We kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
Deze cookies verzamelen informatie die in geaggregeerde vorm wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn, of om ons te helpen onze website en applicatie voor u aan te passen om uw ervaring te verbeteren.
Als u niet wilt dat wij uw bezoek aan onze site volgen, kunt u dit in uw browser hier uitschakelen:
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
De volgende cookies zijn ook nodig - U kunt kiezen of u ze wilt toestaan:
U kunt meer lezen over onze cookies en privacy-instellingen op onze Privacybeleid-pagina.
Disclaimer en privacybeleid
De Linda van de Nederlandse letteren
.
Prijs: 9,- (los nummer), 36,- (abonnement)
Bladzijden: 83
ISBN: 2212-2117
Link: Babel & Voss
Misschien ook iets voor u
Eerlijkheid duurt het langst
Een clandestiene verzekeraar probeert een van zijn schaarse klanten op te lichten, maar werkt zichzelf steeds meer in de nesten.
~
Mickey is iemand die de buitenwereld kan laten geloven dat hij het meest succesvolle bedrijf van de staat runt. Tom Cruise toonde zo’n kunstje al eens in Jerry Maguire. Net als Jerry heeft ook Mickey zijn eigen, licht opstandige secretaresse (Michelle Arthur). De enige andere werknemer is verkoper Bob Egan (David Harbour). Zowel Mickey als Jerry liegen alsof hun leven ervan af hangt, maar waar Jerry nog door een uit het hart geschreven memo genoodzaakt was zijn biezen te pakken, lijkt Mickey geen ander doel dan verkopen te hebben.
Wet van Murphy
Thin Ice leunt zwaar op hoofdrolspeler Greg Kinnear. Hij speelt leuk en luchtig, maar zijn personage is niet erg aimabel. Mickey steelt, liegt, fraudeert, pleegt overspel en faalt bovendien constant. Hij is de antiheld die naast zijn falen weinig te bieden heeft en daardoor soms moeite heeft de aandacht vast te houden.
~
Thirteen Conversations
Regisseur Jill Sprecher maakte eerder het uitstekende Thirteen Conversations About One Thing maar raakte met die film in financiële problemen. Uiteindelijk zou het tien jaar duren voordat ze een volgende film kon maken en het is dan ook te betreuren dat Thin Ice niet aan de verwachtingen kan voldoen.
Thin Ice
Regie: Jill SprecherJaar: 2024
Distributeur: Universal
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Zoeken naar geluk in een vijandig Italië
Een Chinese naaister komt in Italië in een bar te werken. Terwijl ze geld probeert te verdienen om haar zoontje uit China over te laten komen, bouwt ze een sterke band op met een stamgast.
Io Sono Li is een kleinschalige film die belangrijke onderwerpen behandelt op een intieme manier. Shun Li moet keihard werken om haar zoontje terug te krijgen. Die zit namelijk nog in China, en Shun Li heeft haar geluk gezocht in Italië. Ze heeft gezocht, en is gedurende de film zoekende, maar het enige dat ze vindt is de harde mentaliteit van zowel haar Chinese bazen als het Italiaanse volk.
De hoofdrol in deze dramafilm is weggelegd voor Tao Zhao, die Shun Li speelt. Shun Li is naaister in een atelier in Rome en met haar verdiensten hoopt ze ooit de reis van haar achtjarige zoontje naar Italië te kunnen bekostigen. Of dit gaat lukken is maar zeer de vraag. Shun Li weet niet hoeveel ze de Chinese organisatie, in essentie mensenhandelaren, nog verschuldigd is en ze leeft in constante onzekerheid.
Gesloten gemeenschap
~
Een van die vissers is Bepi, een immigrant uit het voormalige Joegoslavië. Bepi wordt gespeeld door Rade Serbedzija, die vooral bekend is van zijn stereotype rollen als gemene Oostblokker. Io Sono Li toont Serbedzija echter als de gemoedelijke oude visser, die als enige binnen de gemeenschap te doen heeft met het lot van Shun Li. De dagen vorderen en in gebroken Italiaans leren ze elkaar steeds beter kennen. De twee immigranten bouwen zo een warme vriendschap op, maar de gemeenschap reageert afkeurend op deze ontwikkelingen. Zolang de Chinezen zich met hun eigen zaken bemoeien, is alles goed. Wanneer de mensen in Chioggia echter denk dat de Chinezen de gemeenschap infiltreren, is het wel gedaan met de tolerantie voor buitenlanders. Een tolerantie die in Italië überhaupt niet zo groot is.
