We kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
Deze cookies verzamelen informatie die in geaggregeerde vorm wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn, of om ons te helpen onze website en applicatie voor u aan te passen om uw ervaring te verbeteren.
Als u niet wilt dat wij uw bezoek aan onze site volgen, kunt u dit in uw browser hier uitschakelen:
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
De volgende cookies zijn ook nodig - U kunt kiezen of u ze wilt toestaan:
U kunt meer lezen over onze cookies en privacy-instellingen op onze Privacybeleid-pagina.
Disclaimer en privacybeleid
Nieuwe dvd’s
.
King Kong Production Diaries
(Michael Pellerin, 2005 • Universal)
~
She Hate Me
(Spike Lee, 2005 • A-Film)
~
Eros
(Michaelangelo Antonioni, Steven Soderbergh, Kar-wai Wong, 2004 • Total Film)
Als een soort eerbetoon aan Antonioni organiseerden een paar producenten een project waarin twee jongere filmmakers ieder een korte film mochten maken, die samen met een korte film van de voormalige maestro als een drieluik vertoond werd. Het overkoepelende thema was erotiek. Zulke initiatieven worden zelden tot een goed einde gebracht, en zo verging het het drieluik Eros ook. Het is niet voor niets dat voor de dvd-uitgave Antonioni’s film vooraan in plaats van achteraan (zoals in de originele bioscoopversie) is geplaatst: de anticlimax zou anders te groot zijn. Nu is de beste van de drie films voor het laatst bewaard – een logische keuze. Antonioni bewijst met The Dangerous Thread of Things namelijk alleen maar hoe ver hij van zijn publiek verwijderd is: het is een volstrekt ontoegankelijk, hopeloos pretentieus werkje met lachwekkend slechte acteerprestaties. Soderbergh brengt het er met zijn dodelijk saaie Equilibrium niet beter vanaf: zijn aflevering is een formalistisch experiment met twee acteurs die de aandacht niet van een zwak scenario af kunnen lijden. Wong levert de beste film af: zijn The Hand is een schitterend vormgegeven, sensueel portret van de ingehouden romance van een luxe hoer (Li Gong) en haar kleermaker (Chen Chang). De diep melancholieke sfeer die de magistrale beelden van Christopher Doyle, Wongs fraaie vertelling en de overtuigende prestaties van de twee topacteurs in de hoofdrollen opwekken, maakt van The Hand de enige episode die de moeite waard is. De dvd bevat geen noemenswaardige extra’s. (Paul Caspers)
King Kong Production Diaries // She Hate Me // Eros
Regie: diverseJaar: 2024
Misschien ook iets voor u
Elfjarige meisjes droom
Een elfjarig meisje en haar favoriete paard zijn niet meteen de ingrediënten om een groot publiek naar de bioscoop te trekken. Maar laat het meisje spelen door Dakota Fanning (War of the Worlds), maak van het paard een versleten volbloed renpaard en voeg eraan toe: ‘geïnspireerd op een waargebeurd verhaal’, en de aandacht is op de film gevestigd.
Fanning’s personage Cale Crane redt een paard met een gebroken been van het slachthuis, en probeert daarna samen met haar vader Ben (Kurt Russel), eens een beroemde paardenfokker, en een getraumatiseerde jockey de meest prestigieuze paardenrace te winnen. Een verhaal vergelijkbaar met de standaard woensdagavondfilm op televisie, dat alleen door de cast nog geschikt is voor een bioscooprelease.
Dakota Fanning
~
Soñador
Nieuwbakken regisseur John Gatins groeide op in de buurt van een bekende paardenrenbaan in New York, wat zijn keuze voor dit project vanzelfsprekend maakt. Hij baseerde het verhaal, dat hij zelf schreef, op het verhaal van een merrie die haar been brak en daarna nog redelijk presteerde in races. Het paard uit de film heet Soñador, wat Spaans is voor Dreamer, ofwel Dromer. Een titel om elfjarige meisjes aan te spreken.
Zielig paard
~
Ouders kunnen hun Penny lezende dochters dus beter alleen naar de bioscoop sturen. Voor een ieder die ouder is dan Dakota Fanning, is deze film, ondanks de aardige vertolkingen, een erg lange zit.
