Gelukkig geen gelikte show
Een musical is tegenwoordig meer dan alleen maar een theatershow. De marketing- en pr-machines van de musicalproducenten draaien op volle toeren, want dankzij de opkomst van het realitygenre op televisie zijn de mogelijkheden van ruchtbaarheid zaaien voor een nieuwe show opeens legio: een Idols-achtige zoektocht naar die ene hoofdrolspeler of een tiendelig kijkje achter de schermen in de aanloop naar de première. Daar doet Joop van den Ende Theaterproducties gretig aan mee en bij Ciske de Rat de Musical was dat niet veel anders: we volgden hoofdrolspeler Danny de Munk met een eigen cameraploeg en ook de audities van de nieuwe jonge Ciskes werden zorgvuldig op film vastgelegd.
In hoeverre deze musical die tv-extensies ook echt nodig had, is moeilijk te zeggen. Het feit dat een van ’s lands meest geliefde fictieve personages (Ik voel me zo verdomd alleen zou bijna in aanmerking kunnen komen voor het onofficiële volkslied) zijn eigen musical kreeg, was eigenlijk al bijzonder genoeg. Dat er bovendien een extra dimensie aan het verhaal werd toegevoegd – een sprong in de tijd naar Ciske de man – maakte ook al nieuwsgierig. En inderdaad, Ciske de Rat de Musical is een unieke nieuwe musical die geen pr-poespas nodig heeft om te slagen: dit is een uitzonderlijk en fantastisch theaterstuk, een verrijking voor de Nederlandse musicalgeschiedenis.
Alles klopt
~
Het decor, de cast, de muziek: alles klopt en is van hoog niveau, zonder dat de show een gelikte sfeer krijgt die je soms bij Van den Ende-producties ziet. Er zit nergens vals of overdreven sentiment in de scènes. De hele voorstelling straalt juist authenticiteit uit. Elk element uit de musical draagt hieraan bij. Het eenvoudige decor dat met kleurrijke en subtiele veranderingen op het grote scherm achterop het toneel verschillende nostalgische straatbeelden van het Amsterdam uit de eerste helft van de vorige eeuw laat zien. De muziek van Henny Vrienten en tekstschrijver André Breedland waar instant klassiekers tussen zitten. En de cast die het Jordaanse volk met onvervalste platte accenten en een mooie balans tussen tragiek en humor neerzet.
Het verhaal begint in 1939, als de Duitsers zich onder leiding van Adolf Hitler beginnen te roeren en de Nederlanders afwachtend zijn en nog geloven in de neutraliteit. Ciske Vrijmoeth, een man met een verleden nu, loopt daar zijn oude schoolmeester Bruijs tegen het lijf die nu zijn legercommandant is. Het is aanleiding voor beide mannen om de gebeurtenissen van toen opnieuw te beleven. De scènes worden mooi in elkaar verweven, waarbij Bruijs (Hugo Haenen) als verbindende factor fungeert. De tragische dood van Ciske’s moeder is een dramatisch hoogtepunt dat halverwege de voorstelling komt, maar het verhaal zakt daarna geenszins in: het theaterstuk boeit juist van begin tot eind en kent nergens een zwak moment. Dat is zeker ook de verdienste van de jonge Ciske de Rat: met musicaltalent, hoe jong ook, zit het in Nederland wel snor. En met de rest trouwens ook.
Ciske de Rat de Musical tourt tot en met 14 december 2008 langs de theaters. Klik hier voor meer informatie.
Herman Sorgeloos 
© Michel Schnater 
