Muziek / Album

Oude wijn in oude vaten

recensie: Abdullah Ibrahim & WDR Big Band Cologne - Bombella

De geest van orkestleider Duke Ellington waart rond op het album Bombella van Abdullah Ibrahim & WDR Big Band Cologne. Het lijkt alsof de ontwikkeling in de bigbandmuziek veertig jaar heeft stilgestaan en alleen de opnametechniek vooruitgang heeft geboekt. Dat de composities van pianist Ibrahim nu in een orkestrale uitvoering worden gepresenteerd, maakt ze niet sterker.

Het openingsnummer ‘Green Calahari’ is mooi ingetogen en toont kwetsbaarheid, maar het is het meest atypische nummer van de plaat, want het is een stuk voor solopiano. Hier klinkt de Zuid-Afrikaanse Ibrahim op zijn best, zoals het publiek hem ook kent. Als je van deze Ibrahim houdt moet je dit album vooral niet kopen wat hier gaat de cd niet over. Die gaat grotendeels over de creatieve uitingen van Steve Gray, die een sterk stempel op het geheel drukte, als dirigent en arrangeur. Ibrahim heeft het album aan hem opgedragen, omdat hij overleed voordat de plaat op de markt kwam. Misschien zou je dit album zelfs vooral een Steve Gray-plaat kunnen noemen.

Hogere versnelling

~


Bij de titeltrack ‘Bombella’ en na alweer een halfuur van sluimering worden de muzikanten eindelijk wakker, en klinkt de bigband zoals hij hoort te klinken, met veel knallend koper en een portie stevige swing. Terug naar de jaren dertig. Maar na zes minuten onstuimigheid schakelt de band alweer terug met een meditatief duet van piano en tenorsaxofoon, waar de ideeënrijkdom ook al niet vanaf stroomt. Sommige nummers doen denken aan een veredelde James Last, op andere stukken denk je het orkest van Ray Connif te horen. Het zit allemaal goed in elkaar, maar de momenten waarop je recht in je stoel gaat zitten, zijn schaars. ‘Excursions’ vlamt dan weer wel bijvoorbeeld.

De meeste nummers zijn ‘programmatisch’, ze beschrijven iets, beelden iets uit of vertellen een verhaal. Als de track ‘Mandela’ een karakterbeschrijving verbeeldt van de voormalige president van Zuid-Afrika, zou je denken dat de beste man een oppervlakkig en luchtig persoon is. Het geldt voor veel uitvoeringen op deze plaat, ze raken niet de kern van het onderwerp.

Bombella refereert aan de trein die mijnwerkers vanuit alle delen van Zuid-Afrika naar de goud- en diamantmijnen vervoerde en waar Ibrahim als jochie in de laagste klasse mee reisde. Bombella is een belangrijk symbool voor het schrijnende van de vroegere apartheid in Zuid-Afrika. Waarom de titeltrack dan zoveel uitbundigheid en vrolijkheid verkondigt is onduidelijk.

Schatplichtig

~


De nummers zijn alle van de hand van Ibrahim, afgezien van ‘I Mean You’ dat geschreven werd door wijlen componist en pianist Thelonius Monk. De compositie krijgt op deze uitvoering vaart en kracht. Ibrahim meent Monk op het aansluitende ‘For Monk’ nogmaals te moeten eren door diens hoekige stijl te imiteren en daar zal zijn leermeester hem niet dankbaar voor zijn geweest. Dat Ibrahim de man hoogacht is wel duidelijk, gezien de kale speelwijze met het spaarzaam bedienen van noten, het scheppen van ruimte en het toelaten van stiltes bij beide pianisten.

De meeste tracks op Bombella verschenen eerder op studioalbums en veelal in pianoversies. Door distributieproblemen waren ze lange tijd niet beschikbaar, wat mede aanleiding vormde voor deze bigbanduitgave. Van dit album wordt niemand wijzer, niet de Abdullah Ibrahim-adept, niet de bigbandfan en niet de argeloze muziekliefhebber. Akkoord, wat hier gepresteerd wordt is vakkundig gedaan en toont weliswaar muzikaliteit, maar iets extra’s biedt het niet. Nou ja, een paar bevliegingen dan.