Grensoverschrijdende cultuurinjectie

Het Crossing Border Festival was dit jaar aan zijn zestiende editie toe. Van 18 tot en met 22 november stond het Toneelkwartier in Den Haag in het teken van literatuur, muziek, film en beeldende kunst. Het festival staat er bekend om dat haar programma een zeer divers aanbod heeft van zowel onbekende als bekende namen in de wereld van cultuur. Zo stonden de afgelopen jaren bijvoorbeeld Herman Brood, Spinvis en Yeasayer op het program. Ook dit jaar wist Crossing Border weer een prettige mix van (inter)nationale gerenommeerde en nog te ontdekken namen neer te zetten in en rond de Haagse Koninklijke Schouwburg.

Donderdag 20 november

De donderdagavond nam op muzikaal gebied de aftrap. Zo stond het Amerikaanse Death Cab for Cutie als afsluiter van de avond op het grote podium van het Nationaal Toneel Gebouw. De band wist een grote fanschare op te bouwen met albums als Plans, Transatlanticism en hun meest recente plaat Narrow Stairs. Frontman Ben Gibbard is een meester in het schrijven van verhalende teksten, die melancholie en roering oproepen bij de luisteraar. Het beloofde dan ook een mooi optreden te worden voor het Crossing Border-publiek.

Niet alleen Death Cab for Cutie passeerde de revue. Op de donderdag kon men onder meer genieten van namen als Ra Ra Riot en Dead Stereo. De bezoeker van de donderdagavond heeft zich geen minuut hoeven vervelen met het overvolle programma.

Vrijdag 21 november

De vrijdagavond begon meteen goed met Shearwater op het podium van NTG2. Hoewel het aantredende vijftal nog aangekondigd wordt als een kwartet laten ze alle vijf meteen goed van zich horen. Een overvloed aan instrumenten en de heerlijke stem van zanger Meiburg zorgt voor de herkenbare breekbare kakofonie van geluid die we kennen van o.a. de albums Palo Santo en het meest recente Rook. Het is niet een band die een zaal op z’n kop zet door energieke interactie met het publiek of door bruisende onderlinge interactie op het podium. Maar de bandleden genieten zichtbaar van het doen van hun eigen ding. En samen resulteert dat in een heerlijk geslaagd optreden. Het Crossing Border-publiek is dan wellicht geen uitgelaten festivalpubliek, voor dit eerste optreden van de avond heeft men wel degelijk een enthousiast applaus over.

We stormen meteen door naar NTG1 alwaar de Headphone hun opwachting doen ipv het in de programmaboekjes vermelde The Fratellis. Daar waar Shearwater de veelheid aan geproduceerde geluiden tot een harmonieus geheel samenvoegen laat Headphone juist met weinig instrumenten een onontwarbare brei aan geluid horen. Voeg er een monotone zang bij en je hebt veel van niets. Het wordt tijd dat we snel even wat literatuur meepikken: Op naar Steve Toltz.

Op NTG2 wordt de voor een Man Booker Prize genomineerde debutant Steve Toltz aan de tand gevoeld over zijn boek A Fraction Of The Whole. Voor een ieder die hier bij was en die het boek nog niet gelezen had was dit het moment waarop duidelijk werd dat dit een boek is wat aangeschaft dient te worden. Als het boek ook maar half zo onderhoudend is als de schrijver er van, dan is het een instant klassieker! Een andere klassieker is Seasick Steve. Klassiek wat verhaal betreft, maar ook haast klassiek m.b.t. zijn leeftijd. Na jaren op straat geleefd te hebben brak hij uiteindelijk door bij Jools Holland. Als deze man met z’n innemende lach op z’n gitaar begint te raggen gaat het dak er af. Opzwepende blues grijpt je bij je kladden en laat je voorlopig niet meer los. Het kost dan ook moeite om Steve voortijdig te verlaten voor hét optreden van die avond.

Ze zijn hot, ze brachten volgens velen hét album van 2008 uit en ze zijn in Den Haag op NTG1 op Crossing border! Fleet Foxes doen wat ze moeten doen. Het publiek in vervoering brengen met hun muzikale kunststukjes. Het alom gewaardeerde debuutalbum Fleet Foxes komt ruimschoots aan bod en brengt de bomvolle zaal in verrukking. Fleet Foxes maakt z’n reputatie waar. Alleen is
de vraag hoe lang ze dat volhouden. Bij sommige nummers lijkt zanger Robin Pecknold op het randje van zijn kunnen te opereren. Hoe lang houdt zijn stem deze krachttoer vol? Deze avond gaat het nog prima, maar of hij dit nog jaren volhoudt?

