Het Diner

Het Diner is de verfilming van het gelijknamige boek van Herman Koch, dat in 2009 nog de NS Publieksprijs won. (Zou Gijp ook verfilmd worden?) Of de film ook haar weg zal vinden naar een groot publiek valt nog even te bezien, maar Menno Meyjes heeft zijn fascinatie voor het boek om weten te zetten in een film waarbij niets is wat het lijkt. Het Diner kent een fijne balans tussen psychologisch drama en cynische komedie, een balans die vooral aan hoofdrolspeler Jacob Derwig te danken is.

Psychologisch getouwtrek

Het plot is simpel en doeltreffend. Michel (zoon van Paul en Claire) en Rick (zoon van Serge en Babette) hebben een zwerver zodanig mishandeld dat ze stierf. Hun motieven blijven, net als de motieven van vele anderen, onduidelijk, maar de consequenties zijn er niet minder om. Beide echtparen bespreken tijdens een diner de mogelijkheden en gevolgen van de acties van hun zonen, maar nemen vooral hun kroost in bescherming. Op de achtergrond spelen nog andere belangen mee, zoals een hoge politieke functie voor Serge. Tijdens het diner begint het psychologisch getouwtrek, afgewisseld door wat beelden van voedsel (de kreeft uiteraard) en flashbacks.

Het etablissement waar het vierkoppige gezelschap dineert leent zich uitstekend voor wat mooie beelden. Het interieur is prachtig vormgegeven en de keuken bevindt zich achter glas, zodat je op de achtergrond steeds de koks in de weer ziet. Daarnaast maakt Meyjes mooi gebruik van de ramen door reflecties en spiegelingen veelvuldig te gebruiken. Het Diner oogt zodoende erg modern en strak, hetgeen al tijdens de introductie te zien is wanneer de namen van de acteurs reflecteren op de brandschone tafels.

Goede cast, warrig plot

De structuur van de film zorgt soms voor verwarring door de flashbacks en terloopse fragmenten van de zoons. Enerzijds heeft dat zo zijn charme, omdat je als kijker ook niet precies weet wat er aan de hand is. Anderzijds blijkt uiteindelijk dat het plot niet zoveel om het lijf heeft en het mysterieuze aspect vooral dient om de spanning op te bouwen. Dat lukt heel aardig, maar de uiteindelijke afwerking van het verhaal valt daardoor ook een beetje tegen.

De cast maakt echter veel goed. Jacob Derwig speelt top. De cynische hoofdpersoon, net als in het boek tevens de verteller, heeft in het verleden wat psychische klachten gehad en al snel blijkt dat die klachten nog niet helemaal verholpen zijn. De manier van denken en redeneren, zijn voorliefde voor de Romeinen en een onverklaarbare aversie tegen gebruiken en manieren die er in onze samenleving ingeslopen zijn, maken Paul Lohman sprekend en herkenbaar. Een soort cynische, intelligente conspiracy theory-aanhanger die net niet weet waar de klepel hangt. Ook de rest van de cast, bestaande uit Kim van Kooten, Thekla Reuten en Daan Schuurmans, acteert erg overtuigend, al zijn ze aanzienlijk minder goed uitgewerkt dan Paul. Het Diner kent zodoende behoorlijk wat oneffenheden in afwerking, maar blijft overeind door de spanning en de cast.