In Time beslaat vooral de tijd waarin de band het internationale podium al had bereikt. Dat betekent dus dat veel fantastische nummers van voor 1988 niet in overweging zijn genomen, wat natuurlijk ook te maken heeft met een wissel van platenmaatschappij. Wel biedt deze verzamelaar een prima overzicht van de periode waarin ik, en ik neem aan vele lezers met mij, voor het eerste een plaat van de band hebben aangeschaft. Ook het tweede schijfje met b-kantjes en live-opnamen is voor het grootste deel zeer de moeite waard.

Die wel, die niet

Uit de keuzes op In Time blijkt dat de band erkent dat de ene plaat geslaagder was dan de andere. Absolute jaren-negentig-klassieker Automatic For The People (1992) is terecht duidelijk favoriet en met maar liefst vier tracks vertegenwoordigd. What’s The Frequency, Kenneth? is echter het enige nummer van het uit 1994 afkomstige en zeer matige Monster. Ook werd alleen Losing My Religion direct van Out Of Time gehaald, daar staan echter wel twee b-kantjes en een schitterende live-versie van Country Feedback tegenover (dé favoriet van de concertbezoeker).

Het is bekend dat R.E.M. zich inmiddels heeft gedistantieerd van de zomerse pop à la Shiny Happy People. Deze grote hit is dan ook niet in deze verzameling opgenomen.De drie jongste platen komen er wel goed vanaf. Zowel New Adventures In Hi-Fi, Up en Reveal droegen twee songs bij. R.E.M. heeft in Nederland eigenlijk nooit meer een echte hitsingle gehad. Daysleeper en E-Bow The Letter (met Patti Smith) kwamen nog wel geregeld langs op radio en televisie, maar Imitation Of Life en All The Way To Reno, beide afkomstig van Reveal, waren bijna nergens in full rotation te horen en te zien.

Nog veel moois te ontdekken

R.E.M. is dan ook een echte albumband geworden, die het in elk geval in Nederland, eigenlijk niet moet hebben van de grote hits (huidige hitsingle Bad Day natuurlijk daargelaten). Dat is wat deze Best Of een stuk aantrekkelijker maakt dan vele andere verzamelaars. Het is met recht een Best Of en geen Greatest Hits. Als je fan bent, weet je natuurlijk wat je te wachten staat.
Wanneer je In Time echter hebt gekocht voor Losing My Religion en Man On The Moon, zul je erachter komen dat er meer is onder zon. Het schitterende At My Most Beautiful en het uiterst sfeervolle Electrolite zijn, door gebrek aan exposure, ongetwijfeld aan de Nederlandse radioluisteraar en televisiekijker voorbij gegaan. De tijd is aangebroken om deze schade in te halen.

Ook The Great Beyond, afkomstig van de film Man On The Moon over Andy Kaufman zal een extra verrassing zijn. Het is een van de beste popliedjes uit de geschiedenis van R.E.M. Net als het ten tijde van Document (1987) geschreven Bad Day. Wat je ook van deze It’s The End Of The World As We Know It-kloon vindt, het nummer kenmerkt wel het geluid van R.E.M., dat ook naar eigen zeggen niet veel veranderd is sinds 1988.

Vandaar dat de nummers op In Time zo goed op elkaar aansluiten. De 18 songs zijn bijna allemaal kenmerkend voor een periode waarin het R.E.M., ondanks het vertrek van drummer Bill Berry in 1997, voor de wind ging, zowel op zakelijk (miljoenendeals) als artistiek niveau. Nu rest nog de vraag of In Time en bijbehorende tournee daadwerkelijk afsluiters zijn van een tijdperk. Gaat de band op oude voet verder of zullen er veranderingen plaatsvinden? Het antwoord op deze vragen is dichterbij dan je denkt, want voor volgend jaar staat er alweer een nieuwe release gepland. Op naar In Time 2003-2018.

Link:

http://www.remhq.com

Gewend aan de oneindige haast en bewijsdrang in de muziekindustrie, verwachtte ik dat de League snel met een album zou komen. Niets was echter minder waar; de band nam de tijd om zich te ontwikkelen en op elkaar ingespeeld te raken. Op het eerste nummer van de plaat neemt de League ook meteen scherp afstand van de opgelegde prestatiedrang van gemaakte bands, gemaakte hits en gemaakte personages:

Oh how you love a marketing product
thash television quiets toddlers through commercials for grown ups
conventional thoughts cheep enough to get the masses caught
[…]
hip hop rythm blues slob safe as a sit com
mass brain follows hollow as the sound of the bassdrum

De League is origineel, echt en oprecht. Of pretendeert dat tenminste te zijn. De biografie van de band belooft zelfs ‘discjock-agressie op peil, met gelukkig een gebrek aan het DJ Tiësto-gehalte’. Muziek voor de massa en bijbehorende marketingproducten worden verfoeid, maar ondertussen is de League er zelf ook niet vies van zich een handig en opvallend imago aan te meten. Zowel op de internetpagina als in het cd-boekje wordt van de bandleden alleen het silhouet afgebeeld; de persoon is niet belangrijk, het gaat alleen om de muziek, blablabla.
Tegelijkertijd meldt de band echter trots op diezelfde internetpagina dat de singel The Big Copout al op de Box en MTV wordt gedraaid en hoog staat in een Kink

FM-lijstje. Het gaat dus niet puur om het maken van muziek; de League is er trots op door de massa opgepikt te worden.

