8WEEKLY
Deze Hongaarse festivalfilm werd alleen gezien door geluksvogels of doortastende kenners, maar het is een van de meest bijzondere films van het jaar. In ellenlange, hypnotiserende takes met een traag, immer ronddraaiende HD-camera opgenomen biedt regisseur Fliegauf een overrompelende sfeerfilm. Die sfeer is er een van pure cinematische lethargie, uitgebeeld door een dag uit het troosteloze bestaan van een drugsdealer en zijn klanten. Geheel gespeend van de gebruikelijke narigheid, actie en geweld die je in een doorsnee drugsfilm aantreft, geeft Dealer een des te realistischer en doeltreffender beeld van morele leegte in een levenloos bestaan in een kil, anoniem necropolis. Een uitzichtloos bestaan werd zelden zo indringend in beeld gebracht. Fliegauf is een bijzonder talent om in de gaten te houden. (Paul Caspers)
We kennen ze allemaal wel: die sarcasten op kantoor. De bazen die enkel voor eigen genoegen hun ondergeschikten kwellen met zinloze opdrachten. David Brent (Ricky Gervais) van papierhandel Wernham-Hogg is zo’n baas. Twee seizoenen lang doet de BBC van het kantoor waar deze man leiding aan geeft verslag. Heerlijke botte humor: ongeëvenaard en cynisch. (Joost van Hoek)
Dagur Kári, de jonge, bebaarde IJslandse regisseur van Nói Albínói, is stiekem alweer zo’n tien jaar actief in het tweemansbandje (met Orri Jónsson) Slowblow. Dit jaar bracht het duo niet alleen de soundtrack van de succesvolle film uit, maar ook een derde, titelloze cd, in samenwerking met collega’s Múm en Sigur Rós. De tien lo-fi liedjes op dat album zijn voornamelijk thuis opgenomen, maar wel professioneel en met veel aandacht voor detail geproduceerd. De curieuze en zachtaardige nummers (There’s Nothing Wrong With This Song is de titel en het thema van één ervan) zijn verrassend, verfrissend en overtuigend. Slowblow doet aan de laatste albums van Sparklehorse denken, maar dan met een vreemder instrumentarium, met onder meer zingende zaag en wasmanden. Een schitterend verpakt klein juweeltje van een cd. (Paul Caspers)
De Duitse schilder Hans Hartung (1904-1989) nummerde zijn abstracte schilderijen altijd met een code waarin het jaar, het type werk (schilderij, gouache, schets) en een volgnummer werden genoemd. Dat klinkt alsof Hartung een heel precieze schilder was, maar zijn werk werd altijd tot het Abstract Expressionisme gerekend: een stroming waarbij de schilder zijn emoties direct op het doek weergeeft. Een vreemde combinatie dus met de nauwgezetheid van Hartung. Door een ontdekking in het archief van Hartung is men er echter achter gekomen dat hij wel degelijk heel nauwgezet werkte. Van elk schilderij werd een (wel expressieve) schets gemaakt, die vrijwel identiek werd nagemaakt op het doek. Hartung wilde kennelijk niks aan het toeval overlaten. Pas later in zijn carrière, in de jaren 70, liet Hartung zijn onzekerheid varen en ging hij direct op het doek werken. Dit resulteerde eerst in hele lichte schilderijen, maar later in meer mathematische die ook minder spannend waren. De schilder bleek toch tot het eind toe vast houden aan nauwkeurigheid in zijn werk. (Tsjalling Venema)
De televisieserie Cold Feet is een dramatische komedie over zes vrienden. Deze dertigers worstelen met de bekende problemen die met het echt volwassen worden te maken hebben. Denk bijvoorbeeld aan bindingsangst en natuurlijk de vraag “wanneer beginnen we aan kinderen?” Dit soms best dramatische verhaal wordt op een komische manier belicht, waardoor het een serie is die luchtig genoeg blijft om aflevering na aflevering te bekijken. Inmiddels zijn alle vijf de seizoenen op dvd verkrijgbaar en kan je dus van begin tot het einde door het leven van deze dertigers racen. (Joost van Hoek)