Slachtoffers van de situatie
~
In eerste instantie is Io Sono Li een dramafilm over een warme vriendschap, met voortkabbelende scènes en mooie beelden van het eiland en de zee. Pas later komt de problematiek langzaam naar de oppervlakte. De gesprekken tussen Shun Li en Bepi verlopen moeizaam, maar wanneer ze vanuit Bepi’s vissershutje uitkijken over de zee blijken woorden overbodig. Deze veelzeggende scènes, misschien wel de mooiste stukken uit de film, tonen zowel hoop op een beter leven als de hopeloosheid van het huidige bestaan. De zoektocht naar geluk is gedeeltelijk geslaagd – maar wat Shun Li echt wil, ligt buiten haar macht.
Io Sono Li
Regie: Andrea SegreJaar: 2024
Misschien ook iets voor u
Reis door de tijd bij The Times
.
Een nieuw kunstcentrum, gericht op Amsterdam en haar eigen kunstenaars, dat moet The Times worden. Het initiatief is een dependance van het Amsterdam Museum en vestigt zich vanaf 2 juni in het oude gebouw van het Algemeen Handelsblad aan de Nieuwezijds Voorburgwal. De tentoonstelling heet toepasselijk: Van Perskamer tot Kunstpaleis.
~
Amsterdamse rellen
Een andere doelstelling van de dependance is hedendaagse kunstenaars te betrekken bij de geschiedenis van Amsterdam. Een historische maar ook actuele verwijzing naar het koningshuis kan in de tentoonstelling niet ontbreken. In 1980 werd prinses Beatrix aan de overkant van het pand namelijk gehuldigd tot koningin van Nederland in de Nieuwe Kerk. De rellen die toen ontstonden rondom de kroning waren van een geheel andere orde dan de vijf mensen die twee maanden geleden op het Waterlooplein stonden te protesteren tegen de monarchie. In die eerstgenoemde generatie heerste er nog passie voor reuring en protest. De punkers van de jaren ’80 maakten van Amsterdam een zooitje. De resten daarvan hebben een speciaal hoekje gekregen in The Times. Losse krantenartikelen over de rellen zijn tegen de kantoordeur van de instelling geplakt en het Amsterdam Museum heeft relevante voorwerpen uitgeleend. Er is bijvoorbeeld een geschilderde Beatrix in koningsmantel te zien en een politie-uniform uit de kroningstijd.
~
Krakende kunstenaars
Sinds 1978 is het gebouw gekraakt en vandaag de dag wonen er nog steeds kunstenaars als krakers. Eén van hen is fotograaf Jan Hoek; hij woont ‘bij dat mooie balkon’ schrijft hij in het werk dat hij laat zien in de tentoonstelling. Het aandoenlijke maar schrijnende kunstwerk bestaat uit foto’s van de junk Kim, die Jan aansprak op straat. Hij wilde namelijk foto’s van haar maken in zijn huis. Toen ze wegging voelde hij zich schuldig omdat hij haar misschien het gevoel had gegeven dat ze fotomodel kon worden. Hij spoorde haar een jaar later op voor een fotoshoot die hij voor haar regelde in het Parool en zo kwam haar droom toch uit. De foto’s zijn geplakt op wit papier, daarnaast heeft hij handgeschreven opmerkingen staan als: ‘Samen bedachten we thema’s voor de shoot. 1: Motors, want ze vindt motors gaaf. 2: Dieren want ze houdt heel erg van dieren.’ De geschreven teksten naast de bijzondere foto’s maken het geheel des te meer persoonlijk.
Het werk van Jan Hoek past heel goed in de sfeer van de hele tentoonstellingsruimte. Er was misschien niet veel budget voor de tentoonstelling, maar met de bestaande middelen is er een mooie vernieuwende tentoonstelling van gemaakt. De dependance van het Amsterdam Museum mag in elk geval nog tot juni 2014 geschiedenis toevoegen aan het gebouw.
