Theater / Voorstelling

De dans boven het woord

recensie: Romeo en Julia

Stukken van Shakespeare staan nog altijd veelvuldig in de theateragenda’s. Alleen momenteel al spelen drie Nederlandse gezelschappen zijn teksten: Wetten van Keppler met King Lear, ZT Hollandia met Richard III en Toneelgroep Amsterdam met Romeo en Julia. Maar er wordt over het algemeen maar weinig aan de authentieke tekst vastgehouden. Shakespeare wordt veelvuldig in een andere dan de originele context geplaatst.

~

Alleen al als je naar het liefdesdrama van Romeo en Julia kijkt, blijkt dat Shakespeare hot, maar tegelijkertijd achterhaald is. Het lijkt of ieder gezelschap Romeo en Julia wil brengen. Maar dan wel met een geactualiseerde en opgeleukte bewerking. Zo speelde het Cosmic Theater vorig jaar een Caribische versie van het liefdesdrama, verwerkten de Franse Hall & Glem het tot een musical waarmee ze de wereld veroverden en heeft Toneelgroep Amsterdam nu een handvol tangodansers uit Argentinië laten overvliegen. Een stuk van Shakespeare spelen is leuk, maar de oude teksten zijn blijkbaar niet afdoende.

Jong bloempje

In de versie van Toneelgroep Amsterdam speelt Pierre Bokma een overjarige Romeo. Van de sprankelende jonge verliefdheid van een tiener is bij deze constant ijsberende bijna-vijftiger weinig terug te vinden. Verliefd, ja dat is hij wel, maar door zijn verschijning lijkt hij eerder een oude man die een jong bloempje aan de haak wil slaan.
En dat jonge bloempje zelf dan? Die wordt gespeeld door de Argentijnse Christiana Palha. Tekst heeft ze nauwelijks (en als ze al wat zegt is het in dusdanig gebrekkig Nederlands dat het nauwelijks te verstaan is); ze spreekt met de tango.

~

De Zuid-Amerikaanse dans is veelvuldig in het stuk verwerkt. Een groot deel van de Capuletti’s, Julia’s familie, is ingevlogen uit Argentinië. Alles wat zij doen, doen ze met de dans. En ongeacht de tango een gesprek, een gevecht of verdriet verbeeldt, iedere keer weer overtuigt de Argentijnse passie. Door de opmerkelijke keuze voor deze gedeeltelijk woordloze Romeo en Julia, valt de tekstenbrij die Romeo zo nu en dan uitkraamt nog al uit de toon. De voorstelling van Toneelgroep Amsterdam is vooral losjes en licht van toon, getuige ook de stand-up-achtige opening door frater Lorenzo, lichtvoetig gespeeld door Hans Kesting. Bokma’s lange lappen tekst halen het tempo echter te veel uit de voorstelling.

Of, als je het anders stelt: de taal kan simpelweg niet op tegen de prachtige dans. Gedurende grote delen van de voorstelling lijkt het of je bij een dansvoorstelling zit. Dat er dan ook nog een toneelspel opgevoerd moet worden, onderbreekt op storende wijze. Blijf dus liever bij de originele tekst, zoals Shakespeare die in gedachten had, of produceer een totale dansvoorstelling, maar dit hinken op twee gedachten leidt niet tot een geslaagd geheel.