Het verhaal lijkt op sommige vlakken gebaseerd op A Christmas Carol, een novelle van Charles Dickens uit 1843. In dit ‘kerstverhaal’ is Frederik Kaak de nieuwe Scrooge, een rol die fantastisch wordt gespeeld door Jan-Paul Buijs. Hij neemt het publiek op sleeptouw in zijn eigenzinnige en bittere gedachten over kerst en de tijd die hieraan vooraf ging.
Kaak zit, na jaren van succes als televisiepresentator, eenzaam en alleen thuis. Hij zoekt volhardend naar een nieuw televisieformat om zijn roem uit de jaren negentig voort te kunnen zetten. Gedurende de avond maken we kennis met zijn omgeving, die hem duidelijk nooit meer hoeft te zien. De voorstelling laat ons via een absurdistische weg en met een grote portie humor zien waar het met kerst toch eigenlijk om gaat: veel lieve woorden en vergiffenis.

Muzikaal en humoristisch
De humor zit in alles: de teksten zijn vlijmscherp en enorm goed, zowel op klank als inhoudelijk. De vier acteurs rondom Buijs schakelen non-stop van het ene personage naar het andere, nog niet eens sprekend over de muzikale capaciteit waarmee zij de avond in korte optredens aan elkaar lijmen. De vier bedrijven worden van elkaar onderscheiden door korte pauzes waarin het publiek een nieuw drankje of kleine snack bij de Treurdieriaanse bar kan halen.
Het nachtcafé voelt oneindig door de tijdloze glitters van het gordijn dat het café van de televisiedoos onderscheidt. De lege doos is tegelijkertijd het thuis van Mr. Kaak, waarin hij door zijn kostuum letterlijk in de patronen van het behang verdwijnt. De acteurs komen uit alle hoeken van het café en bewegen zich sluw, mysterieus en sierlijk, maar ook hysterisch door de toeschouwers heen. Het publiek buldert van begin tot eind. Het klopt van begin tot eind.

Circus Treurdier bestaat uit een groep jonge individuele makers die zich richten op theater-, muziek- en filmproducties. In hun werk zul je altijd een combinatie vinden van kleinkunst, toneel en popmuziek. Zij zeggen zelf er naar te streven om ‘het gat te dichten tussen de hoge en populaire kunst’. In het Het Eeuwige Nachtcafé is dit dichten een feest om de kerstdagen mee te beginnen, al zal ermee eindigen ook heus ultiem zijn. Chapeau!

Cinderella, een voorstelling van Het Nationale Ballet in coproductie met San Francisco Ballet, is op de eerste plaats een fantastisch virtuoos meesterwerk. Zowel de dansers als het decor schitterden intrigerend mooi. Niet te vergeten de onwijs kleurrijke ondersteuning van het orkest, die de voorstelling van een magische allure voorzag. De theatrale kanten binnen de voorstelling, het ’toneelspelen’ van de dansers, gaven een levendige indruk.Hoewel de titel reeds aangeeft dat de voorstelling over het sprookje van Assepoester gaat, zag ik gedurende de voorstelling steeds meer verschillen met hoe ik het verhaal ken. Het is duidelijk dat het verschil er moest zijn, aangezien bepaalde aspecten van het ‘originele’ verhaal onmogelijk toe te passen zijn in een balletvoorstelling: denk aan het inzetten van dieren. Naar mijn idee hebben deze ‘aanpassingen’ het verhaal achter de voorstelling tot leven gebracht. De dimensies van het verhaal zijn volledig aan bod gekomen, zonder de in feite onmogelijke aspecten uit het oorspronkelijke verhaal te doen vervagen. Zo kon ik geheel volgen hoe de koets van Assepoester zich opbouwde uit de dansers: de helpmuizen, in deze voorstelling waren het helpgeesten, deden een paardenmasker op, een aantal andere dansers hielden de wielen vast. In dit gedeelte was er nog niet zo veel magie, tot het moment waarop Assepoester, gedanst door Maia Makhatelli, op de koets plaatsneemt en het vloeiende materiaal van haar jurk de bolling van de koets vormt. Hier is de magie aan alle kanten te voelen.

Een danslegende op het podium
Daar staat ze: Michaela DePrince. Na al het nieuws in de sociale media en diverse tijdschriften over de Sierra Leoonse danseres had ik eindelijk de mogelijkheid haar te zien dansen. Hoewel ik deze voorstelling niet bezocht heb vanwege haar, was ik erg enthousiast om deze danslegende live te mogen zien. Zij is en blijft, als ‘zwarte ballerina’, een belangrijk figuur in de geschiedenis van balletwereld en ik denk dat Cinderella en het maakproces van de voorstelling mogelijk mee kunnen worden genomen in toekomstig onderzoek over de balletwereld en haar dynamiek.

Golden Palace beweert een voorstelling te maken over de betekenis van eten. Laten we voorop stellen dat zij meer doen dan dit. Restaurant Amore is een humoristische voorstelling waarin zij de spot drijven met hun medemens en dus ook hun publiek. De vijf gasten zijn elk stereotypes van het hysterische soort. Het eerste half uur wordt puur op de lach gespeeld door een Italiaanse, een Nederlandse – wannabe-Britse – kopie van Jamie Oliver en een non-verbaal communicerende Afrikaan. Zij beleven de gerechten met een passie die zich uit in lust, liefde, jaloezie, wraak en extase. De emoties lopen hoog op, waardoor het contrast met het ‘burgerlijke’ stel dat even later in het restaurant plaats neemt groot is.

Vervreemdend vreten
In de vormgeving word je nog net niet doodgegooid met de grove afbeeldingen en videobeelden uit de vleesindustrie die op een multimediaal scherm worden afgewisseld met romantische schilderijen van gedrapeerde druiven en complete hazen op tafel. Het decor is zeer gestileerd en realistisch opgesteld met sober gedekte tafels voor een of twee personen. Op de achtergrond hoor je wachtmuziek (piano) en uit de keuken komen pruttelende geluiden. Het absurdistische spel van de acteurs komt in deze vormgeving prima tot zijn recht.
Wat er vervolgens gebeurt is dat het orgastisch eten lijnrecht tegenover het naïeve massagedrag van de huidige maatschappij wordt gezet. Dit uit zich wanneer een van de zes personages de voorgeschotelde gerechten weigert te eten: het is namelijk naast selfservice ook nog eens ‘eten wat de pot schaft’. In plaats daarvan schranst zij – als emo-eter – uit frustratie, angst en wanhoop een zak chips met augurk en ketchup naar binnen. Nu lijkt een uitvergrote versie van een ‘normale’ situatie ons compleet wereldvreemd. De rotzooi die zij naar binnen werkt wordt bij velen in het publiek voelbaar. Geluiden van gruwel ruizen door de ruimte.

Effectieve clichés
Of ik na Restaurant Amore anders naar eten kijk, betwijfel ik. Inmiddels is de kennis van de huidige vleesindustrie ons welbekend en zal de voorstelling dus ook geen nieuwe betekenis van boter, kaas of eieren brengen. Tegelijkertijd geef ik Ingrid Kuijper groot gelijk om naast alle quinoahipdoenerij nog even terug te grijpen naar wat nu werkelijk een probleem is. De uiteindelijke vreetchaos is mij te veel geschreeuw, maar dit zal in het niets verdwijnen naast het oorverdovende geschreeuw van een gefileerd en op de kop hangend speenvarken. Elk uitvergrote cliché spreekt huid en duidelijk. Aan tafel!