Een herinnering kan de tijd verwarmen

In het eerste deel van De Moord op Commendatore viel al op dat Murakami schrijft als in een stream-of-consciousness: hij schrijft wat op dat moment in hem opkomt, zonder daarbij te letten op chronologie of logica. In het tweede deel voert Murakami dit nog verder door: stervende Idea’s, geheime doorgangen die leiden naar een andere tijd en het afwisselend verschijnen en verdwijnen van de mysterieuze bel; er wordt nog meer suspension of disbelief gevraagd van de lezer, oftewel de bereidheid van een lezer om bij een fictief verhaal zijn scepticisme tijdelijk opzij te zetten.

Murakami op zijn mysterieust

Wie verwacht dat al deze gebeurtenissen uiteindelijk wel tot iets zullen leiden, slaat de plank mis. Dit is Murakami op zijn mysterieust: losse eindjes, toevallige gebeurtenissen, waanzinnige figuren en droomachtige rituelen volgen elkaar op in een illusoire wereld, die bij tijd en wijle toch heel realistisch aandoet door de emoties die de personages voelen. Ook wordt het evenwicht tussen geloof en ongeloof bereikt door de absurde situaties af te wisselen met hele aardse normaliteiten die ook een mysterieuze kant hebben, zoals een sterfbed dat leidt tot de dood, de geboorte van een kind en het uit elkaar gaan en bij elkaar komen van liefdesrelaties. Door de afwisseling tussen mysterie en realiteit, ga je nog steeds mee in het verhaal, hetzij met iets meer moeite.

Relaties worden uitgediept

De relatie van de schilder met zijn buurman Menshiki, het meisje Marie Akigawa en haar tante Shoko wordt in deel 2 voortgezet. De ik-figuur krijgt in de tijd dat hij aan het portret van Marie werkt, een steeds nauwere band met haar. Zo nauw zelfs dat ze elkaar dingen vertellen die ze met niemand anders kunnen of willen delen.

Ook de band met buurman Menshiki wordt steeds vertrouwelijker. Ook nadat het portret van Menshiki af is, zien de twee elkaar nog regelmatig. Dit heeft alles te maken met Marie Akigawa. Menshiki vermoedt dat hij weleens haar vader zou kunnen zijn, en wil zijn vermoedelijke dochter leren kennen door ‘toevallig’ bij de ik-figuur aan te bellen op het moment dat Marie en haar tante daar ook zijn. Hoewel de protagonist het liefst niets te maken wil hebben met deze merkwaardige plotwending, geeft hij Menshiki zijn zin en ontmoeten de twee elkaar zo nu en dan in het bijzijn van de anderen.

Beelden raken met elkaar vermengd

Al lijkt het in eerste instantie alsof de naamloze protagonist het leven leeft alsof het hem overkomt, vaak analyseert hij achteraf wel wat er is gebeurd, zoals bij het schilderen van Marie:

‘Natuurlijk was ik Marie Akigawa aan het schilderen, maar het leek alsof daarin tegelijkertijd het beeld van mijn overleden zusje (Komi) en van mijn voormalige echtgenote (Yuzu) vermengd raakten. Misschien was ik in dit meisje Marie Akigawa op zoek naar het beeld van de twee belangrijkste vrouwen die ik in de loop van mijn eigen leven was kwijtgeraakt.’

Hij trekt zijn eigen gedachten daarbij in twijfel en doet alsof het toevallig is dat de beelden met elkaar vermengd raken, alsof hij daarmee wil zeggen dat we die gedachten niet te serieus moeten nemen, dat het slechts om een interpretatie gaat.

Opnieuw de moeite waard van het lezen

Hier is kortom weer sprake van een echt Murakami-verhaal in de zin van het combineren van het mysterieuze met het alledaagse en in de afwisseling van dagelijkse, bijna saaie rituelen met de meest fantasierijke, plotselinge wendingen waar je als lezer in wordt meegesleurd en in verdwijnt tot het eind. Voor wie hier wel tegen is opgewassen en toch benieuwd is hoe het verhaal en de personages zich ontwikkelen, stelt het boek zeker niet teleur. Door de interessante ontwikkeling van de personages, het bespreken van herkenbare gevoelens en verrassende plotwendingen, wordt het boek toch niet saai en blijf je nieuwsgierig naar hoe het afloopt.