Klopjacht zonder pijn

Osama Bin Laden was bijna een vergeten legende aan het worden, toen hij in 2011 werd gedood door de Amerikanen. Zero Dark Thirty vertelt het verhaal van de jarenlange zoektocht van CIA-agente Maya naar de grootste vijand van de Verenigde Staten, en de tegenslagen waarmee zij te maken krijgt.

In de Verenigde Staten was er bij de première een hoop drukte om de martelscenes uit de film. Zero Dark Thirty zou propageren dat martelen dé manier is om informatie los te krijgen. Toch lijkt de discussie een hoop drukte om niets. Het martelen wordt niet niet verheerlijkt, maar sec in beeld gebracht zonder dat er een oordeel aan wordt gehangen. Hetzelfde geldt voor de belegering van Osama Bin Ladens geheime verblijfplaats, terwijl hij ligt te slapen. De filmmakers registreren wat er gebeurt en laten het oordeel aan de kijker. Dat valt te prijzen.

Heldenepos

Toch doet de film minder documentaire-achtig aan dan The Hurt Locker, een eerdere film van regisseur Kathryn Bigelow  en journalist en scenarioschrijver Mark Boal, die draaide om een overmoedige bommenontmantelaar. Veel meer dan The Hurt Locker heeft Zero Dark Thirty de kenmerken van een heldenepos, met Maya als de heldin. Via een aaneenschakeling van spannende scenes weet de film, ondanks het bekende einde, de aandacht vast te houden. Wel blijft hierdoor onbelicht hoe vermoeiend het is om jarenlang zonder veel resultaat op een levende legende te jagen.

Weinig diepte

Zero Dark Thirty kan helaas niet tippen aan The Hurt Locker. Los van het ontploffingsgeweld was de vorige film van Bigelow vooral aangrijpend vanwege de overmoed van het hoofdpersonage, bommenontmantelaar William James. Dit maakte dat de film behalve een spannende oorlogsfilm ook een karakterstudie was naar het type mens dat kickt op gevaar en daar andere mensen in meesleurt.

Het hoofdpersonage van Zero Dark Thirty is een stuk minder interessant. Maya is uitzonderlijk gedreven om Osama Bin Laden te vinden en tackelt iedereen die haar onvoldoende steunt in haar verbeten zoektocht, maar de motieven die ze heeft om zich als een bezetene op de klopjacht te storten blijven onduidelijk. Bovendien zet actrice Jessica Chastain CIA-agente Maya neer als een onbewogen, strenge schoonheid zonder emotie of imperfectie. Als een bevriende collega overlijdt, wordt gesuggereerd dat dit Maya verdriet doet, maar voelbaar is het niet. Vanwege dit gebrek aan voelbare pijn is Zero Dark Thirty uiteindelijk niets meer of minder dan een goed gemaakte actiefilm. Door de herinnering aan The Hurt Locker is dat toch een tegenvaller.