Maze de Boer, Jan Hoek (o.a.) - Van perskamer tot kunstpaleis
Gezien in: The Times, dependance van het Amsterdam Museum, AmsterdamNog te zien tot: zaterdag 17 augustus 2013
Misschien ook iets voor u
Episoden uit een gedroomd, tijdloos leven
Schrijft Patrick Modiano steeds dezelfde roman, zoals ook weer wordt beweerd van zijn laatste, Het gras van de nacht? Zijn thematiek kent een vast middengebied, in zoverre is het geen gemeenplaats. Maar er is iedere keer genoeg anders dan anders. Een schare lezers krijgt er niet genoeg van, anderen houden het al gauw voor gezien.
Het gras van de nacht is geen detective, maar Modiano’s vertelwijze heeft er veel van weg. Meteen al in de eerste alinea geeft hij weinig prijs en houdt hij veel achter. Er is zo’n twintig jaar geleden iets gebeurd (een misdrijf?) en de vraag blijft tot het eind wát. En dan weten we het nog niet precies. Maar het gaat minder om de feiten dan om de effecten die die feiten op de eenzelvige hoofdfiguur Jean hebben, en ook hoe dat wellicht zo komt. Een detectiveschrijver komt er niet mee weg geen ontknoping te geven. Modiano wel: stijl en plot complotteren in het bijna obsessieve spel van ‘het donker waarin alles zich helder aftekent, juist dankzij die contrasten tussen schaduw en licht’. Dan heeft hij het uitdrukkelijk niet over ‘het fletse, neutrale licht van het heden’.
Diffuus
Ook de autobiografische grondslag blijft – voor de niet zo ingewijde lezer – angstvallig de vraag. Het is vooral de stijl die de materie diffuus houdt. Jean schieten voortdurend namen, gezichten en wat al niet aan details te binnen, vaak bij herhaling dezelfde en vooral als hij zijn zwarte notitieboekje raadpleegt of op plaatsen van vroeger verkeert. Toch zorgt dat er nauwelijks voor dat er iets wordt opgehelderd. Het gaat Modiano om de heldere neerslag op papier van het onheldere, zogezegd. Het blijft erbij dat min of meer duidelijk wordt waarom en waardoor Jean enerzijds in de positie verkeert waarin hij zich bevindt, en anderzijds daar niet buiten kan en wil.
De hoofdpersoon betwijfelt of hij allerlei onduidelijkheden van zo’n twintig jaar later nog met iemand delen kan, ook al kunnen een paar getuigen nog in leven zijn. Maar ‘die zijn waarschijnlijk alles vergeten’. En nog een stapje verder, of juist terug: ‘…uiteindelijk begin je je af te vragen of er wel getuigen zijn geweest’.
Dromen
Het verleden, met die ‘eigenaardige dreiging in de lucht, die overal de sfeer beïnvloedde’, krijgt trekken van een droom. Van dromen maakt Modiano in dit boek voor het eerst iets te vaak gebruik. Een ander minpuntje is dat hij meer dan ooit psychologische achtergronden aanstipt en minder de feiten voor zichzelf laat spreken. ‘Voor mij is er nooit een verleden of heden geweest. Alles loopt door elkaar’, wordt te vaak in allerlei varianten uitgelegd. Show, don‘t tell, heet dan het advies. Misschien heeft daarvoor ‘de gebeurtenis’ iets te weinig body kunnen opleveren. Daardoor dreigt het verhaal ietsje te gaan slepen en heb je niet steeds boodschap aan de herhalingen van persoons- en plaatsnamen en andere details die Jean als voorwaardelijk houvast dienen. Je leest iets te vaak dat de tijd stilstaat en dat alles onveranderd is, hoeveel er in Parijs, tot Jeans spijt, ook op de schop is gegaan.
