Die vermaledijde liefde

Het broekpak van Olivia Newton-John. Stukken tegen de liefde.

Waar die honger naar boeken over liefde vandaan komt, zal niemand kunnen zeggen. Heeft het te maken met de toename van singles, die ook een belangrijke doelgroep vormen van marketeers (en vaak hoog opgeleide vrouwen zijn, dus lezers)? Is het misschien wel een prettig idee dat verliefdheid niet meer is dan een stofje in de hersenen, of worstelen we daar juist mee en hebben we een filosofie van de liefde nodig als tegenhanger? Andere schrijvers stellen dat het liefdesvirus onder de mensen is verspreid door moderne sprookjes van de media en filmindustrie. Terwijl niemand een perfecte relatie heeft, schotelen schrijvers en televisiemakers het publiek een beeld voor van eeuwigdurende liefde met heftige ups en downs, maar altijd met een happy end.

Maneater
Het broekpak van Olivia Newton-John lijkt op het eerste gezicht wéér een leuk boekje over die vermaledijde liefde. Bij nader inzien blijkt Stine Jensen met haar verzameling korte essays een verfrissende, welkome blik op het ietwat uitgekauwde onderwerp te geven. Op het gevaar af lezers af te schrikken: Stine Jensen is een feministe. Maar wel één met humor. Ze consumeert de meest uiteenlopende boeken, films en artikelen op zoek naar antwoorden op haar eigen vragen. Neem Olivia Newton-John: het preutse, knappe meisje dat bij een vijver haar liefde voor een stoere kerel bezingt en transformeert tot een maneater in een strakke leren broek was Jensens voorbeeld als puber. Wat zegt dat over de verwachtingen van meisjes in de liefde?

Naast Grease gaat Jensen ook te rade bij de filosofie van Plato, bij tv-series als Dexter en de huwelijksverhalen van Strindberg. Die afwisseling tussen hoge en lage cultuur – uiteraard een al lang achterhaalde onderscheiding – gaat haar volkomen natuurlijk af. Haar motto: ‘Analyseren! Interpreteren! Meer lezen!’ Ze gaat daarbij uit van de klassieke driedeling van een esthetische, ethische en emotionele manier van lezen. Het aardige is dat ze ook dit abstracte onderscheid persoonlijk maakt. Er leven in haar drie vrouwen: de eerste leest voor het genot van mooie zinnen, de tweede beoordeelt het boek op zijn boodschap en de derde zet de sluizen open om geraakt te worden.

Robert Vuijsje
Hoe dit uitpakt is goed te zien in haar bespreking van Robert Vuijsjes Alleen maar nette mensen. Bespreking is misschien niet het goede woord; Jensen heeft een moeizame relatie met dit boek, waarin een Joodse jongen uit Amsterdam in de Bijlmer op zoek gaat naar zijn droomvrouw, de ‘intellectuele negerin’ met een grote kont. Vuijsjes boek werd lovend ontvangen en onderscheiden met diverse prijzen. Jensen maakt zich kwaad (de emotionele lezer) over het boek om de boodschap (ethisch) en de stijl, die ze belabberd vindt (esthetisch). Haar conclusie is niet mis te verstaan: Vuijsjes roman is ‘misschien een “geinige” belediging voor zwarte vrouwen en het intellectuele milieu in Oud-Zuid’, maar toch vooral ‘een belediging voor alle literatuurliefhebbers’. Die zit!

Jensen noemt zichzelf ‘een pessimist in de liefde’ en de hier verzamelde stukken heten ’tegen de liefde’ te zijn. Sommige mensen weten juist uit ’tegen zijn’ de meeste energie te halen en de interessantste gedachten te putten. Dat geldt ook voor Stine Jensen. Misschien is ze daarin ook wel een echte feministe. Maar, zoals gezegd, dan wel één met humor.