Oude bekenden in een nieuw jasje

Vorig jaar had het festival voor niet- Nederlandse theatermakers en -schrijvers het thema ‘Transit’; onderwerpen die aan bod kwamen waren verhuizingen naar andere landen en persoonlijke groei. Dit jaar kozen de schrijvers massaal voor een maatschappijkritische en meer confronterende lijn. Veel van de schrijversinzendingen hadden een politieke ondertoon. Artistiek leider Paulette Smit zegt daarover in het programmaboekje dat het nu meer dan ooit van belang is dat schrijvers reflecteren op de huidige samenleving. En een festival als Hollandse Nieuwe is daar bij uitstek de plek voor.

Nieuw dit jaar was de gelegenheid voor acht makers om hun eigen materiaal aan het publiek te laten zien. In deze allereerste try-outvorm lieten ze in twintig minuten een deel van hun komende (solo)voorstelling zien. Zo’n korte voorstelling werd samen met de proefvoorstelling van een andere theatermaker samengevoegd tot een drie kwartier durend duo-optreden. Ibrahim Selman en Roger Goudsmit waren een van de combinaties.

De Michael Jackson van Delfzijl

Als een moderne sprookjesverteller vertelt Roger Goudsmit in De Michael Jackson van Delfzijl een verhaal met als ingrediënten het gerecht rendang, een Afrikaanse militair en een Indonesische prinses – de geschiedenis van zijn oma en opa. Hij vult dit aan met wat Indo-rock en bewerkte nummers van Michael Jackson. Het handjevol aanwezige publiek herkent veel in de anekdotes over luidruchtige familieleden en een zingende tante met een gitaar op een feest. Hoe hij aan de titel komt, wordt ook duidelijk. Terwijl zijn vrienden op straat met electric boogie en breakdance bezig waren, liep hij soepel als Jackson door Delfzijl. De introductie smaakt door de vele herkenningspunten naar meer. Je wilt weten hoe het sprookje afloopt. Is er een nog-lang-en-gelukkig eind?

Saddam Hussein en ik

Net als Goudsmit was het voor Ibrahim Selman de eerste keer dat hij zijn nieuwe stuk voor een publiek presenteerde. Geboren in het Iraakse Koerdistan beheerste dictator Saddam jarenlang zijn leven. In zijn stuk Saddam Hussein en ik probeert hij zich op een grappige manier in de persoon Saddam te verdiepen. Hij wisselt daarbij het relaas van zijn ervaringen af met optredens van de dictator. Maar de voorstelling lijkt maar niet van de grond te komen. Het doet denken aan een oom die op een feest een verhaal probeert te vertellen, maar steeds vergeet een stuk te vertellen, waardoor hij het verhaal telkens even stil moet leggen. Het gevolg is een langdradig geheel, waar maar geen eind aan lijkt te komen. Gelukkig is het verhaal nog in een bewerkingsproces en kan het alleen maar beter worden.

Het Perron

Zoals tijdens de voorgaande jaren werden ook dit jaar de teksten van de schrijvers in geënsceneerde readings gepresenteerd: met de tekst in de hand gaven acteurs in 45 minuten invulling aan de tekst. Zo ook in Het Perron. Conform de onwrikbare Bollywoodwetten gaat Het Perron over liefde en verlangen. In het stuk lopen twee liefdesverhalen parallel aan elkaar. Het verhaal van het zilveren echtpaar Varun en Sanji speelt zich lang geleden in India af, het verhaal van Dylan en Sanjana in het hier en nu. Tussen de regels door blijkt dat de zielen van het echtpaar dezelfde zijn als die van Dylan en Sanjana. En dat de liefde tussen de twee zielen begon voor een kerkje in oorlogstijd. Een mooie vondst is dat de twee liefdesverhalen door de taal uit elkaar worden gehouden. Het verhaal in India is in het Engels, Dylan en Sanjani, die elkaar uiteindelijk op het perron vinden, spreken Nederlands.

Prijsuitreiking

Iedere avond werd afgesloten met een aflevering uit de Hollandse Nieuwe soap, die zich dit jaar afspeelt in het taxibedrijf van de familie Weltevreden. Tijdens de laatste aflevering werden de winnaars van de publieks- en juryprijs bekend gemaakt. Na iedere voorstelling kon het publiek door een scheur in een stemkaart een cijfer geven. De Hollandse Nieuwe Publieksprijs ging naar Patat Speciaal van schrijfster Merel Bruning. De twee stevige jongens Leo en Frank uit de bouw stoppen op weg naar huis nog even bij de kleine dorpssnackbar van Ahmed. De mannen mogen echter niet weg voordat duidelijk is wat er aan de hand is. Ahmed bevindt zich in een tragische situatie waaraan hij perse nog iets wil doen. De voorkeur van de jury ging uit naar Addergebroed. Schrijfster Eva Keuris kreeg de Hollandse Nieuwe Toneelschrijfprijs. Haar stuk gaat over twee zussen in het Gooi die verwend en blasé zijn. Samen beleven ze ‘Nine Eleven’, de dag dat twee vliegtuigen in het WTC-gebouw vliegen. De jury koos het stuk vanwege de invalshoek. Het stuk is daarin zo universeel, dat de zussen net zo goed in de Bijlmer kunnen wonen.

Cosmic Award

De gasthoofdrol in de Hollandse Nieuwe soap is zaterdag weggelegd voor de burgervader van Amsterdam, Job Cohen. Onderweg naar de prijsuitreiking van de Cosmic Award – de jaarlijkse uitgereikte prijs van het interculturele platform Cosmic Theatre – komt hij het taxibedrijf van de Weltevredens binnenlopen. Wanneer Kenneth Herdigein op het toneel verschijnt, gaat alles opeens in een stroomversnelling. Cohen opent zijn koffertje en haalt zijn ambtsketting eruit. Bij het publiek heerst er even verwarring. Zou hij Herdigein de ketting omhangen? Maar nee, met zijn eigen ketting om de nek overhandigt hij na een lange speech de Cosmic Award aan de winnaar, Kenneth Herdigein. De Cosmic Award wordt ieder jaar uitgereikt aan een kunstenaar van niet-Nederlandse afkomst. Najib Amhali, Jörgen Rayman en Jetty Mathurin gingen Herdigein al voor. Als alle officiële handelingen zijn afgehandeld is het tijd voor een groepsfoto. Maar met zo’n grote familie als de familie Weltevreden heeft het nog wel even wat voeten in de aarde voordat iedereen er goed en wel opstaat. Net als de jaren ervoor werd ook dit jaar afgesloten met een disco en een feest. Voor het vervolg op de avonturen in de soap moeten we weer een jaar wachten.