Ook nieuw is dat Modiano het verhaal hier en daar lardeert met zaken die er niet direct toe doen. Jean deed onderzoek naar gebeurtenissen in de negentiende of zelfs achttiende eeuw en blijkt zich daarin soepel te kunnen verplaatsen. Namen van toen, bij herhaling die van dichter Tristan Corbière, ‘klinken me zelfs vertrouwder en nabijer in de oren dan die van mijn tijdgenoten’.
Voor de ware liefhebber valt er genoeg aan de roman te beleven, maar wie zich voor het eerst met Modiano wil bezighouden, kan beter een vroegere roman uit de aanzienlijke voorraad vertalingen lezen.
Prijs: 19,95
Bladzijden: 164
ISBN: 9789021446714
Misschien ook iets voor u
Voorbeeldfunctie
In Jeruzalem en Pyongyang vertelde Guy Delisle over zijn ervaringen als vreemdeling in die steden. In zijn Gids voor slechte vaders neemt hij nu eens geen grote politieke vraagstukken onder de loep, maar zichzelf. Dan wel zoals we gewend zijn.
Delisle maakt over het algemeen autobiografische strips waarin hij zijn eigen ervaringen en visies verwerkt. Zijn werk als animator bracht hem naar Pyongyang om leiding te geven aan een studio van andere animators. Een ervaring die leidde tot het boek Pyongyang. Toen zijn vrouw in Jeruzalem ging werken, verhuisden Guy en de kinderen mee. Een jaar in die stad leverde Jeruzalem op.
Dicht bij zichzelf
Niet dat Delisle een journalist probeert te zijn, zoals Gaza 1956-auteur Joe Sacco. Nee, hij is een auteur die dicht bij zichzelf blijft. In zijn boeken zijn geen grote overzichten van lastige problemen te vinden, geen politieke stellingnames of activisme. Hij laat zien hoe de problemen waar hij mee geconfronteerd wordt hem beïnvloeden. De persoonlijke beleving staat centraal in zijn werk.
~
Zo ook in Gids voor ‘slechte’ vaders. In vergelijking met eerder werk een luchtig tussendoortje. Het is geen doorlopend verhaal, maar een reeks van anekdotes waar Delisle zelf als het voorbeeld van de slechte vader gebruikt wordt. Als zijn dochter hem een tekening laat zien, bijvoorbeeld. Het kleine compliment dat hij zijn dochter geeft verandert langzaam in een tirade waarin de frustaties die Delisle over zijn vakgebied heeft naar buiten komen.
Zoals gewoonlijk
Behalve dat Delsisle het nu explicieter over zijn gezin heeft verschilt Gids voor ‘slechte’ vaders niet veel van de rest van zijn oeuvre. Ook hier maakt hij gebruik van een minimalistische tekenstijl zonder kleuren. En ook nu weer focust Delisle zich op zijn eigen ervaringen. Met een lichte, bijna vrijblijvende toon laat hij zien hoe hij, vaak goedbedoeld, behoorlijk de mist in gaat in de opvoeding.
~
In plaats van zijn dochter geruststellen dat er niets gebeurt als je een abrikozenpit inslikt, maakt hij een tekenfilmpje dat laat zien hoe de boom uit haar mond groeit. Of zijn zoon dwingen om mee te helpen als hij de gootsteen gaat repareren, maar hem niets laat doen. Het meest sprekende voorbeeld is wel Delisles poging zijn dochter gerust te stellen als ze zich zorgen maakt over kinderlokkers, vlak voordat ze gaat slapen. Hoewel het hem lukt, plant hij ook een beeld in haar hoofd dat misschien nog wel erger is.
~
Zichtbaar resultaat
Met dat soort anekdotes wordt de Gids voor ‘slechte’ vaders precies wat het lijkt. Alleen geeft Delisle geen tips over wat je moet doen, maar laat hij zien wat je niet moet doen. Plaatsvervangende schaamte is een goede leermeester. En, net als bij Jeruzalem, kun je door de toegankelijkheid van de tekeningen en de open, misschien wel naïve personages makkelijk meeleven. Vooral met vader Guy, maar zeker ook met de kinderen.
Prijs: 14,90
Bladzijden: 192
ISBN: 97899054924050
Link: uitgeverij Oog & Blik
Misschien ook iets voor u
Bloed onder de nagels
.