Dat de plaat opgepikt wordt, mag overigens geen verbazing heten. Alle nummers steken erg goed in elkaar: de genoemde disjock-agressie wordt aangevuld met lekkere gitaarpartijen en Rudeboy wisselt raps af met schreeuwpartijen, welke weer worden gevolgd door degelijke samenzang. Alle muzikale en vocale mogelijkheden worden op de plaat opgezocht. Zo wordt in het rocknummer Icarus’ Revenge het refrein rytmisch hortend stotende meerstemmigheid gezongen, terwijl Rudeboy zijn tekst er soms uitschreeuwt, maar soms ook met vervormde stem zingt. Het volgende Mocked At Minstrels en Blindfolders To The World zijn weer veel meer op oude rap gebaseerd en een nummer als Pay Your Dues lijkt in de combinatie van rock en rap bij vlagen op de Beastie Boys.

Erg toegankelijk of hitgevoelig is het allemaal niet, maar de League kan zeker een prominente plaats in de Nederlandse muziekwereld gaan innemen. Als winaar van een Essent Award staan ze zaterdag 10 januari in ieder geval alvast op het Noorderslag festival (www.noorderslag.nl) in Groningen.

Link:

www.leagueofxogentlemen.com

Neem nu Praful. In een persbericht meldde de distributeur van deze Amsterdamse muzikant van Duitse origine trots dat zijn cd One Day Deep het meest gedraaid werd op de Amerikaanse jazzradio. Er wordt niet bij verteld welke verzameling van radiostations die (ook) jazz draaien hier wordt bedoeld, maar het feit dat Praful volgens het persbericht Candy Dulfer van de eerste plaats heeft verdrongen, doet het ergste vrezen. We bevinden ons duidelijk in het segment van de jazz dat de mainstream zelfs voorbij steekt en zich onder de niet veel verduidelijkende term cross-over laat vangen.

Vader van de lounge

Er is natuurlijk niets mis met cross-over jazz, in de recente jaren zijn we zelfs overspoeld door op zijn minst interessante pogingen om dance, hip-hop en funk te combineren met jazz. Saint-Germain mag van deze onuitputtelijke rij wel de vaandeldrager worden genoemd. Het misverstand is echter ontstaan dat deze stroming ‘nieuw’ is, terwijl Saint-Germain, Jazzanova, Thievery Corporation en zelfs Erik Trufaz behoorlijk schatplichtig zijn aan met name Miles Davis. Davis maakte al in 1969 de toen grensverleggende (en op veel hoon onthaalde) elektronische plaat In A Silent Way. Misschien gaat het te ver om Miles de vader van de lounge te noemen, maar een niet te onderschatten rol speelt hij niettemin.

Weloverwogen en weldoordacht

Ook de plaat van Praful moet in deze context bekeken worden. Praful maakt rustige (of moeten we zeggen mellow?) deuntjes die dan de invloed van Indiase en dan weer de invloed van Braziliaanse muziek laten horen. Het valt op dat de Duitse Amsterdammer een begenadigd instrumentalist is. Van tenor-sax tot Indiase bamboefluit en van Rodhes-piano tot percussie, Praful speelt het allemaal. Maar levert deze diversiteit ook spannende muziek op? Jammer genoeg niet. Praful put zich uit in het etaleren van zijn muzikale invloeden en kunde en verwacht zo zijn geluid te kunnen bepalen. Op zijn site houdt hij zijn muzikale avonturen in India en Brazilië verantwoordelijk voor wat hij noemt “my own colourful sound”, maar in werkelijkheid citeert hij slechts uit alle muziek die op hem van invloed is geweest zonder er een weloverwogen en weldoordachte keuze uit te maken. Natuurlijk Miles, India, de jazz-rock saxofonist Michael Brecker, Brazilië en uiteraard de fluit van Saint-Germain, ze hebben de muziek van Praful bepaald, waar dat eigenlijk andersom had moeten gebeuren.

Slaaf van het genre

Dat er na In A Silent Way nog wel degelijk mogelijkheden liggen voor elektronische jazz, bewijzen de melodisch interessante Saint-Germain en Erik Trufaz, die het andere (vrij ontoegankelijke) elektronische avontuur van Miles Davis, Bitches Brew, dansbaar lijkt te willen maken. In tegenstelling tot Praful die zich nog een beetje de slaaf toont van het genre, zijn zij erin geslaagd hun invloeden meester te worden. Laten we hopen dat ook Praful ons eens versteld zal laten staan. Ondertussen feliciteer ik hem alvast met het feit dat hij de arme Candy van haar Amerikaanse troon heeft gestoten.