Berberian Sound Studio

Berberian Sound Studio toont op originele wijze het belang van geluid. Geluid is essentieel om sfeer te creëren, en in horrorfilms vaak belangrijker dan de beelden zelf. De film waar het in dit geval om gaat is de fictieve horrorfilm Il Vortice Equestre, die met paarden bijzonder weinig te maken heeft. Het plot draait om twee vrouwen die het slachtoffer worden van heksen, goblins en ander bovennatuurlijk gespuis. De geluidsopnames bestaan dan ook voornamelijk uit angstkreten, moorden, martelingen en geluiden die ondode heksen zouden maken, mochten ze bestaan.

Twee ons groenten per dag

Een zeer sterk punt van Berberian Sound Studio is de suggestieve, claustrofobische manier van filmen. We zien geen enkel fragment van Il Vortice Equestre, maar aan de gezichtsuitdrukkingen van Gilderoy (Toby Jones) zien we dat de beelden niet prettig zijn. Prachtig hoe ongemakkelijk hij steeds uit zijn ogen kijkt, terwijl de camera op luttele centimeters afstand lijkt te staan. Je krijgt zodoende een heel aardig beeld van de Italiaanse horrorfilm, zonder er zelf iets van te zien.

Op kunstzinnige wijze – de oude opnameapparatuur wordt uitvoerig en zeer gedetailleerd gefilmd – zien we hoe Gilderoy de geluiden produceert. Het geluid van iemand doodsteken wordt gemaakt door in te hakken op een sla, iemands haren eruit trekken wordt nagebootst door radijsjes uit elkaar te trekken en angstkreten worden wat aangedikt door het geluid van een blender er door heen te mixen. Zijn vakmanschap is prachtig om te aanschouwen, maar helaas voor Gilderoy schatten de Italianen hem niet op waarde.

De onuitstaanbare producer Francesco (Cosimo Fusco) die als dagtaak het vernederen van zijn personeel heeft, de omhooggevallen regisseur Santini (Antonio Mancino) die aanpapt met de actrices, en zijn zoon Fabio (Salvatore Li Causi) die de toekomstige actrices tussen de lakens lijkt te scouten, zijn niet de leukste collega’s. Omdat Gilderoy, erg overtuigend en timide gebracht door Toby Jones, wel een assertiviteitstraining kan gebruiken, lopen de Italianen constant over hem heen. Het doet hem verlangen naar zijn moeder, getuige de brieven die hij herhaaldelijk van haar leest. Maar zijn moeder is er niet en langzaam komt Gilderoy – net als de kijker – in zijn eigen horrorfilm terecht.

Kippenvel

Gilderoy werkt dag en nacht aan de geluiden die de horrorfilm volgens hem nodig heeft. Normaal gesproken zou dat kunnen leiden tot – in het beste geval – een Oscar, maar in Berberian Sound Studio leidt het tot waanzin en absurdisme. Toby Jones komt met de minuut beter in zijn rol te zitten en de beste man bekijken wordt snel onprettig. Niet veel later ben je de draad als kijker ook kwijt, maar saai wordt het niet. Integendeel, het onvoorspelbare Berberian Sound Studio brengt een vrij angstaanjagende mix van horror en surrealisme waar je kippenvel van krijgt. Niet in de laatste plaats door de angstkreten van de Italiaanse actrices die door merg en been gaan.

Na een uur ontspoort de film als een filmrol die van de spoel schiet. Pogingen tot lijmen worden niet ondernomen. Het laatste kwartier is er echt geen touw meer aan vast te knopen en raak je ook een beetje gedistantieerd als kijker. Dat is spijtig, want de beklemmende sfeer is het sterkste punt aan deze originele film.