Een gesprek met de maker van Anglobilly Feverson - De reizen van Rosto

Mind My Gap is zo’n beetje het beginpunt van waaruit je naar de reizen en redenen van Rosto kunt speuren. Deze graphic novel verschijnt in Reload en Freeload magazine en is ook op internet te bewonderen.

“Mind My Gap bestaat uit twee tijdslijnen: één (The Open Horizon) behandelt het verleden: Diddybob en Buddybob waren een ogenschijnlijk onafscheidelijk tweetal dat functioneerde als presentatie-duo in een TV-programma over interieur-vormgeving. Beide hadden nog nooit stilgestaan bij het bestaan van een wereld buiten de wanden van het decor.
De ander (Diddybob’s Travels) gaat over de toekomst: Op vooralsnog onduidelijke wijze is Diddybob in een landschap terechtgekomen, vergezeld van koffer en terugkerende dromen en herinneringen van vroeger. Hij is op zoek naar zijn thuis, en voormalige partner Buddybob,
zich niet bewust van het feit dat hij in elk landschap steeds de verkeerde keuze maakt en alleen maar verder van huis raakt.
Terwijl de verhaallijnen vorderen sluit zich langzaam het gat (the Gap) tussen de twee verhaallijnen, waardoor pas bij de voltooiing van de graphic novel één lineair tweedelig verhaal ontstaat en de Travels beginnen waar Horizon ophoudt.

Uit deze afleveringen van Mind My Gap werd Anglobilly geboren. Het begon als een low-budget-experiment, maar gaandeweg kwam er iets heel anders uit.

“Alle Mind My Gap-afleveringen zijn gebaseerd op (oudere) songs (van eigen hand). De internetversie van MMG werd voor ons steeds belangrijker: hiervoor worden ook steeds geluidstracks en songtracks opgenomen. De episode Map4: Sky zat er aan te komen. Het leek me een goed idee om hiervoor de song Anglobilly Feverson op te nemen en daar dan, speciaal voor internet, een clipje bij te maken.”

“We (ik en W.Walley, met wie ik de soundtracks van MMG verzorg) gingen aan de slag met de muziek-opnames en ondertussen ging ik aan de slag met een eerste script/scenario voor het clipje. Al vrij snel bleek dat de muziek en de visioenen uit elkaar groeiden. De beelden, gebaseerd op de lyrics van de song, wilden niet bij de muziek horen en in clip-formaat passen. Ik koppelde de projecten los en Anglobilly moest een korte film worden. En wel Rosto A.D’s eerste 35 mm-film.”

“Mijn opvatting is de laatste jaren geweest dat een korte film in korte tijd gemaakt moet worden. De planning was dat Anglobilly ongeveer 5 minuten moest gaan worden en binnen 3 maanden gemaakt zouden kunnen worden. Hier werd een begrotinkje voor gemaakt, gebaseerd op de mij o zo dierbare low-budget principes. De film was experimenteel van opzet, dus alles was op schattingen en ervaring gebaseerd. Maar Anglobilly had een eigen willetje, want de film werd twee keer zo lang en de produktieperiode drie keer. Om over de begrotingstekorten nog maar te zwijgen.”

Ik heb heel veel van dit project geleerd. Heeeel veel geleerd. Dat heb je een beetje met experimenten: De film is een beetje zo ontstaan zoals het verhaal van Anglobilly gaat: Het is een wilde, ongrijpbare reis, waarvan het einddoel wel vastgeprikt is, maar waarvan de exacte definitie onduidelijk is. Onderweg daar naartoe komen we veel bijzondere karakters en situaties tegen. Wat ik voortaan anders zou willen doen is de planning en de begroting: Het moet ons persoonlijk minder geld kosten en de planning moet niet zo hectisch zijn, door zelfopgelegde deadlines, dat we ons niet weer zo de blubber hoeven te werken.

Rosto wil niet graag in een hokje gestopt worden. Hij houdt er niet van om met mensen vergeleken te worden en hij werkt ook niet volgens een vastomlijnd, herkenbaar stramien. Het kan zo maar gebeuren dat muziek hem inspiratie geeft voor filmbeelden en dat regisseurs illustraties bij hem oproepen. Anglobilly is dan ook van alles wat en vooral experimenteel, al lijkt dat geen goede categorie.

