Het duo Rundfunk, bestaande uit Yannick van de Velde en Tom van Kalmthout, verwierf in 2015 in razendsnel tempo grote bekendheid door hun gelijknamige komedieserie. De woorden “Jullie hebben allemaal een onvoldoende!… Behalve jij!” die Pierre Bokma als de illustere leraar Duits uitsprak, hebben onder twintigers een cultstatus verworven. Yannick en Tom hebben sindsdien niet stilgezeten. In 2017 trokken zij de theaters in met hun debuutprogramma Wachstumsschmerzen (groeipijn) bekroond met de cabaretprijs Neerlands Hoop in 2018. Todesangstschrei (doodsangstkreet) is volgens de heren van Rundfunk de logische opvolger op hun eerste voorstelling. Nadat je groeipijnen zijn overwonnen en je eindelijk op eigen benen staat, kijkt immers je leven lang de onvermijdbare dood over je schouder mee. Is Todesangstschrei net zo goed als hun debuut?

Sketchcabaret in hoog tempo

Kalmthout en van de Velde beheersen hun kenmerkende stijl, het absurdistische sketchcabaret waar ze in Wachstumsschmerzen mee debuteerden, tot in de puntjes. Gekleed in matching truien en strakke maillots nemen de twee mannen een scala van verschillende personages aan. Het decor is sober, passend bij het donkere thema. Een zwart paneel met alleen een grijze deur zorgt ervoor dat alle aandacht uitgaat naar het duo.

De sketches volgen elkaar in krankzinnig hoog tempo op, van elkaar gescheiden door flikkerende lichten en bombastische operamuziek. Het kan niet anders dan dat het publiek, voornamelijk Millennials en Gen-Z’ers, zich na afloop uitgeput heeft afgevraagd waar het zojuist naar heeft gekeken. De scènes verschillen sterk van elkaar, maar zijn enigszins verbonden door hun gemeenschappelijke thema ‘de dood’. Hierdoor voelt de voorstelling toch als één geheel.

Vieze grappen op niveau

De humor van Rundfunk is gevat, soms flauw, en draait vaak om seks en geweld. Dit alles wordt kundig gemixt met een vleugje maatschappijkritiek. Een voorbeeld hiervan is het terugkerende personage van een vader die na de dood van zijn vrouw zijn puberdochter probeert op te voeden. Tijdens haar eerste menstruatie projecteert hij direct het ‘ongestelde vrouwen zijn boos en onredelijk’-cliché op haar en praat haar, wanneer hij haar betrapt op masturberen, op bizarre wijze een soort elektracomplex aan.

De mannen shockeren het publiek graag van tijd tot tijd, zoals de dans- en circusact in het midden van de voorstelling bewijst. De scène van twee pedofielen die op hun afspraakje wachten in een donker steegje en om de tijd te doden wat keuvelen over het weer, zorgt voor een gevoel van zowel hilariteit als ongemak.

Toch missen sommige sketches de x-factor. Het enige muzikale intermezzo, een rap waarin de karakters reageren op de haat van anderen, mist een goede clou. Vooral als deze rap wordt vergeleken met de briljante gangsterrap van de zevenjarige Rens uit Wachstumsschmerzen. Een ander voorbeeld van een minder geslaagde sketch is de sitcomscène, waarin de lachband stopt met meewerken. Het stuk is origineel wat betreft idee, maar duurt net wat te lang.

Verbazing voor jong en oud

Rundfunk staat garant voor topentertainment, mits de bezoeker harde en soms vulgaire grappen kan waarderen en het moordende tempo kan bijhouden. De korte sketches zijn uitermate geschikt voor het socialmediatijdperk en wellicht daarom zo populair bij de jongere generatie. Toch is Rundfunk ook echt een aanrader voor de wat oudere cabaretliefhebber, vooral voor degenen die het absurdisme, van bijvoorbeeld Jiskefet kunnen waarderen.

Todesangstschrei is een waardige opvolger van Wachstumsschermzen: dezelfde formule, hetzelfde tempo, maar een ander thema. De mannen zorgen voor verwardheid, verbazing en hilariteit bij het publiek door hun voorstelling met een hoge grapdichtheid en absurdisme. Zelfs na afloop van het slotapplaus blijft die verbazing voortduren. Kleine tip: trek oude kleren aan als je op de voorste rij zit!

Rick Paul van Munnigen en de andere castleden van HNTjong, ‘een all queer cast’, heten het publiek welkom bij en op Queer Planet. Een show bestaande uit verschillende herkenbare en minder herkenbare scenes over queer-zijn, zoals coming out-verhalen, eerste dates en meer spannende avonturen.

Herkenbaar, vol ironie en kritiek

Met humor als wapen gaat de voorstelling de strijd aan tegen heteronormativiteit. Denk bijvoorbeeld aan de vergadering van The Gay Agenda, een genootschap dat iedereen queer wil maken. Door het zo letterlijk neer te zetten, wordt de angst van homofobe personen voor ‘the gay agenda’ ineens heel absurdistisch. Of denk aan de scene waarin een non-binair persoon naar de wc wil, maar door de bureaucratie wordt tegengehouden.

Queer Planet snijdt grote actuele queer thema’s aan, waardoor het herkenbaar zal zijn voor veel mensen uit de queer community en heel leerzaam voor de gemiddelde cis hetero. Zo zijn er verschillende coming out-scenes, variërend van verdrietig tot weinig spectaculair tot die van een niet zo excentrieke homo die zich niet thuis voelt in de flamboyante lbhti+-gemeenschap.

De acteurs laten heel mooi de genderfluïditeit zien. Met wat kleine veranderingen in bewegen is iemand zo wat mannelijker of vrouwelijker en dat staat nog weer los van kostuums en personages. Het laat de vrijheid van de voorstelling zien, er zijn geen grenzen. Toch zit ook in deze voorstelling soms het aloude lachen om mannen in vrouwenkostuums: een paar keer op momenten als Rick Paul een vrouw speelt. Zonde, want de voorstelling ging nou juist tegen alle hokjes en normen in.

Mooie planeet

De planeet bestaat uit de jurk van één van de personages. De stof is gedrapeerd over het podium en bevat hier en daar beeldschermen waar gedurende de voorstelling van alles op te zien is. Ook de verschillende kostuums van de personages zijn zeer feestelijk. Hoe uitbundig de Queer Planet ook is, er is ook ruimte voor de niet zo extraverte queerpersoon, al staan vooral de verhalen van de extraverte diva’s centraal.

De voorstelling is gemaakt door een ‘all queer cast’, maar wat dit precies inhoudt, wordt niet duidelijk. De verhalen die verteld worden lijken redelijk universeel voor verschillende mensen uit de lhbti+-gemeenschap, nergens lijken ze écht persoonlijk te worden. Alleen Rick Paul van Mulligen heeft een korte monoloog waarin hij enigszins persoonlijk wordt en dat raakt dan ook meteen.

Queer Planet is een voorstelling van HNTjong en is vanaf 15 jaar, voor jongeren is het zeker een aanrader, maar ook voor volwassenen. Je hoeft echt niet queer te zijn om de voorstelling te begrijpen, want deze is juist heel leerzaam. Vrijwel alle letters van lhbti+ komen voorbij en dat is ook een feestje in inclusiviteit.