Ontsnapping naar passie

Io sono l’amore is de derde samenwerking tussen de Italiaanse regisseur Luca Guadagnino en de veelzijdige Engelse actrice Tilda Swinton (Michael Clayton, The Curious Case of Benjamin Button). Swinton had een rol in The Protagonists (1999) en Gaudagnino maakte een documentaire met haar: Tilda Swinton: The Love Factory (2002). Beide films hebben geen release in Nederland gekregen. Gelukkig krijgt Io sono l’amore die kans wel. Swinton excelleert in dit melodrama vol overdaad, dat nergens te kitscherig of sentimenteel wordt. Vooral visueel is de film indrukwekkend.

Etiquette

Swinton, die voor haar rol zowel Russisch als Italiaans heeft geleerd, speelt Emma Recchi, Russisch immigrante in Italië en gehuwd met de rijke Tancredi, wiens vader een succesvolle onderneming heeft opgebouwd. Het imperium wordt tijdens een familiediner overgedragen aan Tancredi en zijn zoon Edo. Edo verlangt echter naar het openen van een restaurant met zijn vriend Antonio, die chef-kok is. Emma’s dochter Elisabetta deelt haar leven met een vrouw, wat geheim moet blijven voor de familie. En Emma zelf stort zich na een tweede ontmoeting met Antonio in een onstuimig liefdesavontuur. De voortzetting van het imperium en de aristocratische etiquette van de familie beginnen al snel scheuren te vertonen.

Qua thematiek doet Io sono l’amore denken aan All That Heaven Allows (Douglas Sirk, 1955), waarin een rijke vrouw verliefd wordt op haar tuinman. De etiquette wordt doorbroken; er is weer plaats voor verlangen en oprechte gevoelens, ongeacht wat de omgeving ervan vindt. Emma bevindt zich in een soortgelijke situatie. Ze heeft zich aangepast aan het aristocratische milieu van het Milanese gezin en haar eigen identiteit gaat langzaamaan verloren. Wanneer Emma Antonio ontmoet, worden haar gevoelens voor passie, mede door zijn kookkunsten, weer opgelaaid.

Gouden kooi

Het is echter niet de inhoud en thematiek die Io sono l’amore bijzonder maken. Daarmee had de film net zo makkelijk een draak kunnen worden. De verhaallijn is vrij dun en op het einde wordt naar een voorspelbare climax toegewerkt. De film zit vol pretenties en overdaad: van de kostuums tot een mierzoete seksscène in de natuur. Maar dat is ook waar de kracht van Io sono l’amore ligt. Het kleurrijke en indringende camerawerk van Yorick Le Saux prikkelt de zintuigen en de prachtige muzikale begeleiding van John Adams versterkt de sfeer. Swinton krijgt alle ruimte om te schitteren als zwijgzame vrouw in een gouden kooi die verlangt naar een ander leven. Haar blikken spreken en de spanning en het verlangen zijn invoelbaar, vooral in een prachtige scène waarin Antonio haar zijn kookkunsten voorschotelt.

De film is qua stijl en esthetiek vergelijkbaar met Tom Fords A Single Man. Viel die film op door de aandacht voor decors en kostuums, dan doet Io sono l’amore dat in de vergrotende trap. Gaudagnino schuwt het grote gebaar niet. Hij heeft van zijn film een melodrama gemaakt, maar dan wel een dat je met al je zintuigen moet ondergaan. Dat de film bij zijn Nederlandse première in Amsterdam en Den Haag vergezeld ging van culinair genot, mag dan ook niet verwonderlijk heten.