Robin Hood is de eerste voorstelling in de nieuwe theaterreeks ‘What’s in a fairytale?!’ van schrijver Joachim Robbrecht en regisseur Sarah Moeremans. De voorstelling maakt inzichtelijk hoe held Hood er acht eeuwen later voorstaat: nog steeds ‘people’tjes’ toesprekend over de onrechtvaardigheid en over de strijd tegen armoede. Of Toneelgroep Oostpool het geschil tussen arm en rijk heeft beslecht en het publiek zover heeft gekregen om de beurs open te trekken, blijft in het midden. Wat hen wél is gelukt, is om totale chaos te scheppen op het podium en zich te verstrikken in hun eigen artisticiteit.
‘Robin Hoo-hoooood’, ‘Robin Hooooo-aah-hoood’ schelt uit de theaterzaal. Wat het publiek waarneemt als ze binnenhuppelen, zijn geen enthousiaste fans van de eeuwenoude volkslegende, maar twee spelers die de naam van hun leider scanderen door de ruimte. Personage Tuck (Louis van der Waal), een kleine broeder gehuld in een broekpak waarin hij zich nauwelijks kan voortbewegen, en Justice (Gillis Biesheuvel), kletsen het publiek de oren van het hoofd. Indrukwekkender dan deze poging tot publieksparticipatie is het imposante decor. Op het podium van Stadstheater Arnhem ligt een levensgrote ‘man’. Zijn romp, hoofd en één arm rusten op de vloer. De vraag die deze gestalte doet oproepen is: waar is de speelruimte van de spelers gebleven? De acteurs beginnen hun spel tussen de toeschouwers. Zigzaggend door de rijen stoelen in de zaal, willen ze eerst een aantal dingen ‘rechttrekken’. Ze hebben geen hekel aan de rijken, maar aan armoede en onrechtvaardigheid. Ze – de zogeheten ‘Robinisten’ – houden nog steeds stand in Sherriwood Forest. Hun fort wordt bedreigd door een voorstel van koning Jan (komisch vertolkt door Steef de Bot met geblondeerd glitterhaar), die het bos graag wil teruggeven aan ‘wandelaars en uw spelende kinderen’. Daar steken Robin Hood en zijn gevolg – lady Marian, Justice, Tuck en Little John – uiteraard een stokje voor.
Alle masculiniteit weggepoetst
In deze voorstelling is Robin Hood niet de standvastige held die zijn woord tot het volk richt, maar heeft hij een spreekbuis: Justice. Deze in rokachtige creatie gehulde, lange man (zijn geslacht is discutabel) met pareloorbel, brengt gedurende de voorstelling een onophoudelijke ergernis naar boven. De prachtige teksten die Joachim Robbrecht heeft geschreven en die op zichzelf kunstwerkjes van woorden zijn, worden door Justice’ bombastische stemgeluid verkracht tot gewetenloze, boze uitspraken. Voornamelijk Justice zorgt ervoor dat je het gevoel krijgt dat de voorstelling te lang, maar dan ook véél te lang duurt (wat ook werkelijkheid wordt). Daarnaast wordt het spel van Tuck gekenmerkt door hysterie: de kleine broeder is een speelbal onder de andere Robinisten (waaronder de macho, Rambo-achtige Little John, gespeeld door Dalorim Wartes) en het irriteert dat hij niet op een rustige wijze zijn verhaal kan doen. Daarin is lady Marian, gespeeld door Camilla Siegertsz, niet zijn gelijke. Siegertsz zet een krachtige lady Marian neer, die in vertwijfeling is over haar rol tussen de mannen in het bos.
Als één personage enige redelijkheid in dit toneelstuk brengt, is lady Marianne het wel, tezamen met Chiem Vreeken die de rol van Boer Bastian op zich neemt. Terwijl Hood en Justice zich achter hun idealen verschuilen, sluit Boer Bastian een compromis met koning Jan. Hij voelt zich gebaat bij een deal met de koning, omdat hij het hoog tijd vindt dat er weer rust in Engeland komt. De ietwat sullige boer komt des te krachtiger over, omdat hij op overtuigende, zelfverzekerde en bedachtzame manier het woord tot het publiek richt. Daarmee doet hij recht aan de tekst van Robbrecht: de theaterdialogen kunnen in alle rust beter floreren en krijgen zo de erkenning die meer dan terecht is.
Artistiek in negatieve zin
Bewondering en verafschuwing voor de personages wisselen elkaar in rap tempo af. Hoofdpersonage Robin Hood komt pas laat ten tonele, maar doet dat in stijl: gehuld in een zwarte, zeer strakke legging en met een knalroze blouse zit hij nonchalant op de ‘grote reus’. Overduidelijk is de Robin Hood uit de verfilming Men in tights een inspiratiebron geweest voor kostuumontwerpster Femke van Neerven. Overigens heeft deze Hood weinig gemeen met de Middeleeuwse uitbuiter uit Sherriwood. Hood heeft al zijn masculiniteit na achthonderd jaar verloren, is snel op zijn teentjes getrapt en huppelt als een Scapino-danser over het podium. Zowaar dit een anti-sprookje is, heeft het ook een typische anti-held: deze held is het vechten moe en wil liever ‘vrijen’ met lady Marian dan dat hij zich op het strijdveld bevindt. Richting het einde toe, wordt deze Hood steeds komischer. Ook het moment waarop Justice aan Tuck uitlegt hoe de Middeleeuwse economie eruit zag – uitgedrukt in het bezit van kippen – werkt enigszins op de lachspieren. Het feit dat de komende grappen bijna alleen maar bestaan uit woordspelingen op dit minilesje (bijvoorbeeld ‘dat is het hele eieren eten’), is dan weer iets voor de hand liggend.
Naast toneel, komen ook andere disciplines terug in dit toneelstuk zoals een greintje moderne dans en zang. De voorstelling oogt zeer artistiek door het bijzonder vormgegeven decor, de special effects en de frivole kostuums, maar niet altijd in positieve zin. De veelheid aan disciplines werkt vooral de vaagheid van deze voorstelling in de hand. Na anderhalf uur is mijn concentratie compleet weggevaagd en blijft het onduidelijk wat nu het doel of nut is van deze voorstelling. Gedeeltelijk valt dit terug te vinden in het programmaboekje (het pr-materiaal is overigens wél fantastisch en leuk bedacht), maar een positiever gevoel over dit anti-sprookje brengt het niet teweeg. Vooral een medelijdend gevoel voor schrijver Robbrecht blijft hangen: zijn werken hebben zo te horen veel meer potentie, maar de uitvoering is écht ondermaats. Ik zou graag de woorden van de artistieke leiding willen terugdraaien: “What Oostpool stole frome us, we’re gonna steal it back for Disney.”
Toneelgroep Oostpool - Robin Hood
Regie:Sarah Moeremans Artiest:Toneelgroep Oostpool Gezien opzaterdag 03 maart 2018inStadstheater, Arnhem Nog te zien tot donderdag 19 april 2018
In Oog in oog met Gaia ontvouwt de Franse filosoof Bruno Latour zijn bevindingen over de staat van onze planeet. Zijn vertrekpunt is dat het reeds vijf over twaalf is en we hebben te leren omgaan met een muterend klimaat. De vraag is hoe?
Bruno Latour is vooral bekend als kritisch wetenschapsfilosoof. Op antropologische- en sociologische wijze heeft hij onderzoek gedaan naar de ‘stam’ der wetenschappers. Hoe ontstaan feiten, hoe wordt wetenschap nu eigenlijk ‘gemaakt’? In zijn zeer heldere Wetenschap in Actie uit 1987 plaveit hij de weg van zijn denken, waar hij in zijn latere werk op voortborduurt. Een ander bekend boek van hem is zijn provocerende We zijn nooit modern geweest (1993), een boek dat met de fakenews-lawines van Trump en consorten opnieuw zeer actueel is.
Het idee dat hij in We zijn nooit modern geweest uiteenzet, werkt hij in Oog in oog met Gaia uit. Dat idee is dat het onderscheid tussen de modernen en de pre-modernen is, dat de moderne mens niet langer de link legt tussen een regendans en het feit dat het daarna gaat regenen. De moderne mens erkent dat zijn huidige handelen een impact heeft op de planeet. In Oog in oog met Gaia beschouwt Latour op kritische wijze de vele discoursen die er op dit moment plaatshebben rondom de discussie van de klimaatverandering. Hij ontrafelt de vooronderstellingen, de misvattingen of oppervlakkigheden die er in de dialogen over het klimaat zoal de ronde doen.
De positie van Gaia
Nog voor het boek goed en wel begonnen is heeft Latour alvast een aantal kaders uitgezet. Het is vijf over twaalf, er is geen sprake van een crisis en de toekomstige generaties moeten zien te dealen met een muterend klimaat. Dit kan nogal rebels overkomen, want we horen meestal dat er nog tijd is de klimaatverandering binnen de perken te houden. Vervolgens borduurt Latour verder op de enigszins omstreden Gaia-hypothese van James Lovelock. Deze stelt dat de biosfeer op onze planeet op een zodanige wijze werkt dat de aarde als een levend organisme kan worden gezien. Hij ontmantelt het denken in een globe en globale sferen. Daarvoor in de plaats stelt hij feedbackloops. Die beginnen ook langzaamaan in het rijke westen hun gevolgen te tonen, zoals de extreme hitte in Zuid Europa. Hij stelt dat de ‘vijand’ van hoop actie is. We moeten dus niet langer hopen op dat het allemaal wel goed komt, maar actie ondernemen. Ongeacht de scepsis.
Pittige kost
Wat opvalt in het lezen in Oog in oog is de enerzijds verbredende visie, met heldere vergezichten en invalshoeken die doorgaans aan onze zintuigen voorbijgaan. Anderzijds de lastige taal waarin Latour zijn betogen uit de doeken doet. Niet alleen is het aan te raden enigszins bekend te zijn met zijn eerdere werken, ook vooronderstelt Latour een zekere filosofische, academische scholing bij zijn lezers. Wanneer hij alledaagse begrippen zoals religie op z’n kop zet, door ze te hervertalen als contrareligie, getroost hij zich weinig inkt om helder voor het voetlicht te brengen wat dit behelst.
‘De oude betekenis van religie is niet meer duidelijk; integendeel zelfs, veronachtzamen waar de anderen gehecht aan zijn wordt het nieuwe gebod! Daarom suggereert Assmann voor deze nieuwe samenhang van religie en waarheid de ogenschijnlijk tegenintuïtieve term contrareligie.’
Latour legt dan in een voetnoot uit: ‘Contrareligies, of secundaire religies, onderscheiden zich dus van primaire religies.’ Een paar pagina’s eerder legt Latour kort uit wat onder de onachtzamen verstaan kan worden. Dat zijn de moderne christenen die niet meer in verbinding staan met de aarde en de atheïsten. Wat hij vervolgens bedoelt met de primaire en secundaire religies krijgt een ingewikkelde, nauwelijks verhelderende uitleg.
Zo schommelt het boek voortdurend tussen die prikkelende omkeringen van hoe we gewend zijn te kijken of spreken over zaken als religie, onze planeet (als globe), het antropoceen of over de mens. Daarnaast maakt Latour ook een onderscheid tussen mensen en aardbewoners. Twee verhoudingen van de mens jegens de aarde. Om daar een lezing verder nog de niet-mensen (de dieren, planten, oceanen) aan toe te voegen.
Het is een wrange ironie. We lezen een geëngageerde Latour die het geleuter over wel of geen klimaatverandering achter zich wil laten. Die serieus denkt over hoe we met een snel muterend klimaat – en daarmee veranderende planeet – om moeten gaan. Die daar tot slot actie aan verbindt en ons oproept onze omgang met onze leefomgeving opnieuw te definiëren. Helaas zo eigenzinnig geschreven dat het merendeel van zijn lezers ergens in het boek verdwaald raken.
Het is te hopen dat een knappe kop dit boek kan terugbrengen tot een begrijpelijk en leesbare handleiding, want actie is geboden.
Oog in oog met Gaia - Acht lezingen over het Nieuwe Klimaatregime
Mens is het eerste Nederlandstalige album van Wende. Wat begon als theaterconcert, is uitgegroeid tot een volwaardige cd. “De onrust blijft er inzitten, maar Mens heeft me wel geworteld.”
