Film / Films

Torpedo komt niet boven water

recensie: Sven Huybrechts - Torpedo

Inglourious Basterds’ op z’n Vlaams. Zo werd het nieuwste hersenspinsel van regisseur Sven Huybrechts beschreven aan de media tijdens de persconferenties. Het verhaal gaat over een groep Vlaamse verzetsstrijders die in een Duitse onderzeeboot uranium van Congo naar Amerika moeten smokkelen, voor het gebruik bij het maken van de atoombom. ‘Gebaseerd op waargebeurde feiten’ wordt er gedweept. Een snelle Googlezoektocht toont echter dat dit wel een hele grote oversimplificatie is. De atoombom werd inderdaad gemaakt met Belgisch-Congolees uranium, maar dit werd door de Union Minière verscheept op reguliere vrachtschepen. En het is deze los-vaste relatie met de werkelijkheid die de hele film parten speelt.

Veel doen met weinig

Laat ons positief beginnen: Torpedo ziet er best goed uit. Waar andere films een productiebudget van tientallen miljoenen erdoor draaien, weet Torpedo toe te komen met slechts drie miljoen. En ja, dan kun je af en toe zien dat er wat geschilderd bordkarton is, en de onderzeeboot in kwestie soms wat weg heeft van een schaalmodel in een badkuip. Dit valt echter zeer makkelijk te vergeven. Wat meer is: Het begin van de film is cool! Een groep nazi’s loopt in de val op een Vlaams dorpspleintje en wordt neergemaaid. Op spectaculaire wijze werpen we een eerste blik op het schorriemorrie dat ons hart moet gaan veroveren. Huybrechts heeft inderdaad duidelijk Inglourious Basterds indachtig.

Duikboten voor dummies

Hierna begint echter de miserie. De film komt kreunend tot stilstand wanneer moet worden gezorgd dat dit guerrillageboefte uit Vlaanderenland wordt overgeplaatst naar een Duitse onderzeeboot voor de kust van Afrika. Waarom moeten negen Vlaamse keuterboertjes dat juist doen in plaats van een voltallige ervaren duikbootcrew? God mag het weten.

Opnieuw steekt de voornaamste zwakte van de film de kop op. Huybrechts wilde zo graag een duikbootfilm maken dat hij zich niet heeft bekommerd over het uitdenken van een origineel duikbootfilmplot. Die grabbelt hij dan maar snel van betere films zoals U-571, Das Boot en The Hunt for Red October. Denk maar aan het afroepen van torpedokoersen, het angstvallig zwijgen om te ontsnappen aan de vijandelijke onderzeeboot, het vollopen van de compartimenten. Wat overblijft is niet zozeer een plot met wendingen en afwikkelingen, maar meer een collage van gekopieerde Hollywoodscènes die nét niet zo goed zijn als het origineel.

Ook historisch realisme is niet een van Huybrechts’ sterke kanten. Zo moeten onze Vlaamse helden zich op een gegeven moment voordoen als een Duitse U-bootcrew voor bezoekende Duitsers. Wanneer een van de Vlamingen geen Duits spreekt, zetten de nazi’s het op een schieten. Best verwonderlijk, want het Duitse leger had volgens Wikipedia Belgen, Nederlanders, Tsjechen, Fransen, en nog veel meer nationaliteiten. Worden die dan ook allemaal doorzeefd als ze hun naamvallen niet kennen? Dit lijkt misschien muggenzifterij, maar het is slechts een van de vele plotwendingen die gebeuren waarop de enige gepaste reactie is ‘vooruit dan maar’. Lakse omgang met de werkelijkheid heeft misschien gewerkt voor zijn eerdere werk als scenarist bij Piet Piraat, maar voor een film voor grote mensen had hij toch ook wel een boek of twee mogen openslaan.

Lappendeken van karikaturen

Ook qua personages is het treurig gesteld met Torpedo. De acteurs doen hun best, maar de karakters die ze vertolken zijn niet meer een flauw aftreksel van karakters uit betere films. Stan (Koen De Bouw) is een wraakzuchtige vader die leert dat er ook goede Duitsers zijn. Werner (Robrecht van Den Toren) is de slungelige tech-nerd die de sonar doet. Nadine (Ella-June Henrard) is de scherpschutter die scherp schiet. Fons (Bert Haelvoet) is de racist die leert dat ‘we toch niet zo verschillend zijn’. Als al deze personages u wel heel bekend in de oren klinken, bent u niet de enige. Ook dit zijn puzzelstukjes van succesvolle blockbusters die Huybrechts koste wat kost in zijn verhaal heeft willen rammen. Het resultaat is een lappendeken van filmkarikaturen die weinig (excuseer de uitdrukking) diepgang vertoont.

De film bevat te veel zonden om hier degelijk te beschrijven, maar laat ons voor de volledigheid nog één flagrant voorbeeld aanhalen; de climax van de film bestaat uit Stan die door een torpedobuis naar buiten zwemt terwijl de onderzeeër op de bodem van Atlantische Oceaan ligt. Hij wordt hierbij niet onmiddellijk verpletterd door de immense waterdruk, want zelfs elementaire fysica moet even ruim baan maken voor het verhaal dat Huybrechts zo krampachtig wil vertellen.

Conclusie

Torpedo wilde Vlaanderens ‘Inglourious basterds’ zijn, en die film neemt bewust een loopje met de feiten om hun verhaal te vertellen. Maar waar Tarantino entertaint met zijn originele plot, personages en humor, kan Huybrechts alleen maar slechter doen dan de films op wie hij zich baseert, met plotwendingen die nergens op slaan, personages die evenveel diepgang hebben als een pannenkoek, en dialogen die zelfs Vlaanderens beste acteurs niet geloofwaardig kunnen brengen.