De dertigjarige Katherine is naar eigen zeggen niet gemaakt voor het geluk. Ze wordt omringd door walgelijke mensen. Wat ze niet doorheeft, is dat haar niet aflatende negativisme er misschien voor zorgt dat ze de verkeerde mensen aantrekt. Haar ex Daniel heeft zijn leven wel op de rit met een lieve vriendin en een prima baan, maar ziet toch reden om te klagen. Een gelukkig bestaan is immers toch ook niet alles. Zijn relatie met Katherine was misschien ongezond en destructief, maar in ieder geval niet saai.
‘Bijzondere vriendschap’
Anderhalf jaar hebben Katherine en Daniel elkaar niet gesproken. Daar komt echter verandering in wanneer hun goede vriend Nathan contact met hen opneemt. Kort voor de breuk tussen Katherine en Daniel verdween Nathan opeens van de aardbodem. Hij blijkt anderhalf jaar in een psychiatrische inrichting te hebben gezeten. De aanleiding voor Nathans ‘verdwijnen’ heeft alles te maken met de beruchte avond waarop Nathan een poging deed zijn liefde te verklaren aan Katherine.
Uit alles valt op te maken dat de ‘bijzondere vriendschap’ tussen Katherine, Daniel en Nathan niet zo bijzonder was. Byers schetst aan de hand van de drie hoofdpersonages een generatie die zo egocentrisch is dat ze niet meer in staat is om een band op te bouwen die gestoeld is op wederzijds respect en vertrouwen.
Twee vliegen in één klap
De kennissen en familieleden van de hoofdpersonen zijn geen haar beter. Zo gebruikt Nathans moeder de problemen van haar zoon om zelf succes te bereiken, zijn de vrienden van Daniels nieuwe vriendin Angelica hippies die om de verkeerde redenen en tegen de verkeerde mensen actievoeren en zijn de collega’s van Katherine stuk voor stuk mensen die zo veel medemenselijkheid tonen dat het zijn betekenis verliest:
Ongebreideld negativisme
De ironische toon van Byers zorgt ervoor dat je Idiopathie in ieder geval tot het einde wil blijven lezen, ook al halen de stuk voor stuk nare personages je het bloed onder de nagels vandaan. Het is zowel een min- als pluspunt van de roman. In Idiopathie is geen ruimte voor sympathie of empathie die tegenwicht zouden kunnen bieden tegen de maatschappij zoals Byers die schetst. De vraag rijst dan ook of Byers zichzelf ook niet schuldig maakt aan het ongebreidelde negativisme dat hij zelf lijkt te veroordelen.
Aan de andere kant zou Idiopathie nooit impact hebben als er ook ruimte was geweest voor sympathieke personages. Hoewel ieder personage ontzettend irritant is, zijn ze allen ook zeer herkenbaar. De boodschap is overduidelijk: de huidige maatschappij is moreel bankroet. Byers is niet de eerste deze mening toegedaan is, hij is echter wel een van weinigen die weet te overtuigen. Bezinnen op waar we nu helemaal mee bezig zijn is dan ook onvermijdelijk.
In Idiopathie moeten zowel personages als lezers het ontgelden. Dit en de ironische toon van Byers maken dat Idiopathie een onderscheidend debuut is dat wringt, schuurt en prikkelt.
Prijs: 21,50
Bladzijden: 346
ISBN: 9789057595653
Link: Sam Byers
Misschien ook iets voor u
Oppervlakkige borrelpraat
.
In Dat kan geen toeval zijn wordt onze natuurlijke neiging tot bijgeloof onder de loep genomen. De titel impliceert dat toeval tot het bijgeloof gerekend moet worden. Dit is onjuist. Dit boek gaat helemaal niet over toeval, het gaat over bijgeloof. In drie delen wordt het fenomeen uiteengezet: de vele vormen van bijgeloof, hoe het ontstaat, of het ‘goed’ of ‘slecht’ is en in hoeverre onze technologische vooruitgang en steeds betere verklaringsmodellen zich verhouden tot ons bijgeloof.