Het genre wuxia pian (letterlijk: heldhaftige strijder-film) waartoe Hero behoort, moet niet verward worden met bijvoorbeeld de kung fu-films uit Hong Kong die worden gekenmerkt door brute gevechten vol rauw en heftig geweld. De wuxia pian speelt zich af in een meer geïdealiseerde en mythische wereld, waarin legendarische helden uit een ver verleden op een gestileerde en uitgebalanceerde wijze hun tegenstanders bevechten. Het genre behoort al sinds de jaren ’20 tot de Chinese cinema en bereikte rond 1970 zijn voorlopige hoogtepunt met de elegante en gestileerde films van King Hu. Zhang Yimou levert met Hero zijn eigen bijdrage aan het genre en met succes: zelden werden zwaardgevechten zo magistraal en overdonderend in beeld gebracht. De prachtige cinematografie van Christopher Doyle en de muziek van Tan Dun creëren een kleurige, surreële wereld waarin legenden opnieuw tot leven komen. Op visueel gebied is Hero dan ook een absoluut hoogtepunt. (Martijn Boven)
2004 bracht ons de doorbraak van Dan Brown met zijn Da Vinci Code. Een leuk, amusant boek, maar niet sterk genoeg om in onze lijst door te dringen. Maar omdat niemand om Dan Brown heen kan dit jaar, willen we toch een boek van hem noemen. En dat is Het Bernini Mysterie. Okee, het was eigenlijk al eerder uitgegeven, maar door het succes van de Da Vinci opnieuw uitgebracht. En dat geheel terecht, want Het Bernini Mysterie is een vele malen beter boek. En als we dan toch aandacht schenken aan Brown, dan liefst aan een boek dat die aandacht ook zeker ten volste verdient. Voor Bernini heeft Brown een ijzersterke thriller neergezet, met de bekende elementen uit De Da Vinci Code, zoals kunst, mysterie, list en bedrog. Vermenigvuldig dit met twee en je krijg een klein idee van wat Het Bernini Mysterie je kan bieden. (Erik Meijers)
De rapper van ’t Hof van Commerce, die een paar jaar geleden met zijn soloproject in de armen van de critici werd gesloten, kwam dit jaar met een nieuwe. Gek genoeg is In de fik in de hype-gevoelige jaarlijstjes vergeten. Want na het grote succes van Ocharme ik, liepen de mensen behoorlijk warm voor Flips tweede. En terecht, want In de fik staat barstensvol met schitterende zieleroerselen van de jonge Belg. Ook op zijn nieuwe langspeler gaat Cauwelier weer langs allerlei muzikale stromingen. Zo wandelt de bard langs stromingen als reggae, new wave, rock en ska. Dat maakt In de fik behoorlijk afwisselend, waardoor het album blijft boeien. Beluister In de fik of ga eens bij een concert kijken en je bent overtuigd. (Niek Hofstetter)
Hoeveel Nederlandse elementen passen er in één film? Veel, zo bewijst Simon. En toch wordt het nergens vulgair, ordinair of smakeloos in deze pracht van een film. Het naakt is niet storend. Het drugsgebruik is logisch. Homo’s worden op lachwekkende wijze belachelijk gemaakt, maar blijven tegelijkertijd cool. En euthanasie is zelden zo mooi in beeld gebracht. Een film valt of staat bij zijn hoofdpersonage, en met Cees Geel had men geen betere Simon kunnen wensen. De sjofele Amsterdamse alleskunner komt na jaren weer een oude vriend tegen. Samen kijken ze terug op hun leven, maar kijken ze ook vooruit naar de toekomst: Simon heeft kanker en heeft niet lang meer te leven. Hoewel sommige onderwerpen zwaar zijn, wisselt de film de tranen af met veel gelach. Simon heeft een van de mooiste filmeindes ooit en laat je dan ook met een waanzinnig gevoel de zaal verlaten. (Nora Sinnema)
