Macbeth (Noord Nederlands Toneel)

Het zal wel aan mij liggen, denk je dan al snel. Als iedereen het zo fantastisch vindt, dan zal ik mijn avond wel niet hebben gehad. Of ik weet het NNT gewoon niet op waarde te schatten. Want dat is waar; iedere keer weer erger ik me aan de zich opstapelende flauwigheden van de Groningers. Maar er is meer: Midzomernachtdroom in de regie van Dirk Tanghe won in 2002 wél de NRC publieksprijs, en zover zie ik het deze Macbeth nog niet schoppen.

Teddyberen verkrachten

Maar toch… De voorstelling speelde vorig jaar al op Noorderzon, en toen werd het erg goed door het publiek en pers ontvangen. De Volkskrant sprak zelfs van het “wonder” dat regisseur Becker had bewerkstelligd. Op weg naar huis bekroop me daarom nog eenmaal de twijfel. Had ik het dan toch niet begrepen? Het was inderdaad een bijzondere voorstelling: het spel vond plaats in een levensgrote poppenkast, en de acteurs bewogen als marionetten. Mooi gevonden, en bijzonder krachtig uitgewerkt. Maar het grote probleem in bijna iedere NNT-opvoering is dat de diepgang ontbreekt; op de actualiteit wordt niet ingegaan, terwijl ook het menselijke drama bewust wordt gemeden.

Je kunt nog opperen dat Becker een geslaagd vormexperiment heeft neergezet, maar ook daarvoor ontbeert deze Macbeth het lef. Er is duidelijk gekozen voor de lach; Shakespeares drama is door het NNT gemaakt tot een hilarische show, waarin teddyberen met deegrollers in de kont worden geneukt. En het werkt: de hilariteit is alom, en de ergernis concentreert zich eenzaam, achter in de zaal.

Zomers

Het verschil met de opvoering op Noorderzon is misschien dat de drempel op zomerfestivals niet al te hoog moet liggen. Het publiek geniet daar van het mooie weer, vermaakt zich, en pikt zo nu en dan een leuke voorstelling mee. Vergelijkbaar is misschien de voorstelling van de Italiaan Paolo Nani die ik dit jaar op Noorderzon zag. Ook zijn voorstelling was hilarisch, en ik vermaakte me er prima, maar in de schouwburg wil ik zulk kinderlijk gedoe niet zien. Daar wil ik bij voorkeur intellectueel geprikkeld worden, en anders op zijn minst karakters zien, en geen parade van typetjes.

Dit overwegend begrijp ik waarom deze Macbeth mij niet boeide, terwijl de verwachtingen vooraf toch hoog waren. Dan blijft het feit dat de rest van de zaal wél dolenthousiast was. En daarin schuilt ook mijn dubbele gevoel na het zien van de voorstelling: de jubelende zaal werd grotendeels gevuld door middelbare scholieren. Zij vonden het prachtig allemaal, en dat moet ik het NNT nageven: hun publiek is aanzienlijk jonger dan wat de meeste andere groepen het theater in weten te trekken. Hulde daarvoor, en misschien moeten de Groningers daar ook op beoordeeld worden. Dán is Macbeth een bijzonder geslaagde voorstelling. Maar tegelijkertijd zou ik geen van mijn vrienden aanraden deze uitvoering te bezoeken.

Macbeth speelt nog tot en met 5 januari 2006. Kijk hier voor een actuele speellijst.