Film / Films

Een vreemde in eigen familie

recensie: Die Fremde

.

De film draait om Umay (geniaal gespeeld door Sibel Kikelli, die daar terecht een gouden beeldje aan overhield op het filmfestival van Berlijn). Umay vlucht vanuit Istanbul naar haar familie in Duitsland nadat ze net iets te vaak door haar man geslagen en verkracht wordt. Wanneer ze daar vertelt dat ze van haar man afstand wil doen, heeft ze de familie-eer besmeurt. In het uitstoten van Umay uit de familie lijkt het echte leven van Kikelli zich te herhalen. Zij is haar ‘carrière’ begonnen als porno-actrice, en toen dit tijdens de première van Gegen die Wand uit 2004 (waarin ze de hoofdrol speelde) in de roddelpers uitkwam, heeft haar familie haar uitgestoten.

~

De vader in Die Fremde laat weten dat Umay het levende bewijs is van zijn falen, toch verraadt zijn lichaamstaal zijn vertwijfeling. De moeder laat nog sterker de kloof tussen tradities en moderniteit zien. Boeiend is ook om de tweestrijd in de persoon van Acar te zien, de jongere broer van Umay, die zeer gesteld is op zijn oudste zus, maar tegelijkertijd in de spagaat van kiezen voor familiewaarden terechtkomt. Hij ontkomt maar moeilijk uit zijn innerlijke worsteling, en probeert zijn genuanceerde zielenleven met een simpele oplossing te begrijpen. Krampachtig wordt de religie erbij betrokken om de arbitraire vlucht naar eerwraak te vergoelijken, maar zoals de bazin van Umay dan terecht opmerkt: ‘God heeft hier niets mee te maken’. De oudste broer is, met een enorme plaat voor zijn kop, misschien wel de dreigendste persoon. Hij houdt er een simpele rechtlijnige interpretatie op na, waar slechts ruimte is voor eerwraak.

Clichégevaar

~

Een thema als eerwraak leidt maar al te gemakkelijk tot een zwaarmoedige clichématige film. Waarbij kritiek afgedaan kan worden als het ontkennen van de ernst van een dergelijke situatie. Die Fremde ontkomt grotendeels aan al te gemakkelijke emoties, omdat de focus veel meer op de verschillende rollen binnen de familie gericht is, dan wat er aan feiten gebeurt. In het begin van de film leidt dit wel tot een onevenwichtige manier van vertellen. Sommige scènes zijn langgerekt, zoals het lopen door een huis, of het turen naar een tafelkleed, terwijl andere scènes, zoals de vlucht naar Europa, in een tweetal cuts gerealiseerd zijn. Daarnaast laten enkele wendingen in het verhaal zich te gemakkelijk voorspellen. Met name de momenten waarop de beklemmende ellende wordt afgewisseld met een greintje magie. Bijvoorbeeld wanneer er een romance opbloeit met de keukenhulp Stipe, in het restaurant waar Umay werkt.

Ondanks deze kleinigheden blijft uiteindelijk een meedogenloze film over, die geen ruimte laat voor twijfel. De climax van de film wordt als een afgeknepen keel en een paar vuistslagen ontvangen, om vervolgens knock-out geslagen weer op adem te komen bij de aftiteling. Hierin doet de film denken aan het ijzersterke Spaanse huiselijk gewelddrama Te doy mis ojos.