Veilige wegen
Het eerste deel leest als een introductie. Zo komen de verschillende soorten bijgeloof die we op de wereld zien aan bod. Daarnaast geven de auteurs een verschil aan tussen bijgeloof en magisch denken. Deel 2 beoogt bijgeloof te verklaren, cultureel en maatschappelijk te plaatsen. Het derde deel behandelt de eventueel negatieve of positieve bijwerkingen van bijgeloof. Hieronder worden ook de placebo- (uit het Latijn: ‘ik zal behagen’) en nocebo- (uit het Latijn: ‘ik zal schaden ‘) effecten verstaan. Ten slotte volgt een voorspelling over de toekomst van bijgeloof.
Het boek is gelardeerd met leuke feitjes, opmerkelijke onderzoeken en bijzondere vormen van bijgeloof. De interessantste is een humane vorm van doodstraf, waarbij iemand dankzij de illusie van het sterven daadwerkelijk overlijdt. Echter, veel verder dan het aanstippen van de fenomenen met hier een daar een historische of culturele verklaring gaan de auteurs niet. Wanneer ze religieuze offers bespreken, wordt de verklaring gezocht in het gunstig stemmen van de goden, terwijl opoffering ook met pijn in verband gebracht kan worden, wat tot exaltatie leidt bij de offeraars.
Populaire wetenschap
Het boek is voor een groot publiek geschreven en kenmerkt zich door simplistisch taalgebruik. Daarnaast wordt er veel gebruikgemaakt van herhalingen, met name op zinsniveau en soms zelfs binnen een alinea. Dit haalt niet alleen de vaart uit het boek, maar roept ook irritatie op, alsof dit boek geschreven is voor dementerenden. Daarbij is de eindredactie slordig en verdwalen de auteurs af en toe in hun terminologie. Wanneer ze bijvoorbeeld spreken over dwangneuroses (in het hoofdstuk over de bijgelovige persoonlijkheid), gebruiken ze vervolgens willekeurig de termen drang en dwang door elkaar. In de psychologie gebruikt men dwang wanneer men spreekt over angstige gedachten en drang wanneer men spreekt over lustbevrediging, impulsiviteit en spanningsontlading. Dergelijke handige kapstokken worden niet aan de lezer meegedeeld, zodat de woorden dwang en drang vooral aan eigen interpretatie van de lezer wordt gelaten.
Een andere slordigheid is het plots ter sprake brengen, in het laatste hoofdstuk, van de Verlichting en twee van de belangrijkste denkers uit deze periode. De gemiddelde burger weet waarschijnlijk niet waarvan een Immanuel Kant of een Baruch de Spinoza bekend is en welke blijvende invloed ze op ons denken hebben, laat staan de gemiddelde lezer. Met het gebruik van een dergelijk groot en veelomvattend tijdvak als de Verlichting, om hiermee te zeggen dat dit ons bijgeloof zou hebben teruggedrongen, wordt in wezen niets gezegd. Het is zoiets als te zeggen dat de medische wetenschap ons inzicht in de griep heeft gegeven.
We leren in een moderne variant van de oermens – ‘Henk en Ingrid’ worden in dit voorbeeld 10.000 jaar terug in de tijd geplaatst – hoe bijgeloof ontstaat. De mens is van nature geneigd verbanden te zien en hier betekenissen aan te verbinden. Vervolgens volgen de voorbeelden, onderzoeken en culturele verschillen, maar kiezen de auteurs nergens voor een eigen interpretatie of verklaring van ons bijgeloof. We worden getrakteerd op leuke feitjes, interessante onderzoeken en opmerkelijke anekdotes. Dit soort kennis doet het altijd leuk op borrels en feestjes. Het boek leest aldus lekker weg, maar maakt nergens indruk, juist vanwege de afwezigheid van diepgang. Wie dieper op de materie wil ingaan, zal met dit boek weinig bevredigd worden.
Prijs: 17,95
Bladzijden: 240
ISBN: 9789046814055
Link: Dat kan geen toeval zijn
Misschien ook iets voor u
Back to the USSR
Dato Turashvili (1966) is een bekendheid in Georgië en Weg uit de USSR, gebaseerd op historische feiten, is een van de meest gelezen romans. Het is bewerkt tot theatervoorstelling en wordt dit jaar verfilmd. Lees het en je begrijpt waarom.