Het is niet voor het eerst dat de zangeres zich waagt aan Nederlandstalig repertoire. Op de kleinkunstacademie zong ze al Nederlandse liedjes en op haar tweede album staan er ook vier, waaronder een duet met Huub van der Lubbe. Regelmatig zingt ze de evergreen ‘Mens durf te leven’. En vrij onlangs coverde Wende bij DWDD ‘Als de liefde niet bestond’ van Toon Hermans. Maar een heel album met Nederlandstalige liedjes maakte ze niet eerder.
Wat deed je besluiten om dat nu wel te doen?
“Ik kreeg opeens de behoefte om in het Nederlands te schrijven en te zingen. Dat gevoel ontstond toen ik na aan het denken was over de vraag: ‘Waar hoor ik eigenlijk thuis?’. Ik heb in mijn leven op veel plekken gewoond waar ik verschillende talen heb geleerd. Zo zat ik op een Amerikaanse school in Indonesië en op een Franse school in Afrika. Maar ik ben Nederlandse en ik woon hier, dus wilde ik me ook eens in het Nederlands uitdrukken.”
In hoeverre is die rusteloze jeugd van invloed geweest op Mens, een album dat weer heel anders is dan je eerdere werk?
“Door het werk van mijn vader ben ik inderdaad veel verhuisd toen ik jong was. Als je op je negende al drie continenten achter je kiezen hebt, leer je al vroeg dat het onbekende niet gevaarlijk is. Wat ook meehelpt: ik ben altijd erg nieuwsgierig geweest. Die onrust blijft er inzitten hoor, maar Mens heeft me wel geworteld.”
Bron: YouTube
Dus het zingen in je eigen taal bevalt wel?
“Nu wel ja, maar eerlijk gezegd had ik altijd een beetje een haat-liefde verhouding met het Nederlands. Het is een moeilijke taal om in te zingen, en ook een banale taal. Een taal die je dingen laat vragen als: ‘Mag ik het zout?’ en ‘Hoe was je dag?’ Om in het Nederlands te kunnen zingen moest ik een dramatische, poëtische stap maken. En dat gaat me makkelijker af in het Frans of het Engels.”
En dus ging je te rade bij erkende schrijvers als Arnon Grunberg, Dimitri Verhulst en liedjesschrijver Typhoon …
“Ik ben naar die mensen toegestapt om te vragen: ‘Hoe doe je dat, schrijven in het Nederlands?’. Dimitri Verhulst heb ik ook verzocht om een paar nummers voor mij te schrijven. En met Typhoon ben ik tien dagen naar Suriname geweest. Hij had me gevraagd om dramaturg te zijn voor zijn theatershow. Ik bewonder hem zeer om de wijze waarop hij met taal omgaat. Hij maakt taal binnen taal.”
Dimitri Verhulst schreef drie teksten voor dit album. Hoe zijn die tot stand gekomen?
“Met Dimitri Verhulst heb ik hele persoonlijke gesprekken gevoerd. Hij was erg open naar mij toe. Het lied ‘Vrij me’ is echt een ontboezeming van hem, met een hele tedere tekst. Hij staat toch bekend als schrijver van de zelfkant en de nachtelijke romantiek, die je eerder associeert met destructie, rauwheid en cynisme. Dat hij met zo’n tekst kwam, betekent dat hij me in vertrouwen nam.”
Bijzonder dat de tekst van ‘Voor alles’ is geschreven door Joost Zwagerman …
“Toen ik las dat Joost Zwagerman dood was, bedacht ik me opeens dat hij me ooit een e-mail had gestuurd met de vraag: zou je een lied willen schrijven bij deze tekst van mij? Dat was ik helemaal vergeten. Je weet hoe dat gaat met e-mails, deze was er ook doorheen geglipt. Meteen dezelfde dag heb ik muziek bij zijn tekst gemaakt.”
Zing je liever je eigen teksten of teksten geschreven door anderen?
“Ik vind het makkelijker om teksten van anderen te zingen, want ik ben best kritisch op mijn eigen teksten. Soms schaam ik me er zelfs voor omdat ze zo persoonlijk zijn. Ik heb ook eerder respect voor andermans teksten. Daar moet ik in groeien nog, maar het gaat al beter. Bij je eigen teksten is het erg belangrijk om de juiste toon te pakken, anders wordt het al snel pathetisch of pretentieus. Met de teksten van anderen kan ik oneerbiediger zijn.”
Voor Mens werkte je samen met kunstenaars uit verschillende disciplines. Waarom heb je daarvoor gekozen?
“Vanaf het begin stond samenwerking centraal op dit album, en ben ik mensen erbij gaan betrekken. Meestal doe ik bij aanvang van een project alles alleen, maar nu vond ik het belangrijk om mensen die niet direct in mijn comfortabele zone zitten meteen mee te laten luisteren. Het zijn wel allemaal mensen die ik vertrouw in hun vak. De meerwaarde van deze manier van werken? De som der delen maakt een kunstwerk rijker.”
Kun je een paar namen noemen?
“Torre Florim (De Staat) heeft me geholpen met de structuur van de nummers. Ook heeft hij tips gegeven over het combineren van electronica met mijn muziek. En Yan en Ludowic, die afkomstig zijn uit de elektronische wereld, hebben me bijgestaan bij het creëren van de sound. Met fotografe Robin de Puy heb ik net een videoclip opgenomen bij ‘Deze Gin’. En leuk om te vermelden is nog dat Bas Heijne een column heeft geschreven voor het albumboekje. Over hoe het is om mens te zijn te midden van mensen, in deze tijd van populisme, terrorisme, uitsluiting en angst.”
Is dat ook het thema van Mens?
“Ja dat klopt. Ik heb een tijdje allerlei dingen uit de kranten geknipt om een beeld te krijgen van hoe ik me verhoud tot de wereld om me heen. Dat varieerde van artikels over Facebook-verslaving tot reportages over verkrachtingen in Congo. Tijdens die zoektocht begon ik me af te vragen wat mijn verantwoordelijkheid is in deze wereld. Een wereld waarin we muren optrekken als er iets vreemds binnenkomt. Ga ik dat ook doen? Maar als we alles en iedereen buitensluiten, wordt het wel erg eenzaam. Dat hele denkproces heeft geresulteerd in de vraag: Hoe moet ik mens zijn?”
En, ben je er al uit?
“Ik heb op Mens geen antwoord gevonden. Wel hoop ik dat ik, door me kwetsbaar en open op te stellen, de verbinding aan kan gaan met anderen die mijn gevoel herkennen, of die getroost willen worden. En misschien gebeurt dat wel directer door de Nederlandse taal.”
Trollfest, Arkona, Heidevolk en Korpiklaani laten op de Folk Metal Night zien hoe divers het genre is. Elke band heeft een zeer eigen stijl en toch passen ze allemaal in het hokje Folk Metal.
Trollfest heeft de moeilijke taak om de zaal op te warmen en de avond te openen. Maar de vrolijke Noorse band weet de zaal met een paar ballonnen meteen los te krijgen. Ze spelen vrolijke muziek waarbij menig metalhead niet stil kan blijven staan. Opvallend is de metalcover van ‘Toxic’, van Britney Spears, die stiekem toch best goed klinkt. Trollfest maakt er een feestje van op het podium en in de zaal, en dat maar liefst drie kwartier lang.
Arkona laat haar twee kanten zien
Vervolgens neemt het Russische Arkona het over, een band die totaal het tegenovergestelde is van Trollfest. De zaal wordt gevuld door een donkere mysterieuze sfeer als frontvrouw Maria Akrhipova, die een mysterieuze heks lijkt, het podium betreedt. Het eerste half uur speelt de band in een soort trance duistere muziek en wordt het podium gevuld door de grunts van zangeres Maria. Er is nauwelijks contact met het publiek, dat ook in een soort extase naar de band aan het kijken is.
Op het juiste moment, net voor het eentonig dreigt te worden, is er één minuut pauze en lijkt er een totaal andere band op te komen. Maria maakt contact met het publiek en er word meer folk-achtige muziek gespeeld. Het publiek gaat los en danst mee op de muziek, waar de doedelzak en fluit nu duidelijk hoorbaar zijn.
Heidevolk speelt een thuiswedstrijd
Voor Heidevolk was de avond een thuiswedstrijd, het enige moment in de tour dat de Gelderse band in Nederland speelt. Een deel van het publiek lijkt hiervoor ook speciaal gekomen te zijn. Heidevolk speelt diverse nummers van het nieuwe album en laat zien dat ze die live net zo goed kunnen spelen. ‘Wolf In Mijn Hart’ beginnen ze in het Nederlands en halverwege veranderen ze naar de Engelse versie. Ook spelen ze ‘Tiwaz’ en ‘Brittania’, die het goed doen bij het publiek. Een nieuw nummer dat echt indruk maakt is ‘Yngwaz’ Zonen’. Alleen begeleid door een drum zingen de twee zangers, ondersteund door de andere mannen als achtergrondkoor.
Natuurlijk speelt de band ook nummers die het publiek al langer kent, zoals ‘De Hallen Van Mijn Vader’, ‘Saksenland’, ‘Drankgelag’ en tot slot natuurlijk de cover van ‘Vulgaris Magistralis’. Het publiek galmt mee. Heidevolk geeft een spetterende show weg van ruim meer dan een uur.
Tot slot speelt de Finse headliner Koorpiklaani. Menig metalhead zal de band kennen van hun drankliederen, bijvoorbeeld ‘Vodka’, maar deze band heeft veel meer te bieden. De band mengt traditionele Finse folkmuziek met metal en dat resulteert in muziek waarbij je niet stil kan staan. Het publiek gaat dan ook helemaal uit zijn dank, zo crowdsurfen er tientallen mensen gedurende het optreden.
Waar de liederen over gaan blijft grotendeels een raadsel, want Fins blijkt een taal waar weinig van te maken valt. Alleen diehard fans weten de teksten mee te zingen. De frontman praat nauwelijks, wat er voor zorgt dat er bijna anderhalf uur lang nummer achter nummer wordt gespeeld en gedanst. Wel laat de band nog weten bezig te zijn met een nieuw album, dat dit jaar uit moet komen.
Deze avond laat zien hoe divers één (sub)genre kan zijn met: de vrolijke en gekke liederen van Trollfest, de duistere nummers van Arkona, de strijdliederen van Heidevolk en de nummers waarop je moet bewegen van Korpiklaani. Het was een geslaagde avond en een aanrader voor iedereen die van (folk)metal houdt.
Gezien opzondag 18 februari 2018inMelkweg , Amsterdam
De Symphonic Metal Night is een avond vol symfonische metal van kleine en grotere bands uit het genre. De nog niet zo bekende Evenmore en Sleeping Romance zijn het voorprogramma voor de grotere bands Visions of Atlantis en headliner Serenity.
Nederland is goed vertegenwoordigd in het genre symfonische metal met bands als Within Temptation, Epica en Delain, maar dat er meer is binnen dit genre wordt deze avond duidelijk. Zo laten Visions of Atlantis en Serenity zien dat een symfonische metalband ook buiten de klassieke samenstelling (metalband met klassiek geschoolde zangeres) de sterren van de hemel kan spelen.
Evenmore en Sleeping Romance stomen het publiek klaar
De Zwitserse band Evenmore opent de avond en heeft het publiek meteen geboeid door de frontvrouw die als enige deze avond zowel grunt als hoge noten zingt. De band staat vol enthousiasme op het podium en weet het publiek, dat nog niet zo bekend is met deze band, mee te krijgen. Evenmore speelt diverse nummers van hun album Last Ride, zoals ‘Last Breath’. De band sluit na een half uur af met ‘Breaking the silence’, waarin zowel fluit als doedelzak te horen zijn.
De Italiaanse band Sleeping Romance neemt het stokje over van Evenmore en speelt ook een half uur. De zangeres van de band was de dag ervoor geveld door de griep, maar doet haar uiterste best om toch op te treden. Mede hierdoor was de zang vrij slecht te verstaan en overheerste het instrumentale gedeelte. De stukken die wel goed verstaanbaar waren, klonken veelbelovend.