Een van de meest indrukwekkende debuten van dit jaar kwam al vroeg in het jaar. Het leek wel of The Smiths waren herboren of dat Suede een kindje had gekregen. Niet zo verwonderlijk als je bedenkt dat ex-Suede-gitarist Bernard Butler de productie van (de beste) vier nummers voor zijn rekening nam. Een cd vol pompeuze, maar toch heel moderne en poppy en daardoor licht te verteren liedjes die de cd-speler maar niet uit wilde en vroeg om draaibeurt na draaibeurt. Op de plaat zijn The Veils een overtuigend geheel, maar live was het toch vooral zanger Finn die de show stal. Het was daarom niet zo verwonderlijk dat in het najaar de break-up van de band al werd aangekondigd en Finn soloplannen bekend maakte. Hij schijnt iets Tim Buckley-achtigs te willen doen. Daar is vast een groter publiek voor dan voor The Veils, maar het is jammer dat we het met alleen deze plaat moeten doen. Hoewel de kans op een tweede plaat die de plank helemaal misslaat geheel is verdwenen en The Veils altijd in je geheugen blijven gegrift als een fantastische band. (Tsjalling Venema)
Big Fish, het boek van Daniel Wallace waarop de film is gebaseerd, is eerder een verhalenbundel dan een roman, met verteller Edward Bloom als rode draad. Scenarioschrijver John August heeft de verschillende verhalen op razend knappe wijze weten te structureren tot een film waarin al die verhalen samenkomen, elkaar versterken en uiteindelijk bij elkaar komen in een ontroerend slot. Regisseur Tim Burton heeft daar zijn unieke stijl aan toegevoegd en met een batterij topacteurs de fantastische wereld van Edward Bloom tot leven gewekt. De plot van Big Fish begint op het moment dat Will Bloom (Billy Crudup) een telefoontje van zijn moeder krijgt: zijn vader Edward (Albert Finney) is ziek en heeft niet lang meer te leven. Door de vele sterke verhalen probeert Will erachter te komen wie zijn vader nu eigenlijk werkelijk is. Ziekte, ouderdom, de verwaterde relatie tussen een vader en zijn zoon, de eigenschappen van herinneringen: het lijken zware thema’s, maar in de handen van Tim Burton vormen ze samen een van de mooiste films van het afgelopen jaar. Big Fish is een ode aan de fantasie en een eerbetoon aan vaders wereldwijd. (Melson Zwerver)
Manuel kan het niet laten om een scherpe grap richting welk geloof dan ook te maken, zelfs niet na wat er het afgelopen jaar allemaal is gebeurd in Nederland. Het kan hem niets schelen als hij mensen kwetst. Dan hadden ze maar niet moeten komen kijken, straalt hij uit. In Lazarus stuitert hij door de actualiteiten heen. André Hazes, Anne Frank, Adolf Hitler, Willem van Oranje, Balthasar Gerards, Volkert van der G., Balkenende, Theo van Gogh en Geert Wilders passeren de revue. Manuel weet rake grappen te maken en is ook zeer snel. Soms is het publiek zo overdonderd dat het vergeet te lachen of te klappen. En soms zegt hij zulke ‘gemene’ dingen dat je je afvraagt of je wel mag lachen. Niet voor niets zingt Manuel tijdens een van zijn ‘vrolijke’ liedjes: “Humor is een tumor met een toetertje.” Manuel is een geweldige cabaretier met lef die zijn woordje wel klaar heeft, waardoor je je niet verveelt. Lazarus is er dan ook een die je niet had mogen missen dit jaar! (Nathalie van Eck)
Jarenlang werd Charlie Chaplin gezien als autoriteit en alleenheerser binnen de fysieke acteurs van de stomme film, maar de laatste jaren krijgt Buster Keaton steeds vaker de lof die hem toekomt. Zijn prachtig intieme en introverte spel straalt zoveel meer emotie uit dan het overtrokken acteren van Chaplin. In The General zie je hoe Johnny Gray van zijn twee grote liefdes, Annabelle en The General (zijn locomotief), wordt gescheiden. In spannende, komische en acrobatische achtervolgingen op verschillende treinen zie je hoe hij zijn twee grote liefdes probeert te heroveren. Keaton speelt niet alleen de hoofdrol, hij schreef, produceerde, monteerde en regisseerde deze late klassieker uit de periode van de stille film. De twee dvd’s bevatten erg veel extra’s, onder meer filmpjes over het maken en restaureren van de film, een introductie door Orson Welles, de filmmuziek, extra filmpjes, een lange documentaire over Buster Keaton en een klein boekje. De liefhebber kan zijn vingers aflikken bij deze prachtige uitgave. (Harrie de Vries)
