Tag Archief van: Groningen

Kunst / Expo binnenland

Krullende lippen

recensie: Alida Pott in Groninger Museum

In het Groninger Museum is momenteel een kleine maar fijne tentoonstelling te zien met werk van kunstenares Alida Pott (1888-1931). Slechts dertig werken zijn er te zien, in een doorloop naar andere exposities. Misschien is het een opmaat, want het smaakt naar méér.

Alida Pott, Portret van een jonge vrouw, 1921, Collectie Stichting De Ploeg

‘Ik was vooral gecharmeerd van haar bovenlip, die helemaal de vorm had van die gestileerde zeemeeuwen die kinderen met kleurpotloden tekenen’. Dat schrijft John Banville in zijn roman De blauwe gitaar over zijn ‘kleine meisje’, maar het zou net zo goed over bijvoorbeeld het Portret van een jonge vrouw van Alida Pott kunnen gaan.

Alida Pott was het eerste, maar niet het enige vrouwelijke lid van de Groningse schilders die bekend stonden onder de naam De Ploeg. Het meeste werk van haar dat wordt getoond, stamt uit  de jaren twintig van de vorige eeuw, toen de Ploegschilders hun hoogtepunt beleefden. Zij schilderde op expressionistische wijze, wat je goed ziet in de blauwe bomen op het schilderij Het Blauwborgje (1920), een boerderij even buiten Groningen.

Ploegschilder en méér dan dat

Pott was getrouwd met Ploegschilder George Martens (1894-1970). Hij gebruikte een snelle toets, terwijl krullende lippen en de expressieve manier waarop handen werden geschilderd typerend zijn voor Pott. Lang was onduidelijk of het grote olieverfportret van de voetballer Hans Tetzner (1927), een familievriend, nu was geschilderd door Martens of Pott. Voor het eerste pleit de snelle toets voor het Pott. Onder andere vanwege de uitwerking van de handen. En die krullende lippen…

Pott overleed op tweeënveertigjarige leeftijd aan een longziekte. Om onduidelijke redenen wilde haar man het werk van zijn vrouw na haar dood niet tentoonstellen. Als vrouwen overigens al een plaats kregen op exposities, want dat was in haar tijd niet vanzelfsprekend. Het is jammer dat Pott nooit een plek heeft gekregen op een expositie, want ze overtreft het werk van haar man en van menig andere Ploegschilder.

Expressionistisch én subtiel

Haar werk heeft iets eigenzinnigs. Op bijna alle getoonde portretten is het hoofd bijvoorbeeld iets geneigd, alsof de geportretteerden richting de nieuwsgierige kijker willen zeggen: ‘Wat nou, kijk maar eens goed! Ja, ik ben een Ploegschilder met mijn expressionistische, dikke lijnen die je onder andere ziet op mijn landschappen. Maar ik kan ook klein en intiem werken, subtiel en met maar een paar rake lijnen. En in terracotta een aandoenlijke oude vrouw neerzetten. De handen gevouwen op haar schoot, de boezem hangend. Niet “mooi”, maar o zo treffend. Toch?’

Alida Pott, Boomgaard Blauwborgje, 1920, Collectie Stichting De Ploeg

Naast portretten en landschappen zie je ook dadaïstische collages, affiches en allerlei gebruiksvoorwerpen die Pott heeft ontworpen. Zoals een houtsnede à la Wajongpoppen, om nog maar te zwijgen van een servethouder, een poetsdoos, een metalen eierdopje en houten broches. Hierin verheft ze alledaagse gebruiksvoorwerpen tot iets bijzonders.
Dichtte Harriet Laurey (1924-2004) niet:

Dan moet men heel gewone dingen.
Iets jaren ouds, bijvoorbeeld koffie zetten.
Aandachtig op kleine gebaren letten.
Zorgvuldig  bonen in de molen doen.

Een warme, korreldroge geur begint
zich langzaam door de kamer te verspreiden,
de dingen tot hun leven te bevrijden.
De spiegel glimlacht terug. Het water zingt.

