Drie kinderen en een langspeelfilm
Een van de genomineerden voor de Tiger Awards dit jaar is Arwad, een film over immigrant Ali (Ramzi Choukair) die na de dood van zijn moeder op zoek gaat naar zijn roots. Ali is kapot van zijn moeders overlijden en een onverantwoordelijke, moeilijk te peilen man. Hij verlaat zijn vrouw Gabrielle (Julie McClemens) en hun twee dochters om met zijn maîtresse Marie (Fanny Mallette) af te reizen naar Arwad, waar hij geboren is.
Ali verdrinkt tijdens een nachtelijke duik in zee, Marie blijft alleen achter en Gabrielle moet naar Arwad komen om het lichaam te identificeren. De complexe familiebanden en de redenen voor Ali’s vertrek worden middels drie hoofdstukken uitgewerkt – elk hoofdstuk gefilmd vanuit het perspectief van een van de drie hoofdpersonen. Langzaam stevent Arwad af op de daverende ontknoping: het moment dat Gabrielle en Marie elkaar een half jaar na Ali’s dood voor het eerst zien.
8WEEKLY sprak op 29 januari, nog voor de Tiger Awards uitreiking, met regisseurs Samer Najari en Dominique Chila. Ook actrice Fanny Mallette, acteur Ramzi Choukair (plus tolk) en producent Galilé Marion-Gauvin schoven aan.
Nooit thuis zijn
~
Najari: ‘Ik wilde een film maken over het gevoel dat veel immigranten hebben, het gevoel van nooit echt thuis zijn. In de film zie je veel problemen terug waar immigranten mee te maken hebben. Ali, een van de hoofdpersonen, gaat na de dood van zijn moeder terug naar zijn geboorteplaats Arwad, op zoek naar zijn roots. Samen met zijn maîtresse Marie gaan ze op reis, maar Ali vindt op Arwad ook niet wat hij zoekt.’
Choukair: ‘Het verhaal van Arwad is eigenlijk heel simpel, maar de complexe personages maken het interessant. Door een eenvoudig plot van drie kanten te belichten krijg je een mooie en gelaagde film. Dat vond ik zo sterk aan het script van Arwad. ‘
Najari regisseerde Arwad samen met zijn vrouw Dominique Chila. Ze hebben samen drie kinderen en nu dus een langspeelfilm. Het script is afkomstig van Najari, maar tussendoor gaf zijn vrouw steeds kritiek. Op de vraag of het script al af was voordat ze het mocht lezen, antwoordt Chila lachend: ‘Samer dacht steeds dat het af was, maar elke keer dat ik het las had ik commentaar. Hij kreeg een script vol opmerkingen terug en kon weer terug naar de schrijftafel.’
Het script is geschreven uit persoonlijke ervaringen. In welke opzichten lijkt Ali op u?
Najari: ‘Ali heeft het moeilijk in een ander land, dat is de grootste overeenkomst. Ik wilde duidelijk maken hoe immigranten kunnen worstelen met hun afkomst. Verder lijkt Ali niet erg op mijzelf.’
Chila: ‘Samer is wel een stuk verantwoordelijker dan Ali. En voor zover ik weet heeft hij me ook niet bedrogen.’ (lacht)
Hoe heeft u uw ervaringen proberen over te dragen aan de acteurs?
Najari: ‘Dominique en ik hebben vooraf veel gesproken met de acteurs over de rollen. Ook tijdens het filmen zijn we blijven evalueren. Dominique en ik zijn het niet zo snel eens, dus de discussies tussen ons en de acteurs duurden soms lang, maar we zijn ervan overtuigd dat je door te blijven praten het beste resultaat krijgt.’
Mallette: ‘Soms twijfelde ik wel over een scène, maar als ik dan zowel Samer als Dominique zag knikken wist ik dat het goed zat, juist omdat ze het niet zo vaak eens zijn. Ik speel overigens bijna altijd de good girl, dus om als Marie gecast te worden en niet als Gabrielle was voor mij erg aantrekkelijk. Bovendien is Marie niet alleen de bad girl, maar heeft ze ook haar goede kanten, zoals in de laatste scènes te zien valt.’