In het jaar dat Quentin Tarantino zijn eigen wraak-epos stijlvol afrondde, beloonde hij een ander meesterwerk over wraak met de Grote Juryprijs op het filmfestival van Cannes. Zijn lievelingsfilm Oldboy is de – overigens niet geheel toevallig – Aziatische tegenhanger van Kill Bill. Park Chan-wook is niet zoals Tarantino een cinefiel die het liefst in de ivoren toren van zijn filmische universum blijft. De Zuid-Koreaan heeft ook de pretentie iets over het leven zelf te zeggen. Zijn zwartgallige, nihilistische visie laat zich onder andere vertalen in deze uitspraak van één van de personages: “Ook al ben ik niet beter dan een hond, heb ik niet het recht om te leven?” In Oldboy komt de tragische held die zich wil wreken voor een vijftienjarige gevangenschap in een geblindeerde hotelkamer erachter dat hij juist degene is die gewreken wordt. Of toch niet? Chan-wook ontleedt het thema wraak tot op het bot, in een zinderend hoogstandje dat de zintuigen soms streelt, maar je veel vaker je blik van het doek wilt doen afwenden. (Niels Bakker)
Het zal niemand ontgaan zijn dat Marco Borsato een nieuw album uitbracht in 2004. Zien werd op de dag van uitbreng al meer dan 300.000 keer verkocht, en de teller bleef doortikken. Zien is meer dan een cd alleen: als eerste artiest ter wereld bracht Borsato zijn nieuwe werk alleen op dvd uit, inclusief videoclips voor elk nummer en voorzien van een ruime hoeveelheid bonusmateriaal. Muzikaal is er weinig veranderd, maar technisch gezien overtuigt Zien op alle punten. De korte films bij de nummers zijn een leuke bijkomstigheid, maar pas als audio en video echt worden geïntegreerd tot één geheel zal de meerwaarde van dvd-muziek kunnen worden vastgesteld. Tot dat moment heeft Marco Borsato met Zien een mijlpaal neergezet. Zien is niet alleen de beste marketingstunt van 2004, het album is ook de eerste stap op weg naar een nieuwe muziekbeleving. (Melson Zwerver)
Deze film vertelt het sprookje achter het sprookje. Door veel te weinig aandacht in de media werd deze geniale film ondergesneeuwd door films als The Incredibles en Bridget Jones 2, maar als je dit jaar één film in de bioscoop gezien zou moeten hebben, is het zeker deze. Mystiek, fantasie, drama, komedie: vrijwel alle bedenkbare elementen zitten in deze film. Het verhaal is simpel: het vertelt over toneelschrijver J.M. Barrie en hoe deze zijn vernieuwde inspiratie vond om het wereldberoemde Peter Pan te schrijven. De inspiratieloze schrijver sluit vriendschap met een weduwe en haar vier zoons. Deze film moet het eens niet hebben van special effects of halfontblote hunks. Het draait eindelijk weer eens om het verhaal en om de acteerkunsten. Vooral die van Johnny Depp (Barrie) en Freddie Highmore (Peter) liegen er niet om. Dit wordt zeker een grote kanshebber bij de Oscars, in ieder geval voor de nominaties. Als je het nog niet doorhad: ga hem zien! (Nora Sinnema)
Aan de term ‘waargebeurd’ kleeft vaak een RTL4-smaakje. Zoetsappig drama, over iemand in een uitzichtloze situatie die uiteindelijk alle ellendigheden overwint en leert wat de werkelijk belangrijke dingen in het leven zijn. Blèh! Neem dan de boeken van Annejet van der Zijl, die zich langzaam maar zeker opwerkt tot chroniqueur van een voorbije eeuw. Eerder schreef ze al Jagtlust, over schrijvers in de jaren vijftig, en Anna, de biografie van Annie M.G. Schmidt. Haar nieuwste project is opnieuw waargebeurd, maar wel zo literair als maar kan. Sonny Boy is een schitterend verhaal over de schijnbaar onmogelijke liefde tussen een jonge Surinamer en een middelbare Hollandse, die opbloeit in de jaren twintig en duurt totdat de Tweede Wereldoorlog hem verwoest. Je zou haast willen dat je het verhaal verzonnen had.
Crazy 88
recensie: De beste 88 van 2004: dag 2
.