Visions of Atlantis en Serenity maken de avond compleet
De bekendere Oostenrijkse metalband Visions of Atlantis geeft vervolgens een show weg van drie kwartier. De energie spat van het podium af, mede doordat deze band zowel een zanger als zangeres heeft en beide ongeveer even veel zingen. Zangeres Clémentine DeLauney gaf ook aan herstellende te zijn van de griep, waardoor ze weinig aan het woord was, maar aan haar zang was niets te merken. De band heeft de dag hiervoor haar nieuwe album The Deep & The Dark uitgebracht en speelt hier verschillende nummers van, zoals ‘Book Of Nature’ en ‘The Silent Mutiny’. Deze nieuwe nummers klinken erg goed en maken nieuwsgierig naar het album.
Tot slot treedt headliner Serenity op, de Oostenrijkse metalband waarvoor het grootste deel van het publiek speciaal gekomen lijkt te zijn. Afgelopen oktober brachten zij hun nieuwe album Lionheart uit, waarvan zij deze avond veel nummers spelen. Frontman Georg Neuhauser rent en springt over het hele podium, de meeste nummers zingt hij alleen en op het podium lijkt ook geen plek voor een ander. Op de albums van Serenity staan met enige regelmaat duetten of nummers met vrouwelijke achtergrondzangeressen. Deze avond neemt Melissa Bonny, de zangeres van de eerste band van de avond Evenmore, deze rol op zich. Zij laat met haar zang een andere kant van zichzelf zien dan eerder die avond, maar een echte chemie met Neuhauser is er niet. Hij lijkt liever alle ruimte voor zichzelf te hebben.
Serenity maakt er een energierijke show van en speelt ruim anderhalf uur vol. In het midden van de show is er ruimte voor een akoestisch gedeelte, waarbij Bonny en Georg gaan zitten en er zelfs een jonge fan bij mag komen. Ze zingen onder andere ‘Fairytale’. Aan het slot van de show spelen ze ‘Lionheart’, waarbij ze losgaan en met grote vlaggen zwaaien wat de tekst extra nadruk geeft.
Kortom, het was een geslaagde avond en zeker een aanrader voor (symfonische) metalliefhebbers die kennis willen maken met een aantal kleinere bands uit het genre. Symfonische metal heeft namelijk meer te bieden dan grote bands als Within Temptation en Nightwish en dat laat deze avond duidelijk zien.
Gezien opzaterdag 17 februari 2018inPatronaat, Haarlem
Het centrale thema van De Nationale Opera (DNO) in het seizoen 2018 -2019 is ‘identiteit en confrontatie’. Pierre Audi, die per 1 september dit jaar directeur zal worden van het Festival d’Aix-en-Provence, spreekt over het klassieke repertoire in vernieuwende ensceneringen, maar ook over een bewuste keuze voor meer werken uit de twintigste eeuw. In totaal twaalf nieuwe producties staan ons te wachten, waaronder vier in het Opera Forward Festival.
Focus op jong
Het volgende seizoen begint met Die Zauberflöte van W. A. Mozart met avant-première voor jongeren tot en met 35 jaar in het kader van het project ‘My Muse & Me’: voor slechts €20 per jaar kan iedereen tussen 16 en 35 jaar niet alleen met een flinke korting (tot 75%!) naar de opera- en balletvoorstellingen komen maar ook nog deelnemen aan activiteiten rondom voorstellingen, kennismaken met kunstvormen en de solisten ontmoeten. Els van der Plas, algemeen directeur, vertelt tijdens de persconferentie op 19 februari in het gebouw van DNO dat er op dit moment al 600 jongeren gebruik van maken.
Maar de focus op jong publiek gaat nog veel verder. DNO is trots dat meer dan 400 scholieren jaarlijks de kans krijgen om kennis te maken met de opera. Buiten dit zijn er speciale familiematinees te bezoeken, workshops ‘Opera of Dans’ voor kinderen van 6 t/m 12 jaar en de theatrale rondleidingen ‘Kijkje Achter De Schermen’, die zelfs al voor peuters van vier jaar de opera tot een spannende ontdekkingsreis maken. En niet te vergeten het Opera Forwards Festival dat al drie seizoenen lang de jonge generatie kunstenaars omarmt. Het thema wordt net zoals dit jaar ‘Noodlot en Besef’ dat in het komend seizoen in veel festivalonderdelen terugkeert als rode draad.
Een geheel nieuwe onderneming is De Nationale Opera Studio, een idee van Pierre Audi, die 1 september 2018 de deuren openzet voor studenten van Nederlandse conservatoria. Zes jonge getalenteerde zangers en één repetitor worden gedurende twee jaar intens gecoacht op het vlak van interpretatie, taal, auditietechnieken en acteren naast de muzikale stijl. Ook kunnen de zorgvuldig geselecteerde talenten meteen podiumervaring opdoen in de Opera Studio, die in samenwerking met de grote zangers de al geprogrammeerde operaproducties zal begeleiden.
Visie
Maar dat het met De Nationale Opera goed gaat ligt vooral aan de visie achter de programmering. Pierre Audi ziet in deze kunstvorm “een boodschap van tijdloze hoop, van geloof in de kracht van de menselijke geest, van behoefte aan compassie, diversiteit en tolerantie.” In zijn ogen is opera een zoektocht naar de zin van het leven. In die geest draagt hij aan het eind van dit seizoen het stokje over aan zijn opvolgster Sophie de Lint, die nu al bij de programmering betrokken is. Om een glimp van haar carrière te geven: mede onder haar leiding werd Operahaus Zürich, waar ze in 2012 benoemd werd als artistiek directeur, uitgeroepen tot Opera Company of the year 2014 (International Opera Awards). Audi en De Lint delen dezelfde visie op wat opera vandaag is. Bijna alle werken in het seizoen 2018-2019 vernieuwen de kijk op schoonheid en tragedie en verfrissen de blik op klassiekers.
De opera, als kunst van de toekomst, schuift dichterbij het leven maar blijft wel een droom: de werkelijkheid vermengt zich met het universum van een individu van nu en confronteert ons met maatschappelijke thema’s. Zo krijgt Lotte de Beer, regisseur, opnieuw de kans haar eigen wereld in Rossini’s Il Barbiere di Seviglia neer te zetten en waagt Floris Visser zich aan een hedendaagse enscenering van Vivaldi’s Juditha Triumphans.
Highlights
In de tweede helft van het seizoen 2018-2019 zijn er meer nieuwe producties waar traditie slechts een deur naar de toekomst opent. Zo is het beroemde gelijknamige toneelstuk van Samuel Beckett een uitgangspunt voor György Kurtág, die in de hedendaagse opera Fin de Partie de muzikale kant centraal zet. De combinatie met de regie van Pierre Audi wekt nieuwsgierigheid. Naast John Adams Girls of the Golden West, die in het DNO haar Europese première zal beleven, is er ook een wereldpremière van Micha Hamel: Caruso a Cuba.
Ook hij liet zich inspireren door een boek, van de Cubaanse schrijfster Mayra Montero. Hamel vermengt het feitelijke optreden van Caruso in Havana met een dromerige fantasie, die belandt tussen leven en dood. En last but not least mogen we ons verheugen op Porgy en Bess van George Gershwin, dat eindelijk op het Amsterdamse podium uitgevoerd wordt. Met de Arfo-Amerikaanse cast, de Russisch-Joodse muziek plus de politieke lading die het werk nog steeds actueel maakt is dit zeker een van de topproducties van het nieuwe seizoen. Maar er zijn zeer zeker meer highlights, neem er even de tijd voor en bekijk het volledige overzicht van De Nationale Opera of kijk voor meer informatie en verleiding op www.dno.nl
Zowel Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam als het Stedelijk Museum Amsterdam hebben onlangs de hoogtepunten uit hun collectie opnieuw in de etalage gezet. Waar je in Rotterdam wordt uitgenodigd ‘vertraagd te kijken’, zoals gastconservator Carel Blotkamp het in een persbericht uitdrukt, word je in Amsterdam haast gretig van alles wat er valt te zien. Je zou de presentatie in Rotterdam ‘shop in shops’ kunnen noemen, en die van Amsterdam een warenhuis waar alles over elkaar buitelt.
Laten we maar meteen met de deur in huis vallen: bij een groot warenhuis begin je als je gaat winkelen per definitie niet langs de wanden, maar ergens middenin. En dat kun je in het Stedelijk Museum ook beter doen: de grote verrassingen en mooiste opstellingen staan in het midden van wat BASE (ook nog eens letterlijk deels in de kelder van de nieuwbouw) wordt genoemd: de door AMO/Rem Koolhaas met Federico Martelli ontworpen opstelling en keuze van curator Margriet Schavemaker in aanleg naar een idee van oud-directeur Beatrix Ruf. Langs Koolhaas’ apart ontworpen, grijze en witte, meest losstaande wanden, loop je langs een chronologische opgezet geheel; van Van Gogh, de minder bekende Vlaamse kunstenares Anna Boch, een affiche van Toorop en een klok van Berlage ga je steeds verder de tijd(lijn) in. Onderweg kom je de Vispoort van Harderwijk door Suze Robertson tegen, van wie in Rotterdam tijdelijk tekeningen zijn te zien – die volgens Blotkamp beter zijn dan haar schilderijen – en langs mooie combinaties zoals Schrale dis van Diego Rivera en Fles, glas en krant van Henri Laurens.
Mark Rothko, Grey, Orange on Maroon, No. 8, 1960. Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam. Fotograaf: Studio Tromp, Rotterdam.
BASE
Maar niet alles hangt even mooi. De schaduw van een schitterend, hoog opgehangen werk van Gabo valt bijna over een Malevich daaronder. Dat is jammer, want zo drukken ze elkaar min of meer weg. Een Rothko (Umber, Blue, Umber, Brown) hangt naast een De Kooning (North Atlantic Light), waardoor ook hier beide doeken niet echt tot hun recht komen. Dan hangt de Rothko in Rotterdam (Grey, Orange on Maroon No. 8) mooier, en bovendien prinsheerlijk alleen op een wand. ‘Religie is voor hem drama’, staat er op een bordje bij. In Amsterdam is het vooral kleur en verfgebruik waarop, gezien de context van presenteren, de nadruk valt.
In het midden vind je onder meer vitrines met schitterend design en glas en enkele bruiklenen (!), zoals Tir (Shooting Altar) van Niki de Saint Phalle. De opstellingen zijn hier speelser en benemen je minder de adem. Hoe een en ander in elkaar steekt, kun je goed zien als je een trap opgaat en van bovenaf een mooi uitzicht over de presentatie hebt.
Zaaloverzicht De Collectie als Tijdmachine. Museum Boijmans van Beuningen. Foto: Lotte Stekelenburg.
De collectie als tijdmachine
Waar de curator in Amsterdam de bezoeker vooral in kunsthistorisch zin wat schijnt te willen leren gezien de chronologische opzet van met name de tijdlijn aan de wanden, lijkt Blotkamp in Museum Boijmans Van Beuningen de bezoeker van zijn tijdmachine vooral goed te willen laten kijken, heen-en-terug door de geschiedenis pendelend. Dat levert minder een feest der herkenning of verrassingen op (in beide gevallen bestaan die overigens voornamelijk uit werk van vrouwelijke kunstenaars), maar vooral kleine schokken wanneer je opeens voor een onverwachte wending in het geheel staat. Niet door een hoekje om te gaan, zoals in Amsterdam, maar door een andere zaal of kabinet te betreden en in een andere tijd (shop in shops, zeg maar) te stappen. Zo loop je vanuit de periode 1300-1600 opeens een zaal met een andere kleur in en kom je in een andere periode terecht: 1945-1960. Ontwerper Peter Struycken gaf in Rotterdam oude kunst donkere wanden, en lichte tinten voor de wanden met moderne kunst.
Zaalopname STEDELIJK BASE, Collectie Stedelijk Museum Amsterdam, c/o Pictoright Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij.
Verschillen
Er zijn natuurlijk meer verschillen. De presentatie in Rotterdam omvat 500 topstukken in bijna veertig zalen en kabinetten, met kunst vanaf 1300 tot nu toe, en enkele zaaltjes met tijdelijke exposities, zoals van Suze Robertson en de Rotterdamse kunstenaar Kees Timmer. De Amsterdamse expositie bevat 700 iconen, van 1880 tot nu. Daar waar Rotterdam ophoudt, met een overzicht van kunst uit de periode 1975-1995, gaat het Stedelijk op de eerste verdieping min of meer verder: met kunst van na 1980, met onder meer – net als in Rotterdam – werk van Kiefer en Kippenberger. Hier, op de eerste verdieping, is de presentatie traditioneler én ruimtelijker dan beneden. Een Kiefer hangt bijvoorbeeld magistraal op één wand en een prachtige schaal van Betty Woodman heeft meer dan genoeg ruimte om zich heen om te kunnen ademen.
