Een zwervend bestaan

Lichtpuntje in tijden van pandemie

Hoe ontspruit het idee in je hoofd om voor altijd over de wereld te gaan zwerven? Valkenier brak haar enkel en belandde op haar vaders bank. Ze besloot haar baan als recherchepsycholoog bij de politie op te zeggen en fietste letterlijk een nieuw bestaan binnen. Het werd geen standaard zoektocht naar zichzelf. In een interview met Trouw (2 mei 2021) geeft Valkenier aan dat ze geen idee had waar ze naar op zoek was, maar dat ze ‘gewoon’ ging. Ideeën over reizen kwamen en gingen en Valkenier stortte zich spontaan in het ene na het andere avontuur.

De vier grootste avonturen – een fietstocht van Amsterdam naar Istanbul, een tocht door het door nomaden bestierde Mongolië, een voettocht door Nieuw-Zeeland en een wandeltocht met een ezel door Jordanië – worden het breedst uitgemeten in haar debuut Fulltime avonturier. Uitstapjes naar Australië en naar Zuidoost-Azië lijken bewust achterwege te zijn gelaten, juist om die vier grootse uitdagingen in het daglicht te plaatsen en de impact van iedere, afzonderlijke reis aan te tonen.

Het is werkelijk een verademing om vanuit de luie stoel, na haast anderhalf jaar restricties en beperkingen mee op reis te kunnen gaan met Valkenier, zonder zelf gevaar te lopen. Het is werkelijk een lichtpuntje in tijden van ernstige, wereldwijde pandemieën. Dat komt niet alleen door de verrijkende inhoud, maar ook door de vaart waarmee ze de woorden op papier pent, de continue afwisseling, de vlotte schrijfstijl en de realistische beschrijvingen.

Tijdloos

Het zoeken naar avonturen heeft altijd in Valkenier gezeten. Na onder andere een studie te hebben gedaan in criminologie en zelfs stage te hebben gelopen bij de FBI in de Verenigde Staten, bleef de hang naar avontuur bestaan. In de derde aflevering van ‘Floortje naar het einde van de wereld’ spreekt Valkenier over de keuze om net als Miriam Lancewood – die met haar man Peter zelfvoorzienend in de bossen woonde en met wie Valkenier de reis naar de wildernis van Nieuw-Zeeland ondernam – op avontuur te gaan in een van de meest onherbergzame en afgelegen plekken.

Valkenier wilde niet meer werken voor die paar vakantiedagen in het jaar. Deze fulltime avonturier wilde dat ‘op vakantie gaan’ haar leven zou worden. In die zin leeft Valkenier een ongebonden leven: ze zit niet vast in bepaalde structuren. Als ze tussen haar reizen door naar haar ouderlijk huis in Nederland gaat, merkt ze dat ze daar niet meer kan aarden. Het ’thuis zijn’ geeft haar zelfs stress en opeens leeft ze weer volgens een bepaald tijdschema, waarin ze als het ware wordt ‘vastgetekend’ aan de tijd. De klok bepaalt opeens haar mogelijkheden, terwijl het leven bij o.a. de nomaden in Mongolië juist veel tijdlozer aandeed.

Anti-maatschappij

Het negen tot vijf-bestaan is niets voor Valkenier. Tegen Floortje Dessing in de eerdergenoemde aflevering geeft ze aan dat – na een tienerperiode als ‘punker’ – de anti-maatschappijhouding nog steeds aanwezig is. Ze moet er niet aan denken om een huis te bezitten, met hypotheek en al, maar ook streeft ze ernaar om überhaupt zo min mogelijk te bezitten. “Die spullen nemen een plekje in je hoofd in en dan moet je er constant aan denken”, zegt ze tegen Dessing, in de nabijheid van Lancewood tegen de achtergrond van de magische natuur in Nieuw-Zeeland.

Liever vult ze haar hoofd met mooie herinneringen. Herinneringen aan verre reizen, die ze juíst kan maken omdat ze zoveel vrijheid in haar leven ervaart en kan gaan en staan waar ze wil. Dit zou niet kunnen zonder de overlevingsskills die Valkenier zich eigen heeft gemaakt: ze weet ongelofelijk veel van eetbare planten, maar ze weet ook hoe je drie dieren – een kameel, hond en paard – in leven houdt in zeer droge gebieden.

