Een bloot jongetje op school

Beesten is een moderne roman over paranoia en onzekerheid. Ridgway schetst een beeld van de huidige maatschappij dat op zijn zachtst gezegd een beetje ongemakkelijk is. Hij laat een willekeurig personage het traject afgaan dat toevallig ergens begint met een lichte geagiteerdheid, overgaat in totale onzekerheid en tenslotte uitmondt in paranoia en wellicht ook, maar gelukkig buiten de pagina’s van het boek, in een totale psychische explosie.

Het slachtoffer in kwestie is een tamelijk succesvolle cartoonist die het huis deelt met de onvermijdelijk naar Kafka verwijzende K. Zijn ondergang begint met een domme ruzie met zijn levensgezel, waarna hij het huis verlaat en terechtkomt in een spiraal van verwarring en paranoia. De randfiguren die hij één voor één opzoekt zijn zo mogelijk nog excentrieker dan hijzelf. Het hoofdpersonage zoekt eerst zijn toevlucht tot een in zijn vrije tijd door fantasy geobsedeerde kelner, maakt kennis met een geflipte makelaar na een drama in het zwembad, wordt aan het huis van een afwezige vriend opgepikt door diens stalkende moeder en breekt tenslotte in bij een bevriende kunstenares wiens werk voornamelijk bestaat uit het de wereld rondsturen van absurde leugens. Het hoofdpersonage raakt langzaam maar zeker steeds verwarder en verkent alle hoeken van de stad. Uiteindelijk zet hij zich in een hotelkamer om daar het relaas van zijn ondergang zo helder mogelijk uit de doeken te doen. Naarmate hij vordert in zijn schrijven, wordt echter ook zijn verhaal steeds minder duidelijk, wat mag blijken uit deze scène op een bus:

Achter me. Iets. Een koude gewaarwording tegen m’n strot. En al de geluiden zijn verdwenen. En de wereld is stilgevallen. Hoe vreemd. En alles is volkomen helder. Plotseling is er een helderheid, een helderheid. Hier. Ik kan het niet helpen omlaag te kijken, en ik kan de pagina niet zien.Ik kan de pagina niet zien.

Een vermakelijke ondergang

Beesten mag dan al de vinger leggen op angstervaringen als belangrijk zwak punt in de huidige maatschappij en dankzij de nodige zin voor typering en absurditeit zeker gesmaakt worden door hipsters, jammer genoeg schort er echter nog een en ander aan dit boek. Het thema van de achtervolgingswaan wordt op zo’n geëxalteerde manier beschreven dat het personage en met hem de lezer in een karikaturaal web terechtkomt dat nog weinig te maken heeft met een reëel bestaan. De wereld die Ridgway schetst is met andere woorden zo ver getypeerd dat hij een belachelijke afspiegeling wordt van de wereld die ons dagelijks omringt. De droom bijna van het jongetje dat bloot op school toekomt en dan ziet hoe al zijn klasgenoten met zijn kleren rondwandelen. Zo karikaturaal dat het lachwekkend wordt, zo lachwekkend dat de lezer al snel denkt “maar ach, zoiets gebeurt toch nooit écht”. Net daar zit hem de knoop.

Het lijkt Ridgways bedoeling te zijn geweest aan te tonen wat er echt misgaat in de wereld, hoe angst mensenlevens dirigeert en langzamerhand de wereld naar de ondergang trekt. Door de invalshoek die hij kiest, die van de om de stommiteiten van zijn ik-personage lachende dirigent, maakt hij van zijn boek een ongevaarlijke satire die weliswaar vermakelijk is, maar die ook te gemakkelijk door de lezer wordt weggelegd. Beesten had een boek kunnen zijn dat zijn lezers aan het denken zet over de menselijke psyche, Beesten had nuances van angst kunnen tonen die aan een ongeoefend oog voorbijgaan, maar belandde jammer genoeg te snel in de mand van het gemakkelijke entertainment. Ridgway had met zijn uitgangspunt een interessante stelling kunnen innemen, voorzag zijn hoofdpersonage daartoe van een interessante entourage, maar leukte alles teveel op en schetste uiteindelijk slechts een vermakelijke ondergang.