Opvallend is dat daar waar de expositie in Rotterdam in het trappenhuis begint, met veel werken boven, onder en naast elkaar om aan te geven hoe groot de keus wel niet was, de expositie in de kelder van de nieuwbouw van het Stedelijk in Amsterdam veelal kunst laat zien die eveneens boven, onder en naast elkaar is opgehangen. Alsof er uiteindelijk geen echte keuzes gemaakt konden worden. Nu maar hopen dat ook in Amsterdam vaak en veel gewisseld zal gaan worden. En er wat meer bankjes komen – voor de broodnodige reflectieve momenten die in Rotterdam wel voldoende worden geboden. Want voor je ’t weet heb je veel gezien, maar weinig goed kunnen bekijken en in je op kunnen nemen.
Schrijver Taylor Sheridan kan niet tegen onrecht. Zijn pamfletten verpakt hij in intelligente thrillers met een sociaalkritische boodschap. In Sicario beschreef hij de gevolgen van de Amerikaans-Mexicaanse drugsoorlog. In Hell or High Water liet hij de benauwde positie van Amerikaanse boeren en de dubieuze rol van de banken zien. Die scenario’s werden verfilmd door regisseurs van naam (Denis Villeneuve en David Mackenzie), in Wind River, het derde deel in de zogenaamde Frontier Trilogy, kruipt Sheridan nu zelf achter de camera.
In de openingsscène zien we een meisje met blote voeten door een besneeuwd landschap rennen. Voor wie of wat ze op de vlucht is, zal pas later in de film worden onthuld. Haar bevroren lichaam wordt niet veel later door boswachter Cory Lambert (Jeremy Renner) ontdekt. Hij mag de doodstijding gaan brengen aan de radeloze ouders.
Machteloos
Wind River speelt zich af in een indianenreservaat van de Shoshone-stam in de noordelijke staat Wyoming, een door God, politiek en justitie vergeten gebied. Een regio waar je als jonge vrouw je leven niet zeker bent. Op een populatie van zesduizend inwoners zijn er twaalf onopgeloste moorden op jonge vrouwen. De politie van het reservaat staat machteloos. Hen is het recht ontnomen om niet-Indiaanse criminelen te arresteren, ook als de misdaad binnen hun gebied is gepleegd. Eerst moet er van buiten een rechercheur van een federale dienst worden ingevlogen om tot aanhouding over te kunnen gaan. De boeven in kwestie zijn dan al lang verdwenen.
Om de zaak op het bevroren achttienjarige meisje op te lossen, stuurt de FBI de onervaren agent Jane Banner (Elisabeth Olsen) naar het reservaat. Daar wordt ze op sleeptouw genomen door de getroubleerde boswachter Corey, die zijn eigen motieven heeft om deze zaak op te lossen. Ooit verdween zijn eigen dochter, de nasleep van dit verlies kostte hem zijn huwelijk. Het gevonden meisje was een vriendin van zijn dochter.
Daverende shootout
Wind River is een speurdersdrama dat zich op een aangenaam laag tempo ontwikkelt om op de juiste momenten gas te geven. Sheridan heeft veel oog voor de sociale omstandigheden in het reservaat. De inheemse bevolking is er grotendeels werkeloos, vrijwel alle jongeren zijn verslaafd. Het decor – een ontoegankelijk en ijskoud winters landschap – werpt allerlei hindernissen op bij het speurwerk. De uit de stad afkomstige FBI-agente worstelt continu met de ijselijke omstandigheden, thermokleding en snowscooters.
Met Jeremy Renner en Elisabeth Olsen heeft Wind River een sterk koppel in de hoofdrol. De chemie tussen de depressieve boswachter en de gedreven jonge rechercheur overstijgt die van de gemiddelde buddy film omdat Sheridan veel tijd steekt in het uitwerken van de karakters van zijn hoofdpersonages.
Verleden en heden komen samen in een finale met een daverende shootout die een soort winterse variant is op de klassieke schietpartijen uit Heat. De oorverdovende wapens en de bijtende kou doen voelbaar pijn. Knap hoe Sheridan vervolgens contemplatief durft te eindigen. Dat tilt de film ver uit boven het criminele formulewerk. Wind River is een sociaalrealistische thriller met een hart.
Wind River
Regie:Taylor Sheridan Jaar:2024 Distributeur:Remain in Light imdb:http://www.imdb.com/title/tt5362988/
Hoewel toneel van Joost van den Vondel niet meer gespeeld wordt en zelfs de traditionele nieuwjaarsopvoering van de Ghijsbrecht van Aemstel eraan moeten geloven, kwam Hans Croiset op het idee zijn personage als Vondel zelf op papier ten tonele te voeren.
Hoewel gepresenteerd als roman is Ik, Vondel een zuiver voorbeeld van faction. Croiset heeft veel materiaal opgewoeld om dat vervolgens levensecht tot een mooie eenheid om te smeden. Voornaamste bron voor het verhaal zijn Vondel’s aantekeningen uit de laatste jaren van zijn leven, want die jaren bestrijkt de roman. Maar veel komt aan de orde uit al die jaren voor zijn dood op 91-jarige leeftijd. Terugblikken worden in een prettig tempo afgewisseld met de nog gaande tijd.
Geheime liefde
Vondel verloor aan de dood zijn vrouw en al zijn kinderen en kleinkinderen, en ook de geheime liefde die hij koesterde voor ene M. Croiset verklapt niet of dat Maria Tesselschade was, op wie niet alleen Vondel een oogje had. Zij blijft hem na haar dood af en toe opzoeken en toespreken – een dramatische manier van herinneren.
Niet verwonderlijk dat een toneelman bij uitstek als Croiset de ik van Vondel speelt om letterlijk in diens huid te kruipen. Verwonderlijk is evenmin dat juist Croiset de zogeheten ‘prins der dichters’ zo is toegewijd. Hij heeft ettelijke zalen vol gekregen met aan de huidige tijd aangepaste opvoeringen van onspeelbaar geachte Vondel-treurspelen. Ook Vondel zelf stelde uiteindelijk vast dat die verouderd waren: te veel alexandrijnen en rijm.
Kloostercel
De actieradius van de oude Vondel wordt steeds beperkter. Slechts een enkele keer komt hij zijn ‘kloostercel’ uit, laat staan dat hij nog de straat op gaat. Dat laatste gebeurt alleen als Constantijn Huygens hem in diens voertuig ophaalt voor Monteverdi’s Maria Vespers in de Oude Kerk. Die opvoering wordt ruw verstoord door vertegenwoordigers van het gezag, die vanaf de straat katholiek gezang hoorden uit de niet meer katholieke kerk. Maar toestemming stond onvervalst op een document.
Vondel blijkt toegerust met trekken die, tot zijn onrust, vaak met elkaar in strijd zijn. Hij is opvliegend en ook relativerend, hij blijkt weinig achting voor zijn oude werk op te kunnen brengen (het al te literaire verborg wat hem werkelijk bezielde), maar ontdekt daarin toch ook mooie passages. Hij is vast in zijn godsgeloof maar twijfelt veel (‘bij mijn volle verstand twee keer van geloof veranderd’), hij heeft een afkeer van bezoek maar kan daarvan ook wel opknappen. En zijn biograaf Gerard Brandt ergert hem, maar die staat hij toch te woord.
Vereenzelviging
‘Zal wat Brandt schrijft míjn verhaal bevatten of dat van hem?’. Na Vondel vraagt de lezer van Ik, Vondel zich af in hoeverre dit vooral het verhaal van Croiset is. Want hoe bestaat het dat deze over zoveel detailinformatie beschikte terwijl Vondel het liefst blanco de geschiedenis in was gegaan en ook zijn schrijfsels verbrandde? En waar de feiten kloppen, klopt dan ook het geschetste karakter van Vondel? Hoe dan ook, de vereenzelviging is zo op het oog meer dan gelukt. Als een drie-eenheid beleeft de lezer van binnenuit Vondel, zijn omgeving en zijn tijd.
Behalve met een nawoord eindigt het boek met een appendix van aanheffen die door Vondel niet voltooid zijn. In samenwerking met Hans Croiset (82) brengt Toer van Schayk (82) Vondel’s Lucifer als een nieuwe choreografie. Het is te hopen dat voor beiden leven en welzijn meewerken.
Met een nieuwe zanger en een paar Engelstalige liedjes lijkt de Gelderse folkmetalband Heidevolk op hun nieuwe album Vuur van Verzet een andere weg in te slaan, maar hun unieke geluid is nog altijd te horen.
Heidevolk trekt ten strijde met een gedeeltelijke nieuwe bezetting. Jacco Bühnebeest vervangt Mark Splintervuyscht sinds 2015 en Vuur van Verzet is het eerste album waaraan Jacco meewerkt. De band gaat op hun album letterlijk de strijd aan: Vuur van Verzet staat vol liederen over gevechten, landen veroveren en reizen.
Een andere weg ingeslagen?
De nummers ‘A Wolf In My Heart’ en ‘The Alliance’ vallen meteen op, omdat juist Nederlandse teksten de Gelderse band zo uniek maken. Op het vorige album Velua (2015) maakte Heidevolk ook al een uitstapje naar het Engels, maar daar bleef het bij bonusliedjes. Nu is de Nederlandstalige versie ‘Een Wolf In Mijn Hart’ juist een bonusnummer, maar die klinkt toch beter dan de Engelse versie. De opbouw van het album wordt enigszins verstoord door de Engelse nummers, die desalniettemin goed klinken.
Naast de Nederlandse taal zijn de afwisseling van hoge en lage vocalen kenmerkend voor Heidevolk. Lars Nachtbraeker zingt al enige jaren de lage vocalen en Jacco Bühnebeest nu de hoge, maar het contrast lijkt niet zo groot als op vorige albums. Juist de combinatie van samenzang tussen de hoge en lage vocalen en de afwisseling daarvan, maakte de muziek van Heidevolk extra interessant.
Een vertrouwd geluid
Een nummer dat meteen indruk maakt is ‘Yngwaz’ Zonen’, waarin op een trom na alleen vocalen zitten. Die komen hierin erg mooi uit: de lage stem van Lars Nachtbraeker wordt ondersteund door een koor met hoge mannenstemmen. Het nummer laat zien dat Heidevolk even veel indruk kan maken zonder harde drums en gitaren. De folkmetalband treedt soms al akoestisch op, waarbij hun mooie teksten nog beter uitkomen en verstaanbaar zijn. Misschien is een akoestisch album ook eens een idee?
Op de genoemde veranderingen na is op het album vooral ook het vertrouwde geluid van Heidevolk te horen, met nummers als ‘Ontwaakt’ en ‘Brittania’. Het nieuwe wordt afgewisseld met het vertrouwde. De energie en strijdlust spatten van het nieuwe album af. Heidevolk experiment een beetje, wat interessant is om te horen, maar of Engels nou de weg is? Het lijkt eerder tijd te worden voor een akoestisch album.
We kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Essentiële Website Cookies
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
Google Analytics Cookies
Deze cookies verzamelen informatie die in geaggregeerde vorm wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn, of om ons te helpen onze website en applicatie voor u aan te passen om uw ervaring te verbeteren.
Als u niet wilt dat wij uw bezoek aan onze site volgen, kunt u dit in uw browser hier uitschakelen:
Overige externe diensten
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
Andere cookies
De volgende cookies zijn ook nodig - U kunt kiezen of u ze wilt toestaan:
Privacy Beleid
U kunt meer lezen over onze cookies en privacy-instellingen op onze Privacybeleid-pagina.
Middeleeuwse volkslegende verwordt tot lusteloze, vage vertelling
Robin Hood is de eerste voorstelling in de nieuwe theaterreeks ‘What’s in a fairytale?!’ van schrijver Joachim Robbrecht en regisseur Sarah Moeremans. De voorstelling maakt inzichtelijk hoe held Hood er acht eeuwen later voorstaat: nog steeds ‘people’tjes’ toesprekend over de onrechtvaardigheid en over de strijd tegen armoede. Of Toneelgroep Oostpool het geschil tussen arm en rijk heeft beslecht en het publiek zover heeft gekregen om de beurs open te trekken, blijft in het midden. Wat hen wél is gelukt, is om totale chaos te scheppen op het podium en zich te verstrikken in hun eigen artisticiteit.
