Wrange vertelling onder roze bloesembomen

Dogville vertelt het verhaal van een vrouw die zo sterk in de goedheid van de mens gelooft, dat haar vergevingsgezindheid geen grenzen kent. Maar het gezegde ‘wie goed doet, goed ontmoet’ blijkt niet zomaar overal te gelden. De sjieke Grace, gevlucht voor gangsters met mitrailleurs, wordt onder leiding van amateur-filosoof Tom opgenomen in Dogville, een dorpje ergens in de Rocky Mountains. Tom wil middels deze ‘casus’ uitzoeken of zijn buurtbewoners in staat zijn te geven en te ontvangen.

Gebruiksvoorwerp

Nadat ze over hun eerste angst voor politie en gangsters zijn gestapt, besluiten de bewoners van Dogville gezamenlijk dat Grace mag blijven, in ruil voor klusjes. Daarmee halen ze een bron van goedheid binnen waar ze niet tegen opgewassen zijn. Want langzaam slaat het bijna romantische bergdorpje waar iedereen vriendelijk en beleefd leek te zijn, om in een gevangenis waar Grace van asielzoeker verandert in een gebruiksvoorwerp dat het slechtste en wreedste in de dorpsbewoners naar boven haalt.

Tegen zoveel goedheid is de mensheid niet opgewassen, dus stel ze daaraan ook niet bloot, zou je kunnen zeggen. Of zijn mensen nog steeds kinderlijk hebberig en pakken ze je hele hand als je ze een vinger biedt? Of pleit het verhaal juist voor een stukje egoisme in iedereen, uit pure zelfbescherming? Wat de boodschap ook is, het verhaal is fantastisch, intelligent en wrang. Kramer heeft dezelfde sfeer en toon weten te raken als in de film uit 2003, en dat is in dit geval een groot compliment.

Details

Was Von Triers vooral een registratie van een toneelstuk, Kramer laat zijn ervaring met film grenzeloos los op zijn versie van Dogville. Iedere scène wordt in een decorstuk gespeeld, dat tot in de details is neergezet. Zoals de winkeletalage van Ma Ginger, of het parochiehuis. Zelfs uitgesproken filmische begrippen als continuïteit heeft hij niet links laten liggen.

Je zou denken dat het de illusie die theater ook is, en nodig heeft, laat afbrokkelen. De timing van het decorwisselen is zo perfect en de vaart van de vertelling doet denken aan een uitgekiende montage. Maar de decorstukken worden zo zichtbaar het podium op gedragen – er komt een deur uit de lucht zakken, muren worden vliegensvlug met de hand omgedraaid om binnen en buiten aan te geven – dat er juist wel sprake is van illusie. Bijna Brechtiaans toont ons dat dit theater is: waar de spotlight op staat, daar vindt de vertelling plaats, de mensen daaromheen doen niet mee. En toch word je meegenomen door het verhaal.

Kanttekening

Dat gebeurt ook dankzij het sterke spel van de uitgebreide cast. Jacqueline Blom is een ontwapenende Grace en Frank Lammers weet ondanks zijn bassende en eentonige stem van Tom een twijfelende, aandoenlijke jongen met een zwart randje te maken. Ton Kas als de verteller is lekker droog, maar maakt in zijn tekst helaas veel versprekingen, wat een beetje slordig aandoet. Het is een kleine kanttekening in een gewaagde maar geslaagde bewerking van Dogville.

Dogville van het ro theater speelt tot en met 24 februari. Klik hier voor meer informatie.