Dreamer
Regie: John GatinsJaar: 2024
Misschien ook iets voor u
Genieten tot de irritatiegrens bereikt is
Het trio Midaircondo is een aparte verschijning in de popmuziek. Eigenlijk heeft dat niet zoveel met hun experimentele muziek te maken, maar meer met het feit dat het hier drie dames betreft. In de (betere) popmuziek zijn die nog altijd dun gezaaid. De dames komen uit Zweden. Dat is dan weer minder opvallend. Midaircondo maakt namelijk muziek die vaak zijn wortels in Scandinavië heeft: sfeervolle pruttelpop.
De associaties die op de dames worden losgelaten, liggen dan ook voor de hand. Denk Múm, Björk en Efterklang. Maar voeg daar ook maar het huidige werk van David Sylvian aan toe. Spaarzame melodieën waarin vooral recensenten de oneindige leegte van de Scandinavische vlaktes menen te herkennen. Aan dit criterium voldoet het trio echter niet helemaal. Daarvoor is de muziek te jazzy en te stads. Overeenkomsten met Björk en een band als Múm zijn er echter wel. De fluisterzang van Lisen Rylander, Lisa Nordstöm en Malin Dahlström bijvoorbeeld. Maar vooral de kinderlijke speelsheid in de melodieën en de dromerige sfeer klinken bekend.
Type
Shopping for Images wordt uitgebracht door het Type label. Dit label leverde de afgelopen jaren al verschillende kwaliteitsreleases op het snijvlak van ambient, (modern) klassiek, singer/songwriterpop en (experimentele) elektronica. Zo brachten de Engelsen ook al Khonnor en Goldmund. Behalve door kwaliteitspop vallen de cd’s van het label op door de schitterende hoesontwerpen. Ook de hoes van Shopping for Images is zo’n fraai staaltje vormgeving. Redenen om de cd’s toch maar gewoon te kopen en niet te downloaden.
Irritatie
Shopping for Images is een collectie songschetsen. De geluiden zijn mooi, dromerig en met een beetje goede wil beland je inderdaad in mid-air. Langzaam zweef je weg op de klanken. De zwakte zit hem in het feit dat het ook blijft bij schetsen. De nummers kabbelen voort. Het gefluister, de spaarzame arrangementen en het getingel roepen op een gegeven moment zelfs irritatie op. Een nummer als Perfect Spot, waarin meer ruimte is voor percussie-elementen, is dan ook zeker een welkome afwisseling. Genieten maar met mate, is mijn devies. De 53 minuten die het schijfje duurt zijn wat mij betreft te veel van het goede.
Live
De website van de platenmaatschappij – de reacties van bezoekers op hun eigen website onderschrijven dit – spreekt vooral van een live-sensatie. De dames combineren live hun geïmproviseerde elektronica met visuele experimenten. Misschien is het deze aanvulling die de muziek van het trio boven de middelmaat uit doet stijgen. Op het album zit er, afgezien van de irritatiefactor, te weinig spanning in de geluidsimprovisaties. Ik ben benieuwd hoe de dames het op het podium zullen doen. In april kun je dat gaan bekijken als midaircondo Nederland aandoet.
Midaircondo
Album: Shopping for ImagesMisschien ook iets voor u
Succesvolle spin-off
Als dit gewone Donjon-albums waren geweest dan had een recensie weinig zin gehad, de reeks staat immers bekend om zijn hoge kwaliteit en de geweldig grappige humor die er in voorkomt, een recensie zou dat hoogstens kunnen bevestigen. Deze twee albums zijn echter beiden door andere tekenaars dan gebruikelijk getekend. Maar dat is niet eens het voornaamste verschil: ze spelen ook in een andere tijd en bevatten (deels) nieuwe personages.
In Donjon Parade: Een Donjon van Karton ontmoet Herbert, de held uit de hoofdserie, een zekere Snottebel die graag wil solliciteren naar een baan in de donjon. Nadat deze persoon is aangenomen begint hij echter voor zichzelf met een nieuwe donjon.
