Gouden filmspektakel

Feest door heel Nederland

Het centrum van Utrecht was het middelpunt van het festival. Het uitgebreide programma opende op 24 september met Mijn Vader Is Een Vliegtuig en duurde tot 2 oktober 2021. Dit jaar was het NFF op meerdere manieren te bereiken. In de Domstad vormen de Gouden Tegels een pad van de Gouden Kalf-winnaars van afgelopen jaren. Dit jaar was de onthulling van de tegels van Shahine El-Hamus en Beppie Melissen. Het beeld van het Gouden Kalf stond vlakbij te stralen. Ook interessant was de Nederlandse Filmroute langs elf bijzondere filmlocaties in de Utrechtse Binnenstad, mogelijk door De Nederlandse Filmroute app. De beleving werd nog mooier in het donker met magische lichtprojecties, zoals Kruimeltje die door de straten zwerft. Ook buiten Utrecht vertoonden diverse bioscopen en filmtheaters geselecteerde films van het festival. Nieuw dit jaar was de mogelijkheid om online een eigen programma samen te stellen. Vanuit huis kon je zo toch nog een beetje meegenieten, al blijft de ervaring van het filmfestival in het echt veel beter.

De rode loper geeft toegang tot het Nederlands Film Festival

Sprekende ogen

Naast fictie werden er ook diverse prachtige documentaires vertoond. Eén daarvan is de intieme documentaire Het Oog Dat Voelt, over portretfotograaf Koos Breukel. Na een auto-ongeluk werden zijn foto’s steeds persoonlijker. Hij gebruikt onderwerpen die hem raken en tegelijkertijd weten te verbijsteren. Hij bespreekt hoe iets geks in het leven voor verdere gevolgen en veranderingen zorgen. De camera geeft zijn leven richting als een tweede paar ogen, dat zijn beelden vastlegt.

Een ander leven dat gevolgd wordt is te zien in de documentaire Teledoc Campus NAYA – Der Wald hat Tausend Augen. Het gaat om wolvin Naya die in 2016 werd geboren op een militair oefengebied in Duitsland. Van onderzoekers krijgt ze een gps-halsband voor constante traceerbaarheid. Naya besluit de roedel te verlaten en België te bezoeken. Haar komst is opmerkelijk voor zowel onderzoekers als jagers. De documentaire is een collage van gevonden beeldmateriaal. Bewakingscamera’s, satellietopnames en wildcamera’s leggen al haar bewegingen vast. Als kijker ben je een voyeuristische stalker die constant helpt om Naya in de gaten te houden. De wilde natuurlijke leefomgeving blijkt dan opeens vol te staan met honderden glurende ogen. Hoewel Naya overal aanwezig leek te zijn, nam haar leven een trieste wending. Ze heeft haar sporen achtergelaten op de vele voortlevende opnames.

De speelse ruimte

Een speciale vertoning dit jaar was van Next Space Rebels, als eerste première van een game. Tijdens de première vertelde digitale kunstenaar Floris Kaayk over dit spel. Verzamel onderdelen, krijg een camera, upload filmpjes op je eigen StarTube channel en ga bizarre uitdagingen aan. Een leuke en speelse game waarbij je steeds gekkere en grotere raketten kunt bouwen. Deze schiet je de ruimte in, een oneindige sterrenhemel van satellieten en corrupte netwerken. Een manier om mensen te verbinden en tegelijkertijd in de gaten te houden. Deze duistere zaken in de kosmos zijn in eerste instantie onzichtbaar, maar worden door deze game eens goed onder de aandacht gebracht. In de game wordt gestreden tegen deze gevestigde orde door het activistische ‘Next Space Rebels’. Met het bouwen van zelfgemaakte raketten en deze de ruimte in te schieten wordt daarmee steeds een stukje meer onafhankelijkheid en vrij internet aangelegd. Andere sprekers waren Model-raketbouwer Tess van Hulst, presentatrice Anna Gimbrère en hoofdrolspeler ‘Rocketgirl’ Jade Olieberg. Als einde van de première werd op het scherm een raket afgeschoten. De ruimte is daarmee voor iedereen.

