Impressionistische sfeerschets van een broeierige buurt

Dito Montiel heeft er al vele interessante carrières op zitten. Hij speelde in de band Gutterboy, behoorde tot de intimi van Andy Warhol, en hij werkte als onderbroekenmodel voor Calvin Klein. Montiel groeide op in Astoria, Queens, als zoon van een Nicaraguaanse immigrant en een Ierse moeder. Niet meteen een achtergrond die een veelbelovende loopbaan in het vooruitzicht stelt, maar naar goed Amerikaans gebruik wist hij er zijn voordeel mee te doen. In 2003 verschenen zijn memoires in boekvorm onder de titel A Guide to Recognizing Your Saints. De gelijknamige film volgde drie jaar later. Daarmee kon Montiel ook het vak van regisseur aan zijn lange c.v. toevoegen.

A Guide to Recognizing Your Saints speelt zich af tijdens de hete zomer van 1986. De straten van Astoria zijn lawaaiig, druk en armoedig. Puertoricaanse meisjes heupwiegen in korte broekjes over de trottoirs. De jongens hangen rond, vechten met de gang uit de volgende straat en maken vage toekomstplannen. De handheld camera registreert de hitte en de opgefokte sfeer alsof je er middenin staat. Montiel laat zijn acteurs improviseren, waarbij de camera veelvuldig om ze heen beweegt. Veel scènes hebben niet meer om het lijf dan dat ze de broeierige sfeer van de immigrantenbuurt weergeven.

De film draait om de terugkeer van Dito Montiel, die het geweld en de armoede van de buurt vijftien jaar geleden ontvlucht is. De volwassen Dito wordt gespeeld door de altijd charismatische Robert Downey Jr. Toch steken de scènes die zich in het heden afspelen schraal af bij de rest van het verhaal. Shia LaBeouf als de jonge Dito oogt iets te kinderlijk en onschuldig voor een twijfelende adolescent, maar hij wordt bijgestaan door een aantal uitstekende jonge acteurs. Channing Tatum, die vooral bekend werd als hartenbreker in tienerfilms als Step Up, laat hier als Antonio zien dat hij veel meer in zijn mars heeft. Het acteerwerk is over de gehele linie van hoge kwaliteit en maakt van A Guide to Recognizing Your Saints meer dan het zoveelste coming of age-drama.

Therapeutisch

Daar staat tegenover dat het scenario wat al te chaotisch is, waardoor sommige verhaallijnen niet uit de verf komen. Centraal staat de beslissing van Dito om Astoria te verlaten en de wrok die zijn vader Monty over dit ‘verraad’ koestert. De jonge Dito neemt Monty, gespeeld door Chazz Palminteri, kwalijk dat hij zich niet genoeg als een vader opstelt. De bron van het vader-zoon conflict blijft echter onduidelijk, wat het dramatische verloop van hun weerzien vijftien jaar later niet ten goede komt. Voor regisseur Dito heeft het verfilmen van zijn levensverhaal wellicht een therapeutische uitwerking gehad, maar voor het publiek komen de strubbelingen van het personage Dito niet genoeg uit de verf. Psychologisch is A Guide to Recognizing Your Saints minder overtuigend dan als een impressionistische sfeerschets van een roerige periode uit Montiels veelbewogen leven.