Zaterdag 22 november

Ook de zaterdag stond de binnenstad van Den Haag bol van culturele activiteiten. In de klassieke setting van de grote zaal van de Koninklijke Schouwburg begon de avond met Willard Grant Conspiracy. Frontman Robert Fisher brengt reeds vijftien jaar zijn ietwat duistere gedachtenspinsels ten gehore met een steeds wisselende groep muzikanten. De man heeft dan ook al meer dan tien albums op zijn naam staan. Het is geen act die de zaal compleet op zijn kop zette, maar dat deed niets af aan het concert. Robert Fisher wist, samen met zijn kompanen, een intieme sfeer te creëren. De countryachtige  klanken die de groep voortbracht, klonken loepzuiver en ook de zang van de zwaarlijvige Robert Fisher was werkelijk fenomenaal. Fisher wist zijn publiek perfect te bespelen en leek interactie met de zaal erg belangrijk te vinden. Een grapje in de trant van ‘OK, this is the commercial part‘, waarna hij verteld waar de cd’s te verkrijgen zijn, werd veelvuldig gemaakt. Het vlekkeloze optreden leek veel te snel ten einde te komen en werdt door Fisher afgesloten met de woorden ‘I hope to see you in the other room‘, waarna hij samen met zijn band de bühne verliet.

Crossing Border vond niet alleen binnen in de schouwburg en het NTG-gebouw plaats. Tegenover de schouwburg waren twee tenten te vinden waar ook kleine concerten en lezingen gegeven werden. In één van die tenten, de Cuatro welteverstaan, stond Julian Velard. De goede man toerde in het voorprogramma van Amy MacDonald en schrijft al sinds jaar en dag liedjes. De tent zag er van buitenaf nogal mistroostig uit. Het was koud, het regende pijpenstelen en buiten de tent stond niemand, op één enkele bewaker na. Bij binnenkomst wachtte echter een verrassing. De tent was ingericht met tafeltjes en stoeltjes en een laag podium, waar Velard zijn ding op deed. Op de tafeltjes waren kaarsjes en bloemen te vinden. Het zat bomvol. Al deze factoren maakten dat het concert zich in een echte knusse huiskamersfeer manifesteerde en Velards muziek kwam, begeleid door de regen op het tentzeil, perfect tot zijn recht.

Highliners

Rond kwart over negen was het zover. Het was de beurt aan één van de headliners van de zaterdag, Liam Finn. Muziek zit in het bloed van dit multitalent. Hij heeft dan ook bijna alle instrumenten die hoorbaar zijn op zijn debuutplaat I’ll Be Lighting zelf ingespeeld. Op dit moment toert deze vijfentwintigjarige rasmuzikant met The Black Keys, één van de andere headliners van de zaterdagavond. Het optreden van Liam Finn opende met exact het zelfde nummer als op het album, namelijk de song ‘Better to Be’. Helemaal hetzelfde werd het echter niet uitgevoerd, Finn voegde er een onverwachte en ietwat psychedelische solo aan toe. Verrassend genoeg paste het perfect bij het nummer. Finn ontpopte zich op het podium als een ware chaoot. Tijdens het tweede nummer liet hij zijn drumstok uit zijn hand vliegen en pakte hij, terwijl hij met zijn andere hand vrolijk verder drumde, een nieuwe stok. Liam Finn maakte indruk, hij speelde nagenoeg alle instrumenten live ook zelf. Dit deed hij door middel van een loop- en samplecomputer waarin hij verschillende gitaarrifjes en roffels op de drum herhaaldelijk liet afspelen. Daar voegde hij als laatste de zang aan toe, wat de nummers compleet maakte. Finn werd tijdens het concert wel begeleid door de wat voluptueuze verschijning van Eliza-Jane Barnes, zij nam percussie en achtergrondzang voor haar rekening. De zaal ontving de liedjes van Finn goed en hier en daar werd voorzichtig met het hoofd meegeknikt op de maat van de muziek en zelfs ook wat meegezongen. Liam Finn scheen onvermoeibaar en stoomde als een niet te stoppen trein door naar het einde van zijn show. Zijn inspanningen bleven niet onopgemerkt, onder begeleiding van een luid applaus namen Finn en Barnes afscheid van het Crossing Border-publiek.

Na dit hoogtepunt van de zaterdag was de koek nog niet op. In NTG1 stonden The Black Keys, een band die er een eigen kijk op rockmuziek op na houdt. De groep wist de zaal zo vol te krijgen dat de deuren gesloten moesten worden, omdat het anders té druk zou worden. Bij voorbaat een groot succes dus. De tweekoppige band uit Ohio kreeg iedereen in de zaal aan het rocken met hun rauwe en vooral ook retestrakke gitaarwerk. Het deed denken aan echte ongeraffineerde blues-rock zoals ook The White Stripes dat kunnen maken. Uit de maat dansende dertigers met een flinke borrel teveel op vulden de dansvloer van NTG1 en maakten de sfeer.  The Black Keys waren een waardige afsluiter van het grote podium van het Nationaal Toneel Gebouw.

Met de zaterdagavond kwam Crossing Border 2008 tot een einde. Het festival steeg wederom tot grote hoogte en wist een goed en zeer divers programma samen te stellen dat menig cultuurjunk deed zwichten. Met drie volledig uitverkochte hoofddagen kan dan ook met zekerheid gesteld worden dat het een groot succes was. Op naar Crossing Border 2009!