Chila: ‘Het grappige was dat Julie die Gabrielle speelt allebei de rollen wel wilde doen, dus dat was lekker makkelijk.’
Ali is in zichzelf gekeerd en praat weinig over zijn gevoelens. Marie en Gabrielle worden veelvuldig gebruikt bij het vormen van Ali’s personage. Was het daardoor lastig om Ali te vertolken?
Choukair: ‘Ja, het was best lastig. Het is een moeilijk onderwerp en je wilt het wel geloofwaardig brengen, ook al heb je weinig tekst. Ali is de schakel tussen Marie en Gabrielle en zij zeggen veel over Ali, maar zelf is Ali terughoudend met zijn emoties.’
Najari: ‘Ali heeft ook de minste screen time van de drie. In minder tijd moest Ramzi een gecompliceerd personage neerzetten, al werd hij ook geholpen door Fanny en Julie met hun rollen.’
Marie en Gabrielle zien elkaar pas aan het einde van de film, zes maanden na de dood van Ali. Jullie hadden er ook voor kunnen kiezen om ze op Arwad elkaar te laten ontmoeten.
~
Chila: ‘We hebben ook nog overwogen om de vrouwen te laten vechten in de slotscène, hetgeen in eerste instantie een goed idee leek, maar later hebben we dat idee geschrapt.’
Het zou ook niet zo in de rustige stijl van de film passen.
Najari: ‘Nee, al hadden we geen wild vrouwengevecht in gedachten hoor.’
Chila: ‘Meer wat aan de haren trekken, een beetje subtiel. Maar al vrij snel hebben we dat idee laten varen.’
Mallette: ‘De dialoog die uiteindelijk tussen Marie en Gabrielle plaatsvindt is ook veel krachtiger dan een slaande of haren trekkende ruzie. Het geeft een veel realistischer beeld van de verhoudingen tussen Marie en Gabrielle.’
Een deel van de film speelt zich af op Arwad. Was het mogelijk om in Syrië te filmen?
Najari: ‘Toen we begonnen met de film was Syrië nog relatief rustig. Ik ben naar Arwad gegaan en heb daar verschillende locaties uitgezocht om te gaan filmen. De situatie in Syrië werd gedurende de film steeds gevaarlijker, dus uiteindelijk was het onmogelijk in Syrië zelf te filmen. We moesten uitwijken naar andere locaties.’
Chila: ‘Wel hebben we Syrische acteurs gecast, omdat anders het Arabische dialect niet zou kloppen. In Canada en Europa horen mensen dat niet zo snel, maar in Arabisch sprekende landen wel en dan zou meteen duidelijk zijn dat de acteurs op het eiland Arwad niet Syrisch zijn.’
En nu zijn jullie hier in Rotterdam met een nominatie voor een Tiger Award. Wat zou het voor jullie betekenen om de Tiger Award in de wacht te slepen?
Chila: ‘Voor onszelf betekent het niet zo heel veel, we zijn hier niet om te winnen.’
Najari: ‘We vinden het al een hele eer dat we genomineerd zijn en dat we naar Rotterdam mochten komen.’
Marion-Gauvin: ‘Zo’n prijs helpt wel bij het verkopen van de film. Het maakt het hele distribueren van de film gewoon een stuk makkelijker.’
Choukair (lacht): ‘Hij wil gewoon geld.’
Mallette (vastberaden): ‘Ik wil wel winnen!’
Chila: ‘Het zou vooral een blijk van waardering zijn voor alle mensen die hebben meegewerkt aan het project en die nu niet in beeld zijn. Bovendien krijgen meer mensen de kans de film te zien en dat is natuurlijk waarom we de film maken, zodat zoveel mogelijk mensen hem kunnen zien.’
