Return to Hansala

Bij een Spaans kustplaatsje spoelt een lijk aan van een Marokkaanse jongen. De Spaanse begrafenisondernemer Martín, die kampt met persoonlijke problemen, probeert achter de identiteit van de jongen te komen. Hij komt in contact met zijn zus Leila, die simpel werk doet bij een visafslag. Zij heeft haar broer overgehaald om naar Spanje te komen. Martín besluit om Leila te helpen om het lijk naar Marokko te vervoeren voor een begrafenis.

Armoedig

Het zal voor veel kijkers al duidelijk zijn dat de tocht zal leiden tot een band met de knappe en rouwende Leila. In Marokko ontstaan er wat problemen als Martíns lijkwagen wordt gestolen. Die plotontwikkeling wordt echter al snel opgelost, waarna Martin aankomt in Leila’s primitieve geboortedorp. Daar wordt Martín gastvrij onthaald, maar is hij ook de getuige van de armoedige levensomstandigheden van de bewoners. Het motief achter de oversteek wordt hem zo duidelijk, terwijl er onderhuids gevoelens groeien voor Leila.

Regisseuse Chus Gutiérrez hanteert een toegankelijke realistische stijl met een voorspelbare verhaallijn. Zoals vaak in films over twee culturen ontstaat er een situatie waarin twee personages met verschillende achtergronden bij elkaar komen. In Return to Hansala zitten beide karakters in een crisis. Martín heeft problemen met zijn vrouw en denkt eraan om te scheiden. Alsof dat al niet genoeg is, zit zijn bedrijf op de rand van een faillissement en kampt hij met zijn geweten. Om Martíns situatie in verband te brengen met het lot van de illegale migranten hanteert Gutiérrez sequenties waarin Martin droomt dat hij verdrinkt.

Thematiekherhaling

Het doel van Gutiérrez’ film is dat mensen zich bewust worden van de achtergronden van migranten die illegaal naar Europa komen. Met het verhaal probeert zij ook een band te creëren tussen twee verschillende volken. Martín wordt in Marokko even de vreemdeling die Leila in Spanje is. Toch wordt er weinig nieuw leven in deze bekende elementen geblazen. Het thema van westerse schuld en confrontaties met de ander komt terug in een veelvoud van recente films zoals Babel, Mammoth en The Visitor. Return to Hansala springt er naast die films niet uit. De herhaling van de thematiek zal voor de ervaren kijker niet verrassend overkomen.

Stilistisch gezien is de film ook te conventioneel en niet rauw genoeg om indruk te maken. In vergelijking met Pedro Costa’s minimale en onwerkelijke Casa de Lava, die een vergelijkbare verhaallijn heeft, is Return to Hansala braaf en conventioneel. Uiteindelijk laat de film zien dat een te toegankelijke benadering bij het verfilmen van een maatschappelijk probleem juist averechts kan werken. De lading van het probleem vergaat in een humanistische boodschap die werkt als een catharsis, maar die sluiting doet geen recht aan de complexiteit en oneerlijkheid van de werkelijkheid.