Lekker absurd
~
Het verhaal is als vanouds: lekker absurd en met de donjon van karton hebben Sfar en Trondheim weer een briljante vondst gedaan. De voor de donjon-serie zo karakteristieke “sneaky” acties zijn weer volop in het verhaal verwerkt. Zo is Snottebels actie om zelf een Dojon te beginnen weer heerlijk vuil. In combinatie met wederom een aantal hele goede grappen en briljante conversaties (‘Wachter, ik kan niet lezen wat er op m’n sticker staat…’ ‘Dat is geen sticker, dat is een “Donjon-richtlijn”…’) weet dit album zich tot één van de besten uit de serie te verheffen. Een absolute aanrader, zelfs als je niet van strips houdt.
Mooie details maar niet hilarisch
In Donjon monsters: Jan-Jan de Boeman komt Willem van Dattum in een herberg terecht waar men de klanten opeet. Hij wordt echter gered door de soldaten die jacht op hem maakten. Nadat hij de mensen van de herberg bedriegt volgt een lange tocht naar de donjon, waar Willem zoveel mogelijk voordeel voor zichzelf uit probeert te halen..
Mazan, een nog onbekende tekenaar, verzorgt de tekeningen van dit deel en zet daarmee meteen een heel degelijk album neer. De tekeningen zijn van prima kwaliteit, maar minder komisch dan de tekeningen van Larcenet. Het is jammer dat hij geen Donjon-albums meer zal tekenen in deze serie. De komende delen zullen door andere (ook zeker getalenteerde) tekenaars verzorgd worden. De interactie tussen de personages is, zoals in alle Donjon-albums, ook in dit deel weer bijzonder sterk: vooral de relatie tussen Jan-Jan en zijn niet altijd even trouwe vrouw weet te boeien.
Het album is niet echt hilarisch te noemen en moet het daarom vooral hebben van een aantal leuk uitgewerkte vechtscènes en de interactie tussen de personages. Natuurlijk zitten er ook weer geweldige dialogen in, dit wordt zo onderhand het handelsmerk van Sfar en Trondheim. Dit album toont aan dat het tekenen van komische situaties, ondanks de schijnbare eenvoud, toch erg lastig kan zijn. Als de tekenaars op deze manier doorgaan staat ons echter nog heel wat goeds te wachten.
Donjon Parade: Een Donjon van Karton • Scenario: Joann Sfar & Lewis Trondheim • Tekeningen: Manu Larcenet • Uitgever: Uitgeverij L • Prijs: € 9.90 (hardcover) • 32 bladzijden • ISBN: 90 245 5773 9
Donjon Monsters: Jan-Jan de Boeman • Scenario: Joann Sfar & Lewis Trondheim • Tekeningen: Mazan • Uitgever: Uitgeverij L • Prijs: € 9.90 (hardcover) • 48 bladzijden • ISBN: 90 245 5763 1
Misschien ook iets voor u
Onbekende tekenaars, bekende series
Wat is, behalve het feit dat ze beide door Dupuis zijn uitgegeven, de overeenkomst tussen de nieuwe Quintett en de nieuwe Robbedoes? Nou, beide moeten hoge verwachtingen zien waar te maken en bovendien zijn ze allebei door nieuwe tekenaars verzorgd. Jazeker, hoge verwachtingen én nieuwe tekenaars, dat is een rare combinatie. Normaalgesproken krijgt een nieuwe tekenaar namelijk rustig de kans om zich aan het publiek voor te stellen, maar nu moeten alletwee de tekenaars meteen goed presteren, want ze vertegenwoordigen goede series…
Een verhaal van Robbedoes en Kwabbernoot: Versteende Reuzen
~
Lekker verfrissend
Het tekenwerk van de in Nederland onbekende Yoann is prima verzorgd, en doet vagelijk aan het werk van Manu Larcenet denken. Met zijn verfrissende stijl maakt hij een mooie entree bij het Nederlandse strippubliek, en wellicht wordt er bij succes van dit album wat van zijn Franse werk vertaald. Hij zet de personages herkenbaar neer, maar drukt ook zijn eigen stempel op dit album, iets wat we aan hun covers te zien vermoedelijk ook van de andere one-shot tekenaars kunnen gaan verwachten. Die persoonlijke stijl lijkt echter niet helemaal spontaan te zijn ontstaan, op het internet zijn namelijk pagina’s van Yoann te zien die veel meer in de oorspronkelijke Robbedoesstijl zijn getekend. Wat precies de reden van de aanpassing is geweest, is niet helemaal duidelijk maar een ding moge wel helder zijn: een tekenaar vervangt niet zomaar zijn al helemaal geïnkte en ingekleurde pagina’s.