Zeven jonge Georgische kunstenaars kapen in 1983 een vliegtuig. Ze zien geen andere mogelijkheid om hun land, dat zucht onder de Sovjetheerschappij, te ontvluchten. Het geboorteland van Stalin ligt ver achter het IJzeren Gordijn en het leven is er bar en boos. Vooral voor romantische zielen die verlangen naar vrijheid.
Romantiek van de jeans
Zijn de kapers naïef? Zeker. Niet voor niets is de Amerikaanse spijkerbroek een terugkerend motief dat symbool staat voor alles wat goed is in het vrije Westen. Dat het leven aan de andere kant van de Muur beter is dan in Georgië, zullen weinigen bestwisten. Maar het hardop zeggen: onmogelijk. De jongeren denken dat met de kaping de weg naar het Westen open ligt, maar ze zouden moeten weten dat het antwoord van bovenaf niet anders dan meedogenloos zal zijn.
Aanvankelijk is het plan om per boot de grens over te steken, maar deze wordt te zwaar bewaakt. Gega en Tina, twee van de kapers, brengen vlak voor de vliegtuigkaping een korte vakantie in Batoemi door, tegen de grens met Turkije. Aan het strand speculeren ze over de mogelijkheden om Georgië te ontvluchten. Gega kent iemand die zwemmend de Zwarte Zee is overgestoken, en die nu in Amerika zou wonen; het land van Marlboro en Levi’s.
Back to the USSR
En dat is wat zij ook willen. Gewoon weg van hier. Voor deze romantische daad moet de werkelijkheid wijken. Ze gaan ervan uit dat de piloten zullen ingaan op hun eis: landen op een Amerikaanse militaire basis in Turkije, in plaats van de officiële bestemming: Batoemi. De piloten krijgen echter de instructie om de kapers in woorden hun zin te geven, maar direct naar Tbilisi terug te vliegen. De jongeren hebben niets in de gaten en beseffen pas dat het spel voorbij is als de landing wordt ingezet en ze de stad herkennen die ze zojuist dachten voorgoed achter zich te hebben gelaten.
In 160 pagina’s belicht Turashvili de levens van de zeven kunstenaars. Het is een caleidoscopisch beeld van een geëngageerd kunstenaarsmilieu in een land dat absolute gehoorzaamheid van haar burgers eist. Voor deze roman heeft de schrijver zich zwaar gedocumenteerd, maar dat heeft geen enkel negatief effect op de leesbaarheid. Het boek is het tegenovergestelde van de gortdroge bureaucratische taal waarvan de communisten zich bedienden. En ook al weet je vanaf de eerste bladzijde dat het desastreus zal aflopen, het doet aan de spanning niets af.
Geen oordeel
Turashvili gebruikt een lichte toon en het verhaal is doorweven met romantiek, poëtische beelden en humor. Er is veel ruimte voor dialoog en dat geeft lucht aan het dramatische verhaal. Het geeft de schrijver ook de vrijheid om de jongeren een eigen persoonlijkheid te geven en een mogelijk antwoord op hun wilde daad, die veel wegheeft van een gezamenlijke zelfmoordactie.
Het boek is geen heiligverklaring. Turashvili beschrijft, kleurt in en romantiseert, maar nergens veroordeelt of verheerlijkt hij zijn personages. Weg uit de USSR is een prachtige roman en verdient ook bij ons een groot lezerspubliek.
Prijs: 18,90
Bladzijden: 173
ISBN: 9789059363922
Misschien ook iets voor u
Italiaanse sensaties
.
Italian ways luidt de oorspronkelijke en veel treffender titel. Parks, schrijver van zowel vele romans als non-fictie, gebruikt het reizen per trein in al zijn facetten als prisma van de Italiaanse identiteit. In en om de stations en treinen registreert hij de gebruiken, tegenstellingen, inconsistenties, dialecten en andere verbluffendheden. Als ze hem vragen: ‘Waarom schrijft u dit boek, “professore”?’ dan antwoordt Parks dit: omdat in het treinreizen het ‘Italiaans-zijn’ tot uitdrukking komt.