‘Robin Hoo-hoooood’, ‘Robin Hooooo-aah-hoood’ schelt uit de theaterzaal. Wat het publiek waarneemt als ze binnenhuppelen, zijn geen enthousiaste fans van de eeuwenoude volkslegende, maar twee spelers die de naam van hun leider scanderen door de ruimte. Personage Tuck (Louis van der Waal), een kleine broeder gehuld in een broekpak waarin hij zich nauwelijks kan voortbewegen, en Justice (Gillis Biesheuvel), kletsen het publiek de oren van het hoofd. Indrukwekkender dan deze poging tot publieksparticipatie is het imposante decor. Op het podium van Stadstheater Arnhem ligt een levensgrote ‘man’. Zijn romp, hoofd en één arm rusten op de vloer. De vraag die deze gestalte doet oproepen is: waar is de speelruimte van de spelers gebleven? De acteurs beginnen hun spel tussen de toeschouwers. Zigzaggend door de rijen stoelen in de zaal, willen ze eerst een aantal dingen ‘rechttrekken’. Ze hebben geen hekel aan de rijken, maar aan armoede en onrechtvaardigheid. Ze – de zogeheten ‘Robinisten’ – houden nog steeds stand in Sherriwood Forest. Hun fort wordt bedreigd door een voorstel van koning Jan (komisch vertolkt door Steef de Bot met geblondeerd glitterhaar), die het bos graag wil teruggeven aan ‘wandelaars en uw spelende kinderen’. Daar steken Robin Hood en zijn gevolg – lady Marian, Justice, Tuck en Little John – uiteraard een stokje voor.
Alle masculiniteit weggepoetst
In deze voorstelling is Robin Hood niet de standvastige held die zijn woord tot het volk richt, maar heeft hij een spreekbuis: Justice. Deze in rokachtige creatie gehulde, lange man (zijn geslacht is discutabel) met pareloorbel, brengt gedurende de voorstelling een onophoudelijke ergernis naar boven. De prachtige teksten die Joachim Robbrecht heeft geschreven en die op zichzelf kunstwerkjes van woorden zijn, worden door Justice’ bombastische stemgeluid verkracht tot gewetenloze, boze uitspraken. Voornamelijk Justice zorgt ervoor dat je het gevoel krijgt dat de voorstelling te lang, maar dan ook véél te lang duurt (wat ook werkelijkheid wordt). Daarnaast wordt het spel van Tuck gekenmerkt door hysterie: de kleine broeder is een speelbal onder de andere Robinisten (waaronder de macho, Rambo-achtige Little John, gespeeld door Dalorim Wartes) en het irriteert dat hij niet op een rustige wijze zijn verhaal kan doen. Daarin is lady Marian, gespeeld door Camilla Siegertsz, niet zijn gelijke. Siegertsz zet een krachtige lady Marian neer, die in vertwijfeling is over haar rol tussen de mannen in het bos.
Als één personage enige redelijkheid in dit toneelstuk brengt, is lady Marianne het wel, tezamen met Chiem Vreeken die de rol van Boer Bastian op zich neemt. Terwijl Hood en Justice zich achter hun idealen verschuilen, sluit Boer Bastian een compromis met koning Jan. Hij voelt zich gebaat bij een deal met de koning, omdat hij het hoog tijd vindt dat er weer rust in Engeland komt. De ietwat sullige boer komt des te krachtiger over, omdat hij op overtuigende, zelfverzekerde en bedachtzame manier het woord tot het publiek richt. Daarmee doet hij recht aan de tekst van Robbrecht: de theaterdialogen kunnen in alle rust beter floreren en krijgen zo de erkenning die meer dan terecht is.
Artistiek in negatieve zin
Bewondering en verafschuwing voor de personages wisselen elkaar in rap tempo af. Hoofdpersonage Robin Hood komt pas laat ten tonele, maar doet dat in stijl: gehuld in een zwarte, zeer strakke legging en met een knalroze blouse zit hij nonchalant op de ‘grote reus’. Overduidelijk is de Robin Hood uit de verfilming Men in tights een inspiratiebron geweest voor kostuumontwerpster Femke van Neerven. Overigens heeft deze Hood weinig gemeen met de Middeleeuwse uitbuiter uit Sherriwood. Hood heeft al zijn masculiniteit na achthonderd jaar verloren, is snel op zijn teentjes getrapt en huppelt als een Scapino-danser over het podium. Zowaar dit een anti-sprookje is, heeft het ook een typische anti-held: deze held is het vechten moe en wil liever ‘vrijen’ met lady Marian dan dat hij zich op het strijdveld bevindt. Richting het einde toe, wordt deze Hood steeds komischer. Ook het moment waarop Justice aan Tuck uitlegt hoe de Middeleeuwse economie eruit zag – uitgedrukt in het bezit van kippen – werkt enigszins op de lachspieren. Het feit dat de komende grappen bijna alleen maar bestaan uit woordspelingen op dit minilesje (bijvoorbeeld ‘dat is het hele eieren eten’), is dan weer iets voor de hand liggend.
Naast toneel, komen ook andere disciplines terug in dit toneelstuk zoals een greintje moderne dans en zang. De voorstelling oogt zeer artistiek door het bijzonder vormgegeven decor, de special effects en de frivole kostuums, maar niet altijd in positieve zin. De veelheid aan disciplines werkt vooral de vaagheid van deze voorstelling in de hand. Na anderhalf uur is mijn concentratie compleet weggevaagd en blijft het onduidelijk wat nu het doel of nut is van deze voorstelling. Gedeeltelijk valt dit terug te vinden in het programmaboekje (het pr-materiaal is overigens wél fantastisch en leuk bedacht), maar een positiever gevoel over dit anti-sprookje brengt het niet teweeg. Vooral een medelijdend gevoel voor schrijver Robbrecht blijft hangen: zijn werken hebben zo te horen veel meer potentie, maar de uitvoering is écht ondermaats. Ik zou graag de woorden van de artistieke leiding willen terugdraaien: “What Oostpool stole frome us, we’re gonna steal it back for Disney.”
Toneelgroep Oostpool - Robin Hood
Regie: Sarah MoeremansArtiest: Toneelgroep Oostpool
Gezien op zaterdag 03 maart 2018 in Stadstheater, Arnhem
Nog te zien tot donderdag 19 april 2018
Misschien ook iets voor u
Met eruditie voorbij het klimaatscepticisme
In Oog in oog met Gaia ontvouwt de Franse filosoof Bruno Latour zijn bevindingen over de staat van onze planeet. Zijn vertrekpunt is dat het reeds vijf over twaalf is en we hebben te leren omgaan met een muterend klimaat. De vraag is hoe?
Bruno Latour is vooral bekend als kritisch wetenschapsfilosoof. Op antropologische- en sociologische wijze heeft hij onderzoek gedaan naar de ‘stam’ der wetenschappers. Hoe ontstaan feiten, hoe wordt wetenschap nu eigenlijk ‘gemaakt’? In zijn zeer heldere Wetenschap in Actie uit 1987 plaveit hij de weg van zijn denken, waar hij in zijn latere werk op voortborduurt. Een ander bekend boek van hem is zijn provocerende We zijn nooit modern geweest (1993), een boek dat met de fakenews-lawines van Trump en consorten opnieuw zeer actueel is.
Het idee dat hij in We zijn nooit modern geweest uiteenzet, werkt hij in Oog in oog met Gaia uit. Dat idee is dat het onderscheid tussen de modernen en de pre-modernen is, dat de moderne mens niet langer de link legt tussen een regendans en het feit dat het daarna gaat regenen. De moderne mens erkent dat zijn huidige handelen een impact heeft op de planeet. In Oog in oog met Gaia beschouwt Latour op kritische wijze de vele discoursen die er op dit moment plaatshebben rondom de discussie van de klimaatverandering. Hij ontrafelt de vooronderstellingen, de misvattingen of oppervlakkigheden die er in de dialogen over het klimaat zoal de ronde doen.
De positie van Gaia
Nog voor het boek goed en wel begonnen is heeft Latour alvast een aantal kaders uitgezet. Het is vijf over twaalf, er is geen sprake van een crisis en de toekomstige generaties moeten zien te dealen met een muterend klimaat. Dit kan nogal rebels overkomen, want we horen meestal dat er nog tijd is de klimaatverandering binnen de perken te houden. Vervolgens borduurt Latour verder op de enigszins omstreden Gaia-hypothese van James Lovelock. Deze stelt dat de biosfeer op onze planeet op een zodanige wijze werkt dat de aarde als een levend organisme kan worden gezien. Hij ontmantelt het denken in een globe en globale sferen. Daarvoor in de plaats stelt hij feedbackloops. Die beginnen ook langzaamaan in het rijke westen hun gevolgen te tonen, zoals de extreme hitte in Zuid Europa. Hij stelt dat de ‘vijand’ van hoop actie is. We moeten dus niet langer hopen op dat het allemaal wel goed komt, maar actie ondernemen. Ongeacht de scepsis.
Pittige kost
Wat opvalt in het lezen in Oog in oog is de enerzijds verbredende visie, met heldere vergezichten en invalshoeken die doorgaans aan onze zintuigen voorbijgaan. Anderzijds de lastige taal waarin Latour zijn betogen uit de doeken doet. Niet alleen is het aan te raden enigszins bekend te zijn met zijn eerdere werken, ook vooronderstelt Latour een zekere filosofische, academische scholing bij zijn lezers. Wanneer hij alledaagse begrippen zoals religie op z’n kop zet, door ze te hervertalen als contrareligie, getroost hij zich weinig inkt om helder voor het voetlicht te brengen wat dit behelst.
‘De oude betekenis van religie is niet meer duidelijk; integendeel zelfs, veronachtzamen waar de anderen gehecht aan zijn wordt het nieuwe gebod! Daarom suggereert Assmann voor deze nieuwe samenhang van religie en waarheid de ogenschijnlijk tegenintuïtieve term contrareligie.’
Latour legt dan in een voetnoot uit: ‘Contrareligies, of secundaire religies, onderscheiden zich dus van primaire religies.’ Een paar pagina’s eerder legt Latour kort uit wat onder de onachtzamen verstaan kan worden. Dat zijn de moderne christenen die niet meer in verbinding staan met de aarde en de atheïsten. Wat hij vervolgens bedoelt met de primaire en secundaire religies krijgt een ingewikkelde, nauwelijks verhelderende uitleg.
Zo schommelt het boek voortdurend tussen die prikkelende omkeringen van hoe we gewend zijn te kijken of spreken over zaken als religie, onze planeet (als globe), het antropoceen of over de mens. Daarnaast maakt Latour ook een onderscheid tussen mensen en aardbewoners. Twee verhoudingen van de mens jegens de aarde. Om daar een lezing verder nog de niet-mensen (de dieren, planten, oceanen) aan toe te voegen.
Het is een wrange ironie. We lezen een geëngageerde Latour die het geleuter over wel of geen klimaatverandering achter zich wil laten. Die serieus denkt over hoe we met een snel muterend klimaat – en daarmee veranderende planeet – om moeten gaan. Die daar tot slot actie aan verbindt en ons oproept onze omgang met onze leefomgeving opnieuw te definiëren. Helaas zo eigenzinnig geschreven dat het merendeel van zijn lezers ergens in het boek verdwaald raken.
Het is te hopen dat een knappe kop dit boek kan terugbrengen tot een begrijpelijk en leesbare handleiding, want actie is geboden.
Oog in oog met Gaia - Acht lezingen over het Nieuwe Klimaatregime
Schrijver: Bruno LatourUitgever: Octavo
Prijs: 27,50
Bladzijden: 432
ISBN: 978-94-90334-23-9
Misschien ook iets voor u
Mens zijn tussen de mensen
/ 0 Reactiesdoor: Machiel Coehorst0 SterrenMens is het eerste Nederlandstalige album van Wende. Wat begon als theaterconcert, is uitgegroeid tot een volwaardige cd. “De onrust blijft er inzitten, maar Mens heeft me wel geworteld.”
Het is niet voor het eerst dat de zangeres zich waagt aan Nederlandstalig repertoire. Op de kleinkunstacademie zong ze al Nederlandse liedjes en op haar tweede album staan er ook vier, waaronder een duet met Huub van der Lubbe. Regelmatig zingt ze de evergreen ‘Mens durf te leven’. En vrij onlangs coverde Wende bij DWDD ‘Als de liefde niet bestond’ van Toon Hermans. Maar een heel album met Nederlandstalige liedjes maakte ze niet eerder.