Zeker een aanrader
Deze Robbedoes nieuwe stijl is wellicht niet geschikt voor lezers die vooral van heel serieuze of ingewikkelde verhalen houden, maar voor liefhebbers van de originele Robbedoesalbums of van gewoon lekker vermakelijke strips is dit album absoluut niet te versmaden. Yoann en Vehlmann leveren een flitsend en verfrissend pareltje af, en zorgen dat de naam Robbedoes weer wat charme krijgt. Met een beetje geluk geldt dat ook voor de andere, nog te verschijnen one-shots.
Quintett 3: Het verhaal van Elias Cohen
~
Franz?
De tekeningen van dit deel zijn verzorgd door Cuzor, die evenals de tekenaar van het nieuwe Robbedoesalbum in Nederland vrij onbekend is. Zijn tekenwerk doet, afgezien van de uitwerking van de gezichten, sterk aan dat van Franz denken, de onlangs overleden tekenaar van Jugurtha. Vooral het kleurgebruik en de diverse landschappen lijken zo uit een van diens albums te zijn weggelopen, en doordat Cuzor qua personages wél een eigen stijl heeft, is die vergelijking alleen maar positief te noemen, Franz was namelijk niet de minste. Gek genoeg ziet zijn kleine plaatje op de kaft er slechter uit dan het werk in het album, iets wat eerder andersom te verwachten is.
Meer van hetzelfde
Deze Quintett is eigenlijk meer van hetzelfde, maar als je de andere delen wist te waarderen is daar natuurlijk niks mis mee. Giroud doet op de laatste pagina weer een aantal mysterieuze uitspraken omtrent de diverse personages, dus hij mag zijn best gaan doen voor deel vijf, want het wordt moeilijk om de verwachtingen die hij zelf wekt waar te maken.
Een verhaal van Robbedoes en Kwabbernoot: Versteende Reuzen • Scenario: Vehlmann • Tekeningen: Yoann • Uitgever: Dupuis • Prijs: € 7.50 (Kleur, softcover) • 62 bladzijden • ISBN: 90 314 2773 X
Quintett deel drie: Het verhaal van Elias Cohen • Scenario: Frank Giroud • Tekeningen: Steve Cuzor • Uitgever: Dupuis • Prijs: € 7.50 (Kleur, softcover ) • 64 bladzijden • ISBN: 90 314 2748 9
Misschien ook iets voor u
Mystiek tuinieren met C.O. Jellema
Als dichter en essayist bereikte de germanist en theoloog C.O. Jellema (1936-2003) een plaats in de subtop van de Nederlandse letteren. In zijn Verzameld Werk is alles opgenomen wat hij zelf voor de eeuwigheid bestemde, wat wil zeggen dat een aantal gedichten afviel. Een stuk of zeshonderd gedichten bleven over, waaronder een groot aantal sonnetten. Daarin veel heimwee, natuur, verlangen en weemoed, in navolging van grote Duitse voorbeelden als Hölderlin, die ook in het al even onvolledige deeltje essays uitgebreid aan bod komt.
Moeizaam – daarmee zou je werk en naar verluidt ook leven van Jellema in één woord kunnen samenvatten. Hij debuteerde in het poëtisch godvergeten jaar 1961, te laat voor de storm die de Vijftigers ontketenden, en dan ook nog zwaar onder invloed van Achterberg. Het zijn fijnzinnige verzen waarmee hij de boekwinkels bestookte. Ze moeten toen al ouderwetsig hebben geklonken, met hun tederheid die uit ‘de avondvensters van een keuken’ naar buiten straalt, hun vormvastheid en natuurlyriek.
~
Kenmerkend voor de poëzie van Jellema is de voortdurende reflectie op leven, persoon en het gedicht zelf. De dichter die zijn kunst gebruikt in de relatie tot de hem omringende wereld.
Even verderop de wat mismoedige constatering, dat het bij een schamel pogen blijven moet:
Pas in de laatste twee bundels, gedeeltelijk postuum, laat Jellema de strakke vorm weer een beetje los, en gaat zijn bevrijde poëzie weer wat leven – hoewel ook dat weer met alle mitsen en maren omkleed. Zijn late poëzie wordt het aansprekendst gevangen in het beeld van de dichter die als tuinier de natuur slechts benadert.
