Boeken / Fictie

Wintertuinfestival creëert nieuwe leeservaring

recensie: Biografie van een Vlieg - Jaap Robben

Het Wintertuinfestival laat je dit jaar op vernieuwende wijze genieten van literatuur. Wandelend of fietsend door de stad Nijmegen lees je op posterborden het verhaal Biografie van een Vlieg van Jaap Robben.

‘Coronaproof’ betekent in de praktijk vaak ‘online’ of een situatie met weinig mensen, op afstand en uitgedachte looproutes. Met Biografie van een Vlieg geeft het Wintertuinfestival een nieuwe invulling aan het begrip. Het verhaal, opgedeeld in vijfentwintig hoofdstukken, is over evenzoveel reclameborden verdeeld over de Nijmeegse binnenstad. Met de bijbehorende wandel- of fietsroute lees je het verhaal in de goede volgorde. Een geheel nieuwe leeservaring!

Toon Tellegen

Jaap Robben beschrijft met Biografie van een Vlieg het levensverhaal van dit insect, vanaf het moment dat hij als larve het levenslicht ziet tot aan het sterfbed. Het bijzondere aan deze vlieg is dat hij intens geniet van zijn leven. De levenslust spat ervan af:  “’Ik ben een vlieg!’ riep Vlieg uit blijheid. En hij zoomde een looping door de lucht. ‘Vlieg, vlieg vlieg!’” Tijdens zijn eerste tochtjes ontmoet hij de vogel Buizerd. Wat volgt zijn heerlijke Toon Tellegen-waardige dialogen. De nette, deftige Buizerd moet niks hebben van de vieze pootjes van Vlieg en noemt hem ‘Poepvoetjes’. Ook probeert hij de naïeve Vlieg wegwijs te maken in het leven. Omgekeerd weet de optimistische, blije Vlieg een gevoelige snaar te raken bij de afstandelijke Buizerd. Voor het eerst in zijn leven heeft de vogel een kameraad.

Literaire speurtocht

Het volgen van de route is soms even zoeken, maar dat maakt de vondst des te leuker. In de verte zie je de volgende poster, je bent benieuwd wat erop staat maar moet nog wel eerst veilig de straat oversteken. Terwijl je voor het bord staat om de tekst te lezen, raast het verkeer om je heen en moeten andere voetgangers je ontwijken. Zij zien gewoon een reclamebord, zoals er zoveel staan in de stad, maar jij weet beter, jij bent in het bezit van de route en leest een verhaal.

Ook de vormgeving van de affiches draagt bij aan de beleving. Elk affiche is anders vormgegeven, met een beeldtaal die past bij het hoofdstuk. Ook over de locatie is nagedacht. Kun je er dichtbij komen zijn de letters klein, staat het bord midden op een drukke weg dan is het lettertype extra groot.

Normaal lees je hoofdstukken achter elkaar door terwijl je stil zit. Nu ben je in beweging en zit er telkens wat tijd tussen. Interessant hoe het Wintertuinfestival een nieuwe leeservaring neerzet en een prachtige manier om literatuur toegankelijk en leuk te maken. Het is hopen op meer van dit soort creatieve ideeën.

Biografie van een Vlieg is van 5 t/m 29 november te zien in Nijmegen en van 17 t/m 24 november in Leeuwarden.