Theater / Achtergrond
special: Vlaams cabaret in Nederland

Daar zijn de Vlamingen!

De tijden waarin wij het slechts met zotteke Urbanus moesten doen, zijn definitief voorbij. Het Vlamingen-virus is sinds enkele jaren losgebarsten in cabaretland. 8WEEKLY biedt een overzicht van Belgische grappenmakers in de Nederlandse theaters.

~

In onze moppen mogen we onze zuiderburen dan vooral voor paal zetten, de Vlaamse grappenmakers zelf zijn en masse in de Nederlandse harten gesloten. Wie tien jaar geleden een balletje opgooide over Vlaams cabaret, zal ongetwijfeld niet veel verder dan Urbanus van Anus zijn gekomen. Hij geldt nog steeds als de belangrijkste grondlegger van Vlaams cabaret in Nederland. Urbanus was in 1975 voor het grote publiek immers de eerste kennismaking met de grappige zuiderbuur. De Nederlanders vonden Urbanus een grappige Belg, de Belgen vonden hem vernederlandst. Hij verenigde kortom het beste uit beide werelden. Vandaag de dag zijn we het bebaarde icoon al bijna vergeten als we het over Vlaams cabaret hebben. Wim Helsen, Wouter Deprez en Kommil Foo, dat zijn onze nieuwe Vlaamse vedetten.

Wat het verschil is tussen het Vlaamse en het Nederlandse cabaret is op het eerste gezicht moeilijk te zeggen. Immers; zoveel cabaretiers, zoveel stijlen, ook in België. Natuurlijk is daar in de eerste plaats het accent en hier een daar het typische Vlaamse woord. Daarnaast is het Vlaams cabaret vaak wat absurder en fantasievoller. Hoe het ook zij: het Vlaams vermaak is een hit en nu de Vlamingen ook nog om de haverklap een prijs winnen op ‘onze’ festivals, wordt het tijd om de leukste Belgen in de spotlights te zetten. Daarom de beste, leukste, nieuwste en opvallendste Vlaamse comedians op een rijtje.

Wim Helsen

Foto: Koen Broos
Foto: Koen Broos

De absolute teddybeer van dit moment. Helsen wordt bejubeld en geroemd en is graag gezien in de Nederlandse theaters. In 2002 werd hij tweede op het Leids Cabaret Festival, vervolgens vierde hij successen met Heden Soup! en vorig jaar ging zijn tweede avondvullende show Bij mij zijt ge veilig in première. De charismatische Helsen lijkt heel aaibaar, maar kan als contrast ook aardig grof uit de hoek komen. Zijn voorstelling is vooral absurdistisch met mooie vertellingen en bizarre uitschieters.
www.helsen-williams.be

Kamagurka

Over absurdistisch gesproken. Als er een man is waarop dit begrip van toepassing is, is het Luc Zeebroek, beter bekend als Kamagurka, wel. Hoewel de meeste mensen hem kennen als striptekenaar, betreedt deze wereldvreemdeling ook regelmatig het podium. In 2004 toerde Kamagurka zelfs samen met Jules Deelder door Nederland en België. Hij mag dan geen cabaretier zijn, hij weet in ieder geval zijn publiek aan het lachen te maken, hoe flauw hij soms ook is. Momenteel toert hij met zijn show Ontoerekening langs de Nederlandse theaters.
www.kamagurka.com

Wouter Deprez

Foto: Anja Hellebaut
Foto: Anja Hellebaut

Vanavond, 16 februari, gaat zijn programma WAR in première. De Belgische belofte van dit moment behaalde in 2004 een gedeelde eerste plaats (samen met Dames voor na vieren) bij het Amsterdams Kleinkunst Festival. Belgische critici spreken over hem als een begenadigd verteller met een grote fantasie.
www.wouterdeprez.be

Kommil Foo

De broers Raf en Mich Walschaerts staan al sinds eind jaren tachtig als Kommil Foo op de planken. Met tv-optredens in het programma Morgen Maandag verkreeg het duo Vlaamse bekendheid. Een jarenlange succesperiode volgde, en die lijkt nog lang niet voorbij. Met het programma Spaak wonnen de broers vorig jaar de Poelifinario, de Nederlandse prijs voor het indrukwekkendste cabaretprogramma. Volgens de jury is Spaak het beste programma van Kommil Foo, waarin muziek, toneel en cabaret succesvol worden gemengd tot totaaltheater.
www.kommilfoo.be

Gino Sancti

Ook deze twee Belgen namen de nodige Nederlandse prijzen mee naar Vlaanderen. Met het succesprogramma Niet op de openbare weg strooien wonnen Han Coucke en Frank van Erum in 2002 het Cabareteske Festival en het Amsterdams Kleinkunst Festival. Op beide festivals kregen ze de juryprijs én de publieksprijs. In hun nieuwste voorstelling Après-ski is het befaamde Vlaamse absurdisme weer volop aanwezig. In liedjes en sketches schotelen de twee het publiek een Romeo en Julia in de sneeuw voor, met snowboarders en skiërs als de strijdende families.
www.ginosancti.be

Neveneffecten

En alweer een Vlaamse winnaar van een Nederlands festival. Jaar: 2003, plaats: Groningen, winnaars: de neven Jonas Geirnaert en Lieven Scheire, aangevuld met Koen De Poorter en Jelle De Beule. De stijl van Neveneffecten wordt vaak vergeleken met die van Monty Python. Zo won het viertal het Groninger Cabaret Studenten Festival met een programma samengesteld rond de meest waanzinnige wereldkampioenschappen: WK Doen alsof er niks aan de hand is, WK op twee benen staan, enzovoorts. Momenteel toert de club met de voorstelling Zinloos geweldig langs de Belgische en Nederlandse theaters. De Belgische cabaretsite Wittenond: “De vier neven brengen gewoonweg pretentieloze huis-, tuin- en keukenabsurdititeiten. Vanuit dagdaaglijkse herkenbare situaties slepen ze je voorzichtig hun wonderlijke wereld in. Geen ontoegankelijke, hoogdravende humor (waarvoor u zeer lang dient gestudeerd te hebben) maar verantwoord, lollig vermaak voor jong en oud.”

www.neveneffecten.be

Meer Belgen op 8WEEKLY

Op 8WEEKLY hebben we in het verleden al meer aandacht besteed aan Belgisch talent. Zo zagen we vorig jaar Begijn Le Bleu Cameretten op overtuigende wijze winnen. Volgens de jury is hij “geen typetje, maar een karakter, subtiel en gedoseerd. Hij is een vertegenwoordiger van het Vlaamse cabaret-absurdisme, die onderstreept dat die bron nog lang niet is opgedroogd.” Ook vorig jaar zagen we op Hard Gelach de Britse Belg Agnew, die in 2003 het Leids Cabaret Festival won. Hij valt vooral op door zijn hoge tempo van spreken, en zijn hilarische imitaties van ondermeer Stevie Wonder. Tot slot interviewden we in 2004 de grappenmakers van MANMANMAN, die dat jaar bijkans alle Nederlandse festivals afstroopten. Ze waren van het begin af aan meer op de Nederlandse festivalpodia te zien, dan in België: “Eigenlijk waren dat voor ons try-outs van onze liedjes en sketches. In Vlaanderen hebben we bijna geen podia om ruw materiaal uit te testen, dus hop! naar Nederland.”