Het kind is het kwaad

Case 39 is de eerste Amerikaanse productie van de Duitse regisseur Christian Alvart. Alvart heeft wat met horror, getuige zijn voorgangers Curiosity & the Cat, Antikörper en Pandorum, die ook in 2009 verscheen.

Emily Jenkins (Renée Zellweger) werkt bij de Kinderbescherming en ontfermt zich over kinderen die verwaarloosd worden door hun ouders. Wanneer zij het dossier ‘case 39’ onder haar hoede krijgt bezoekt Emily het gezin Sullivan. Dochter Lillith presteert slecht op school, slaapt amper en ziet er vermagerd uit. Kortom: alle reden om je zorgen te maken. Emily raakt al snel geobsedeerd door het onschuldige meisje en redt het kind van een duivelse actie van haar ouders. Wanneer Emily vervolgens de voogdij op zich neemt, blijkt Lillith niet zo onschuldig te zijn als zij er uit ziet. Er vallen doden en Emily komt oog in oog te staan met de duivel zelf. Ze heeft gekozen voor Lillith, maar hoe komt ze weer van haar af?

Goed en kwaad

Case 39 doet onherroepelijk denken aan films als The Exorcist en The Omen, maar ook aan The Innocents. Het kind wordt ambivalent getoond: onschuldig en puur maar ook kwaadaardig. Vooral The Innocents vangt die ambivalentie treffend en roept twijfel op: is het kind in al zijn puurheid wel slecht, of is het de verzorger, de volwassene, die langzaamaan paranoïde wordt? In Case 39 tracht Alvart deze tegenstrijdigheid ook te tonen: de lieve en onschuldige Lillith tegenover haar kwaadaardige en bezeten kant.

Zo vraagt ze Emily hoe die weet wat het is om moeder te zijn als ze het nooit geprobeerd heeft. Die twijfelt namelijk om de voogdij op zich te nemen. Als Emily besluit voor Lillith te zorgen, krijgt de film een andere wending. Al snel bemerkt Emily dat haar kersverse dochter niet zuiver is. Wanneer zij bevriend agent Mike Barron (Ian McShane, Deadwood, 44 Inch Chest) betrekt in haar suspense ideeën over Lillith, is hij eerst wantrouwend en verklaart Emily voor gek. Een horrorcliché is dat vrienden of geliefden genadeloos worden afgestraft wanneer zij de gekwelde hoofdpersoon niet serieus nemen. En ook hier is dat zo. Lillith ontwikkelt zich in rap tempo als een duivels kind, waar niets en niemand tegenop kan. Ze breekt dwars door barricades heen, leest gedachten en pleegt duistere telefoontjes. De overgang is echter te abrupt ingezet en dat komt de film niet ten goede.

Sterke troef

Case 39 heeft gelukkig een sterke troef in handen met Jodelle Ferland als Lillith. Ferland, bekend van Silent Hill en Tideland, heeft iets onwerkelijks. Ze is zowel mooi als dreigend, zowel kinderlijk als volwassen. Ze is dan ook perfect gecast als duivels kind. Voor dit kind wil je het liefst weg kruipen, in plaats van haar een aai over de bol te geven. Dit wordt goed geïllustreerd aan de hand van een scène waarin Lillith een bange Emily vraagt haar voor te lezen. De ambivalentie tussen onschuld en kwaad is hier zichtbaar en voelbaar. Jammer genoeg kan Ferland de film niet redden. Ze moet het in haar eentje opboksen tegenover een zwak script en vlakke rollen. De karakters zijn niet uitgediept en weinig origineel in hun uitwerking. Zo heeft Zellweger een continue angstige en trieste blik op haar gezicht, wat op een gegeven moment gaat irriteren. Het camerawerk is weliswaar strak en stilistisch, maar doet afbreuk aan de geloofwaardigheid van de film.

Case 39 is op zijn sterkst wanneer Zellweger het duistere huis van de Sullivans betreedt. Hier weet Alvart een goede horrorsfeer neer te zetten; beklemmend, ongrijpbaar en eng. De film volgt verder een voorspelbare weg, afgezien van knappe special effects en wat schrikmomenten. Het einde is een anticlimax, waarbij je je als kijker afvraagt of dit het nou echt allemaal is. De film lijkt rijp voor een vervolg, maar hopelijk richt Alvart zich op een ander project. Dat hij beter kan bewijst hij met het sterke en beklemmende Pandorum, waarin de personages plotseling ontwaken in een apocalyptische nachtmerrie. Wat er gebeurd is en waarom is onduidelijk en vormt de spanning van de film. Als Alvart op dat niveau doorgaat, gaan we vast nog veel meer van hem horen. Immers, wordt het niet eens tijd voor een nieuwe Carpenter of Cronenberg?