Een sprankelend kwartiertje
The Nanny Diaries begint sprankelend. De pas afgestudeerde antropologe Annie wordt door een toevallige ontmoeting nanny bij de New Yorkse upperclass. Zodra Annie (Scarlett Johansson) op ietwat ongebruikelijke wijze haar roeping heeft gevonden, volgt een mooie ode aan de moeder aller nannyfilms, Mary Poppins. Het lijkt een sprookje te worden, of een musical zonder muziek. Ook de manier waarop hedendaagse New Yorkers in tableaux vivants in het natuurhistorisch museum worden weergegeven, met antropologisch commentaar van Johansson, is een cinematografisch feestje.
Hier is duidelijk de hand te herkennen van het regisseursechtpaar Shari Springer Berman en Robert Pulcini, die in 2003 debuteerden met de originele en gelaagde stripverfilming American Splendor. Waar American Splendor je echter van de ene verbazing in de andere deed vallen, daar kan The Nanny Diaries de bruisende start niet vasthouden.
The Nanny Diaries is de verfilming van een bestseller uit 2002 van Emma McLaughlin en Nicola Kraus, die hun ervaringen als kindermeisje bij ruim dertig gezinnen in de rijke Upper East Side comprimeerden tot één verhaal. Hun hilarische beschrijvingen van de bizarre gedragingen van de New Yorkse elite leidden destijds naar verluidt tot veel speculaties over de ware identiteit van de families. Een film kon niet lang op zich laten wachten.
Middagdutje
En bizar ís het. De vaders en moeders kijken geen moment naar hun kroost om, maar vertrouwen ze geheel toe aan de nanny’s, die op hun beurt nauwelijks enige persoonlijke vrijheid genieten. De kleuters moeten hard getraind worden om in aanmerking te komen voor de meest prestigieuze basisscholen, verjaarspartijtjes worden cultureel verantwoord ingevuld met saaie mimespelers, en de oppassers worden in de gaten gehouden via verborgen ‘nannycams’. Belangrijkste regel: “Geen middagdutjes toestaan, want ik wil ze graag moe hebben als ik thuis kom.”
Antropologie
Wat de filmmakers toevoegden is het antropologische element, dat mooi aansluit bij het idee in het boek om de hoofdpersonen met bijnamen of slechts initialen aan te duiden. Het lijkt op het eerste gezicht een goede zet om met dezelfde ogen naar de upper upper class te kijken als naar Afrikaanse stammen en zo allerlei vergelijkingen te trekken. Het probleem is echter dat deze groep een te gemakkelijk doelwit is voor satire, zoals Youp van ’t Hek met zijn grappen over Het Gooi ook eens zou moeten onderkennen. Ze staan te ver van de werkelijkheid af, waardoor deze aanpak al gauw gaat vervelen. Bij een meer ‘normale’ bevolkingsgroep zou het beter hebben gewerkt.
Moralistisch
Niettemin is het erg leuk om Scarlett Johansson, die een goed gevoel voor comedy blijkt te bezitten, in de weer te zien met het ettertje dat verandert in een engeltje. Zijn ouders worden mooi neergezet door Laura Linney en een onherkenbare Paul Giamatti, die beiden in een heel ander soort rol zijn gecast dan gebruikelijk. Natuurlijk gebeurt ook het onvermijdelijke: de nanny gaat zó veel van het kind houden, dat ze niet meer met goed fatsoen kan stoppen met haar hondenbaan. Dit dilemma wordt opgelost met een uiterst moralistisch slot. Het blijft natuurlijk een Amerikaanse film. Of was dit ironie die deze kijker ontging?
The Nanny Diaries bereikt op het begin na nooit de grandeur van American Splendor. Na een kwartiertje zakt het in tot een vrij doorsnee comedy. Een leuke comedy, dat wel, maar de hooggespannen verwachtingen worden niet meer ingelost.