Wat deed je besluiten om dat nu wel te doen?
“Ik kreeg opeens de behoefte om in het Nederlands te schrijven en te zingen. Dat gevoel ontstond toen ik na aan het denken was over de vraag: ‘Waar hoor ik eigenlijk thuis?’. Ik heb in mijn leven op veel plekken gewoond waar ik verschillende talen heb geleerd. Zo zat ik op een Amerikaanse school in Indonesië en op een Franse school in Afrika. Maar ik ben Nederlandse en ik woon hier, dus wilde ik me ook eens in het Nederlands uitdrukken.”
In hoeverre is die rusteloze jeugd van invloed geweest op Mens, een album dat weer heel anders is dan je eerdere werk?
“Door het werk van mijn vader ben ik inderdaad veel verhuisd toen ik jong was. Als je op je negende al drie continenten achter je kiezen hebt, leer je al vroeg dat het onbekende niet gevaarlijk is. Wat ook meehelpt: ik ben altijd erg nieuwsgierig geweest. Die onrust blijft er inzitten hoor, maar Mens heeft me wel geworteld.”
Bron: YouTube
Dus het zingen in je eigen taal bevalt wel?
“Nu wel ja, maar eerlijk gezegd had ik altijd een beetje een haat-liefde verhouding met het Nederlands. Het is een moeilijke taal om in te zingen, en ook een banale taal. Een taal die je dingen laat vragen als: ‘Mag ik het zout?’ en ‘Hoe was je dag?’ Om in het Nederlands te kunnen zingen moest ik een dramatische, poëtische stap maken. En dat gaat me makkelijker af in het Frans of het Engels.”
En dus ging je te rade bij erkende schrijvers als Arnon Grunberg, Dimitri Verhulst en liedjesschrijver Typhoon …
“Ik ben naar die mensen toegestapt om te vragen: ‘Hoe doe je dat, schrijven in het Nederlands?’. Dimitri Verhulst heb ik ook verzocht om een paar nummers voor mij te schrijven. En met Typhoon ben ik tien dagen naar Suriname geweest. Hij had me gevraagd om dramaturg te zijn voor zijn theatershow. Ik bewonder hem zeer om de wijze waarop hij met taal omgaat. Hij maakt taal binnen taal.”
Dimitri Verhulst schreef drie teksten voor dit album. Hoe zijn die tot stand gekomen?
“Met Dimitri Verhulst heb ik hele persoonlijke gesprekken gevoerd. Hij was erg open naar mij toe. Het lied ‘Vrij me’ is echt een ontboezeming van hem, met een hele tedere tekst. Hij staat toch bekend als schrijver van de zelfkant en de nachtelijke romantiek, die je eerder associeert met destructie, rauwheid en cynisme. Dat hij met zo’n tekst kwam, betekent dat hij me in vertrouwen nam.”
Bijzonder dat de tekst van ‘Voor alles’ is geschreven door Joost Zwagerman …
“Toen ik las dat Joost Zwagerman dood was, bedacht ik me opeens dat hij me ooit een e-mail had gestuurd met de vraag: zou je een lied willen schrijven bij deze tekst van mij? Dat was ik helemaal vergeten. Je weet hoe dat gaat met e-mails, deze was er ook doorheen geglipt. Meteen dezelfde dag heb ik muziek bij zijn tekst gemaakt.”
Zing je liever je eigen teksten of teksten geschreven door anderen?
“Ik vind het makkelijker om teksten van anderen te zingen, want ik ben best kritisch op mijn eigen teksten. Soms schaam ik me er zelfs voor omdat ze zo persoonlijk zijn. Ik heb ook eerder respect voor andermans teksten. Daar moet ik in groeien nog, maar het gaat al beter. Bij je eigen teksten is het erg belangrijk om de juiste toon te pakken, anders wordt het al snel pathetisch of pretentieus. Met de teksten van anderen kan ik oneerbiediger zijn.”
Voor Mens werkte je samen met kunstenaars uit verschillende disciplines. Waarom heb je daarvoor gekozen?
“Vanaf het begin stond samenwerking centraal op dit album, en ben ik
mensen erbij gaan betrekken. Meestal doe ik bij aanvang van een project alles alleen, maar nu vond ik het belangrijk om mensen die niet direct in mijn comfortabele zone zitten meteen mee te laten luisteren. Het zijn wel allemaal mensen die ik vertrouw in hun vak. De meerwaarde van deze manier van werken? De som der delen maakt een kunstwerk rijker.”
Kun je een paar namen noemen?
“Torre Florim (De Staat) heeft me geholpen met de structuur van de nummers. Ook heeft hij tips gegeven over het combineren van electronica met mijn muziek. En Yan en Ludowic, die afkomstig zijn uit de elektronische wereld, hebben me bijgestaan bij het creëren van de sound. Met fotografe Robin de Puy heb ik net een videoclip opgenomen bij ‘Deze Gin’. En leuk om te vermelden is nog dat Bas Heijne een column heeft geschreven voor het albumboekje. Over hoe het is om mens te zijn te midden van mensen, in deze tijd van populisme, terrorisme, uitsluiting en angst.”
Is dat ook het thema van Mens?
“Ja dat klopt. Ik heb een tijdje allerlei dingen uit de kranten geknipt om een beeld te krijgen van hoe ik me verhoud tot de wereld om me heen. Dat varieerde van artikels over Facebook-verslaving tot reportages over verkrachtingen in Congo. Tijdens die zoektocht begon ik me af te vragen wat mijn verantwoordelijkheid is in deze wereld. Een wereld waarin we muren optrekken als er iets vreemds binnenkomt. Ga ik dat ook doen? Maar als we alles en iedereen buitensluiten, wordt het wel erg eenzaam. Dat hele denkproces heeft geresulteerd in de vraag: Hoe moet ik mens zijn?”
En, ben je er al uit?
“Ik heb op Mens geen antwoord gevonden. Wel hoop ik dat ik, door me kwetsbaar en open op te stellen, de verbinding aan kan gaan met anderen die mijn gevoel herkennen, of die getroost willen worden. En misschien gebeurt dat wel directer door de Nederlandse taal.”
Wende Snijders
Album: MensPrijs: €17,99
Aantal tracks: 11
Misschien ook iets voor u
Alle kanten van het genre zijn te horen
Trollfest, Arkona, Heidevolk en Korpiklaani laten op de Folk Metal Night zien hoe divers het genre is. Elke band heeft een zeer eigen stijl en toch passen ze allemaal in het hokje Folk Metal.
Trollfest heeft de moeilijke taak om de zaal op te warmen en de avond te openen. Maar de vrolijke Noorse band weet de zaal met een paar ballonnen meteen los te krijgen. Ze spelen vrolijke muziek waarbij menig metalhead niet stil kan blijven staan. Opvallend is de metalcover van ‘Toxic’, van Britney Spears, die stiekem toch best goed klinkt. Trollfest maakt er een feestje van op het podium en in de zaal, en dat maar liefst drie kwartier lang.
Arkona laat haar twee kanten zien
Vervolgens neemt het Russische Arkona het over, een band die totaal het tegenovergestelde is van Trollfest. De zaal wordt gevuld door een donkere mysterieuze sfeer als frontvrouw Maria Akrhipova, die een mysterieuze heks lijkt, het podium betreedt. Het eerste half uur speelt de band in een soort trance duistere muziek en wordt het podium gevuld door de grunts van zangeres Maria. Er is nauwelijks contact met het publiek, dat ook in een soort extase naar de band aan het kijken is.
Op het juiste moment, net voor het eentonig dreigt te worden, is er één minuut pauze en lijkt er een totaal andere band op te komen. Maria maakt contact met het publiek en er word meer folk-achtige muziek gespeeld. Het publiek gaat los en danst mee op de muziek, waar de doedelzak en fluit nu duidelijk hoorbaar zijn.
Heidevolk speelt een thuiswedstrijd
Voor Heidevolk was de avond een thuiswedstrijd, het enige moment in de tour dat de Gelderse band in Nederland speelt. Een deel van het publiek lijkt hiervoor ook speciaal gekomen te zijn. Heidevolk speelt diverse nummers van het nieuwe album en laat zien dat ze die live net zo goed kunnen spelen. ‘Wolf In Mijn Hart’ beginnen ze in het Nederlands en halverwege veranderen ze naar de Engelse versie. Ook spelen ze ‘Tiwaz’ en ‘Brittania’, die het goed doen bij het publiek. Een nieuw nummer dat echt indruk maakt is ‘Yngwaz’ Zonen’. Alleen begeleid door een drum zingen de twee zangers, ondersteund door de andere mannen als achtergrondkoor.
Natuurlijk speelt de band ook nummers die het publiek al langer kent, zoals ‘De Hallen Van Mijn Vader’, ‘Saksenland’, ‘Drankgelag’ en tot slot natuurlijk de cover van ‘Vulgaris Magistralis’. Het publiek galmt mee. Heidevolk geeft een spetterende show weg van ruim meer dan een uur.
Tot slot speelt de Finse headliner Koorpiklaani. Menig metalhead zal de band kennen van hun drankliederen, bijvoorbeeld ‘Vodka’, maar deze band heeft veel meer te bieden. De band mengt traditionele Finse folkmuziek met metal en dat resulteert in muziek waarbij je niet stil kan staan. Het publiek gaat dan ook helemaal uit zijn dank, zo crowdsurfen er tientallen mensen gedurende het optreden.
Waar de liederen over gaan blijft grotendeels een raadsel, want Fins blijkt een taal waar weinig van te maken valt. Alleen diehard fans weten de teksten mee te zingen. De frontman praat nauwelijks, wat er voor zorgt dat er bijna anderhalf uur lang nummer achter nummer wordt gespeeld en gedanst. Wel laat de band nog weten bezig te zijn met een nieuw album, dat dit jaar uit moet komen.
Deze avond laat zien hoe divers één (sub)genre kan zijn met: de vrolijke en gekke liederen van Trollfest, de duistere nummers van Arkona, de strijdliederen van Heidevolk en de nummers waarop je moet bewegen van Korpiklaani. Het was een geslaagde avond en een aanrader voor iedereen die van (folk)metal houdt.
Misschien ook iets voor u
Een avond vol hoge noten en keiharde drums
De Symphonic Metal Night is een avond vol symfonische metal van kleine en grotere bands uit het genre. De nog niet zo bekende Evenmore en Sleeping Romance zijn het voorprogramma voor de grotere bands Visions of Atlantis en headliner Serenity.
Nederland is goed vertegenwoordigd in het genre symfonische metal met bands als Within Temptation, Epica en Delain, maar dat er meer is binnen dit genre wordt deze avond duidelijk. Zo laten Visions of Atlantis en Serenity zien dat een symfonische metalband ook buiten de klassieke samenstelling (metalband met klassiek geschoolde zangeres) de sterren van de hemel kan spelen.
Evenmore en Sleeping Romance stomen het publiek klaar
De Zwitserse band Evenmore opent de avond en heeft het publiek meteen geboeid door de frontvrouw die als enige deze avond zowel grunt als hoge noten zingt. De band staat vol enthousiasme op het podium en weet het publiek, dat nog niet zo bekend is met deze band, mee te krijgen. Evenmore speelt diverse nummers van hun album Last Ride, zoals ‘Last Breath’. De band sluit na een half uur af met ‘Breaking the silence’, waarin zowel fluit als doedelzak te horen zijn.
De Italiaanse band Sleeping Romance neemt het stokje over van Evenmore en speelt ook een half uur. De zangeres van de band was de dag ervoor geveld door de griep, maar doet haar uiterste best om toch op te treden. Mede hierdoor was de zang vrij slecht te verstaan en overheerste het instrumentale gedeelte. De stukken die wel goed verstaanbaar waren, klonken veelbelovend.
Visions of Atlantis en Serenity maken de avond compleet
De bekendere Oostenrijkse metalband Visions of Atlantis geeft vervolgens een show weg van drie kwartier. De energie spat van het podium af, mede doordat deze band zowel een zanger als zangeres heeft en beide ongeveer even veel zingen. Zangeres Clémentine DeLauney gaf ook aan herstellende te zijn van de griep, waardoor ze weinig aan het woord was, maar aan haar zang was niets te merken. De band heeft de dag hiervoor haar nieuwe album The Deep & The Dark uitgebracht en speelt hier verschillende nummers van, zoals ‘Book Of Nature’ en ‘The Silent Mutiny’. Deze nieuwe nummers klinken erg goed en maken nieuwsgierig naar het album.
