2016 was voor veel muziekliefhebbers een jaar van verlies. Leonard Cohen, David Bowie – je hebt de rijtjes al honderd keer voorbij zien komen. Iets minder treurig, maar evengoed jammer voor de liefhebbers, is het aangekondigde einde van The Dillinger Escape Plan. Nog één plaat en een nog lopende tour, en dat was het dan voor de legendarische herrieband. Gelukkig vormt die plaat, Dissociation (2016), een waardig afscheid.

Zero fucks

Als de band niet over drie jaar alsnog een vervolg uitbrengt, trouwens. Immers: “the balance of fucks in our account has never once been above zero”, meldt zanger Greg Puciato op het jubelblaadje dat je als recensent krijgt meegestuurd. Daarmee doelt hij trouwens op de vrijheid die de band altijd nam tijdens het musiceren. Geen regeltjes of pogingen om aan verwachtingen te voldoen, als we Puciato mogen geloven. Wel pijlsnelle, grillige en loeiharde rockmuziek vol technische hoogstandjes en interessante experimentjes.

Zo ook op Dissociation. Dat maakt het album juist zo’n goede afsluiter van de discografie: het is een typische DEP-plaat, zonder een overbodige herhalingsoefening te zijn. Wat dat betreft voldoet de groep juist precies aan de verwachtingen, maar goed. Je krijgt weer een weldoordachte en hypertechnische gitaartornado voor je kiezen die elke liefhebber van de groep met gerust hart in huis kan halen.

Altijd wel ergens een twist

Agressieve maar kundig gecomponeerde beukers als de opener ‘Limerent Death’ zijn weer van de partij. Hetzelfde geldt voor kalmere nummers als ‘Symptom of Terminal Illness’, dat zelfs is voorzien van een onvervalst meezingrefrein. Greg Puciato is dan ook zowel een overtuigende schreeuwlelijk als een uitstekende zanger.

The Dillinger Escape Plan stond echter nooit voor enkel eenvoudig rocken – er zit vrijwel altijd wel ergens een twist verstopt. We hadden al gezegd dat Dissociation bepaald geen stijlbreuk is, dus dat geldt ook voor dit album. Zo beland je halverwege het snoeiharde ‘Surrogate’ plotseling in beheerste gitaarjazz. ‘Low Feels Blvd’ is als geheel een spastische electronicatrack die de vergelijking met Aphex Twin oproept. En tijdens de regelrecht gevoelige tweede helft van ‘Nothing to Forget’ hebben melancholische strijkers een hoofdrol.

Dat alles terwijl de groep alleen met gitaar, bas en drums al meer dan interessante muziek uit zijn mouw schudt. Het woord ‘technisch’ valt bij dezen niet voor niets al voor de derde keer – en dan heb ik het over technisch op een boeiende manier. Dissociation is (wederom) een strak en creatief geheel en daarmee een uitstekende afsluiter van een indrukwekkende discografie. Tenzij de band zich alsnog bedenkt, natuurlijk, wat allesbehalve een straf zou zijn.

Gestaag heeft Nada Surf een oeuvre opgebouwd dat op zijn minst indrukwekkend te noemen is. Twaalf albums produceerde de band, inclusief Peaceful Ghosts, een registratie van een concert in Potsdam dat ze op 21 juni 2016 gaven, samen met het Deutsches Filmorchester Babelsberg.

Het orkest, dat zijn naam ontleent aan de Babelsberg filmstudio’s, waar onder andere Metropolis en The Neverending Story werden opgenomen, werkte eerder samen met rockbands als Rammstein (op Liebe ist für Alle da) en VNV Nation. Zoals vaak bij dat soort projecten levert dat een mooi resultaat op, waarbij het orkest een grote toegevoegde waarde geeft aan de metal/rockmuziek, door de afwijkende klanken en melodische ruimte die een orkest biedt. Het is dan ook geen rare combinatie meer. Integendeel, het is zelfs de premisse van het Cross-Linx festival, dat dit soort dwarsverbanden ondersteunt.

Intiem

De samenwerking tussen Nada Surf en het Deutsches Filmorkester Babelsberg is zeer geslaagd. Ondanks de duidelijke aanwezigheid van het orkest is Peaceful Ghosts geen album met symfonische versies van Nada Surf nummers. De nadruk komt geen moment op het orkest te liggen. Nou ja, misschien wel af en toe: ‘The Fox’ is bombastisch en laat de mogelijkheden van een orkest goed horen. Maar Nada Surf probeert geen indruk te maken met aangepaste arrangementen waarin duidelijk naar voren komt dat er 55 extra muzikanten meespelen. De nummers blijven ingetogen.

Ook omdat zanger Matthew Caws af en toe een korte uitleg geeft over nummers, blijft Peaceful Ghosts intiem aanvoelen. Wat wel een beetje vreemd overkomt, is dat wat Caws vertelt over de nummers niet aan het begin van die tracks staat, maar aan het eind van de track ervoor. Wanneer je niet het hele album opzet, maar alleen een liedje wilt luisteren, krijg je dus niet te horen wat hij erover te zeggen heeft.

Aan Peaceful Ghosts is niet te horen dat het een live-opname is. De kwaliteit van het geluid ligt hoog en alle instrumenten zijn goed op elkaar afgestemd. Het enige dat verklapt dat er mensen in een zaal zaten te kijken naar een optreden, is het geluid van publiek aan het eind van de nummers. En dat is over het algemeen een beschaafd applaus met hier en daar gejuich erdoorheen. En dat is absoluut wat Nada Surf en het Deutsches Filmorkester Babelsberg verdienen.