88-71 | 70-54 | 53-36 | 35-19 | 18-01
70: Dealer
~
Deze Hongaarse festivalfilm werd alleen gezien door geluksvogels of doortastende kenners, maar het is een van de meest bijzondere films van het jaar. In ellenlange, hypnotiserende takes met een traag, immer ronddraaiende HD-camera opgenomen biedt regisseur Fliegauf een overrompelende sfeerfilm. Die sfeer is er een van pure cinematische lethargie, uitgebeeld door een dag uit het troosteloze bestaan van een drugsdealer en zijn klanten. Geheel gespeend van de gebruikelijke narigheid, actie en geweld die je in een doorsnee drugsfilm aantreft, geeft Dealer een des te realistischer en doeltreffender beeld van morele leegte in een levenloos bestaan in een kil, anoniem necropolis. Een uitzichtloos bestaan werd zelden zo indringend in beeld gebracht. Fliegauf is een bijzonder talent om in de gaten te houden. (Paul Caspers)
69: The Office
~
We kennen ze allemaal wel: die sarcasten op kantoor. De bazen die enkel voor eigen genoegen hun ondergeschikten kwellen met zinloze opdrachten. David Brent (Ricky Gervais) van papierhandel Wernham-Hogg is zo’n baas. Twee seizoenen lang doet de BBC van het kantoor waar deze man leiding aan geeft verslag. Heerlijke botte humor: ongeëvenaard en cynisch. (Joost van Hoek)
68: Slowblow – Slowblow
~
Dagur Kári, de jonge, bebaarde IJslandse regisseur van Nói Albínói, is stiekem alweer zo’n tien jaar actief in het tweemansbandje (met Orri Jónsson) Slowblow. Dit jaar bracht het duo niet alleen de soundtrack van de succesvolle film uit, maar ook een derde, titelloze cd, in samenwerking met collega’s Múm en Sigur Rós. De tien lo-fi liedjes op dat album zijn voornamelijk thuis opgenomen, maar wel professioneel en met veel aandacht voor detail geproduceerd. De curieuze en zachtaardige nummers (There’s Nothing Wrong With This Song is de titel en het thema van één ervan) zijn verrassend, verfrissend en overtuigend. Slowblow doet aan de laatste albums van Sparklehorse denken, maar dan met een vreemder instrumentarium, met onder meer zingende zaag en wasmanden. Een schitterend verpakt klein juweeltje van een cd. (Paul Caspers)
67: Hans Hartung – Gemeentemuseum Den Haag
~
De Duitse schilder Hans Hartung (1904-1989) nummerde zijn abstracte schilderijen altijd met een code waarin het jaar, het type werk (schilderij, gouache, schets) en een volgnummer werden genoemd. Dat klinkt alsof Hartung een heel precieze schilder was, maar zijn werk werd altijd tot het Abstract Expressionisme gerekend: een stroming waarbij de schilder zijn emoties direct op het doek weergeeft. Een vreemde combinatie dus met de nauwgezetheid van Hartung. Door een ontdekking in het archief van Hartung is men er echter achter gekomen dat hij wel degelijk heel nauwgezet werkte. Van elk schilderij werd een (wel expressieve) schets gemaakt, die vrijwel identiek werd nagemaakt op het doek. Hartung wilde kennelijk niks aan het toeval overlaten. Pas later in zijn carrière, in de jaren 70, liet Hartung zijn onzekerheid varen en ging hij direct op het doek werken. Dit resulteerde eerst in hele lichte schilderijen, maar later in meer mathematische die ook minder spannend waren. De schilder bleek toch tot het eind toe vast houden aan nauwkeurigheid in zijn werk. (Tsjalling Venema)
66: Cold Feet (vijfde seizoen)
~
De televisieserie Cold Feet is een dramatische komedie over zes vrienden. Deze dertigers worstelen met de bekende problemen die met het echt volwassen worden te maken hebben. Denk bijvoorbeeld aan bindingsangst en natuurlijk de vraag “wanneer beginnen we aan kinderen?” Dit soms best dramatische verhaal wordt op een komische manier belicht, waardoor het een serie is die luchtig genoeg blijft om aflevering na aflevering te bekijken. Inmiddels zijn alle vijf de seizoenen op dvd verkrijgbaar en kan je dus van begin tot het einde door het leven van deze dertigers racen. (Joost van Hoek)
65: Hero
~