Tot slot treedt headliner Serenity op, de Oostenrijkse metalband waarvoor het grootste deel van het publiek speciaal gekomen lijkt te zijn. Afgelopen oktober brachten zij hun nieuwe album Lionheart uit, waarvan zij deze avond veel nummers spelen. Frontman Georg Neuhauser rent en springt over het hele podium, de meeste nummers zingt hij alleen en op het podium lijkt ook geen plek voor een ander. Op de albums van Serenity staan met enige regelmaat duetten of nummers met vrouwelijke achtergrondzangeressen. Deze avond neemt Melissa Bonny, de zangeres van de eerste band van de avond Evenmore, deze rol op zich. Zij laat met haar zang een andere kant van zichzelf zien dan eerder die avond, maar een echte chemie met Neuhauser is er niet. Hij lijkt liever alle ruimte voor zichzelf te hebben.
Serenity maakt er een energierijke show van en speelt ruim anderhalf uur vol. In het midden van de show is er ruimte voor een akoestisch gedeelte, waarbij Bonny en Georg gaan zitten en er zelfs een jonge fan bij mag komen. Ze zingen onder andere ‘Fairytale’. Aan het slot van de show spelen ze ‘Lionheart’, waarbij ze losgaan en met grote vlaggen zwaaien wat de tekst extra nadruk geeft.
Kortom, het was een geslaagde avond en zeker een aanrader voor (symfonische) metalliefhebbers die kennis willen maken met een aantal kleinere bands uit het genre. Symfonische metal heeft namelijk meer te bieden dan grote bands als Within Temptation en Nightwish en dat laat deze avond duidelijk zien.
Misschien ook iets voor u
Traditie opent deur naar de toekomst
/ 0 Reactiesdoor: Ewa Maria Wagner0 SterrenHet centrale thema van De Nationale Opera (DNO) in het seizoen 2018 -2019 is ‘identiteit en confrontatie’. Pierre Audi, die per 1 september dit jaar directeur zal worden van het Festival d’Aix-en-Provence, spreekt over het klassieke repertoire in vernieuwende ensceneringen, maar ook over een bewuste keuze voor meer werken uit de twintigste eeuw. In totaal twaalf nieuwe producties staan ons te wachten, waaronder vier in het Opera Forward Festival.
Focus op jong
Het volgende seizoen begint met Die Zauberflöte van W. A. Mozart met avant-première voor jongeren tot en met 35 jaar in het kader van het project ‘My Muse & Me’: voor slechts €20 per jaar kan iedereen tussen 16 en 35 jaar niet alleen met een flinke korting (tot 75%!) naar de opera- en balletvoorstellingen komen maar ook nog deelnemen aan activiteiten rondom voorstellingen, kennismaken met kunstvormen en de solisten ontmoeten. Els van der Plas, algemeen directeur, vertelt tijdens de persconferentie op 19 februari in het gebouw van DNO dat er op dit moment al 600 jongeren gebruik van maken.
Maar de focus op jong publiek gaat nog veel verder. DNO is trots dat meer dan 400 scholieren jaarlijks de kans krijgen om kennis te maken met de opera. Buiten dit zijn er speciale familiematinees te bezoeken, workshops ‘Opera of Dans’ voor kinderen van 6 t/m 12 jaar en de theatrale rondleidingen ‘Kijkje Achter De Schermen’, die zelfs al voor peuters van vier jaar de opera tot een spannende ontdekkingsreis maken. En niet te vergeten het Opera Forwards Festival dat al drie seizoenen lang de jonge generatie kunstenaars omarmt. Het thema wordt net zoals dit jaar ‘Noodlot en Besef’ dat in het komend seizoen in veel festivalonderdelen terugkeert als rode draad.
Een geheel nieuwe onderneming is De Nationale Opera Studio, een idee van Pierre Audi, die 1 september 2018 de deuren openzet voor studenten van Nederlandse conservatoria. Zes jonge getalenteerde zangers en één repetitor worden gedurende twee jaar intens gecoacht op het vlak van interpretatie, taal, auditietechnieken en acteren naast de muzikale stijl. Ook kunnen de zorgvuldig geselecteerde talenten meteen podiumervaring opdoen in de Opera Studio, die in samenwerking met de grote zangers de al geprogrammeerde operaproducties zal begeleiden.
Visie
Maar dat het met De Nationale Opera goed gaat ligt vooral aan de visie achter de programmering. Pierre Audi ziet in deze kunstvorm “een boodschap van tijdloze hoop, van geloof in de kracht van de menselijke geest, van behoefte aan compassie, diversiteit en tolerantie.” In zijn ogen is opera een zoektocht naar de zin van het leven. In die geest draagt hij aan het eind van dit seizoen het stokje over aan zijn opvolgster Sophie de Lint, die nu al bij de programmering betrokken is. Om een glimp van haar carrière te geven: mede onder haar leiding werd Operahaus Zürich, waar ze in 2012 benoemd werd als artistiek directeur, uitgeroepen tot Opera Company of the year 2014 (International Opera Awards). Audi en De Lint delen dezelfde visie op wat opera vandaag is. Bijna alle werken in het seizoen 2018-2019 vernieuwen de kijk op schoonheid en tragedie en verfrissen de blik op klassiekers.
De opera, als kunst van de toekomst, schuift dichterbij het leven maar blijft wel een droom: de werkelijkheid vermengt zich met het universum van een individu van nu en confronteert ons met maatschappelijke thema’s. Zo krijgt Lotte de Beer, regisseur, opnieuw de kans haar eigen wereld in Rossini’s Il Barbiere di Seviglia neer te zetten en waagt Floris Visser zich aan een hedendaagse enscenering van Vivaldi’s Juditha Triumphans.
Highlights
In de tweede helft van het seizoen 2018-2019 zijn er meer nieuwe producties waar traditie slechts een deur naar de toekomst opent. Zo is het beroemde gelijknamige toneelstuk van Samuel Beckett een uitgangspunt voor György Kurtág, die in de hedendaagse opera Fin de Partie de muzikale kant centraal zet. De combinatie met de regie van Pierre Audi wekt nieuwsgierigheid. Naast John Adams Girls of the Golden West, die in het DNO haar Europese première zal beleven, is er ook een wereldpremière van Micha Hamel: Caruso a Cuba.
Ook hij liet zich inspireren door een boek, van de Cubaanse schrijfster Mayra Montero. Hamel vermengt het feitelijke optreden van Caruso in Havana met een dromerige fantasie, die belandt tussen leven en dood. En last but not least mogen we ons verheugen op Porgy en Bess van George Gershwin, dat eindelijk op het Amsterdamse podium uitgevoerd wordt. Met de Arfo-Amerikaanse cast, de Russisch-Joodse muziek plus de politieke lading die het werk nog steeds actueel maakt is dit zeker een van de topproducties van het nieuwe seizoen. Maar er zijn zeer zeker meer highlights, neem er even de tijd voor en bekijk het volledige overzicht van De Nationale Opera of kijk voor meer informatie en verleiding op www.dno.nl
Misschien ook iets voor u
Collecties opnieuw in de etalage gezet
/ 0 Reactiesdoor: Els van Swol3 SterrenZowel Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam als het Stedelijk Museum Amsterdam hebben onlangs de hoogtepunten uit hun collectie opnieuw in de etalage gezet. Waar je in Rotterdam wordt uitgenodigd ‘vertraagd te kijken’, zoals gastconservator Carel Blotkamp het in een persbericht uitdrukt, word je in Amsterdam haast gretig van alles wat er valt te zien. Je zou de presentatie in Rotterdam ‘shop in shops’ kunnen noemen, en die van Amsterdam een warenhuis waar alles over elkaar buitelt.
Laten we maar meteen met de deur in huis vallen: bij een groot warenhuis begin je als je gaat winkelen per definitie niet langs de wanden, maar ergens middenin. En dat kun je in het Stedelijk Museum ook beter doen: de grote verrassingen en mooiste opstellingen staan in het midden van wat BASE (ook nog eens letterlijk deels in de kelder van de nieuwbouw) wordt genoemd: de door AMO/Rem Koolhaas met Federico Martelli ontworpen opstelling en keuze van curator Margriet Schavemaker in aanleg naar een idee van oud-directeur Beatrix Ruf. Langs Koolhaas’ apart ontworpen, grijze en witte, meest losstaande wanden, loop je langs een chronologische opgezet geheel; van Van Gogh, de minder bekende Vlaamse kunstenares Anna Boch, een affiche van Toorop en een klok van Berlage ga je steeds verder de tijd(lijn) in. Onderweg kom je de Vispoort van Harderwijk door Suze Robertson tegen, van wie in Rotterdam tijdelijk tekeningen zijn te zien – die volgens Blotkamp beter zijn dan haar schilderijen – en langs mooie combinaties zoals Schrale dis van Diego Rivera en Fles, glas en krant van Henri Laurens.
Mark Rothko, Grey, Orange on Maroon, No. 8, 1960. Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam. Fotograaf: Studio Tromp, Rotterdam.
BASE
Maar niet alles hangt even mooi. De schaduw van een schitterend, hoog opgehangen werk van Gabo valt bijna over een Malevich daaronder. Dat is jammer, want zo drukken ze elkaar min of meer weg. Een Rothko (Umber, Blue, Umber, Brown) hangt naast een De Kooning (North Atlantic Light), waardoor ook hier beide doeken niet echt tot hun recht komen. Dan hangt de Rothko in Rotterdam (Grey, Orange on Maroon No. 8) mooier, en bovendien prinsheerlijk alleen op een wand. ‘Religie is voor hem drama’, staat er op een bordje bij. In Amsterdam is het vooral kleur en verfgebruik waarop, gezien de context van presenteren, de nadruk valt.
In het midden vind je onder meer vitrines met schitterend design en glas en enkele bruiklenen (!), zoals Tir (Shooting Altar) van Niki de Saint Phalle. De opstellingen zijn hier speelser en benemen je minder de adem. Hoe een en ander in elkaar steekt, kun je goed zien als je een trap opgaat en van bovenaf een mooi uitzicht over de presentatie hebt.
Zaaloverzicht De Collectie als Tijdmachine. Museum Boijmans van Beuningen. Foto: Lotte Stekelenburg.
De collectie als tijdmachine
Waar de curator in Amsterdam de bezoeker vooral in kunsthistorisch zin wat schijnt te willen leren gezien de chronologische opzet van met name de tijdlijn aan de wanden, lijkt Blotkamp in Museum Boijmans Van Beuningen de bezoeker van zijn tijdmachine vooral goed te willen laten kijken, heen-en-terug door de geschiedenis pendelend. Dat levert minder een feest der herkenning of verrassingen op (in beide gevallen bestaan die overigens voornamelijk uit werk van vrouwelijke kunstenaars), maar vooral kleine schokken wanneer je opeens voor een onverwachte wending in het geheel staat. Niet door een hoekje om te gaan, zoals in Amsterdam, maar door een andere zaal of kabinet te betreden en in een andere tijd (shop in shops, zeg maar) te stappen. Zo loop je vanuit de periode 1300-1600 opeens een zaal met een andere kleur in en kom je in een andere periode terecht: 1945-1960. Ontwerper Peter Struycken gaf in Rotterdam oude kunst donkere wanden, en lichte tinten voor de wanden met moderne kunst.
Zaalopname STEDELIJK BASE, Collectie Stedelijk Museum Amsterdam, c/o Pictoright Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij.
Verschillen
Er zijn natuurlijk meer verschillen. De presentatie in Rotterdam omvat 500 topstukken in bijna veertig zalen en kabinetten, met kunst vanaf 1300 tot nu toe, en enkele zaaltjes met tijdelijke exposities, zoals van Suze Robertson en de Rotterdamse kunstenaar Kees Timmer. De Amsterdamse expositie bevat 700 iconen, van 1880 tot nu. Daar waar Rotterdam ophoudt, met een overzicht van kunst uit de periode 1975-1995, gaat het Stedelijk op de eerste verdieping min of meer verder: met kunst van na 1980, met onder meer – net als in Rotterdam – werk van Kiefer en Kippenberger. Hier, op de eerste verdieping, is de presentatie traditioneler én ruimtelijker dan beneden. Een Kiefer hangt bijvoorbeeld magistraal op één wand en een prachtige schaal van Betty Woodman heeft meer dan genoeg ruimte om zich heen om te kunnen ademen.
