Stoere meisjes, schattige jongens

Bij Jorgelina worden de eerste vrouwelijke rondingen zichtbaar; haar stoere tred, donkere oogopslag en voorkeur voor lekker buiten ravotten in plaats van met barbies te spelen, geven het meisje eerder iets jongensachtigs. Bij Mario is het precies andersom: stoere overhemden en brede schouders, maar een uiterst gevoelig karakter en een zacht gezicht.

Gendermix

Regisseur Julia Solomonoff heeft onze gendercategorieën in de mixer gestopt en schudt ze flink door elkaar. Het eerste shot van Mario, een uitdagende, sensuele blik frontaal in de camera, zaait meteen twijfel over zijn sekse. Met opzet, zo weten we later. Mario blijkt een pijnlijk geheim op zijn jonge schouders te dragen, een geheim dat hij tijdens zijn kinderjaren verborgen kon houden. Maar nu zijn lichaam zich in een seksuele groeispurt bevindt, dringt het zich genadeloos een weg naar de oppervlakte.

Solomonoff strooit lange tijd alleen met hints, wat haar tweede fictiefilm (na Hermanas) een broeierige, onderhuidse spanning geeft. De stoffige landerigheid van een zwoele zomer op de pampa’s, de naturelle cameravoering, de licht dreigende pianoklanken; ze verwijzen subtiel vooruit naar de ernstige zaken die op komst zijn.

Argentijns tienerdrama

Het tienerdrama speelt zich, zoals veel Argentijnse films, af tegen de achtergrond van de kloof tussen stad en platteland. Die is nergens ter wereld breder dan in dit uitgestrekte land met zijn overbevolkte metropolen en lege, ondoordringbare wildernis. Wat een verschil met de dorpse steden en verstedelijkte natuur in de Hollandse polder. Juist in deze van tradities doordrongen omgeving rust op Mario’s geheim een groot taboe. Mannen worden hier geacht nog mannen te zijn, in paardrijdwedstrijden raken ze hun overtollige testosteron kwijt. In de afstandelijke houding van Mario’s vader, een noest werkende boer, schemert subtiel door dat hij zich met de situatie weinig raad weet. Een scherp contrast met de openheid van Jorgelina’s vader, een arts uit het progressieve Buenos Aires.

El último verano de la Boyita is uiteindelijk een dubbele volwassenwording, niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk. Mario overwint zijn schaamte en angst om anders te zijn dan de rest en kan zichzelf daardoor accepteren om wie hij is. Jorgelina komt erachter dat de afwijking van de norm misschien wel de enige norm is. Wie zo vroeg kennis maakt met de dubbelzinnige kanten van het bestaan, zal later niet snel meer ergens vreemd van opkijken.

Dat de volwassenen om hen heen nog niet zo ver zijn (Jorgelina’s moeder wil haar dochter naar de psycholoog sturen) laat zien hoe ver deze jongeren op de troepen vooruit lopen. Sowieso mag het veelzeggend heten dat dit (voor zover ik weet) de eerste film is over dit onderwerp. Om zulke jeugdherinneringen zo openhartig te verfilmen als Solomonoff doet, heb je beslist lef nodig. Pure winst dat haar film ook nog zo doordacht is. Dat zet het grijze grensgebied tussen man en vrouw meteen stevig op de emancipatieagenda.