Dat is zo’n beetje de sfeer die je inademt als je door deze kleine, door curator Nadia Abdelkaui met zorg samengestelde expositie loopt: letten op kleine dingen, zoals gekrulde lippen. Een tentoonstelling die laat zien dat Alida Pott in al haar veelzijdigheid méér was dan een Ploegschilder.

Kunst / Expo binnenland

Krullende lippen

recensie: Alida Pott in Groninger Museum

In het Groninger Museum is momenteel een kleine maar fijne tentoonstelling te zien met werk van kunstenares Alida Pott (1888-1931). Slechts dertig werken zijn er te zien, in een doorloop naar andere exposities. Misschien is het een opmaat, want het smaakt naar méér.

Alida Pott, Portret van een jonge vrouw, 1921, Collectie Stichting De Ploeg

‘Ik was vooral gecharmeerd van haar bovenlip, die helemaal de vorm had van die gestileerde zeemeeuwen die kinderen met kleurpotloden tekenen’. Dat schrijft John Banville in zijn roman De blauwe gitaar over zijn ‘kleine meisje’, maar het zou net zo goed over bijvoorbeeld het Portret van een jonge vrouw van Alida Pott kunnen gaan.

Alida Pott was het eerste, maar niet het enige vrouwelijke lid van de Groningse schilders die bekend stonden onder de naam De Ploeg. Het meeste werk van haar dat wordt getoond, stamt uit  de jaren twintig van de vorige eeuw, toen de Ploegschilders hun hoogtepunt beleefden. Zij schilderde op expressionistische wijze, wat je goed ziet in de blauwe bomen op het schilderij Het Blauwborgje (1920), een boerderij even buiten Groningen.

Ploegschilder en méér dan dat

Pott was getrouwd met Ploegschilder George Martens (1894-1970). Hij gebruikte een snelle toets, terwijl krullende lippen en de expressieve manier waarop handen werden geschilderd typerend zijn voor Pott. Lang was onduidelijk of het grote olieverfportret van de voetballer Hans Tetzner (1927), een familievriend, nu was geschilderd door Martens of Pott. Voor het eerste pleit de snelle toets voor het Pott. Onder andere vanwege de uitwerking van de handen. En die krullende lippen…

Pott overleed op tweeënveertigjarige leeftijd aan een longziekte. Om onduidelijke redenen wilde haar man het werk van zijn vrouw na haar dood niet tentoonstellen. Als vrouwen overigens al een plaats kregen op exposities, want dat was in haar tijd niet vanzelfsprekend. Het is jammer dat Pott nooit een plek heeft gekregen op een expositie, want ze overtreft het werk van haar man en van menig andere Ploegschilder.

Expressionistisch én subtiel

Haar werk heeft iets eigenzinnigs. Op bijna alle getoonde portretten is het hoofd bijvoorbeeld iets geneigd, alsof de geportretteerden richting de nieuwsgierige kijker willen zeggen: ‘Wat nou, kijk maar eens goed! Ja, ik ben een Ploegschilder met mijn expressionistische, dikke lijnen die je onder andere ziet op mijn landschappen. Maar ik kan ook klein en intiem werken, subtiel en met maar een paar rake lijnen. En in terracotta een aandoenlijke oude vrouw neerzetten. De handen gevouwen op haar schoot, de boezem hangend. Niet “mooi”, maar o zo treffend. Toch?’

Alida Pott, Boomgaard Blauwborgje, 1920, Collectie Stichting De Ploeg

Naast portretten en landschappen zie je ook dadaïstische collages, affiches en allerlei gebruiksvoorwerpen die Pott heeft ontworpen. Zoals een houtsnede à la Wajongpoppen, om nog maar te zwijgen van een servethouder, een poetsdoos, een metalen eierdopje en houten broches. Hierin verheft ze alledaagse gebruiksvoorwerpen tot iets bijzonders.
Dichtte Harriet Laurey (1924-2004) niet:

Dan moet men heel gewone dingen.
Iets jaren ouds, bijvoorbeeld koffie zetten.
Aandachtig op kleine gebaren letten.
Zorgvuldig  bonen in de molen doen.