Opvallend is dat daar waar de expositie in Rotterdam in het trappenhuis begint, met veel werken boven, onder en naast elkaar om aan te geven hoe groot de keus wel niet was, de expositie in de kelder van de nieuwbouw van het Stedelijk in Amsterdam veelal kunst laat zien die eveneens boven, onder en naast elkaar is opgehangen. Alsof er uiteindelijk geen echte keuzes gemaakt konden worden. Nu maar hopen dat ook in Amsterdam vaak en veel gewisseld zal gaan worden. En er wat meer bankjes komen – voor de broodnodige reflectieve momenten die in Rotterdam wel voldoende worden geboden. Want voor je ’t weet heb je veel gezien, maar weinig goed kunnen bekijken en in je op kunnen nemen.
Afbeelding bovenaan: Salvador Dalí, Couple aux têtes pleines de nuages (Een paar met het hoofd vol
wolken), 1936. Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam. Fotograaf: Studio Tromp, Rotterdam.
© Salvador Dalí, Fundación Gala – Salvador Dalí, c/o Pictoright Amsterdam 2017.
Afbeelding onderaan: Zaalopname STEDELIJK BASE, Collectie Stedelijk Museum Amsterdam, c/o Pictoright Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij
Nieuwe collectiepresentaties in Rotterdam en Amsterdam
Gezien in: Boijmans van Beuningen, Rotterdam en Stedelijk Museum Amsterdam,Link: Boijmans van Beuningen - De collectie als tijdmachine
Misschien ook iets voor u
Een sociaalrealistische thriller met een hart
Schrijver Taylor Sheridan kan niet tegen onrecht. Zijn pamfletten verpakt hij in intelligente thrillers met een sociaalkritische boodschap. In Sicario beschreef hij de gevolgen van de Amerikaans-Mexicaanse drugsoorlog. In Hell or High Water liet hij de benauwde positie van Amerikaanse boeren en de dubieuze rol van de banken zien. Die scenario’s werden verfilmd door regisseurs van naam (Denis Villeneuve en David Mackenzie), in Wind River, het derde deel in de zogenaamde Frontier Trilogy, kruipt Sheridan nu zelf achter de camera.
In de openingsscène zien we een meisje met blote voeten door een besneeuwd landschap rennen. Voor wie of wat ze op de vlucht is, zal pas later in de film worden onthuld. Haar bevroren lichaam wordt niet veel later door boswachter Cory Lambert (Jeremy Renner) ontdekt. Hij mag de doodstijding gaan brengen aan de radeloze ouders.
Machteloos
Wind River speelt zich af in een indianenreservaat van de Shoshone-stam in de noordelijke staat Wyoming, een door God, politiek en justitie vergeten gebied. Een regio waar je als jonge vrouw je leven niet zeker bent. Op een populatie van zesduizend inwoners zijn er twaalf onopgeloste moorden op jonge vrouwen. De politie van het reservaat staat machteloos. Hen is het recht ontnomen om niet-Indiaanse criminelen te arresteren, ook als de misdaad binnen hun gebied is gepleegd. Eerst moet er van buiten een rechercheur van een federale dienst worden ingevlogen om tot aanhouding over te kunnen gaan. De boeven in kwestie zijn dan al lang verdwenen.
Om de zaak op het bevroren achttienjarige meisje op te lossen, stuurt de FBI de onervaren agent Jane Banner (Elisabeth Olsen) naar het reservaat. Daar wordt ze op sleeptouw genomen door de getroubleerde boswachter Corey, die zijn eigen motieven heeft om deze zaak op te lossen. Ooit verdween zijn eigen dochter, de nasleep van dit verlies kostte hem zijn huwelijk. Het gevonden meisje was een vriendin van zijn dochter.
Daverende shootout
Wind River is een speurdersdrama dat zich op een aangenaam laag tempo ontwikkelt om op de juiste momenten gas te geven. Sheridan heeft veel oog voor de sociale omstandigheden in het reservaat. De inheemse bevolking is er grotendeels werkeloos, vrijwel alle jongeren zijn verslaafd. Het decor – een ontoegankelijk en ijskoud winters landschap – werpt allerlei hindernissen op bij het speurwerk. De uit de stad afkomstige FBI-agente worstelt continu met de ijselijke omstandigheden, thermokleding en snowscooters.
Met Jeremy Renner en Elisabeth Olsen heeft Wind River een sterk koppel in de hoofdrol. De chemie tussen de depressieve boswachter en de gedreven jonge rechercheur overstijgt die van de gemiddelde buddy film omdat Sheridan veel tijd steekt in het uitwerken van de karakters van zijn hoofdpersonages.
Verleden en heden komen samen in een finale met een daverende shootout die een soort winterse variant is op de klassieke schietpartijen uit Heat. De oorverdovende wapens en de bijtende kou doen voelbaar pijn. Knap hoe Sheridan vervolgens contemplatief durft te eindigen. Dat tilt de film ver uit boven het criminele formulewerk. Wind River is een sociaalrealistische thriller met een hart.
Wind River
Regie: Taylor SheridanJaar: 2024
Distributeur: Remain in Light
imdb: http://www.imdb.com/title/tt5362988/
Misschien ook iets voor u
De prins der dichters gereïncarneerd
Hoewel toneel van Joost van den Vondel niet meer gespeeld wordt en zelfs de traditionele nieuwjaarsopvoering van de Ghijsbrecht van Aemstel eraan moeten geloven, kwam Hans Croiset op het idee zijn personage als Vondel zelf op papier ten tonele te voeren.
Hoewel gepresenteerd als roman is Ik, Vondel een zuiver voorbeeld van faction. Croiset heeft veel materiaal opgewoeld om dat vervolgens levensecht tot een mooie eenheid om te smeden. Voornaamste bron voor het verhaal zijn Vondel’s aantekeningen uit de laatste jaren van zijn leven, want die jaren bestrijkt de roman. Maar veel komt aan de orde uit al die jaren voor zijn dood op 91-jarige leeftijd. Terugblikken worden in een prettig tempo afgewisseld met de nog gaande tijd.
Geheime liefde
Vondel verloor aan de dood zijn vrouw en al zijn kinderen en kleinkinderen, en ook de geheime liefde die hij koesterde voor ene M. Croiset verklapt niet of dat Maria Tesselschade was, op wie niet alleen Vondel een oogje had. Zij blijft hem na haar dood af en toe opzoeken en toespreken – een dramatische manier van herinneren.
Niet verwonderlijk dat een toneelman bij uitstek als Croiset de ik van Vondel speelt om letterlijk in diens huid te kruipen. Verwonderlijk is evenmin dat juist Croiset de zogeheten ‘prins der dichters’ zo is toegewijd. Hij heeft ettelijke zalen vol gekregen met aan de huidige tijd aangepaste opvoeringen van onspeelbaar geachte Vondel-treurspelen. Ook Vondel zelf stelde uiteindelijk vast dat die verouderd waren: te veel alexandrijnen en rijm.
Kloostercel
De actieradius van de oude Vondel wordt steeds beperkter. Slechts een enkele keer komt hij zijn ‘kloostercel’ uit, laat staan dat hij nog de straat op gaat. Dat laatste gebeurt alleen als Constantijn Huygens hem in diens voertuig ophaalt voor Monteverdi’s Maria Vespers in de Oude Kerk. Die opvoering wordt ruw verstoord door vertegenwoordigers van het gezag, die vanaf de straat katholiek gezang hoorden uit de niet meer katholieke kerk. Maar toestemming stond onvervalst op een document.
Vondel blijkt toegerust met trekken die, tot zijn onrust, vaak met elkaar in strijd zijn. Hij is opvliegend en ook relativerend, hij blijkt weinig achting voor zijn oude werk op te kunnen brengen (het al te literaire verborg wat hem werkelijk bezielde), maar ontdekt daarin toch ook mooie passages. Hij is vast in zijn godsgeloof maar twijfelt veel (‘bij mijn volle verstand twee keer van geloof veranderd’), hij heeft een afkeer van bezoek maar kan daarvan ook wel opknappen. En zijn biograaf Gerard Brandt ergert hem, maar die staat hij toch te woord.
Vereenzelviging
‘Zal wat Brandt schrijft míjn verhaal bevatten of dat van hem?’. Na Vondel vraagt de lezer van Ik, Vondel zich af in hoeverre dit vooral het verhaal van Croiset is. Want hoe bestaat het dat deze over zoveel detailinformatie beschikte terwijl Vondel het liefst blanco de geschiedenis in was gegaan en ook zijn schrijfsels verbrandde? En waar de feiten kloppen, klopt dan ook het geschetste karakter van Vondel? Hoe dan ook, de vereenzelviging is zo op het oog meer dan gelukt. Als een drie-eenheid beleeft de lezer van binnenuit Vondel, zijn omgeving en zijn tijd.
Behalve met een nawoord eindigt het boek met een appendix van aanheffen die door Vondel niet voltooid zijn. In samenwerking met Hans Croiset (82) brengt Toer van Schayk (82) Vondel’s Lucifer als een nieuwe choreografie. Het is te hopen dat voor beiden leven en welzijn meewerken.
Ik, Vondel
Schrijver: Hans CroisetUitgever: Uitgeverij Cossee
Prijs: € 24,95
Bladzijden: 288
ISBN: 9789059366732
Misschien ook iets voor u
Heidevolk trekt ten strijde
Met een nieuwe zanger en een paar Engelstalige liedjes lijkt de Gelderse folkmetalband Heidevolk op hun nieuwe album Vuur van Verzet een andere weg in te slaan, maar hun unieke geluid is nog altijd te horen.
Heidevolk trekt ten strijde met een gedeeltelijke nieuwe bezetting. Jacco Bühnebeest vervangt Mark Splintervuyscht sinds 2015 en Vuur van Verzet is het eerste album waaraan Jacco meewerkt. De band gaat op hun album letterlijk de strijd aan: Vuur van Verzet staat vol liederen over gevechten, landen veroveren en reizen.
Een andere weg ingeslagen?
De nummers ‘A Wolf In My Heart’ en ‘The Alliance’ vallen meteen op, omdat juist Nederlandse teksten de Gelderse band zo uniek maken. Op het vorige album Velua (2015) maakte Heidevolk ook al een uitstapje naar het Engels, maar daar bleef het bij bonusliedjes. Nu is de Nederlandstalige versie ‘Een Wolf In Mijn Hart’ juist een bonusnummer, maar die klinkt toch beter dan de Engelse versie. De opbouw van het album wordt enigszins verstoord door de Engelse nummers, die desalniettemin goed klinken.
Naast de Nederlandse taal zijn de afwisseling van hoge en lage vocalen kenmerkend voor Heidevolk. Lars Nachtbraeker zingt al enige jaren de lage vocalen en Jacco Bühnebeest nu de hoge, maar het contrast lijkt niet zo groot als op vorige albums. Juist de combinatie van samenzang tussen de hoge en lage vocalen en de afwisseling daarvan, maakte de muziek van Heidevolk extra interessant.
Een vertrouwd geluid
Een nummer dat meteen indruk maakt is ‘Yngwaz’ Zonen’, waarin op een trom na alleen vocalen zitten. Die komen hierin erg mooi uit: de lage stem van Lars Nachtbraeker wordt ondersteund door een koor met hoge mannenstemmen. Het nummer laat zien dat Heidevolk even veel indruk kan maken zonder harde drums en gitaren. De folkmetalband treedt soms al akoestisch op, waarbij hun mooie teksten nog beter uitkomen en verstaanbaar zijn. Misschien is een akoestisch album ook eens een idee?
Op de genoemde veranderingen na is op het album vooral ook het vertrouwde geluid van Heidevolk te horen, met nummers als ‘Ontwaakt’ en ‘Brittania’. Het nieuwe wordt afgewisseld met het vertrouwde. De energie en strijdlust spatten van het nieuwe album af. Heidevolk experiment een beetje, wat interessant is om te horen, maar of Engels nou de weg is? Het lijkt eerder tijd te worden voor een akoestisch album.
Misschien ook iets voor u