“Categoriseren heb ik altijd al een jammerlijke aangelegeheid heb gevonden, en ik kamp daar uiteraard mijn hele leven al mee. Helaas is het wel een van de dingen die mensen absoluut nodig hebben om een maatschappij te kunnen vormen. Goed, met ‘animatie’ als catagorie heb ik bijna vrede gesloten.
Ik zelf denk bij Anglobilly veel meer aan ‘experimenteel’ omdat ik daar voornamelijk mee bezig ben geweest tijdens het maak-proces. Ik heb technisch, inhoudelijk, cinematografisch, auditief, en visueel enorm geëxperimenteerd. Er zitten naar mijn mening ook filmische elementen in die ik (terecht?) nog niet eerder heb gezien. Helaas lijkt het of de catagorie ‘experimenteel’ al bezet is door mislukte films, onverteerbare films of films die voortborduren op gegevens die een eeuw geleden experimenteel waren, maar naar mijn idee inmiddels ouderwetse dode sporen zijn geworden.
Al met al, denk ik, zoals bij zoveel van mijn werk, Anglobilly nergens op lijkt. Anglobilly wil gewoon graag Anglobilly zijn.”

“Een aantal elementen zijn belangrijk, denk ik. Polariteit is natuurlijk een hoofdthema: Diddybob en Buddybob, binnenkant en buitenkant, toekomst en verleden, tijd en ruimte… Daarbij moet je weten dat elk landschap tijdens de travels ‘overdrachtelijke’ landschappen zijn. Het zijn geen geografische lokaties, daarom hebben deze hoofdstukken ook geen land-namen, maar brede landschaps-definities, zoals ‘mountains’ en ‘sky’.. elk landschap staat eigenlijk meer voor een state-of-mind en vertelt meer over de inhoudelijke ontwikkeling dan per sé Homeriaanse lokatie-beschrijvingen.
Elk landschap bevat bovendien een crossroad: een kruisen-van-paden, waarbij een essentiële beslissing genomen moet worden. Een klassiek dwalers/queeste/reizigers-gegeven, maar ook daar zit MMG weer vol mee.”

Rosto A.D. is gehuisvest in Amsterdam en doet naast Mind My Gap verschillend opdrachtwerk. Maar wat is het? Lelijke namen als cross-platform en multimedia, of generalisaties als ‘ontwerpteam’ komen voorbij, maar dat zint Rosto maar niks.

“Rosto A.D. verzorgt vrije produkties, zoals Mind My Gap in print en op internet; korte films (zoals Anglobilly), boekwerkjes, muziek etc etc. We doen opdrachtwerk, zoals voor TV (leaders en animaties voor Pinkpop, Villa Achterwerk-programma’s), videoclips als het moet (Anouk’s The Dark), illustratiewerk (Playboy, VPRO gids), grafische vormgeving (tijdschriften en huisstijlen) etc etc. Wie wil zien wat we zoal gedaan hebben de laatste vier jaar, kan ons portfolio bekijken.”

“We zijn geen ontwerpteam. En dat is meteen de kern van de zaak: er bestaat geloof ik nog geen naamgeving voor ons werk, tenzij je monsterlijke namen als cross-platform, multimedia of zo wilt gebruiken. Het punt is een beetje dat ik voornamelijk mijzelf aanbied, als maker. Dat
kan regie, vormgeving, muziek, illustratie, internet, whatever zijn, zolang het me maar boeit. Rosto A.D bestaat vooralsnog uit 3 mensen: mijn (levens-)partner Hanne Dit, mijn assistent Martijn Paasschens en ik, zei de gek.
Ik denk dat ik voornamelijk een visie, of geestelijk goed in de aanbieding heb. Wat media betreft probeer ik toch een homo universalis te zijn…”

Het werk van Rosto A.D. bestaat uit veel verschillende elementen, stijlen en soorten. Op het eerste gezicht lijkt het een mengelmoes van invloeden te zijn, maar wie beter kijkt, ziet toch zoiets als een stijl. Rosto haalt zijn inspiratie in ieder geval overal vandaan.

“Ikzelf vind het namelijk allemaal nogal gevarieerd, maar ik heb geleerd dat er wel degelijk iets van een handschrift aanwezig is. Waar dat vandaan komt is zo mogelijk nog moeilijker te beantwoorden. Ik denk dat ik, net als een ieder ander, opgebouwd ben uit alles wat ik gezien, gehoord en meegemaakt heb. Geef dat dan een paar jaar incubatie-tijd, flink veel liefde en water en dan komt zoiets er uit, denk ik. Toch probeer ik steeds mezelf opnieuw uit te vinden door nieuwe uitdagingen aan te gaan. Maar ja, zoals ook Diddybob zal moeten ontdekken: je kunt niet van jezelf weglopen.”