Het genre wuxia pian (letterlijk: heldhaftige strijder-film) waartoe Hero behoort, moet niet verward worden met bijvoorbeeld de kung fu-films uit Hong Kong die worden gekenmerkt door brute gevechten vol rauw en heftig geweld. De wuxia pian speelt zich af in een meer geïdealiseerde en mythische wereld, waarin legendarische helden uit een ver verleden op een gestileerde en uitgebalanceerde wijze hun tegenstanders bevechten. Het genre behoort al sinds de jaren ’20 tot de Chinese cinema en bereikte rond 1970 zijn voorlopige hoogtepunt met de elegante en gestileerde films van King Hu. Zhang Yimou levert met Hero zijn eigen bijdrage aan het genre en met succes: zelden werden zwaardgevechten zo magistraal en overdonderend in beeld gebracht. De prachtige cinematografie van Christopher Doyle en de muziek van Tan Dun creëren een kleurige, surreële wereld waarin legenden opnieuw tot leven komen. Op visueel gebied is Hero dan ook een absoluut hoogtepunt. (Martijn Boven)
64: Dan Brown – Het Bernini Mysterie
~
2004 bracht ons de doorbraak van Dan Brown met zijn Da Vinci Code. Een leuk, amusant boek, maar niet sterk genoeg om in onze lijst door te dringen. Maar omdat niemand om Dan Brown heen kan dit jaar, willen we toch een boek van hem noemen. En dat is Het Bernini Mysterie. Okee, het was eigenlijk al eerder uitgegeven, maar door het succes van de Da Vinci opnieuw uitgebracht. En dat geheel terecht, want Het Bernini Mysterie is een vele malen beter boek. En als we dan toch aandacht schenken aan Brown, dan liefst aan een boek dat die aandacht ook zeker ten volste verdient. Voor Bernini heeft Brown een ijzersterke thriller neergezet, met de bekende elementen uit De Da Vinci Code, zoals kunst, mysterie, list en bedrog. Vermenigvuldig dit met twee en je krijg een klein idee van wat Het Bernini Mysterie je kan bieden. (Erik Meijers)
63: Flip Kowlier – In de Fik
~
De rapper van ’t Hof van Commerce, die een paar jaar geleden met zijn soloproject in de armen van de critici werd gesloten, kwam dit jaar met een nieuwe. Gek genoeg is In de fik in de hype-gevoelige jaarlijstjes vergeten. Want na het grote succes van Ocharme ik, liepen de mensen behoorlijk warm voor Flips tweede. En terecht, want In de fik staat barstensvol met schitterende zieleroerselen van de jonge Belg. Ook op zijn nieuwe langspeler gaat Cauwelier weer langs allerlei muzikale stromingen. Zo wandelt de bard langs stromingen als reggae, new wave, rock en ska. Dat maakt In de fik behoorlijk afwisselend, waardoor het album blijft boeien. Beluister In de fik of ga eens bij een concert kijken en je bent overtuigd. (Niek Hofstetter)
62: Simon
~
Hoeveel Nederlandse elementen passen er in één film? Veel, zo bewijst Simon. En toch wordt het nergens vulgair, ordinair of smakeloos in deze pracht van een film. Het naakt is niet storend. Het drugsgebruik is logisch. Homo’s worden op lachwekkende wijze belachelijk gemaakt, maar blijven tegelijkertijd cool. En euthanasie is zelden zo mooi in beeld gebracht. Een film valt of staat bij zijn hoofdpersonage, en met Cees Geel had men geen betere Simon kunnen wensen. De sjofele Amsterdamse alleskunner komt na jaren weer een oude vriend tegen. Samen kijken ze terug op hun leven, maar kijken ze ook vooruit naar de toekomst: Simon heeft kanker en heeft niet lang meer te leven. Hoewel sommige onderwerpen zwaar zijn, wisselt de film de tranen af met veel gelach. Simon heeft een van de mooiste filmeindes ooit en laat je dan ook met een waanzinnig gevoel de zaal verlaten. (Nora Sinnema)
61: The Veils – The Runaway Found
~
