Film / Films

Kitsch met een grote K

recensie: Angel

Bij een eerste gepassioneerde zoen tussen twee geliefden barst direct een regenbui los, en als de camera omhoog beweegt zien we boven hun hoofden een regenboog verschijnen. Frans Bauer en Marianne Weber zijn nooit ver weg in Angel, de eerste Engelstalige film van François Ozon. Na enkele ingetogen en realistische films (Sous le sable, Le temps qui reste) vond hij het weer eens tijd worden voor grote emoties, uitzinnige kleuren en een plat verhaaltje, zoals hij eerder al met verve had gedaan in de musical 8 femmes.

~

Als uitgangspunt koos hij de roman Angel van Elizabeth Taylor (de schrijfster, niet de actrice), over het leven van de fictieve schrijfster Angel Deverell, begin twintigste eeuw. Als kruideniersdochter wordt haar op school al ingepeperd dat ze zich niets moet inbeelden. Haar dromerige verhalen over een nabijgelegen landgoed worden niet geapprecieerd. De sympathie die het personage hierdoor oproept wordt echter al snel verspeeld. Niet alleen is haar proza van een stuitend niveau – met beschrijvingen van landschappen vol bijvoeglijke naamwoorden – ook blijkt ze tegenover haar moeder en tante een onuitstaanbaar wicht. Ze droomt er niet alleen van een groot schrijfster te worden, ook wil ze het liefst als een adellijke dame genoemd landhuis bewonen.

Onaangepast gedrag

Hoewel zowel levens- als leeservaring haar vreemd zijn en ze zich in de hogere kringen op zijn zachtst gezegd onaangepast gedraagt, bereikt ze beide gestelde doelen. Met haar pulpromannetjes oogst ze zo veel succes, dat ze het vervallen landgoed – Paradise geheten – kan kopen en opknappen. Met zeer veel kitscherige snuisterijtjes, zoals het ware nouveaux riches betaamt. Om nog maar te zwijgen over de wanstaltige jurken die ze draagt.

Hoofdrolspeelster Romola Garai, die behalve door enkele bijrollen (zoals in Woody Allens Scoop) alleen enige bekendheid geniet door Dirty Dancing 2, weet vrij overtuigend het kinderlijk dromerige meisje weer te geven. Zowel qua uiterlijk als door haar mix van naïviteit en uitgekooktheid doet ze sterk aan zangeres Lily Allen denken.

Wachten op de val

Sympathie wekt ze er niet mee op, wel irritatie. Bijna vanaf het begin zit je te wachten, zelfs te hopen op haar val. De vraag is alleen nog hoe haar succes ten einde zal komen. Zal de vrouw van haar uitgever (Sam Neill), die al bij de eerste aanblik niets van haar moet hebben, de spelbreker zijn? Ze wordt gespeeld door Ozon-muze Charlotte Rampling, die wel raad weet met vileine opmerkingen. Ook de schilderende broer van Angels privésecretaresse komt in aanmerking om de lont in het kruitvat te steken, met zijn denigrerende uitspraken over haar onrealistische fantasieën. Maar in haar absolute onwetendheid over de gevoelens en motieven van andere mensen wordt ze juist op hem verliefd.

~

Helaas is het uiteindelijk niet zozeer de wisselwerking tussen personages maar een externe factor die de neerwaartse spiraal in gang zet: plotseling – politiek was nog niet eerder ter sprake gekomen – breekt de Eerste Wereldoorlog uit. Angel vertoont nu opeens een opmerkelijke overeenkomst met Gone with the Wind, ook over een naïeve jonge vrouw met veel wilskracht die zich in tijden van oorlog vooral druk maakt om zichzelf en haar landgoed, om vervolgens eenzaam en berooid achter te blijven. Maar waar deze klassieker uit 1939 van begin tot eind wist mee te slepen, verliest Angel door de oorlog zijn aantrekkingskracht.

Kon de platheid aanvankelijk nog met een dubbele bodem bekeken worden – hoewel lang niet in dezelfde mate als in 8 femmes – het melodrama aan het eind is loodzwaar. Ozon kon ditmaal niet goed kiezen tussen ernst en ironie, waardoor de film als geheel kitsch blijft. Kitsch met een grote K, dat wel.