“Ik denk dat duizenden mensen en dingen mij beinvloed hebben, maar helden heb ik niet. Dat werkt ook verstikkend, naar mijn idee: er ontstaan definities van ‘goed’, ‘slecht’, ‘mooi’ en ‘lelijk’, terwijl dit dynamische en persoonlijke begrippen zouden moeten zijn. Daarbij zit ik zo verknipt in elkaar, dat muzikanten grote invloed kunnen hebben op mijn filmwerk, en regisseurs mij inspireren voor bijvoorbeld illustratie-werk.”

“Momenteel wordt ik wel een beetje moe van de vergelijkingen met Dave McKean (britse illustrator/vormgever). Niet dat dat een foute man is, integendeel. De pest is, dat hij momenteel verschrikkelijk populair is en dat de wereld al vol zit met epigonen en dat vergelijking al snel op de loer ligt. Zo ook bij mijn werk.
Een troostende anekdote daarbij is, dat toen ik begonnen was aan de eerste Langemanne-comic opeens McKean’s werk ontdekte omdat hij met dezelfde gegevens werkte als waar ik net mee begonnen was (mixed media, yuk). Ik dacht dat ik nog zo’n onbekend dwaallicht ontdekt had. Wist ik veel. En inderdaad waren toen al de vergelijkingen niet van de lucht.
Een Britse publisher vertelde me toen het verhaal dat hij McKean in het begin van zijn carrière ook gebukt zag gaan onder de vergelijking met Bill Sienkiewicz (een iets oudere illustrator/vormgever).”

Rosto haalt zijn inspiratie overal en nergens vandaan. Films, muziek, boeken, alles.

Fight Club van David Fincher:”Zwaar onderschat meesterwerk, waarin alle filmische middelen op virtuoze wijze uit de kast worden getrokken en de inhoud alleen maar versterken i.p.v. vertroebelen. Complex en compleet. Zeer inspirerend voor een
filmmaker.”
2001: A Space Odyssey van Stanley Kubrick: “Heel flauw en cliché van mij, maar onontkoombaar: You can’t beat the King. Groots en alomvattend. Wat kan ik zeggen. Zeer demotiverend voor een filmmaker, want wat kun je hier nou nog aan toe voegen?”

Sing to God van Cardiacs: “Onbekende kleine britse band, met apocalyptische, eclectische herrie die niet alleen ontzettend rock ’n roll is, maar ook muzikaal virtuoos en een onherroeplijk visueel effect op mij heeft: ik krijg hevige visioenen
van deze muziek.”
Strawberry Fields Forever van The Beatles: “Heel flauw en cliché van mij, maar onontkoombaar: You can’t beat the Kings. Groots en alomvattend. En het is niet eens een album, maar één liedje. Wat kan ik zeggen. Dit nummer vat voor mij samen waar het
allemaal om gaat.”

Cages van Dave McKean: “Ja, daar gaan we dan. McKean’s beste werk is een boek dat hij ook zelf schreef en gewoon met pen en inkt tekende. Episch en persoonlijk. Groots en klein. Ondanks het feit, dat dit een stripboek is, een van de beste boeken die ik ooit gelezen heb.”
Also Sprach Zarathustra van Friedrich Nietzsche: “Heel flauw en cliché van mij, maar onontkoombaar: You can’t beat the Man with the Hammer. Psychedelisch, verhalend en verlichtend. Weer zo’n werk dat op zijn eigen wijze voor mij samenvat waar het allemaal om gaat.”

Het verhaal van Anglobilly is nog niet voorbij. De film doet het momenteel goed in het festival-circuit en moet dit jaar nog in de bioscoop gaan rouleren. Er komt een DVD en er is interesse vanuit het TV-circuit. Anglobilly hoopt nog veel te bereiken.

“Voornamelijk toch zoveel mogelijk gezien te worden. Maar voor ons (zeker voor mij) is het belangrijkste al bereikt: De tocht afleggen en niet per sé het gat in de lucht bereiken, omdat daar achter mogelijk iets beters op me wacht. Zoals Anglobily zelf dus wel hoopte. Maar toch zou ik het zelf erg leuk vinden als mensen de kans zouden krijgen Anglobilly te zien, omdat te vaak al voor hen besloten wordt dat ze dit soort films niet zullen kunnen waarderen.”