Uit het leven gegrepen

Londen speelt een belangrijke rol in de nieuwste films van de twee belangrijkste chroniqueurs van het Britse sociaalrealisme, Ken Loach en Mike Leigh, die nu beide in de bioscopen te zien zijn. De manier waarop de stad in de films wordt weergegeven zegt alles over de boodschap van de films zelf. Waar Londen in It’s a Free World van Loach als een gure, regenachtige stad wordt afgebeeld, overheerst in Happy-Go-Lucky van Leigh het beeld van een bruisende, kleurrijke stad waar altijd iets te beleven valt. De regen tegenover de zon en het cynisme tegenover het optimisme.

Leigh laat er geen misverstand over bestaan in de eerste scènes van Happy-Go-Lucky; Poppy (Sally Hawkins) is een positief ingestelde vrouw. Ze is iemand die als haar fiets wordt gestolen niet in woede ontsteekt maar het alleen jammer vindt dat ze geen afscheid van het ding heeft kunnen nemen. Iemand die met iedereen die ze tegenkomt een gezellig praatje wil houden en daarbij ook irritatie oproept van mensen die niet lastig gevallen willen worden door deze iets te vrolijke vrouw. De film is te zien als een documentaire over de dagelijkse beslommeringen van deze lerares uit Noord-Londen. We volgen haar naar haar werk, naar de dokter en naar haar moeizame rijlessen met een cynische rijinstructeur, die als een rode draad door de film lopen.

Authenticiteit

Zoals in de meeste films van Mike Leigh (Naked, Secrets & Lies) draait het in Happy-Go-Lucky meer om de personages dan om de plot. De regisseur staat bekend om zijn maandenlange repetities met zijn acteurs die hen volledig vertrouwd dienen te maken met hun personages. Aan deze intensieve voorbereiding, waarin ook het scenario zijn vaste vorm aanneemt, danken de films van Leigh hun grote kwaliteit. Over elk detail van de personages is merkbaar nagedacht, waardoor de karakters in zijn films een mate van authenticiteit bereiken die zelden in de bioscopen te zien is. Het predicaat ‘uit het leven gegrepen’ is nu eens wel op zijn plaats.

Hoewel Leigh bekend staat om zijn zware, realistische drama’s, ligt de nadruk in Happy-Go-Lucky duidelijk op de lach. Zo zouden de scènes waarin Poppy de flamenco leert dansen van een emotionele Spaanse lerares en zij zich door de dokter laat onderzoeken niet misstaan in een ouderwetse slapstickfilm. Ondanks de nadruk op de humor is de tragiek ook in deze film van Leigh niet ver te zoeken. Die tragiek krijgt ditmaal vorm in de gestalte van een eenzame zwerver met wie Poppy een gesprek aanknoopt, maar vooral in de persoon van haar rijinstructeur. De gesprekken tussen deze Scott (een fantastische rol van Eddie Marsan), een cynische man die al het vertrouwen in de maatschappij heeft opgegeven en in alles de ultieme tegenpool van Poppy is, en Poppy zijn hilarisch en tragisch tegelijk en vormen het absolute hoogtepunt van de film.

Optimistische visie

Naast de kracht van de personages en de uitstekende regie van Leigh heeft Happy-Go-Lucky nog een andere grote troef in handen. Dat is actrice Sally Hawkins, die voor deze rol de Zilveren Beer op het filmfestival van Berlijn in ontvangst mocht nemen. Hawkins is in praktisch elk shot van de film te zien en weet zich, ondanks de druk van een eerste hoofdrol, fantastisch staande te houden. Zij zet Poppy neer als een zeer complex personage dat op het eerste gezicht weliswaar een oppervlakkige, vrolijke muts lijkt te zijn, maar die, naarmate je haar beter leert kennen, uitgroeit tot een wijs mens met een optimistische visie in een cynische wereld. Daar is pas kracht voor nodig.