Klassiek spookhuis

Josh (Patrick Wilson) en Renai (Rose Byrne) zijn met hun drie kinderen verhuisd naar een oude en statige woning. Het is zo’n huis waar de traptreden kraken en de deuren piepen. Dat er vreemde geluiden te horen zijn, doet dan ook nog geen vermoedens uitgaan naar boosaardige geesten. Maar wanneer zoontje Dalton van de zolderladder valt en in een coma belandt, krijgen de vreemde gebeurtenissen de overhand. Hoe is een coma te verklaren als de scanresultaten normaal zijn? Waarom is het jongste zoontje bang voor Dalton? En wiens stem spookt door de babyfoon? Er is maar een oplossing: verhuizen.

Maar wanneer het gezin hun intrek heeft genomen in hun nieuwe huis, beginnen de angstaanjagende gebeurtenissen opnieuw. De moeder van Josh besluit een medium in te schakelen. Dalton blijkt zich in een schimmige wereld genaamd The Further te bevinden, waar demonen azen op zijn lichaam. Er rest nog een ding en dat is Dalton terughalen naar huis…

Geen toeval

James Wan baarde veel opzien met Saw, dat gezien kan worden als voorloper van het torture porn-genre. Saw kenmerkt zich door het gebruik van de meest vernuftig in elkaar gezette martelwerktuigen, waaraan slachtoffers onmogelijk kunnen ontsnappen. Wan was zo wijs zich te beperken tot deel een; de overige delen waren van de hand van regisseurs die er vooral op uit leken te zijn een graantje mee te pikken van het succes van het genre. Na Saw maakte Wan de enge, maar minder bekende poppenhorrorfilm Dead Silence. En nu is daar dan Insidious, een spookhuisfilm in de traditie van Poltergeist, The Amityville Horror en The Entity. Het zal geen toeval heten dat Barbara Hershey, hoofdrolspeelster van The Entity, is gecast als moeder van Josh.

Wan werkte voor Insidious samen met de producenten van Paranormal Activity, een recente spookhuisfilm die zogenaamd gevonden beeldmateriaal toonde van een stel dat thuis wordt lastiggevallen door een kwade kracht. Origineel was dat uitgangspunt niet, maar de onverklaarbare beelden kwamen geloofwaardig — en daarmee eng — over.

Vuurspuwende ogen

Insidious heeft weinig van doen met die ‘realistische’ stijl. Een demon wordt getoond zoals we ‘m kennen van naargeestige vertellingen: met zwarte klauwen en vuurspuwende ogen. De donkere wereld van gemartelde zielen is vormgegeven in Lynchiaanse sferen: veel zwart en rood, waarin niets is wat het lijkt. The Further is dan ook te vergelijken met The Black Lodge uit Twin Peaks, waarin duistere krachten er op uit zijn om pijn te veroorzaken.

Toch is ook Insidious eng. De film ontkomt natuurlijk niet aan clichématigheden: het op het oog gelukkige gezin draagt geheimen en zorgen met zich mee; manlief ageert tegen het medium, dat met theorieën over astrale projectie onzin zou verkondigen. Maar waar zoveel films stranden op die clichés, smeedt Wan klassieke horrorelementen samen met een surreële sfeer en verrassende omwenteling. Dit is mede te danken aan de samenwerking met scenarioschrijver Leigh Whannell, die ook verantwoordelijk was voor het script van de eerste drie Saw-films en Dead Silence. Wie die films gezien heeft, weet dat er pas op het einde, luttele seconden voor de aftiteling, een verbazingwekkende ontknoping volgt. In Insidious is die wat over the top, maar wel sterk. Ook de verhuizing is een goed gevonden wending, waarmee Wan eens en temeer afrekent met het gegeven dat mensen in een bezeten huis blijven wonen. Want wat helpt verhuizen, als het kwaad in het gezin zelf zit?