Film / Films

Eéndimensionale rokkenjager

recensie: Casanova

De Venetiaan Ciacomo Cirolamo Casanova (1725–1798) dankt zijn reputatie aan zijn vele scandaleuze seksuele escapades, die hij aan het eind van zijn leven optekende in zijn memoires L’histoire de ma vie. Dankzij die memoires is hij vooral de geschiedenis ingegaan als ’s werelds bekendste dwangmatige vrouwenverleider. In onze moderne ogen is zijn leven een ononderbroken stroom van genot, een natte droom van elke man en de grootste angst van elke vrouw die zich wil binden. Maar wie nu verwacht dat Casanova een film is over de vrije liefde en losbandigheid komt bedrogen uit.

~

Misschien komt het door Federico Fellini’s Il Casanova (1976), waarin Casanova door Donald Sutherland wordt neergezet als een koele, berekende vieze oude man die achter een masker van poeder en olie in de illusie van vergane potentie leeft. Maar, eerlijk is eerlijk, de chroniqueur van de seksuele verlichting leidde als spion, diplomaat, violist, soldaat, oplichter en zakenman, naast zijn escapades nog een ander avontuurlijk leven. Hij zwierf door heel Europa, zat regelmatig in het gevang, lag in de kerkelijke ban, werd gezien als charlatan of moest zich platzak zien te redden in de culturele elite. Genoeg ingrediënten om de rokkenjager op modern ironische wijze een ander imago te geven in een romantische kostuumkomedie, die zich voltrekt in het Venetië van 1700 en volledig is gedraaid op locatie in deze bijzondere stad.

Elegant en kleurrijk

Heath Ledger toon in zijn rol van Casanova een combinatie van charme en terughoudendheid. De hartenbreker brengt zijn tijd door met flaneren, voert elegante prietpraat en is een modebewuste verschijning. Aan zijn goede leven achter de façade van huizen, kloosters en bordelen dreigt een eind te komen als hij wordt betrapt en opgepakt na een middagje stappen. De Doge (Tim McInnerny), de regent van de stad, waarschuwt hem voor de inquisitie en sommeert hem omwille van de openbare discretie te trouwen. De veroveraar heeft er geen erg in dat hij bespied en achtervolgd wordt door de nieuwe bisschop Pucci (Jeremy Irons), die in Casanova’s vermeende reputatie een reden ziet zijn gezag te doen laten gelden.

~

Het romantische Venetië is een dankbaar decor voor alle (liefdes)perikelen – de stad schittert in wijde shots vanaf het water en in het doolhof van straten. Kostuumliefhebbers zullen smullen van de overdaad aan barok en kleur tijdens het jaarlijkse carnaval. De hele film is een lichtzinnige vermakelijke modeshow die fans van Vivienne Westwood zeker zal aanspreken. Een prestatie van kostuumontwerpster Jenny Beavan en cameraman Oliver Stapleton, die met de soms verrassende shots de kostuums nog beter tot hun recht doet komen. Regisseur Lasse Hallström weet de scène waarin Casanova wordt ontmaskerd subtiel en tegelijk overdadig vorm te geven. Na een aantal onfortuinlijke producties (o.a. Chocolat, The Shipping News en het recente An Unfinished Life) is dit zijn eerste komedie die bij een op licht amusement gericht Hollywood-publiek misschien wel kan aanslaan.

Net niet

Toch is de poging de mythe van Casanova te moderniseren tot een romantische komedie jammer genoeg ‘het lijk in de kast’. Heath Ledger is vooral een zwierende musketier tegenover de sober geklede Francesca, maar er is geen spetterende chemie tussen haar en de grote verleider. De beide hoofdrolspelers hebben te weinig dramatisch vermogen en komische diepgang ten opzichte van de rest van de cast. De humor is vooral afkomstig van de sterke mannelijke bijrollen. Dankzij hun voorkomen en timing stelen vooral Paprizzio en Lupo de show.

Echt jammer dat – ondanks de visuele flair, kostuums en vlotte montage – Casanova van een dwangmatige verleider is verworden tot een kwajongensachtig, ééndimensionaal personage, die vooral zelf bedwelmd is van de gedachte aan. Fellini heeft misschien de mythe overdreven en teveel naar zijn hand gezet, dit doet aan de nalatenschap van Casanova ook geen eer. Want al hangt Casanova’s overhemd vaak buiten de broek, voor wie (afgaande op de titel) bedacht is op enige vleselijkheid is dit wel een streng gekuisde herschepping, die je niet echt een gillende komedie of modernisering kan noemen.