De game Next Space Rebels – Release datum herfst 2021

Een plekje voor animatie

Het Nederlands Filmfestival vertoonde dit jaar ook weer een aantal geanimeerde films. Een daarvan is Pilar, een kortfilm gemaakt door het productiehuis Il Luster gelegen in Utrecht. Met hun creatie is het alsof een schilderij tot leven komt: de film is helemaal handgeschilderd met fraaie texturen en kleuren. Het tafereel maakt een proces door als we een vrouw zien die haar wilde en natuurlijke innerlijk probeert te vinden. Een totale transformatie van mens tot een gedreven en sterk dier dat wil ontsnappen aan de post-apocalyptische omgeving. Een korte maar vooral verrijkende vertoning.

Verstopt in het programma vinden we ook de stop-motion film Empty Seats van Anne Rietmeijer. Getoond wordt het theater genaamd Schauspielhaus Bochum, met allemaal lege stoelen. Waar is het publiek gebleven? Een van de theaterstoelen gaat gedurfd op zoektocht om mensen terug te vinden. Alles in het miniatuur maakt het geheel teder en aandoenlijk. Op de achtergrond klinkt het mistroostige liedje Tell Me, gezongen door regisseur Anne Rietmeijer. Het is een film die op een speelse manier met lichtjes toont hoe belangrijk het publiek is om de levendige sfeer van de theaters draaiende te houden.

Mysterieus einde

Dit jaar sloot het NFF af met Nr.10, de nieuwe film van Alex van Warmerdam. Een gedurfde keuze voor het onwetende publiek. We zien een toneelgezelschap dat hard aan het oefenen is. Marius kan zijn tekst niet onthouden door zijn zieke vrouw en slaapgebrek. Günter blijkt een affaire te hebben met tegenspeler Isabel, de vrouw van regisseur Karl. Dit leidt tot bruisende problemen dat het toneelstuk tot een abstracte collage maakt. De uiteindelijke vertoning loopt hierbij uit de hand. De film lijkt hierna naar een tweede deel over te gaan. Het draait dan vooral om Günter, die een groter geheim heeft. Een mysterieus figuur komt hem achterna en fluistert onbekende woorden in zijn oor. Als vierjarig kind werd Günter blijkbaar achtergelaten door mysterieuze menselijke wezens en opgenomen in een nieuwe familie. Zijn moeder weet hij nu  te vinden, maar die is verder weg dan gedacht. Dochter Lizzy is opgelucht als enkele raadsels worden opgelost. Al duiken er hierna alleen nog maar meer vragen op, gevolgd door een bombastisch einde. Niet alles is wat het lijkt en je kunt alleen maar wachten op eventuele verklaringen. Ondanks de onzekerheden is de film goed doordacht in elkaar gezet. Zes jaar is eraan gewerkt om tot een een liefdevol en dramatisch geheel te komen. Een goed thrillergehalte gecombineerd met komische momenten maken de film voortreffelijk. Je moet de hele film over je heen laten vallen. Zoals filmregisseur Alex van Warmerdam zegt: ‘op het einde komt het wel ….’

Nr.10 van Alex van Warmerdam

Het Gouden Kalf

Op vrijdagavond 1 oktober werden deze glimmende prijzen uitgereikt tijdens het Grolsch Gouden Kalveren Gala. Een slotavond die de welverdiende creaties wist te belonen. In totaal zijn er 22 Gouden Kalveren uitgereikt. Daarbij ging de beste film naar De Veroordeling, die ook  Gouden Kalveren ontving voor beste scenario, beste bijrol speelfilm en beste hoofdrol speelfilm. Daarmee haalde De Veroordeling maar liefst vier prijzen binnen. Mijke de Jong wist dit jaar de Gouden Kalf te winnen voor de Filmcultuur. Haar indrukwekkende films weten mensen wakker te schudden over de misstanden om ons heen. Deze prijzen werden door een specifieke jury toegewezen. Daarnaast kregen de kijkers het lot in handen om te beslissen om de Gouden Kalf van het Publiek. De film Bon Bini: Judeska in da House ging er met deze prijs vandoor. De 41e editie is hiermee succesvol afgesloten. Het grote Gouden Kalf wordt is inmiddels weer ingeladen en zal weer een jaartje moeten wachten tot hij weer kan pronken.