Een warme, korreldroge geur begint
zich langzaam door de kamer te verspreiden,
de dingen tot hun leven te bevrijden.
De spiegel glimlacht terug. Het water zingt.

Dat is zo’n beetje de sfeer die je inademt als je door deze kleine, door curator Nadia Abdelkaui met zorg samengestelde expositie loopt: letten op kleine dingen, zoals gekrulde lippen. Een tentoonstelling die laat zien dat Alida Pott in al haar veelzijdigheid méér was dan een Ploegschilder.

Kunst / Expo binnenland

Prachtige klei komt tot leven

recensie: The Art of Aardman

Ontmoet het beroemde schaap, Shaun the Sheep, op de expositie van Aardman Studios in het Forum Groningen. Daarnaast kom je nog meer geweldige film personages tegen uit bijvoorbeeld Wallace & Gromit, Chicken Run en The Pirates! Band of Misfits. Na Parijs, Frankfurt, Melbourne, Seoul en Daegu heeft Nederland nu de eer om deze prachtige verzameling films van Aardman tentoon te stellen.

Bij binnenkomst weet je niet waar te beginnen met kijken door al het moois van deze Oscar-winnende studio uit Bristol. Helden worden stap voor stap leven ingeblazen. De magie straalt van de tekeningen, decors en kleimodellen af. Fascinerende ideeën zijn uitgewerkt tot amusante films. Nu is eindelijk te zien hoe dat allemaal tot stand komt in deze betoverende reis door de wereld van de Aardman Studios.

Het Galjoen, set van The Pirates! Band of Misfits, 2012

Van mini tot maxi

Alles is zo klein en tastbaar. De miniatuursets en oneindige accessoires zijn zorgvuldig gecreëerd door getalenteerde vakidioten. De liefde voor dit ambacht komt terug in de uitwerking van prachtige vormen en constructies. Kleine konijntjes, klassieke schilderijen, fraaie kleding, grappige posters en smakelijke gerechten geven de films extra karakter. Daarnaast worden records behaald met Dot. De kleinste stop-motion animatie over een blond meisje, niet groter dan een muntje van tien cent, gefilmd met een Nokia N8.  Met diezelfde camera is Gulp gemaakt, de grootste stop-motion film. Dat er gewerkt wordt met reusachtige objecten blijkt ook uit het gigantische schip van The Pirates! Band of Misfits. Het schip is bijna aan te raken en door de verrekijkers kom je nog dichterbij om zicht te krijgen op de uitgewerkte details.

Schetsen personages voor de Shaun the Sheep Movie, Farmageddon, 2019

Schetsboekje bij de hand

Elk verhaal begint met een wit vel papier en die velletjes kom je zeker tegen. Niet meer leeg, maar vol met indrukwekkende ideeën van enthousiaste schapen, monsterkonijnen en avontuurlijke piraten. Schetsboeken liggen open met handgetekende figuurtjes. Ze tonen hoe je favoriete karakters vorm krijgen. Ook plattegronden en interieurdesigns van kerken, villa’s, molens en schepen worden op papier uitgewerkt voordat ze in het echt worden gebouwd. Langzaam ontdek je steeds iets meer over het geheime proces dat Aardman goed onder de knie heeft om deze magische klei-animaties mogelijk te maken.

Geboren uit klei

Peter Lord en David Sproxton maakten ooit hun eerste cut-out animatie. Het succes kwam door over te gaan van getekende beelden naar klei. Na het eerste filmpje over de superheld Aardman kwam de geboorte van Morph, het mannetje uit klei. Gevolgd door de eerste verschijning van Wallace & Gromit in A Grand Day Out. De raket staat nu op de expositie klaar voor vertrek. Inmiddels zijn er heel wat personages bijgekomen. Lady Campanula poseert in haar sierlijke outfits en het monsterkonijn toont zijn innerlijke skelet. Piraten wisten de set te veroveren en zelfs de Kerstman is niet vergeten met Arthur Christmas.