Kwellende bedachtzaamheid
Eenzelfde omzichtigheid spreekt uit het proza, dat in een wat dunner deeltje is bijgevoegd. Het valt grofweg uiteen in beschouwingen over literatuur, en persoonlijke ontboezemingen van meest weemoedige aard, waar de liefhebbers van subtiele overpeinzingen op een fundament van smalle eruditie van zullen smullen.
De stukken over poëzie werpen niet echt een nieuw licht op het eigen werk, bevestigen eerder wat we zelf al uit de verzen konden opmaken. Jellema was vóór alles een bewonderaar, die als hij over zijn helden moet schrijven een enorme belezenheid tentoonspreidt en allerlei dwarsverbanden legt, waar de lezer die wat minder thuis is in vooral de Duitstalige laat-romantiek nooit of slechts met moeite op zou zijn gekomen. Veel Hölderlin natuurlijk, maar ook iemand als Trakl.
Ook in zijn proza heeft Jellema grote moeite om zich helder en eenduidig uit te drukken, en hult hij zich in nevels van woorden zonder tot de aard van de zaak te geraken:
Hier zou eventueel misschien mogelijkerwijze kunnen staan dat iemand die een gedicht schrijft daar bewust of onbewust iets van zichzelf in stopt, maar zèg dat dan. Die enorme en op den duur dodelijk vermoeiende omslachtigheid maakt het lezen van de beschouwingen langzaam maar zeer zeker tot een kwelling. Nam hij tenminste één keer stelling, kon je hem ergens op een mening over wat dan ook betrappen, positief of negatief of voor mijn part neutraal, dan scheelde dat alweer, maar je kunt wel aan het quoten blijven zonder dat je ook maar één stap verder komt en uiteindelijk onherroepelijk verzinkt in een verstikkende, naar zichzelf verwijzende redundantie:
Helemaal bont wordt het, als de auteur zich al taalspelend mee laat slepen op de modderige golven van de spiritualiteit. Als een incarnatie van de inmiddels godzijdank vergeten Gary Zukav en zijn dansende wollige meesters, verhaspelt hij middeleeuwse mystiek met moderne wetenschap, waar hij overduidelijk geen moer van begreep. Uiteindelijk strandt hij dan bij God, en dan niet die lekker duidelijke God van Bijbel en Calvijn, maar een soort Kuitertiaanse concoctie waaruit iedere notie van logisch denken met grote zorgvuldigheid is verwijderd:
God is een menselijke inventie. Maar dat vermoedden we al.
Prijs: 39,95
Bladzijden: 659 + 309
ISBN: 902146807-7
Misschien ook iets voor u
Bowie was tuinieren
Thuis trekt de band steevast een publiek van duizenden, in Nederland worden ze weggemoffeld in het bovenzaaltje van Paradiso. Het siert de Denen van Kashmir dat ze ook voor een fractie van hun thuispubliek met evenveel overgave spelen.
~
Een uur en drie kwartier lang speelde de band een intense set met een fraaie selectie uit hun laatste drie albums, zonder louter voor de hand liggende titels te kiezen. De band had het lef om naast hitsongs intiemere en ontoegankelijkere nummers te spelen. Het materiaal van Zitilites uit 2003 is nog steeds het meest rijk en veelzeggend, songs als Rocket Brothers en Ruby over Diamond (sfeervolle opener) maken live nog steeds het meeste indruk. De meer mechanische en zelfbewuste songs van het gloednieuwe album No Balance Palace komen minder sterk over, hoe sterk de band de dynamiek van de plaat ook over weet te brengen.
~
Minder serieuze maar niet minder meeslepende momenten waren een rake uitvoering van het huidige radiohitje The Curse of Being a Girl (Kashmir in een notendop), uitzinnige vreugdedansjes van Eistrup en bassist Mads Tunebjerg en een opgewekte afsluiter in de vorm van hun eerste radiohit Mom in Love, Daddy in Space. Het songmateriaal van Kashmir, met de intense vocale melodieën en subtiele dynamiek, is afhankelijk van topprestaties van de band, een degelijk geluid en een ontvankelijk publiek. Die laatste twee factoren laten nog wel eens te wensen over in het kleine bovenzaaltje van Paradiso, maar ditmaal ontbrak niets. Een nagenoeg perfect concert.
