De spek terug in spektakel

Generaal Vuur-Wind kent de waarde van geld en rolt dorpjes en gehuchten op alsof het evenzoveel bankbiljetten waren. Volgende op de kaart is het zogeheten Vechtersdorp, waar vechtkunst het favoriete tijdverdrijf is. Lullig voor de dorpsbewoners, maar is een betere premisse voor een knokfilm denkbaar?

Het boek Zeven zwaarden van de Hemelberg, van kungfu-auteur Yusheng Liang, was nogal schatplichtig aan Seven Samurai: zeven zwaarden en hun eigenaars stormen de Hemelberg af om Vechtersdorp voor vernietiging te behoeden. Jammer genoeg is er van het menselijke karakter van Kurosawa’s klassieker niets terug te vinden in regisseur Hark Tsui’s wanordelijke Seven Swords (2005). Het is ook niet niks: zeven zwaardvechters, vijf of zes bijrollen, en dan nog zeven zeldzame zwaarden willen uitlichten in tweeëneenhalf uur.

Daarentegen scoort de fameuze Tsui als vanouds op geestdrift en ambitie. Eeuwige roem viel hem al ten deel toen hij, met enkele generatiegenoten, in de jaren tachtig de Hongkongse cinema nieuw leven inblies met groots opgezette knokfilms. Geen makkelijke klus op zichzelf, en sindsdien lijkt hij erop gebrand het woord ‘spektakel’ te willen herdefiniëren. Hij had wel drie films kunnen vullen met wat er in Seven Swords zit aan verwikkelingen en effecten (en het vervolg komt eraan!). Dat-ie dan af en toe op z’n bek gaat: soit.

Een wereld van zondige kennis

Een boekverfilming, volgens de production diaries geplaagd door droogte en hitte en sneeuw en hoogteziekte, met een production design-afdeling om u tegen te zeggen, grote aantallen figuranten, gigantische decors die zonder pardon in de hens gaan: de vergelijking met Peter Jacksons Lord Of The Rings dringt zich op. Maar waar Jackson en Tolkien met een plat goed-tegen-kwaadriedeltje komen aanzetten, zingt Tsui van Save the Children en het koesteren van onschuld in een wereld van zondige kennis, van Rechtvaardigheid en de Ander. Zwaardvechters, Koreaanse slaven, vrouwen: allemaal gestigmatiseerd en onderdrukt. Vernederd door ‘hogere instanties’ die rechtvaardigheid angstwekkend nauw definiëren.

Voor wie het wil zien, illustreert Hark handig dat zo’n definitie minder nuttig is dan gevaarlijk. Het verhaal is wat dat betreft een vondst van jewelste: martial arts verbieden op straffe van de dood, daar moet gelazer van komen. Het wuxia-genre, fantasievolle kungfu in een mythisch verleden, wordt hier in het diepst van zijn wezen bedreigd. Niet alleen de vechters, ook de vechtfilm, sciencefiction, horror, kinderboeken, kunst, religie, ja, de verbeelding en de mystiek zelf lopen hier gevaar.

Eindelijk weer een echte schurk

Daarom biedt Hark ons met Seven Swords soelaas, een remedie voor de ratio, redding van de rede: wie genoeg heeft van de wetenschappelijke wereldvisie zet simpelweg het volume van de thuisbioscoop luider. Het zuchten en piepen van angstige vrouwen en het gekletter en gezoem van ontbloot staal verdrijven elke coherente gedachte. En nu Darth Vader sinds kort een binnenvetter met een moeilijke jeugd blijkt, hebben we met de Dhjengiz Khan-achtige Generaal Vuur-Wind ook weer eens een echte schurk, een charismatische gemenerik, die met zijn laconiek sadisme een mooie partij zou zijn voor zijn even verknipte als bloedmooie adjudante Kualo, ware het niet dat hij nog steeds rouwt om de dood van zijn Grote Liefde. Dat laatste bedenk ik er zelf maar min of meer bij, want in tegenstelling tot George Lucas’ laatste, uitleggerige Skywalker-debacle laat Hark Tsui’s Seven Swords het ongewisse ongewis. Plaatjes invullen kunnen we zelf ook; films willen we zien.