Film / Films

Lichtvoetige familiekroniek

recensie: Almanya - Willkommen in Deutschland

‘We vroegen arbeidskrachten, er kwamen mensen.’ Met dit citaat van de Duitse schrijver Max Frisch eindigt de hartverwarmende familiekroniek Almanya, Willkommen in Deutschland. Een luchtig kijkje in het leven van een Turkse gastarbeidersfamilie.

Schlagermuziek, tweemaal per week varkensvlees, aangelijnde honden die lijken op reusachtige ratten, je behoefte doen in een grote witte vaas op het toilet en elke twee jaar op vakantie naar Mallorca. Hoezo cultuurshock? Het meest verontrustende aan die westerlingen is misschien wel hun gewelddadige godsdienst met een aan een kruis gespijkerde man. Ieder weekend moet je een stukje van hem eten en wat van zijn bloed drinken.

Mannschaft of Turks elftal?

~

Het is behoorlijk wennen voor een immigrant in Duitsland. Soms ook nog voor een lid van de derde generatie. ‘Als Duitsland tegen Turkije voetbalt, voor wie moet ik dan zijn?’, vraagt de zesjarige Cenk die een Turkse vader en een Duitse moeder heeft. Zijn klasgenootjes pesten hem. Als zijn schooljuf de kinderen de kaart van Europa laat zien, blijkt de geboorteplaats van zijn vader er tot zijn spijt niet op te staan. Zijn wortels liggen namelijk in Oost-Turkije.

Tante Canan vertelt Cenk het verhaal van zijn opa Hüseyin Yilmaz die in de jaren zestig vanuit Anatolië naar Duitsland kwam om bij te dragen aan het Wirtschaftswunder. Na enkele jaren heeft hij genoeg geld verdiend om zijn vrouw en kinderen te laten overkomen. Regisseur Yasemin Samdereli, die samen met haar zus Nesrin het draaiboek voor deze integratiekomedie schreef, schetst op grappige wijze de eerste stroeve stappen van de nieuwkomers. Ze geeft het taalprobleem weer door Duitsers een niet te begrijpen soort Jiddisch te laten spreken.

Ongehuwd zwanger

~

Tijdens het opgroeien van de kinderen en kleinkinderen komen geen hardnekkige integratieproblemen aan bod. Ook geen Turks-Duitse identiteitscrisis zoals in

~

Almanya, Willkommen in Deutschland is heerlijk herkenbaar voor immigranten en zeker ook onderhoudend voor autochtonen. De keuze voor een lichtvoetige familiekroniek in plaats van een zwaarmoedig integratiedrama is gewaagd, maar geslaagd. Geheel in stijl is de sentimentele slotconclusie van de vertelster: ‘We zijn de som van alles wat voor onze tijd is gebeurd. Wij zijn alles wat gebeurt als we er niet meer zijn. En wat niet was gebeurd als we niet waren gekomen.’