Boeken / Fictie

Troost in donkere dagen

recensie: Michel Faber - D: een geschiedenis van twee werelden

Heb je niet veel met fantasy? Wel als het geschreven is door Michel Faber, bekend van Lelieblank, scharlakenrood en Onderhuids. Het prachtig vormgegeven D: een geschiedenis van twee werelden verschijnt ook nog eens precies op het juiste moment.

Het is een lastige opgave niet te houden van Nederlands meest internationale schrijver (de in Den Haag geboren auteur woonde lang in Australië en Schotland en tegenwoordig in Engeland). Doordrongen van empathie verkent hij thema’s als vervreemding op geheel eigen wijze. Neem zijn voorlaatste roman Het boek van wonderlijke nieuwe dingen, waarin een born again christian op missie uitgezonden wordt naar een ver sterrenstelsel om Gods woord te verkondigen aan primitieve maar vooral kleurloze wezens. Centraal staat niet het science-fiction-aspect, maar de hartverscheurende correspondentie die de missionaris voert met zijn vrouw die op aarde achterbleef. Tragisch is dat Faber dit boek schreef ten tijde van de ziekte en het overlijden van zijn vrouw; zij spoorde hem aan het boek tóch af te maken.

Verdwenen letter

D is wat lichtere kost, maar daardoor zeker niet minder sterk. In een slaperig Engels kustplaatsje groeit Dhiliko op bij haar adoptieouders. Ze werd geboren in Somaliland, maar niemand in haar omgeving heeft daar ooit van gehoord. De enige uitzondering was haar oud-docent, de onlangs overleden professor Charles Dodderfield.

Wanneer Dhiliko op een dag wakker wordt en zich realiseert dat de letter d compleet uit de taal verdwenen is, lijkt ze aanvankelijk vrede te moeten nemen met deze vreemde gebeurtenis. Dan blijkt dat Dodderfield iets te maken had met de verdwijning. Dhiliko gaat op onderzoek uit en stukje bij beetje leert ze wat er gebeurd is met de letter. Hiervoor dient ze zich wel toegang te verschaffen tot een sneeuwrijk parallel universum.

Intertekstualiteit

Hoewel Faber al lang geleden was begonnen aan dit manuscript, voltooide hij het werk ter gelegenheid van de 150ste sterfdag van Charles Dickens. Alleen al de prachtig vormgegeven omslag is een mooi eerbetoon aan Dickens. Faber geeft in zijn nawoord toe ook schatplichtig te zijn aan verhalen als The Wonderful O, Alice in Wonderland en de Kronieken van Narnia.

D roept echter nog meer associaties op. De vroegwijze Dhiliko heeft veel weg van de stoere Lyra uit Philip Pullmans Gouden Kompas-trilogie. Ook Murakami schemert hier en daar door (voor de kenner: mensvormige ectoplasmaballonnen!) en er zijn parallellen te trekken met Vergeten reus van Nobelprijswinnaar Kazuo Ishiguru. D is een teder en gelaagd sprookje voor kinderen, jongeren én volwassen. Een hoopvolle vertelling in tijden van lockdowns en korte dagen.