Een van de meest indrukwekkende debuten van dit jaar kwam al vroeg in het jaar. Het leek wel of The Smiths waren herboren of dat Suede een kindje had gekregen. Niet zo verwonderlijk als je bedenkt dat ex-Suede-gitarist Bernard Butler de productie van (de beste) vier nummers voor zijn rekening nam. Een cd vol pompeuze, maar toch heel moderne en poppy en daardoor licht te verteren liedjes die de cd-speler maar niet uit wilde en vroeg om draaibeurt na draaibeurt. Op de plaat zijn The Veils een overtuigend geheel, maar live was het toch vooral zanger Finn die de show stal. Het was daarom niet zo verwonderlijk dat in het najaar de break-up van de band al werd aangekondigd en Finn soloplannen bekend maakte. Hij schijnt iets Tim Buckley-achtigs te willen doen. Daar is vast een groter publiek voor dan voor The Veils, maar het is jammer dat we het met alleen deze plaat moeten doen. Hoewel de kans op een tweede plaat die de plank helemaal misslaat geheel is verdwenen en The Veils altijd in je geheugen blijven gegrift als een fantastische band. (Tsjalling Venema)
60: Big Fish
~
Big Fish, het boek van Daniel Wallace waarop de film is gebaseerd, is eerder een verhalenbundel dan een roman, met verteller Edward Bloom als rode draad. Scenarioschrijver John August heeft de verschillende verhalen op razend knappe wijze weten te structureren tot een film waarin al die verhalen samenkomen, elkaar versterken en uiteindelijk bij elkaar komen in een ontroerend slot. Regisseur Tim Burton heeft daar zijn unieke stijl aan toegevoegd en met een batterij topacteurs de fantastische wereld van Edward Bloom tot leven gewekt. De plot van Big Fish begint op het moment dat Will Bloom (Billy Crudup) een telefoontje van zijn moeder krijgt: zijn vader Edward (Albert Finney) is ziek en heeft niet lang meer te leven. Door de vele sterke verhalen probeert Will erachter te komen wie zijn vader nu eigenlijk werkelijk is. Ziekte, ouderdom, de verwaterde relatie tussen een vader en zijn zoon, de eigenschappen van herinneringen: het lijken zware thema’s, maar in de handen van Tim Burton vormen ze samen een van de mooiste films van het afgelopen jaar. Big Fish is een ode aan de fantasie en een eerbetoon aan vaders wereldwijd. (Melson Zwerver)
59: André Manuel – Lazarus
~
Manuel kan het niet laten om een scherpe grap richting welk geloof dan ook te maken, zelfs niet na wat er het afgelopen jaar allemaal is gebeurd in Nederland. Het kan hem niets schelen als hij mensen kwetst. Dan hadden ze maar niet moeten komen kijken, straalt hij uit. In Lazarus stuitert hij door de actualiteiten heen. André Hazes, Anne Frank, Adolf Hitler, Willem van Oranje, Balthasar Gerards, Volkert van der G., Balkenende, Theo van Gogh en Geert Wilders passeren de revue. Manuel weet rake grappen te maken en is ook zeer snel. Soms is het publiek zo overdonderd dat het vergeet te lachen of te klappen. En soms zegt hij zulke ‘gemene’ dingen dat je je afvraagt of je wel mag lachen. Niet voor niets zingt Manuel tijdens een van zijn ‘vrolijke’ liedjes: “Humor is een tumor met een toetertje.” Manuel is een geweldige cabaretier met lef die zijn woordje wel klaar heeft, waardoor je je niet verveelt. Lazarus is er dan ook een die je niet had mogen missen dit jaar! (Nathalie van Eck)
58: The General (2-disc special edition)
~
Jarenlang werd Charlie Chaplin gezien als autoriteit en alleenheerser binnen de fysieke acteurs van de stomme film, maar de laatste jaren krijgt Buster Keaton steeds vaker de lof die hem toekomt. Zijn prachtig intieme en introverte spel straalt zoveel meer emotie uit dan het overtrokken acteren van Chaplin. In The General zie je hoe Johnny Gray van zijn twee grote liefdes, Annabelle en The General (zijn locomotief), wordt gescheiden. In spannende, komische en acrobatische achtervolgingen op verschillende treinen zie je hoe hij zijn twee grote liefdes probeert te heroveren. Keaton speelt niet alleen de hoofdrol, hij schreef, produceerde, monteerde en regisseerde deze late klassieker uit de periode van de stille film. De twee dvd’s bevatten erg veel extra’s, onder meer filmpjes over het maken en restaureren van de film, een introductie door Orson Welles, de filmmuziek, extra filmpjes, een lange documentaire over Buster Keaton en een klein boekje. De liefhebber kan zijn vingers aflikken bij deze prachtige uitgave. (Harrie de Vries)