Avonturier in spe

In 2015 had ze dit allemaal vermoedelijk niet voor mogelijk kunnen houden. Ze ronselde allerlei onderdelen bij elkaar om haar eigen fiets in elkaar te timmeren. Alle begin is moeilijk en dat geldt ook voor de avonturier in spe. Haar vriendin Janneke fietst mee naar de grens met België, maar daarna zal ze toch echt aan haar soloreis (moeten) beginnen. Alleen is ze zelden én alleen als ze daar bewust voor kiest, want Valkenier wordt door de ene na de andere persoon (of zelfs hele families) met open armen ontvangen. Ze fietst door Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk, Zwitserland, Italië, Slovenië, Kroatië, Bosnië, Montenegro, Servië, Griekenland, Noord-Macedonië, Bulgarije (alwaar ze een vreselijke tiendaagse stilteretraite volgt en stiekem met een andere vrouw jointjes rookt) en tot slot door Turkije.

Gedenkwaardige mensen

In ieder land dat Valkenier aandoet, vindt er minstens één gedenkwaardige ontmoeting plaats en doet ze vele vriendschappen op, waaronder met medewandelaar Graeme in Jordanië (die al even gek is op Valkeniers ezel Yustra als Valkenier zelf). Zelfs vrienden uit Nederland komen naar haar toe, om haar te ondersteunen op haar fietstocht. Ook is er ruimte om verliefd te worden, al is het voor Valkenier lastig om zich committeren aan een vaste relatie. Zo ontmoet ze de zwoele Italiaan Mario – die met zijn woeste krullen ‘ver’ uit haar league lijkt – en wordt ze hoteldebotel verliefd op de Australische Dave. Juist in tijden dat ze er niet naar op zoek is, lijkt de liefde op haar pad te komen.

Waar ze wél naar op zoek lijkt te zijn, is een manier om te overleven met zo weinig mogelijk middelen. Ze weet zichzelf in de meest lastige situaties te brengen. Is het niet in een woestijn met weinig waterbronnen, dan is het wel bij een gestoorde man die ze enkel kent van CouchSurfing. Gelukkig deelt ze niet alleen van die horrorverhalen over mislukte (gratis) overnachtingen, maar laat ze ook inzien hoe gastvrij de mensen elders zijn. Van een familie in Montenegro krijgt ze een metgezel cadeau: het albinokonijn Zombia, die in een schattig mandje meegaat op reis naar Istanbul (hetzij voor korte duur).

Geschenk voor dromers

Dit boek is een zalig geschenk voor hen die dromen van een bestaan zoals Valkenier dat leeft. Zij durfde de stap te zetten waar anderen te veel voor vrezen: durf jij al je zekerheden op te geven om dat magische leven vol mogelijkheden te leiden? Valkenier laat zien dat het mogelijk is, al is ze ook heel open en eerlijk over alle mogelijke risico’s: denk aan een op hol geslagen paard, een kameel die ervandoor sneakt en aan ziek worden in een omgeving zonder ziekenhuis binnen handbereik. Zowel de hoogte- als de dieptepunten stipt Valkenier kort aan in haar boek. De stukjes die ze beschrijft zijn erg kort. Ze moet wel heel veel aantekeningen hebben neergepend, aangezien ze dialogen met anderen heel precies (en ogenschijnlijk waarheidsgetrouw) weet te verwoorden.

De afwisseling tussen beschrijvingen, innerlijke overpeinzingen en dialogen, maakt het tot een zeer levendig geheel om te lezen. Het jammere is dat je door de gefragmenteerde structuur soms wel wat diepgang mist. Je plukt uit alle ervaringen een ‘beetje’ en krijgt een goed beeld bij de wijze van reizen die Valkenier erop nahoudt, maar daardoor ontkomt het niet aan vergelijkingen met een blog van een reislustige. Wel van het soort ‘diepzinnige’ blog, want Valkenier gebruikt zowel filosofische spreuken als zinnen uit liedjes om over te kunnen brengen wat voor gevoelens er loskomen bij haar ‘rondzwervingen’ over de wereld. Het is een verrukkelijk boek dat doet smaken naar meer. Floortje Dessing, eat you heart out, want je hebt er een interessante concurrente bij!