Italië in geur, kleur en geluid
Vergeet dus de Fyra, vergeet ook het idee van een reisboek; dit boek gaat over cultuur. Bijna dagelijks forenst Parks van Verona naar Milaan. Hij vertrekt vanaf het heerlijk beschreven stationnetje Verona Porta Vescovo (letterlijk: bisschopspoort) en komt aan op Milaan Centraal, dat een van ’s werelds mooiste stations is, ware het niet dat de schoonheid ervan onder een belachelijk-vulgaire laag commercialiteit bedolven is.
Nu woont Parks (1954) weliswaar 32 jaar in Italië, maar hij is een Engelsman. Ik bedoel: hij kent de Italianen goed, maar verbaast zich over hen zoals een noordelijker Europeaan dat kan doen. Parks adoreert treinen en stations – hij houdt afwisselende (en herkenbare!) lofzangen op treinlegendes als het compartiment en het leeslampje in het plafond – maar zoekt ook continu naar een rustige treinplek. Want er is geen fijner plek om te lezen dan in de trein, ‘midden in het leven en toch erbuiten’. Dit blijkt een continue zoektocht aangezien de Italianen – en nu komt het – nogal rumoerig zijn, en het concept ‘stiltecoupé’ hen letterlijk vreemd is.
Anderzijds, als Parks iedere treinrit lezend had kunnen doorbrengen, was dit boek er niet geweest. Hij biedt de lezer een reeks smakelijke verhalen doorsijpeld van Italiaanse geluiden, kleuren en geuren. Dit wordt versterkt doordat Parks veel woorden en uitdrukkingen onvertaald heeft opgenomen, zodat de lezer de speciale schoonheid van de Italiaanse taal kan proeven.
Smakelijke absurditeiten
Met de juiste mengeling van verbazing, ergernis en toegevendheid wijdt Parks uit over het verbluffende Italiaanse treinkaartjessysteem, over opeens streng opererende ‘Capo treni‘ (treinchefs) en over stations die midden op de dag afgesloten blijken. Zo is er de afdeling voor zoekgeraakte voorwerpen, de ‘oggeti smarriti‘ (waarbij Parks aantekent dat ‘smarrito‘ ook betekent: ‘in de war’, ‘verbijsterd’). Natuurlijk heeft megastation Milaan Centraal zo’n afdeling, maar waar die te vinden?
De lezer duikelt zo van de ene smakelijke absurditeit in de andere. Parks zoekt een verklaring:
Italiaanse trots
Naast zijn forensentraject beschrijft Parks bijvoorbeeld ook het treinreizen in Zuid-Italië en de verschillen tussen de treinen. Zo zijn het niet de hypermoderne en daardoor on-Italiaans aandoende ‘Freccie‘ (‘pijlen’ in het Italiaans), maar de interregionale treinen waar Parks verliefd op is. Weer een detail dat de lezer een hupje van plezier doet maken: lange tijd (helaas, nu niet meer) droegen deze interregionale treinen eigennamen: ‘Michelangelo’, ‘Ludovico Sforza’. Wanneer de stationsomroeper dan een trein aankondigde, werd die naam met extra trots uitgeroepen: ‘Treno – Intercity – Otto – uno – tre – Gabriele D’Annunzio!’
Daarnaast zijn de stationsomroepberichten opzienbarend lang. Zo werd de bovenvermelde omroep gevolgd door een hele riedel details – aantal klassen, minibar en restauratie aan boord – om ten slotte als volgt te eindigen: ‘(…) delle ore – diciassette – zero – cinque – per Bari Centrale – è – Soppresso!’ Dat wil zeggen: vervallen, opgeheven. Na circa dertig seconden bericht is daar de essentie: de trein rijdt helemaal niet.
De treinen voeren Parks en de lezer langs allerhande Italiaanse sensaties en vreemdheden. Het maakt Italië op het spoor tot het boek dat het wil zijn: plezierig en onpretentieus met centraal een overdadig fijn onderwerp.
Prijs: 19,95
Bladzijden: 300
ISBN: 9789029587969
Misschien ook iets voor u