57: Oldboy
~
In het jaar dat Quentin Tarantino zijn eigen wraak-epos stijlvol afrondde, beloonde hij een ander meesterwerk over wraak met de Grote Juryprijs op het filmfestival van Cannes. Zijn lievelingsfilm Oldboy is de – overigens niet geheel toevallig – Aziatische tegenhanger van Kill Bill. Park Chan-wook is niet zoals Tarantino een cinefiel die het liefst in de ivoren toren van zijn filmische universum blijft. De Zuid-Koreaan heeft ook de pretentie iets over het leven zelf te zeggen. Zijn zwartgallige, nihilistische visie laat zich onder andere vertalen in deze uitspraak van één van de personages: “Ook al ben ik niet beter dan een hond, heb ik niet het recht om te leven?” In Oldboy komt de tragische held die zich wil wreken voor een vijftienjarige gevangenschap in een geblindeerde hotelkamer erachter dat hij juist degene is die gewreken wordt. Of toch niet? Chan-wook ontleedt het thema wraak tot op het bot, in een zinderend hoogstandje dat de zintuigen soms streelt, maar je veel vaker je blik van het doek wilt doen afwenden. (Niels Bakker)
56: Marco Borsato – Zien
~
Het zal niemand ontgaan zijn dat Marco Borsato een nieuw album uitbracht in 2004. Zien werd op de dag van uitbreng al meer dan 300.000 keer verkocht, en de teller bleef doortikken. Zien is meer dan een cd alleen: als eerste artiest ter wereld bracht Borsato zijn nieuwe werk alleen op dvd uit, inclusief videoclips voor elk nummer en voorzien van een ruime hoeveelheid bonusmateriaal. Muzikaal is er weinig veranderd, maar technisch gezien overtuigt Zien op alle punten. De korte films bij de nummers zijn een leuke bijkomstigheid, maar pas als audio en video echt worden geïntegreerd tot één geheel zal de meerwaarde van dvd-muziek kunnen worden vastgesteld. Tot dat moment heeft Marco Borsato met Zien een mijlpaal neergezet. Zien is niet alleen de beste marketingstunt van 2004, het album is ook de eerste stap op weg naar een nieuwe muziekbeleving. (Melson Zwerver)
55: Finding Neverland
~
Deze film vertelt het sprookje achter het sprookje. Door veel te weinig aandacht in de media werd deze geniale film ondergesneeuwd door films als The Incredibles en Bridget Jones 2, maar als je dit jaar één film in de bioscoop gezien zou moeten hebben, is het zeker deze. Mystiek, fantasie, drama, komedie: vrijwel alle bedenkbare elementen zitten in deze film. Het verhaal is simpel: het vertelt over toneelschrijver J.M. Barrie en hoe deze zijn vernieuwde inspiratie vond om het wereldberoemde Peter Pan te schrijven. De inspiratieloze schrijver sluit vriendschap met een weduwe en haar vier zoons. Deze film moet het eens niet hebben van special effects of halfontblote hunks. Het draait eindelijk weer eens om het verhaal en om de acteerkunsten. Vooral die van Johnny Depp (Barrie) en Freddie Highmore (Peter) liegen er niet om. Dit wordt zeker een grote kanshebber bij de Oscars, in ieder geval voor de nominaties. Als je het nog niet doorhad: ga hem zien! (Nora Sinnema)
54: Annejet van der Zijl – Sonny Boy
~
Aan de term ‘waargebeurd’ kleeft vaak een RTL4-smaakje. Zoetsappig drama, over iemand in een uitzichtloze situatie die uiteindelijk alle ellendigheden overwint en leert wat de werkelijk belangrijke dingen in het leven zijn. Blèh! Neem dan de boeken van Annejet van der Zijl, die zich langzaam maar zeker opwerkt tot chroniqueur van een voorbije eeuw. Eerder schreef ze al Jagtlust, over schrijvers in de jaren vijftig, en Anna, de biografie van Annie M.G. Schmidt. Haar nieuwste project is opnieuw waargebeurd, maar wel zo literair als maar kan. Sonny Boy is een schitterend verhaal over de schijnbaar onmogelijke liefde tussen een jonge Surinamer en een middelbare Hollandse, die opbloeit in de jaren twintig en duurt totdat de Tweede Wereldoorlog hem verwoest. Je zou haast willen dat je het verhaal verzonnen had.
© Hans Roggen 