Dit concert wordt beschikbaar gesteld op Fabchannel.
Paradiso Amsterdam
Album: KashmirMisschien ook iets voor u
Een bundel om naar te verlangen
“O en voorgoed voorbij,” verzuchtte een van de personages uit Van oude menschen de dingen die voorbij gaan van Louis Couperus. Herinneringen waren er wel, maar het zal nooit meer zo worden zoals het eens was. De nostalgie en melancholie die het werk van Couperus kenmerken, spelen ook een grote rol in Ruimtevaart, de nieuwste dichtbundel van Wim Brands (1959).
Op de voorkant van de bundel prijkt een tekening van Marcel van Eeden. Deze kunstenaar plaatst elke dag een tekening op zijn weblog. De tekeningen maakt hij naar aanleiding van foto’s die gemaakt zijn voor 1965, zijn geboortejaar. Uit de tekeningen spreekt een gevoel van nostalgie. Van Eeden was niet bij de gebeurtenis op de foto, maar door de tekening kan hij het achteraf toch ervaren.
Deze realistische tekeningen vertellen een verhaal. Daarin vertonen ze veel overeenkomsten met de poëzie van Brands. Zijn gedichten zijn ook kleine verhalen. Soms is de toon ironisch, maar de vertellingen kenmerken zich vooral door melancholie. Verlangen speelt hierbij een grote rol. Verlangen naar zaken die er niet meer zijn en niet meer terug zullen komen.
Spreektaal
Het realistische in Brands poëzie is vooral te vinden in een heldere en duidelijke taal. Hierbij maakt hij veel gebruik van klinker- en medeklinkerrijm. Hoe bijzonder krachtig die spreektaal is en welk groots effect afgewogen woorden kunnen hebben, blijkt uit het gedicht O, Annie.
Hierin laat Brands een dame aan het woord. Ze zucht. De klank van haar stem is eerst nog niet te horen in het gedicht, maar bij de laatste twee regels hoort de lezer haar zuchten. Alleen de verzuchting “O Annie” is al genoeg om de treurigheid weer te geven. Brands heeft weinig woorden nodig om de situatie te schetsen.
Rozen van krantenpapier
Andere gedichten van Brands zijn minder treurig, maar wel melancholisch. Het gedicht Rozen roept zo’n gevoel op. We zien een jong kind dat zijn geluk denkt te vinden door achter een tractor aan te rennen. Het is een kinderlijk geluk, maar het onbezonnen rennen door de uitgestrekte en eindeloze akkerlanden klinkt aantrekkelijk. Behalve rennen is er niets anders dat geluk kan brengen, er is niets om over na te denken of over te twijfelen.
Maar dat was ‘ooit’. Dit geluk was eindig of misschien was het alleen begrijpelijk voor een kind. Even kinderlijk is ook de melding dat ‘ze’ vertrokken, nadat “de rozen van krantenpapier in de bussen vielen”. De uitgeknipte rozen, die een voorbode van een liefdesbrief hadden kunnen zijn, leiden nu tot het vertrek of vallen samen met het einde van een periode. Een vertrek van een plaats, een wensdroom of een heimelijk verlangen.
Lezen en dichten
Het is inmiddels zeven jaar geleden dat Brands’ vorige bundel De schoenen van de buurman (1999) verscheen. In de tussentijd publiceerde hij gedichten op zijn Avondlog. Op dit log doet hij ook verslag van zijn leeservaringen. Die leeservaringen zijn terug te vinden in zijn poëzie, want zijn gedichten bevatten veel verwijzingen naar buitenlandse dichters. Enkele gedichten hebben dan ook de toevoeging ‘vrij naar’. Soms zijn het bijna letterlijke vertalingen van de oorspronkelijke gedichten, zoals De linkerhoek, een vertaling van Midnight van Spencer Reece. Poëzie houdt niet op bij het schrijven van één gedicht of het doorlezen van een bundel. Zoals veel dichtbundels geeft ook Ruimtevaart aanleiding tot opnieuw lezen, verder lezen, nieuwe dichters ontdekken en overrompelende gedichten vinden.