De kelder van Wallace & Gromit: set uit The-Curse of the Were Rabbit, 2005

Speelparadijs

Complete decors met schattige en bijzondere elementen halen weer het kind in je naar boven. Steeds weer blijft er iets nieuws te spotten. Als je goed oplet kun je de vingerafdrukken nog vinden op de klei. Juist dit imperfecte element geeft de animatie zijn levendige karakter. Een stukje persoonlijkheid en plezier dat de makers meegeven aan hun creaties. Er is veel interessants te zien en daarom krijg je geen genoeg van. Extra informatie nodig… dan zijn er QR-codes te scannen om de audiotour zelf te beluisteren. Na deze expositie geniet je nog meer van de unieke stop-motion films nu je weet hoe de klei helemaal tot leven wordt gebracht. Een stukje geschiedenis dat gelukkig zijn einde nog niet kent.

 

De nieuwste film van Studio Aardman, Het Ruimteschaap, is nu te zien op Netflix en Pathé Thuis. Klik hier voor de recensie over deze film.

 

ESNS 2016 Colm Mac Con Iomaire
Muziek / Reportage
special: Eurosonic 2016: vrijdag 15 januari
ESNS 2016 Colm Mac Con Iomaire

Steeds op zoek naar vernieuwing

De laatste dag van EuroSonic 2016 is meestal een drukke vrijdag. Er zijn meer mensen op de been dan op de andere dagen die her en der een graantje meepikken van de muziek die het de komende tijd moet gaan maken.

De keuzes voor een avond muziek zijn beperkt, want met slechts vier acts uit het aanbod is de avond voor de recensent al vol. Uit de veelheid aan niet gehoorde acts zijn er vast verschillenden die we de komende tijd zullen gaan horen op de vaderlandse radio en kunnen gaan zien op de vele podia die ons land rijk is.

Vernieuwingsdrang

Heel toepasselijk starten we de avond op podium Vrijdag, waar de Tsjechische formatie VR/Nobody acte de présence geeft. De elektronische muziek wordt weliswaar gespeeld met computers, maar is buiten de toonsoorten en geluidssoorten niet voorgeprogrammeerd; we zien dus wel degelijk een muzikant aan het werk. De zang voegt hier een bijzonder fraai stijlelement aan toe wat zich uit in melodieuze muziek. ESNS 2016 VR NobodyAf en toe wordt een instrument zoals een trom toegevoegd. Het duo speelt nagenoeg in het duister met slechts een vleugje rood of helblauw licht. De muziek klinkt vernieuwend en doet soms denken aan Faithless, maar dan met hoge zanglijnen. De vernieuwingsdrang van dit duo is groot en resulteert in een goed te verteren stuk muziek dat hongert naar meer en je nieuwsgierig maakt naar hoe dit op cd gaat klinken.

In de USVA spelen de Duitse broer en zus Sarah & Julian voor zo’n honderd toegestroomde belangstellenden. Julian speelt akoestische gitaar terwijl Sarah de toetsen laat klinken. Als toevoeging is ook een drummer actief. De liedjes van het duo passen in een singer-songwritersjasje met een licht indie-popsausje. Af en toe horen we het duo een uitstapje maken naar een wat extravaganter geluid, als ze bijvoorbeeld samen als intro opESNS 2016 Sarah and Julian één trom spelen om vervolgens verder te gaan met Sarah achter de toetsen terwijl Julian nog verder speelt op de trom. De stemmen van deze broer en zus kleuren mooi bij elkaar. Ze sluiten hun optreden af met het eerste liedje dat ze ooit samen schreven, ‘Yesterday’. Met z’n tweeën spelen ze quatre-mains op piano van Sarah. Het van origine countryliedje krijgt een hedendaagse make-over, zodat de country roots niet meer hoorbaar zijn.

