. Zo is het mogelijk geworden het verloren atelier weer binnen te lopen, of althans te ervaren hoe dat geweest moet zijn. Meteen wordt duidelijk waarom dit atelier zo beroemd is geworden. Andere kunstenaars uit Mondriaans tijd richtten hun ateliers over het algemeen in als musea: een zware stijl, met dikke stoffen en degelijke eikenhouten meubelen. Het atelier van Mondriaan is volkomen anders, het is als een driedimensionale voortzetting van zijn geometrische doeken met de bekende zwarte lijnen en vlakken in wit, rood, geel en blauw. Het atelier heeft net als die doeken zo min mogelijk ronde vormen als ook dezelfde kleuren. Ondanks het vele wit en de strakke lijnen is de gehele indruk niet steriel, want net als in de doeken is gestreefd naar een harmonieuze compositie. Zo worden de witte wanden gebroken door kleurvlakken van karton en heeft Mondriaan gepoogd de vijfhoekige kamer er vierkant uit te laten zien. Hierdoor maakt de ruimte een rustige en harmonieuze indruk.
Bruiklenen op komst
Het blijft wat vreemd een Mondriaanmuseum (er wordt ook regelmatig andere ‘constructieve en concrete kunst’ getoond) te bezoeken, zonder dat er interessante schilderijen van zijn hand zijn te zien. Maar er is hoop. Het Mondriaanhuis is onlangs heropend na een verbouwing waarbij de museumzalen zijn afgesloten van de centrale ruimte. Hierdoor is een betere klimaatbeheersing mogelijk, zodat het museum nu geschikt is voor langdurige bruiklenen van andere musea en het Instituut Collectie Nederland (die kunstcollectie van de Staat beheert). Er schijnen aardig wat Mondriaans in depots te zitten; hopelijk slagen de onderhandelingen en zijn ze binnenkort in het Mondriaanhuis te zien.
Een groote eenheid: Mondriaans Parijse atelier
Gezien in: het Mondriaanhuis, AmersfoortNog te zien tot: zondag 08 januari 2006
Misschien ook iets voor u