Film / Films

Nog steeds verteerd door het verleden

recensie: Qui Vive

Oudgediende Frans Weisz (1938) presenteerde Qui Vive (2001) op het Nederlands Film Festival. Qui Vive is een vervolg op de perikelen van een joodse familie die al te zien waren in zijn film Leedvermaak uit 1989: alle familieleden en aanhang hebben met elkaar gemeen dat ze de oorlog (Tweede Wereldoorlog) maar niet kunnen vergeten. In Qui Vive, dat in de jaren 80 speelt, komt daar nog de geboorte van een buitenechtelijk kind bovenop.

~

Gebruiksaanwijzing

Qui vive is een film waarbij je eigenlijk al voordat je de film ziet de gebruiksaanwijzing gelezen moet hebben. Namelijk ondanks de introductie van de acteurs in het begin van de film, wordt er veel van de kijker gevergd om uit te vinden wie welke rol binnen de familie speelt. Een korte synopsis:

~

Ada (Kitty Courbois, de moeder van Lea) en Simon (Peter Oosthoek, de vader van Lea) zijn in de openingsscène veertig jaar getrouwd. Tijdens dit “feestje” komt er allerlei oud zeer bovendrijven. Zo is Dory (Marjon Brandsma, de eerste vrouw van Nico), in verwachting van Simon. Nico (Pierre Bokma) is met Lea (Catherine ten Bruggencate) getrouwd (in de film Leedvermaak) en heeft net zijn topbaan bij een ziekenhuis opgezegd. Hans (Edwin de Vries, de beste vriend van Nico) is getrouwd met Pien (Ingeborg Loedeman) en heeft een affaire. Zwart (Rijk de Gooijer) is de vader van Nico, heeft zijn eerste vrouw in de oorlog verloren en is getrouwd met Duifje (Sigrid Koetse). Kortom, een interessante wirwar van soapachtige relaties.

De eeuwige oorlog

Net als in Leedvermaak blijven in Qui vive herinneringen aan de oorlog een grote rol spelen temidden van het soapgeweld. Naast de ouderen (Ada, Simon, Zwart, Duifje) hebben vaak ook kinderen van ouders die de oorlog al dan niet hebben overleefd, hun ervaringen
nog niet verwerkt. Ze behoren tot de groep van zogenaamde tweede generatiekinderen. Ze zijn nog niet in het geheel met de werkelijkheid geconfronteerd. In Qui vive zien we onder meer een pijnlijk bezoek van Alexander, Hans en Nico aan Westerbork.

Homevideo en cryptische dialogen

~

Het enige personage dat wèl normaal met het verleden om kan gaan is Alexander (Hugo Haenen, de eerste echtgenoot van Lea), die tijdens de openingsscène het gezelschap filmt met zijn camera. Zijn beweeglijke beelden, die zijn versneden met mooie filmbeelden, zijn van een matige kwaliteit. Dat doet afbreuk aan de film. De beelden die Alexander registreert zijn slechts flarden van hetgeen er gebeurt zonder verdere samenhang.

De dialogen blijven sowieso nogal vaag, omdat men in de familie vaak langs elkaar heen praat. Het literaire gehalte van de dialogen is bij vlagen iets te hoog: bij filmdialogen is het taalgebruik toch meestal iets soepeler, dit ten dienste van de beelden. Maar als je er even voor gaat zitten, pik je in de soms cryptische dialogen toch nog aardige vondsten op.

Reünie

Het originele script werd geschreven door Judith Herzberg; ze bewerkte het oorspronkelijke toneelstuk Rijgdraad met Frans Weisz voor het witte doek, dezelfde aanpak als bij Leedvermaak. Ook dezelfde acteurs verschijnen na twaalf jaar weer samen voor
de camera: een reünie van half acterend Nederland die voldoende blijft boeien.

Qui Vive is, mits je de gebruiksaanwijzing hanteert, nog net de moeite waard.