Ierse wortels

Het hoogtepunt van de avond treffen we in Der AA-Kerk. Ex-Frames lid Colm Mac Con Iomare laat duidelijk zijn Ierse wortels horen. Met zijn altviool speelt hij een indrukwekkende strijkersset waarbij hij af en toe wordt begeleid door bandleden op piano en nog spaarzamer op akoestische gitaar, elektrische gitaar en mandoline. Kortom de band heeft vaak niets te doen. Voor het overgrote deel speelt Iomare alles zelf, gebruik makend van opname-apparatuur en het live in elkaar zetten van verschillende door elkaar afspelende loops. De muziek van deze bijzondere band klinkt in de kerk met zijn galm extra indrukwekkend. Voor iedereen die voorbereid was op dit strijkerswerk is de muziek van Iomare een ware traktatie. Hij waagt zich zelfs aan een stuk genaamd ‘Celeste’ dat hij in opdracht geschreven heeft voor een event dat zal plaatsvinden op 26 januari ter gelegenheid van zes Ierse dichters (niet bekend welke).

ESNS 2016 KieslowskiWe lopen bij de USVA, waar Marble Sounds reeds gestart is met hun set, tegen een grote rij wachtenden aan wat ons doet besluiten om ons door de inmiddels glad geworden straten van Groningen richting Newscafé te begeven. In de kelder speelt de Tsjechische formatie Kieslowski. Het duo speelt gitaar en toetsen waarbij de zang voor rekening komt van beide bandleden. Zo wisselen de vrouwelijke klanken de mannenstem af. De dame speelt toetsen en mondorgel. De zangeres memoreert dat we wel weinig zullen begrijpen van hun Tsjechische teksten. Toch valt er muzikaal voldoende te genieten, zodat we geboeid blijven luisteren: muziek met een elektronische beat, piano- en keyboardklanken, aanvullend met gitaargeluid dat meer op de achtergrond beweegt.

De balans

De balans opmakend van EuroSonic 2016 kunnen we niet om het optreden van Colm Mac Con Iomare in Der AA-Kerk heen. We voegen deze dan ook graag toe aan het lijstje van donderdag. De twee verrassende acts uit Tsjechië, VR/Nobody en Kieslowski, vragen erom om muzikaal gevolgd te worden, ook na EuroSonic Met de drie hoogtepunten van de donderdag erbij is de oogst prima, zeker als we de korte proeverijen van PlatoSonic mogen meerekenen.

 

 

 

Katéa @ EuroSonic 2016
Muziek / Reportage
special: EuroSonic 2016: donderdag 14 januari
Katéa @ EuroSonic 2016

Opnieuw ontdekkingen

Het showcase festival EuroSonic in Groningen focust zich ieder jaar op een ander gedeelte van Europa. Tijdens de dertigste editie is het Centraal/Oost-Europa (CEE) dat in de schijnwerpers staat.

Een dag voor aanvang van het festival komt het bericht naar buiten dat zowel de conferentie als het festival uitverkocht zijn. De ruim drieduizend nationale en internationale muziekprofessionals bezoeken ruim veertig podia waar 346 acts optreden. Voor iedereen wordt het dus een uitdaging om een mooie selectie te maken, want alles zien en horen is onmogelijk! Ook 8WEEKLY heeft veel tijd besteed achter de computer om een fraaie selectie te maken. Door toevoeging van het randprogramma PlatoSonic aan onze agenda, is het uiteindelijk mogelijk om twintig acts live te zien.

 

Katéa @ EuroSonic 2016EuroSonic donderdagavond

Onze eerste keuze is het optreden van de Finse Katéa. Ze laat zich begeleiden door toetsen en zachte elektrische gitaarklanken. De stem van Katéa bevindt zich op de kruising van Adele en Lana Del Rey, maar bevat voldoende eigens om te kunnen doorgroeien naar die van een groot artiest. Daarvoor heeft ze zeker de uitstraling, die ze toont bij de uitvoering van de prima composities, die vragen om vaker geluisterd te worden. De maniertjes en bewegingen van Katéa mogen de ingestudeerde vorm nog wat ontgroeien, zodat ze haar artiestzijn wat natuurlijker vorm kan geven.