Prijs: 14,95
ISBN: 9046800105
Misschien ook iets voor u
Een aanzet tot wetenschap
In het Nederlandse taalgebied zijn zo’n 50.000 strips uitgegeven. Het aantal boeken dat wordt geschreven óver strips is beduidend kleiner. Daarbij zijn deze boeken vaak algemeen en gericht op een relatief jong lezerspubliek dat er over droomt zelf stripmaker te worden. Een van de weinige essaybundels die nederlandstalige strips diepgaander behandelt, is Schijnhelden en nepschurken uit 1973. Meer dan dertig jaar later verschijnt er nu een opvolger: Een indruk van echtheid van Joost Pollmann. Pollmann is bekend als striprecensent van de Volkskrant en directeur van zowel de Haarlemse Stripdagen als Stichting Beeldverhaal Nederland.
Een indruk van echtheid is net als Schijnhelden en nepschurken (geschreven door Rudi Fuchs en Rudolf Geel) een verzameling van essays die eerder in diverse bladen werden gepubliceerd, zoals in De Gids, Tirade en de Volkskrant. Daarnaast zijn er artikelen opgenomen die ter gelegenheid van de Stripdagen in Haarlem in kleine oplage werden uitgegeven. In totaal bevat Een indruk van echtheid negen essays, en achterin het Abecedarium van de grafische roman.
Emancipatie
Het belangrijkste thema dat de auteur aansnijdt is de emancipatie van het medium. Iets waar geen enkele auteur die over strips schrijft aan ontkomt. Strips worden vaak als kindervermaak gezien en Pollmann maakt duidelijk dat strips veel meer zijn dan dat. Bijvoorbeeld met het artikel Geen muilperen, maar klessebesjes. Drie gedaanten van het moderne beeldverhaal, waarin hij uitgaat van wat wel het literaire genre binnen de strip wordt genoemd. De drie vormen binnen dit genre zijn volgens Pollmann: verstripte literatuur, stillevens versus actie en neorealisme. Het is een nieuwe indeling die aanzet geeft tot discussie over de stripcanon. Het artikel Grootheidswaan van een kleinkunst. Of: hoe je strips aan de man brengt is een speciaal voor deze bundel geschreven artikel dat handelt over de status van de strip als kunstvorm. In het artikel worden voorbeelden genoemd van hoe een auteur een strip verkeerd kan neerzetten door verhoudingsgewijs te geniale voorbeelden aan te halen. Bijvoorbeeld door Jacques Martins strip Alex, over een Romeins jongetje, te vergelijken met renaissancegrootheden als Veronese en Bellini. Hoe het wel zou moeten, toont Pollmann in een artikel over cartoonist Saul Steinberg. Door naast klassieke kunstenaars de komiek Tommy Cooper als vergelijking met deze tekenaar aan te halen, weet hij een betere toon te vinden dan de eerder genoemde stripfilosofen.
Hokjesgeest
Wat opvalt, is dat Pollmann houdt van het categoriseren van strips. Er zijn artikelen over zwervers, negers en het theater in strips, en het eerder genoemde abecedarium. De eerste twee artikelen lijken opsommingen van de categorieën strips over de verschillende manieren om zwervers of negers in de strip af te beelden. Binnen die categorieën (bijvoorbeeld politiek incorrecte strips over negers) valt ook weer veel onder te verdelen, zoals grappig bedoelde strips en onbedoeld (want lang geleden gemaakte) incorrecte strips. Gelukkig schrijft Pollmann smeuïg, waardoor de artikelen goed leesbaar zijn. Ook geeft hij goede leestips. In de andere artikelen is de opbouw deels afhankelijk van de opsomming van bijvoorbeeld meningen (in slotartikel Grootheidswaan van een kleinkunst), wat soms wel wat uithoudingsvermogen van de lezer vergt.
