Stilte in de sneeuw

Let the Right One In is gebaseerd op een vuistdik boek van de Zweedse auteur John Ajvide Lindqvist, dat inmiddels een grote schare fans heeft opgebouwd in Zweden. ‘Ik kreeg het boek in handen gedrukt van een vriend’, zegt Alfredson, ‘en hoewel ik normaal gesproken tegenstander ben van het verfilmen van echt goede boeken, was dat in dit geval anders. Het boek was heel cinematografisch geschreven en riep onmiddellijk veel beelden op in mijn hoofd. Toen we de schrijver benaderden, begrepen we elkaar en besloten we de film te maken. Lindqvist werkte ook mee aan het scenario’.

De film vertelt het verhaal van de 12-jarige Oskar, een schuchter jongetje dat gepest wordt door zijn klasgenoten in een besneeuwde buitenwijk van Stockholm. Op een dag krijgt Oskar een nieuw buurmeisje, Eli. Ze is net zo oud als Oskar maar het grote verschil is dat zij al een heel lange tijd 12 jaar is. Eli blijkt namelijk een vampier te zijn. Oskar raakt verliefd op haar en de twee vinden iets in elkaar dat ze missen in zichzelf. Oskar zint op wraak op de bullebakken die hem pesten en wordt daarbij geholpen door Eli. Op haar beurt wordt zij weer herinnerd aan haar jeugd door Oskar, hoewel dat laatste voer is voor speculatie.

Autobiografisch

De film is, op de buitengewone elementen na, een grotendeels autobiografisch verhaal van Lindqvist en Alfredson herkende zich daarin. ‘De schrijver van het boek werd veel gepest in zijn jeugd en ik had ook een aantal problemen tussen mijn negende en twaalfde jaar, dus het was makkelijk voor mij om me met de hoofdpersoon te identificeren. Ik denk dat het sterkste element van het boek en de film ook het verhaal is van Oskar die zijn weg probeert te vinden in de wereld’.

Het valt inderdaad op dat de horrorelementen van Let the Right One In altijd op de achtergrond blijven, soms zelfs letterlijk. Alfredson filmt de scènes waarin Eli op zoek is naar haar slachtoffers vaak op suggestieve wijze, van een afstandje, zonder de goedkope schrikeffecten die vaak in Amerikaanse films worden gebruikt. Alfredson houdt zich dan ook niet erg bezig met de films en series over vampiers die vooral in de Verenigde Staten als paddestoelen uit de grond schieten. ‘Het was absoluut niet mijn intentie een horrorfilm te maken. Ik vind dat genre doorgaans ook niet erg interessant en wilde die aspecten van het verhaal daarom ook niet teveel benadrukken. Let the Right One In is het verhaal van Oskar en Eli en het feit dat Eli een vampier is, is daarbij een bijkomstigheid’.

Spiegelkarakters

Een belangrijke kracht van de film zijn de twee uitstekende hoofdrolspelers Kåre Hedebrant (Oskar) en Lina Leandersson (Eli). Het was cruciaal voor het welslagen van de film dat de twee goed bij elkaar pasten, volgens Alfredson. ‘De twee moesten elkaar spiegelkarakters zijn. Hij is licht, zij is donker. Hij is zwak, zij is sterk. Dat was een moeilijk combinatie om te vinden en de audities duurden daardoor ook een jaar’. Hoe gingen de kinderen om met het bij vlagen expliciete geweld dat in de film te zien is? ‘De bloederige scènes zijn enger om naar te kijken dan om te maken, dus dat was niet het grootste probleem. De scène waarin de meeste problemen ontstonden, was het moment dat de pestkoppen Oskar met een stok te lijf moesten gaan. Een van de jongetjes had daar zo veel moeite mee dat hij in huilen uitbarstte. Ik heb uiteindelijk besloten dat fragment in de film te laten, omdat het een sterk effect had’.

Let the Right One In speelt zich af in de besneeuwde buitenwijken van Stockholm, een omgeving die een extra dimensie toevoegt aan het verhaal. Door de besneeuwde vlaktes, het subtiele camerawerk van de Nederlands-Zweedse Hoyte van Hoytema en de regelmatige stiltes, krijgt de film poëtische kenmerken. ‘In een land als Zweden wordt sneeuw als iets negatiefs beschouwd, omdat het gepaard gaat met het donker en de kou van de winter. Ik wilde in mijn film juist de helderheid van de winter en de sneeuw onderzoeken. Sneeuw staat in mijn ogen niet voor donker maar voor licht, zeker als je het op de juiste manier belicht zoals wij in de film hebben proberen te doen. Daarmee wordt de sneeuw een erg interessante wereld voor een vampier om in te leven, omdat we vampiers normaal gesproken juist in donkere omgevingen zien’.

Alfredson vertrouwt in Let the Right One In volledig op de kracht van het beeld en heeft de dialogen dan ook tot een minimum beperkt. ‘Ik zie te veel films waar alleen maar gesproken wordt om de stilte op te vullen en dat wilde ik vermijden. Door de stilte in de film komen de schaarse geluiden en dialogen juist extra tot hun recht en betekent het echt iets. Ook de muziek (van Johan Söderqvist, AA) speelt daarbij een belangrijke rol. We wilden dat de muziek het liefdesverhaal weerspiegelde, en niet de horrorelementen van het verhaal’.

Remake

Het grote succes van Let the Right One In, die in 2008 al op het Rotterdams filmfestival te zien was en sindsdien tientallen internationale prijzen in de wacht sleepte, hadden weinigen kunnen voorspellen. Vooral in de Verenigde Staten is de film aangeslagen bij een relatief groot publiek (voor een arthousefilm) en wordt er al gesproken over een remake. Regisseur Matt Reeves (Cloverfield) is hiervoor aangetrokken. Alfredson heeft wel een verklaring voor het grote succes van de film. ‘Omdat we in de film meer vertrouwen op de beeldtaal dan op de dialogen, denk ik dat mensen over de hele wereld gemakkelijker kunnen meegaan met de film. Ook de thematiek over een jongetje van 12 dat gepest wordt op school, is universeel en maakt het makkelijk voor mensen zich te identificeren met de personages’. Met de plannen voor een Amerikaanse remake is Alfredson niet gelukkig. ‘Het is jammer dat voor het grote Amerikaanse publiek de taalbarrière nog steeds te groot is. De remake zal waarschijnlijk dan ook een heel andere film worden, gericht op een groter publiek met veel actie, waardoor veel van de subtiliteit van het verhaal verloren zal gaan’.

Lees ook onze recensie van de film.