 

Terwijl we wachten op de volgende artiest, Axel Flóvent, spreken we de ouders en peetouders van Katéa, die speciaal voor dit optreden zijn overgekomen uit Finland. Ze hadden haar optreden en Finland gemist en omdat haar volgende optreden in Groningen is, zijn ze haar achterna gevlogen! De aanleiding om ons aan te spreken is het vragen om de foto’s die we maakten aan hen door te sturen.

 

FlóventFlovent @ EuroSonic 2016 lost zijn belofte van het korte optreden van die middag meer dan in. Hier is duidelijk een talent aan het werk dat rijp is om omarmd te worden door een groter publiek. Denk bij deze artiest aan de muziek van Asgeir, die overigens op hetzelfde festival zijn doorbraak wist te krijgen. Ondanks de zenuwen, die soms zijn waar te nemen aan de handen van Flóvent zelf, speelt hij een zeer strakke en gedegen set muziek. Flóvent speelt zelf gitaar en toetsen, terwijl hij een band heeft met de klassieke bezetting van bas, gitaar en drums. Toch weet deze IJslander een frisse sound te creëren, zodat je bij herhaalde beluistering al snel zult herkennen met Flóvent en zijn mannen te maken te hebben. Het handelsmerk blijkt ontegenzeggelijk de klankkleur en de manier van gebruik van de stem van deze man: er zit zoveel speelsheid en niet ‘rechttoe, rechtaan’ in de stem van Flóvent dat hij niet snel zal vervelen. Eigenlijk hebben we nu het gevoel al het beste van de avond en misschien wel het festival gehad te hebben, terwijl er nog veel te horen is.

 

We snellen naar Grand Theatre UP op de markt om daar nog op tijd te kunnen zijn voor When Airy Met Fairy. Juist het feit dat het een showcase festival is, waar mensen komen proeven, is haar blijkbaar niet helemaal helder. De zangeres heeft het er zichtbaar moeilijk mee dat luisteraars blijven gaan en komen terwijl de zaal vol blijft. De vooral elektronische muziek met zang, die doet denken aan Björk, is smaakvol. When Airy Met Fairy @ EuroSonic 2016De deels uit IJsland en deels uit Luxemburg komende formatie weet voor de zittenblijvers zeker te imponeren. De elektronisch-met-een-vleugje-indie-klanken van When Airy Met Fairy zal zeker meer gehoor vinden na dit optreden. Dat is mede door de lichte dansbaarheid van de composities.

 

Dansbaarheid geldt in nog hogere mate voor de laatste act die we donderdag zien en horen: Dua Lipa grossiert in uiterst dansbare, ritmische muziek. We kunnen dit het beste typeren als gezongen hip-hop/soul-muziek. De stem van Dua Lipa is van een fijn timbre voor deze dansbare muziek, die het zeker goed zal doen op de nationale popzenders en in de discotheken. Voor de niet hip-hop-liefhebber is het een welkome verademing dat deze dame zingt in plaats van praat-zingt. Ze heeft een jonge, lekker in het gehoor liggende, stem die helaas weinig eigenheid in zich heeft.

 

Balans

Als we de balans opmaken na één dag van muziek genieten, dan steken Axel Flóvent, Katéa en The Young Folk (tijdens het randprogramma PlatoSonic) als beste drietal met kop en schouders boven de rest uit. Toch passen er meer direct achter deze top drie; echte missers hebben we niet gehoord. Gelukkig maar, want dan hadden we andere optredens moeten kiezen uit het grote aanbod om onze tijd niet te verspillen.

 

Met nog een volle dag en een middag als toegift te gaan kijken we alweer vooruit. De muziekhonger is gelukkig nog niet over.