Doelgroep
De diepgang en specialisatie, en daarmee ook de kwaliteit van de artikelen in deze bundel is afhankelijk van het medium waarvoor het is geschreven. Klanken tonen werd als lezing voor een Amerikaanse stripconventie geschreven en is diepgaand. Heel anders dan bijvoorbeeld Het Swiebertje-effect, dat voor de Haarlemse straatkrant werd geschreven. Dat verschil ligt voor de hand, maar dit maakt het ene artikel een stuk interessanter dan het andere. Voor stripkenners biedt het boek misschien te weinig nieuwigheden. Voor welke doelgroep dit boek is geschreven wordt daarom ook niet helemaal duidelijk. Heel aardig aan het boek is dat Pollmann de lezer in deze publicatie een reeks termen voorlegt die bij de canon van de stripkunst hoort. Hij heeft deze vaak vertaald (onder andere veel semiotische termen) en heeft een aantal zelf bedacht, zoals ‘cartoonisme’. Hoewel Een indruk van echtheid door de opsomdrang van Pollmann soms wat stroperig is, is het wel een leuke inleiding in strips die een aanzet geeft tot een wetenschappelijke aanpak, iets wat in buurland België wel gebeurt. Daar neemt men strips dan ook al veel langer serieus.
Prijs: 19,95
Bladzijden: 193
ISBN: 90351294233
Misschien ook iets voor u
‘Heeft-ie je gezoend? Jáááhhh!!!!’
Na Een Zomerzotheid, de succesvolle theaterbewerking van het bekendste meisjesboek van Cissy van Marxveldt, heeft regisseur Bruun Kuijt zich wederom aan het werk van deze schrijfster gewaagd. Voor de muzikale komedie Joop ter Heul reeg hij verhalen uit verschillende boeken over deze spontane puber aaneen tot een vrolijke, bijna slapstick-achtige voorstelling.
~
Paardenstaarten
En da’s een hele opluchting. Dat we niet denken dat Joop een sloerie was. Veel tijd om er over na te denken, krijg ik niet, want spoedig dooft het zaallicht en laat ik me door krakende grammofoonmuziek meevoeren naar de jaren twintig, terwijl ik naar een metershoog boekomslag van De HBS-tijd van Joop ter Heul kijk. Het boek, dat in 1919 verscheen, geeft al aan dat we aanstonds een wereld gaan betreden van meisjes met paardenstaarten, bloesjes, lange rokken en dito sokken, terwijl de heren gekleed gaan in driekwartsbroeken (drollenvangers) en sjaaltjes. Het is net alsof je de film The Great Gatsby binnenstapt.
Bink
~
De Meisjesclub
Joop ter Heul, die op een aanstekelijke manier wordt gespeeld door Lieke Antonissen, is een echte puber, die nog niet zo goed weet wat ze met die lange armen aan moet. Het is een leuke, spontane meid, die haar hartsgeheimen deelt met nog zes andere giechels van de Jopopinaoloukico-club, een club van tienermeisjes die er een eigen taaltje op nahouden. Ze gebruiken woorden als ‘moppig’, ‘mal’ of ‘dol’, en soms verzinnen ze hun eigen uitdrukkingen: “Ik danste naar huis van louter pizelier.” Er wordt in deze voorstelling sowieso veel gedanst en plezier gemaakt, waardoor je de indruk krijgt dat de jaren twintig een vrij zorgeloze tijd waren. Althans, als je tot het milieu behoorde dat naar de hbs kon.
Bordkarton
~
Melancholiek
Niet dat het de hele avond lachen, gieren en brullen is. Als de lieve en begrijpende juffrouw Wijers doodgaat, zingen de meisjes een mooi en melancholiek lied, waarmee het verlies op een ontroerende manier wordt verwerkt. Maar vrolijkheid, daar draait het toch vooral om in deze voorstelling, die veel lekkere volksmuziek en populaire deuntjes uit de jaren twintig bevat. De liedjes worden uitgevoerd door Bas Odijk op piano en Margriet Helder op accordeon en klarinet; de ene keer klinkt het Iers in de oren, de andere keer komt er een stukje Klezmer langs. Het zijn vrolijke liedjes, die goed passen bij de aanstekelijke komedie die Joop ter Heul is.
Joop ter Heul wordt tot en met 31 mei in het land opgevoerd. Klik hier voor de uitgebreide speellijst.
Joop ter Heul (Kik Productions)
Artiest: Kik ProductionsGezien op zaterdag 11 februari 2006 in De Leidse Schouwburg, Leiden
Misschien ook iets voor u